Morgunblaðið - 10.04.1983, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR10. APRÍL 1983
61
Tveir nýir smíðisgripir Sigmars, sem ekki gefa eftir gömlum munum:
Tóbaksdós úr silfri og tóbaksponta úr horni og silfri.
Innsigli. Til vinstri er nýtt innsigli sem Sigmar hefur gert, en slík innsigli
eru orðin vinsæl til gjafa, og til hægri gamalt innsigli, eins og þau voru
algeng til skamms tíma.
hverri tegund, eða ef til vill
marga?
„Yfirleitt er það nú aðeins einn,
en af örfáum á ég þó fleiri. Ég á til
dæmis nokkrar gerðir af heynál-
um, sem raunar heita ýmist hey-
nálar, heykrókar, heystingar, hey-
járn eða heygoggar, eftir því hvar
er á landinu, og þannig er um
nokkra hluti.
Af dálítið sérkennilegum hlut-
um í safninu get ég nefnt að hérna
er álajárn, eins konar þríforkur á
löngu skafti, sem notaður var við
álaveiðar í ám og tjörnum, en hef-
ur verið bannaður sem veiðitæki.
Álajárnið er frá því um 1880. Þá á
ég líka blóðbíld, lítið áhald sem
gat gert allt að sextán smáum
skurðum á hörund manna, og var
notað til að taka fólki blóð, þegar
það þótti árangursrík læknisað-
ferð. Hérna er ég einnig með hluti
eins og frumstætt krullujárn fyrir
konur sem notað var til tiltölulega
skamms tíma, byssur og skotfæri
frá grenjaskyttum, danskt veiði-
horn, hnífa, hagldir, innsigli og
margt fleira."
Ekkert á móti nýsmíði
— Hvaða augum lítur þú á þeg-
ar smíðaðir eru gripir eftir göml-
um, til dæmis þegar gerðar eru
tóbaksdósir með gömlu sniði,
drykkjarhorn eða askar. Eru slíkir
gripir einhvers virði?
„Já, ég hef síður en svo nokkuð á
móti nýsmíði af þessu tagi, síður
en svo. Mikilsvert er hins vegar að
þessir hlutir séu vel gerðir, eftir-
líkingar eru einskis virði ef breytt
er út frá því sem áður var, eða
þegar ónákvæmni ríkir við smíð-
ina. Ég hef því ekki verið ýkja
hrifinn af mörgu sem fá má keypt
hér í minjagripaverslunum, og
selt er útlendingum sem og íslend
ingum.
En hér eru líka til mjög vandað-
ir handverksmenn, sem leggja sig
fram um að líkja eftir gömlu grip-
unum og nota jafnvel svipaðar
vinnuaðferðir og notaðar voru.
Slíkt er af hinu góða, og fagnaðar-
efni ef fólk vill eignast slíka gripi,
því ekki geta allir eignast gamla
muni í ótakmörkuðum mæli, því
miður."
— Fæst þú sjálfur eitthvað við
nýsmíði af þessu tagi?
„Já, eins og margir gullsmiðir
vinn ég dálítið við að gera tóbaks-
horn og dósir, og eins drykkjar-
horn. Tóbaksílátin sem íslenskir
gullsmiðir gefa að ég held síst eft-
ir hinum bestu gripum, sem áður
voru gerðir, og hið sama á við um
drykkjarhornin. Notagildi þessara
hluta er mismunandi mikið,
stundum eru þeir aðeins keyptir
til skrauts, og eru ekki verri fyrir
það. Eitt af því sem ég hef einnig
fengist við að gera eru innsigli, og
þau njóta vaxandi vinsælda, bæði
koma menn og panta innsigli hjá
mér, og eins eru þau vinsæl til
gjafa. Innsigli voru algeng hér áð-
ur fyrr, og mér finnst skemmtilegt
að þau skuli aftur vera orðin vin-
sæl hjá fólki. — Svo má heldur
ekki gleyma því, að þessir hlutir
verða gamlir og síðar meir
skemmtilegir ættargripir!"
Aldrei of seint
að byrja söfnunina
— Er of seint fyrir fólk að
byrja söfnun gamalla muna nú,
eða er það aldrei of seint?
„Það er aldrei of seint, því eins
og ég sagði fyrr, þá eru þeir hlutir
sem í dag eru nýir, orðnir gamlir á
morgun, það er tímans gangur.
Svo er hitt einnig mikilvægt fyrir
ötula safnara, að allt í kringum
okkur eru gamlir gripir á ferð,
sem fólk ekki kærir sig um að
halda uppá ef einhverjum ástæð-
um. Þessa gripi sjáum við á forn-
gripasölum, þeim er fleygt, og þeir
eru vafalaust í miklum mæli til á
háaloftum hjá fólki um allt land.
Ég vil sérstaklega hvetja fólk til
að aðgæta vel á slíkum stöðum,
hvort ekki finnist eitt og annað
gamalt og fornlegt, áður en því er
ekið á haugana."
— Að lokum, finnst þér aldrei
sem þú sért að taka frá öðrum í
söfnun þinni, opinberum söfnum
til dæmis?
„Nei, ég hef ekki áhyggjur af
slíku. Flest það sem á mínar fjör-
ur hefur rekið, væri nú týnt og
tröllum gefið hefði ég ekki tekið
það til handargagns, og svo er
einnig á það að líta að hér eru
þessir munir í góðri umhirðu og
ekki þarf að óttast um þá, þó þeir
séu ekki á einhverju byggðasafn-
inu. Ég útiioka svo auðvitað ekki
að þeir eigi eftir að lenda þar ein-
hvern tíma. Hér eru fyrst og
fremst gripir sem ég hef tekið upp
af götu minni áður en þeir hurfu
endanlega í gleymsku, en af eigin-
legum fornminjum er hér lítið
sem ekkert, slíkt á heima á söfn-
um.“
— AH
Beltabfll
frá Bombardie. Sumar- og vetrarbelti. Fordvél, 4 gírar áfram,
ýtutönn fáanleg.
VP-2000
Franskur, 6 hjól á beltum meö bílvél og 4 gtrar áfram, kemst
næstum allt á sjó og landi.
Skidoo Blizzard 9700
521,2 kúbik mótor. Tvelr Mikuni VM-40. /Egllegur kraftur, en
samt léttur. 161/2“ belti.
Blizzard 5500 MX
Nýr undirvagn á 161/2“ belti, algjör elnstæö fjöörun. 500 kúbik
mótor.
Á ofantöldum tækjum bjóöum viö alveg sórstök verö og góö
greiöslukjör.
GÍSLI JÓNSS0N & co hf„
Sundaborg 41,
sími 86644.
Blaðburóarfólk óskast!
Vesturbær * Granaskjól g Vusturbær .indargata 39—63 kipholt 1—50
ff M [abííó