Morgunblaðið - 24.04.1983, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 24. APRÍL 1983
49
sínu. Svo þér verður að finnast
hann vera bæði stoltur og auðsær-
anlegur."
í flestum myndum sínum hefur
Milos Forman fjallað um utan-
garðsmenn, fólk sem brýst gegn
ofríki. (Institutionalism under
Fire). í mynd hans „Taking Off“
gera börn uppreisn gegn foreldr-
um sínum. I „Gaukshreiðrinu" var
einstaklingurinn traðkaður niður
og í „Hárinu" mótmæltu hipparnir
Víetnam-striðinu.
Um þetta segir Milos: „Rauði
þráðurinn í „Ragtime" er baráttan
milli kyrrðar og hreyfingar,
venjulegrar hegðunar og áskorun-
ar. Það held ég að hafi ætíð verið
kraftur sögunnar, vegna þess að
öll erum við og viljum lifa sem
einstaklingar. Samt þörfnumst við
stofnana til að lifa. Og vegna
lögmála náttúrunnar, ég held að
ég hafi enga aðra skýringu, þá
hafa stofnanir ætíð hneigst til að
stjórna einstaklingnum, í stað
þess að vera öfugt. Við sköpum
eitthvað til að hjálpa okkur, við
borgum fyrir það og endum með
því að það eignast okkur“.
í myndinni hverfa svo að segja
nokkrar persónur, sem eru mikil-
vægar í bókinni, svo sem Henry
Ford og Pierpont Morgan. Þess í
stað er meiri áhersla lögð á svert-
ingjann Coalhouse, baráttu hans
fyrir réttlæti, sjálfstæði og virð-
ingu, svo og tengsl hans við Fjöl-
skylduna.
Um vinnubrögð sín segir Milos:
„Ég hata að vinna í kvikmynda-
veri. Frekar kýs ég að vera á stað-
num, því það er raunveruleikinn. í
kvikmyndaverinu, stúdíóinu,
þarftu að vera smámunasamur og
endurskapa allt frá grunni. Ég og
Ondricek, kvikmyndatökumaður-
inn, fórum í gegnum um mörg
tonn af ljósmyndabókum frá rag-
tímabilinu og rifum út hundruði
mynda sem við festum upp á
skrifstofuveggina. Það var leið-
arvísirinn okkar. Ef einhver í bún-
ingsdeildinni spurði einhvers, þá
benti ég honum á þessar myndir, í
stað þess að teikna eitthvað sjálf-
ur og sagði: Þetta er andrúmsloft-
ið sem við erum að leita að ... “
James Cagney og
Norman Mailer
Meðal hinna fjölmörgu í auka-
hlutverkum eru James Cagney og
rithöfundurinn Norman Mailer.
Mailer hefur lítið leikið áður.
„Hvernig ég komst í myndina? Ég
spyr oft sjálfan mig að því. Milos
leikstjóri hringdi í mig og spurði
hvort ég vildi leika Standford
White, þann sem er skotinn í
hausinn. Ég sagði já, hann prófaði
mig fyrir framan kvikmyndatöku-
vélarnar og hér er ég“.
Hann heldur áfram: „Mestum
tíma hef ég eytt í að láta skjóta
mig. Ég gerði mér alls ekki grein
fyrir að í hverju einasta atriði,
hversu flókið sem það er, verður
maður að segja sömu línuna
hundrað sinnum. Jafnvel þó allt
gangi vel, og það kom oft fyrir, þá
þarf að kvikmynda frá allt að tiu
mismunandi sjónarhornum; þú
þarft að æfa þig í hverju sjónar-
horni og síðan að kvikmynda. Svo
þú segir setninguna 8—10 sinnum
frá hverjum sjónarhól, margfald-
að tíu með tíu og segir þessi
skrattans orð hundrað sinnum. Ég
held að þessar átta línur sem ég
segi í myndinni, séu endanlega
límdar á heilann. Þeir verða að
skera mig til að fjarlægja þær“,
segir hann og hlær.
James Cagney sem nú er rúm-
lega áttræður, leikur lögreglu-
stjórann Waldo og er það hans
fyrsta hlutverk í um tuttugu ár.
Hann segir stoltur: „Milos minnt-
ist á það við mig sem brandara að
ég ætti að leika aftur í kvikmynd-
um, sem var einmitt það sem kon-
an mín og læknirinn minn voru að
vonast eftir að heyra. Og þegar ég
kom aftur í kvikmyndaverið, eftir
tuttugu ára hlé, fannst mér ég
ekki hafa verið frá einn einasta
dag“.
Munið að varahlutaþjónusta okkar er i sérflokki.
BifreiÖar og Landbúnaðarvélar hf
Suðurlandsbraut 14 - Sími 38 600
Höfum náö sérstaklega hagstæöum samningum
á 1983-módelinu viö Lada-verksmiöjurnar.
Lada 1300 kr. 120.400
Lada 1200 Station kr. 129.200
Lada Station 1500 kr. 148.700
Lada Safír kr. 136.000
Lada Canada kr. 158.800
Til öryrkja
76.000
81.000
95.000
85.000
104.000