Morgunblaðið - 24.04.1983, Blaðsíða 8

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 24. APRÍL 1983
52
■áw
Veröld
■HÁTEKJUMENN
Sérfræð-
ingur
í stríös-
leikjum
Eugene Evans vinnur við gerð
tölvuforrita. Hann hefur rúm-
ar 1,2 milljónir í árstekjur fyrir að
útbúa nýja stríðsleiki fyrir tölvu-
spil, en enginn banki vill láta hann
hafa ávísanahefti. Honum hefur
verið tjáð, að það geti hann ekki
fengið fyrr en eftir tvö ár, en þá
verður hann 18 ára.
Þessi 16 ára gamli strákur vinn-
ur hjá litlu fyrirtæki í Liverpool.
Flestir jafnaldrar hans þar um
slóðir eiga erfitt með að fá vinnu.
Vandamál Eugene eru af öðrum
toga. Hann veit hreint ekki, hvað
hann á að gera við peningana sína.
Hann fær föst laun fyrir að útbúa
tölvuleiki, þar að auki launauppbót
og hluta að hagnaði fyrirtækisins.
Hann má ekki aka bíl, taka veð eða
nota kreditkort. Hann býr heima
hjá foreldrum sínum í Liverpool,
þar sem John faðir hans er stræt-
isvagnastjóri.
Eugene hóf störf hjá fyrirtækinu
Imagine Software fyrir fjórum
mánuðum, en fyrirtækið sendir frá
sér tvo nýja tölvuleiki mánaðarlega
og markaðurinn er óseðjandi.
Eugene hætti í skóla fyrir 16
mánuðum við lítinn orðstír. Um
skeið starfaði hann í tölvuverzlun.
„Ég fékk þessa vinnu, af því að
fólkið vissi að ég hafði skrifað
nokkur forrit," segir hann.
„Fólki finnst auðvitað 1,2 millj-
Eugene: Eins og ad semja stigu med stærdfrædilfkingum.
ónir vera heilmiklir peningar, en
það er miklu meira upp úr þessu að
hafa. Ég vona að ég græði meira á
þessu ári.“
„Því miður lærði maður ekkert
um tölvur í skólanum," bætir hann
við. Ég var hins vegar búinn að lesa
bækur og tímarit um tölvur í fjög-
ur ár og notaði til þess allar tóm-
stundir mínar. Ég vissi, hvað ég
vildi, og það hvarflaði ekki að mér
að halda áfram í námi. Það er aðal-
lega ungt fólk, sem fæst við þessa
grein."
Yfirmaður fyrirtækisins segir:
„Það er hægt að líkja gerð tölvufor-
rita við það, að maður skrifi sögu
með því að nota stærðfræðilík-
ingar."
Eugene bætti við: „Ég gæti hugs-
að mér að græða svona 30 milljónir
króna, og það væri ekki svo vitlaust
að draga sig snemma í hlé. Maður
veit aldrei, hvenær þessi markaður
er að fullu mettaður."
— JOHN WINN MILLER
STRÍÐSGLÆPIR
Sum varmennin
komust til vegs
og virðingar
að er fátt, sem minnir lengur
á hryllinginn, aðeins nokkur
lítil tréspjöld benda nú á staðinn
þar sem 731. herdeild japanska
hersins vann að leynilegum til-
raunum með notkun sýklavopna í
hernaði.
Þarna á sléttum Mansjúríu, þar
sem kornakrarnir teygja sig svo
langt sem augað eygir, voru fram-
in einhver mestu grimmdarverk
síðari heimsstyrjaldar. Þrjú þús-
und manns létu þar lífið við hin
ægilegustu harmkvæli en ólíkt
því, sem var með stríðsglæpamenn
nasista, sem dæmdir voru í Núrn-
berg, voru japönsku „vísinda-
mennirnir" aldrei látnir svara til
saka fyrir gerðir sínar.
Á veturna, þegar kuldinn hélt
öllu í heljarklóm, var sumum fag-
nanna skellt ofan í kalt vatn og
síðan kastað út á klakann úti fyrir
með suma líkamshiuta bera eða
jafnvel kviknaktir. Seinna var
þeim dröslað inn aftur og kalið
holdið lamið með prikum eða dýft
í heitt vatn til að kanna viðbrögð-
in. Þessir fangar voru þó jafnvel
lánsamir hjá þeim, sem sýktir
voru af svarta dauða, kóleru, sár-
asótt og öðrum sjúkdómum, eða
vor flegnir lifandi af japönskum
kvölurum sínum.
Búðirnar voru teknar í notkun
árið 1940 í útjaðri borgarinnar
Harbin og megintilgangur þeirra
var að framleiða sýklavopn, sem
nota átti gegn óvinum japanska
ríkisins.
„Til að byrja með voru tilraun-
irnar gerðar á dýrum en seinna
fóru þeir að nota fólk,“ segir Han
Xiao. „Yfirleitt voru þrír fangar
hafðir sem tilraunadýr hverja tvo
daga.“
Han, sem er aðstoðaryfirmaður
á skrifstofu héraðsstjórnarinnar í
Pingfang, hefur varið 13 árum ævi
sinnar til að kynna sér skelfileg
örlög fanganna 3.000, sem lang-
flestir voru Kínverjar.
„Fangarnir, sem hafðir voru til
tilrauna, voru vel haldnir í mat og
drykk, því að Japanirnir vildu að
niðurstöðurnar yrðu sem áreiðan-
legastar,“ segir Han. „Sumir voru
notaðir í tilraunaskyni hvað eftir
annað eða þar til þeir drápust.
Þeir gerðu á þeim tilraunir,
hresstu þá við og notuðu þá síðan
aftur.“
Tilraunirnar snerust ekki að-
eins um sýklahernað. Röntgen-
geislum var beint að sumum fang-
anna í langan tíma og úr öðrum
var tekið blóð og hrossablóð sett í
staðinn til að sjá hvernig þeim
reiddi af. Eiturgas var reynt á
sumum og konur voru sýktar af
sárasótt. Han segir, að beinaleif-
ar, sem seinna voru grafnar uppi,
sýni, að sum fórnarlambanna hafi
ekki verið nema 12 ára gömul.
Þegar fangarnir voru dauðir
voru hlutar af sundurskornum lík-
ömum þeirra hafðir til sýnis til að
hægt væri að skoða árangurinn.
Til samanburðar voru svo lík-
amshlutar heilbrigðra fanga, sem
höfðu verið skornir lifandi og
vanalega án svæfingar.
.TENGILIÐUR"
Fjötur sem
kjaftar frá
Dómari nokkur í Albuquerque
í Nýju-Mexíkó í Bandaríkjun-
um, Jack Love að nafni, fékk nú
nýlega að reyna það um hálfsmán-
aðar skeið hvernig það er að vera í
bandi. Að vísu var ekki um að
ræða jafn óþægilega ól og höfð er
um hálsinn á hundum, heldur var
hann með rafeindafjötur um
hægri ökkla, búinn FM-útvarps-
sendi, sem á 90 sekúndna fresti
sendi nákvæmar upplýsingar um
verustað dómarans til lögreglu-
stöðvarinnar í borginni.
Love dómari gerðist sjálf-
boðaliði í þessari merkilegu til-
raun, sem vakið hefur miklar deil-
ur meðal lögmanna og laganna
varða vestur í Bandaríkjunum, og
snýst um það, að minni háttar af-
brotamenn verði látnir taka út
refsingu sína í nokkurs konar
„stofufangelsi". Þá er átt við, að
þeir verði að halda sig innan dyra
á eigin heimili í tiltekinn tíma og
geti ekkert farið án þess, að raf-
eindafjöturinn, sem er tengdur
tölvu í aðalstöðvum lögreglunnar,
láti af því vita.
Þessi tilraun nýtur stuðnings
margra manna, sem vinna að úr-
bótum í fangelsismálum, og Love
heldur því fram, að á þennan hátt
megi draga úr ómannúðlegum
þrengslum í bandarískum fangels-
um samtímis því sem fylgjast
megi nákvæmlega með ferðum af-
brotamannanna.
Love dómari var með fjöturinn
<?
hvert sem hann fór, í réttinum, í
bílnum, í sturtunni og í rúminu.
Enginn kom auga á hann innan í
uppháum kúrekastígvélunum og
Love sjálfur fann oftast nær ekk-
ert fyrir honum.
Eins og að líkum lætur eru ekki
allir jafn ánægðir með rafeinda-
fjöturinn. Sumir segja, að Love
dómari og skoðanabræður hans
vilji gera bandarísk heimili að
fangelsum þar sem Stóri bróðir
hafi vakandi auga með öllu, en
aðrir telja nú sýnt, að hin full-
komna rafeindatækni geti komið
að góðu haldi í baráttunni gegn
glæpum og öðrum þjóðfélagsmein-
um.
Michael Goss, forseti fyrirtæk-
isins, sem framleiðir rafeindafjöt-
urinn, segir að í framtíðinni verði
hann líkastur armbandsúri og
tengdur móttökutæki í símtæki
viðkomandi. Ef „fanginn" fiktar
eitthvað í tækinu eða gengur
meira en 200 fet frá símanum læt-
ur tölvan umsvifalaust af því vita.
„Lögreglumennirnir munu allt-
af sjá hvort „fanginn" fylgir sett-
um reglum," sagði Goss. „Skatt-
greiðendur verða nú að greiða um
1.200 ísl. kr. á dag fyrir hvern
fanga en þessi aðferð mun lækka
kostnaðinn í rúmar 200 kr. Auk
þess verða hinir brotlegu sjálfir að
borga um 1.500 kr. á mánuði fyrir
að fá að hafa þennan hátt á.“
Fjötrinum verður lokað um
úlnliðinn með fjórum litlum stál-
boltum og má ætla, að ekkert sé
auðveldara fyrir viðkomandi en
saga þá bara í sundur. „Vissulega
er hætta á því,“ segir Love dómari,
„en það er mjög ólíklegt, að hann
geri það. Tækið er trygging fyrir
því að hann lendi ekki í fangelsi.
Þeir, sem munu koma til með að
bera það, menn, sem gerst hafa
sakir um ölvun við akstur eða þess
háttar, eru þeir, sem óttast það
mest að lenda í fangelsi.“
- WILLIAM SCOBIE.
■ FRÆGÐ OG FRamil^^—
Falski tónninn í for-
tíð hljómlistarfólksins
IVestur-Þýskalandi hefur að
undanförnu orðið nokkur um-
ræða um stöðu tónlistarfólks þar í
landi á dögum Þriðja ríkisins og
m.a., sem þar hefur komið fram, eru
áður ókunnar staðreyndir um aðild
tveggja mjög kunnra manna að
nasistaflokknum, þýsku sópran-
söngkonunnar Elisabeth Schwarz-
kopf og austurríska hljómsveitar-
stjórans Herbert von Karajans.
Elisabeth Schwarzkopf, sem hóf
söngferil sinn seint á fjórða ára-
tugnum og neitaði því eftir stríð að
hafa nokkru sinni gengið i nasista-
flokkinn, hefur nú viðurkennt að
hafa orðið félagi í honum árið 1940
þegar hún var ung og metnaðarfull
söngkona í Berlín.
Herbert von Karajan hélt því
löngum fram, að aðild hans að nas-
istaflokknum hefði bara verið
formsins vegna og til þess að vera
ekki útilokaður frá starfi í borginni
Aachen. Karajan sagðist hafa sagt
sig úr flokknum árið 1942. Skjöl,
sem nú hafa verið birt, sýna hins
vegar, að Karajan varð nasisti
heima í Austurríki árið 1933, tveim-
ur árum áður en hann sótti um
hljómsveitarstjórastarf í Aachen,
og var félagi a.m.k. fram til 1944.
Þessar upplýsingar hafa orðið
blöðum og tímaritum mikið um-
ræðuefni og þykja sýna vel hve
þýskir listamenn brugðust mis-
jafnlega við uppgangi nasismans.
Sumir kusu heldur að yfirgefa ætt-
jörðina en að ljá Hitler liðsinni sitt
en aðrir urðu um kyrrt og lögðu sitt
af mörkum til að gera veg nasista-
flokksins sem mestan. Eftir stríðið
þóttust sumir þeirra hvergi hafa
komið nærri en aðrir gerðu sem
minnst úr því til að geta áfram
stundað list sína óhindraðir.
Upplýsingarnar um aðild
Schwarzkopf að nasistaflokknum
birtust fyrst í doktorsritgerð eftir
Oliver Rathkolb, sem er tónlistar-
fræðingur við háskólann í Vín.
Rathkolb hafði þær úr skjölum
Bandaríkjamanna en þar kemur
fram, að Schwarzkopf, sem eftir
stríðið vildi halda áfram söng í
Austurríki, hafði í þrígang, 4. og 5.
júlí og 24. október 1945, neitað því
að hafa verið í nasistaflokknum en
við fjórðu yfirheyrsluna, 3. maí
1946, játaði hún, að hún hefði verið
félagi í flokknum „um nokkra hríð“
árið 1940 eða ’41. Fyrrverandi félög-
um í flokknum var yfirleitt ekki
leyft að koma fram opinberlega
meðan Bandaríkjamenn hersátu
Þýskaland.
Elisabeth Schwarzkopf er nú 67
ára að aldri og býr skammt frá Zur-
ich og er að mestu sest í helgan
stein. I tveimur símaviðtölum nú
nýlega við blaðamenn á The Times
neitaði hún því enn einu sinni að
hafa nokkuð verið viðriðin þýska
nasistaflokkinn.
„Ég kom hvergi nærri nasista-
flokknum," sagði hún, „og varð
aldrei félagi í honum."
Rathkolb segir hins vegar, að í
skjalasafni Bandamanna í Berlín,
samsafni ýmissa gagna frá nasista-