Morgunblaðið - 24.04.1983, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 24. APRÍL 1983
61

1' ,

* %

yr mi
m
Á FÖRNUM
VEGI
Þarna er verið að kenna notkun slökkvitækja fyrir utan öldutúnsskóla.
Velheppnuð eld-
varnarvika í Hafnarfirði
+ Ilagana 10. til 16. apríl sl.
gekkst J.C. Hafnarfjörður og
Slökkvilið Hafnarfjarðar fyrir eld-
varnarviku í Hafnarfirði. Tilgang-
urinn með vikunni var að auka
áhuga almennings á eldvörnum.
Formaður eldvarnarnefndar J.C.
Hafnarfjarðar er Ólafur Ingi Tóm-
asson. Olafur Ingi sagði f spjalli
við Morgunblaðið að vikan hefði
tckist vonum framar og fólk al-
mennt sýnt þessari viðleitni mik-
inn áhuga. En hvernig fór vikan
fram? Við báðum Ólaf að lýsa því
fyrir okkur:
„Slökkvilið Hafnarfjarðar fór
í alla skóla bæjarins og kynnti
eldvarnir, meðal annars með
kvikmyndasýningum, með verk-
legri kennslu í noktun slökkvi-
tækja og almennri umræðu um
eldvarnarmál. Á þennan hátt
tókst að ná til 2.600 skólabarna.
Þá var útbúin á slökkvistöð-
inni sýning á gömlum og nýjum
munum í eigu slökkviliðsins.
Sýningin var opin alla daga eld-
varnarvikunnar og var vel sótt.
Börnum úr leikskólum bæjarins
var sérstaklega boðið að heim-
sækja slökkvistöðina til að horfa
þar á teiknimyndir um eldvarnir
og skoða tæki og búnað.
Eldvarnarnefnd J.C. Hafnar-
fjarðar gaf út tvo bæklinga um
eldvarnarmál í tilefni vikunnar,
annan til dreifingar í grunnskól-
um bæjarins, en hinum var
dreift í allar íbúðir bæjarins.
Auk þess voru gerðir límmiðar
með símanúmerum slökkviliðs,
lögreglu og sjúkrabifreiðar."
— Heldurðu að vikan hafi
þjónað tilgangi sínum?
„Tvímælalaust. Og það er
fyrst og fremst slökkviliðs-
mönnum Hafnarfjarðar að
þakka. Þeir lögðu á sig geysilega
mikið og fórnfúst starf. Skólarn-
ir voru líka jákvæðir og ég held
að óhætt sé að fullyrða að íbúar
bæjarins séu snöggtum fróðari
um eldvarnir nú en áður. Þetta
er í fyrsta skipti sem slík vika er
haldin, en slökkviliðið stefnir að
því að gera þetta að árlegum
viðburði."
— Hvað er það helst sem al-
menningur þarf að vita í sam-
bandi við eldvarnir?
„Það er auðvitað eitt og annað.
Til dæmis er mjög áríðandi að
fólk leggi á minnið símanúmer
slökkviliðsins í sveitarfélaginu
sem það býr í. Og ekki sakar að
kunna að fara með slökkvitæki.
Þá ættu reykskynjarar að vera í
öllum húsum og staðsettir í
svefnálmu. Fólk á auðvitað ekki
að reykja í rúminu, en það er
staðreynd að flestir brunar eiga
sér stað að nóttu til og oft er
ástæðan glóð úr vindlingi. Það
ber að fara varlega með kerti,
staðsetja þau til dæmis ekki
nærri gluggatjöldum. Raf-
magnssnúrur í rafmangstækjum
þurfa að vera í góðu lagi og þeg-
ar íbúð er yfirgefin er rétt að
taka varasöm rafmagnstæki úr
sambandi. Og þegar steikt er á
pðnnu ætti ávallt að gæta þess
að hafa lok við hendina, því ef
kviknar í feitinni er best að kæfa
eldinn með því að setja lokið yf-
ir. Margt fleira mætti tína til, en
höfuðaðtriðið er ávallt það að
fólk sé á varðbergi í þessum efn-
um, sýni gætni og aðgát í hví-
vetna. Það þarf ekki að kenna
brenndu barni að forðast eldinn,
en hinir óbrenndu verða líka að
halda vöku sinni.“
Morgunblaðlð/Emllia
Ólafur Ingi Tómasson og sonur
hans Páll. Þeir feögar tóku virk-
an þátt í eldvarnarvikunni í
Hafnarfiröi á dögunum. Páll
sagðist ekki vera í miklum
vandræöum með aö slökkva
eld. „Maöur bara blæs af alefli.“
Bjargvættur
Slussen
+ Steinar Farestveit heitir maður,
yfirverkfræðingur hjá gatnamála-
stjóra Stokkhólmsborgar. Steinar
fæddist á Hvammstanga 1935, en
hefur búið í Svíþjóð frá 1959, gift-
ur sænskri konu, Karin Bersaas og
eiga þau fimm börn. Steinar er
kallaður „bjargvættur Slussen"
þessa dagana; hann hefur fengið
það erifða hlutverk að skipuleggja
og stjórna „björgunaraðgerðum" á
Slussen-svæðinu í Stokkhólmi, en
það sígur um 11 mm á ári. Ef ekk-
ert verður gert munu lestirnar
sem renna þar í undirgöngum
fljótlega fara að reka toppstykkið
upp undir þakið á göngunum.
Þetta er af ýmsum ástæðum erfitt
tæknilegt vandamál að leysa og er
alfarið í höndum Steinars.
Steinar lauk héðan stúdents-
prófi árið 1955, en fór síðan til
Þrándheims í verkfræðinám og út-
skrifaðist þaðan 1959. Síðan flutt-
ist hann með konu sinni til Sví-
þjóðar og hóf þegar störf hjá gatn-
amálastjóra Stokkhólmsborgar.
Þar hefur hann verið yfirverk-
fræðingur um árabil. Meðfylgj-
andi mynd af Steinari er komin
nokkuð til ára sinna, en hún var
tekin 1955 að loknu stúdentsprófi.
SPUNNIÐ UM STAIÍN
31
eftír MATTHÍAS JOHANNESSEN
ógleymanleg. Niðurstaðan birtist í ljóði eftir annað skáld,
sérfræðing í ranghverfunni:
... hvort er ég heldur hann sem eftir lifir,
eða hinn, sem dó?
Halldór Kiljan skrifar uppkast að síðustu köflunum í
Höll sumarlandsins hratt. Hefur jafnvel ekki tíma til að
fara í margréttaðar veizlur eftir klukkan tólf á næturnar.
Helzt vill þetta góða fólk, sem er öðrum mönnum ljúfara,
gefa þessum kurteisa óðsnillingi sovétúníónuna með húð
og hári, „en ég því hjarta mitt“.
Höll sumarlandsins rís inn í ójarðneskan himin. En í
reisugillinu blakta íslenzkir fánar við hún. Engir rauðir
fánar með gulum himintunglum, hömrum eða sigðum,
heldur íslenzkir krossfánar. Höll sumarlandsins — ófor-
gcngilcgur óður til lífsins, án tengsla við það leiksvið, sem
Stalín helgar dauðanum í þessu „rólega þorpi“ —
Moskvu. Leiktjöldin þar eru í samræmi við þann veru-
leika, sem hentar takmarkinu. Aðalviðburður frá degi til
dags er smyrðlingur í leghýsi við Rauða torgið; e.k.
táknmynd þess leynda stríðs, sem Kremlbúinn heyr við
marghrjáða þjóða sína.
Skáldið tekur upp blöðin, les: .. . þann dag sem ég sá
fegurðina þá skildi ég alltíeinu ódauðleikann ..., hann
ætlar að geyma þessa lykilsetningu. Hún á ekki heima
hér, heldur í Fegurð himinsins, þar sem jökulinn ber við
loft. Skáldið les enn: Á þeirri stund á hann aðeins einn
óvin, og hann veit ekkert annað. Þessi óvinur er líf hans
sjálfs ... það er í senn erfiðara að deyja og meiri vand-
kvæðum bundið en margur hyggur . . .
Hér á þetta betur við. Þessi orð eru töluð út úr leik-
tjöldunum. Hér eiga menn aðeins einn óvin: Sjálfan sig!
Og hér er meiri vandkvæðum bundið að deyja en margur
hyggur. Búkharin hefur gert sér það Ijóst. Hann fær
loforð um að lifa, ef hann játar. En hann deyr, þótt hann
játi. Ólafur Kárason Ljósvíkingur deyr ekki, jafnvel ekki
í síðasta kafla. Aðrir deyja. En hann lifir.
Lítil þjóð í norðri les þessa bók með sigurbros á vör.
Eftir að hún kemur út er í senn erfiðara að lifa og meiri
vandkvæðum bundið. En það vita þeir ekki í Moskvu. Þar
lifa þeir ekki í skáldskap, heldur miskunnarlausum og
blóðugum veruleika, þar sem óvinir ríkisins hverfa ofan í
hráslagalegar nafnlausar grafir. Hér á enginn tvo kyrtla
til að deila með öðrum, fæstir eiga einn kyrtil, flestir
hálfan eða engan. Hér ræður sú hagfræði, sem bannar alla
meðaumkun; hagfræði vélarinnar. Kerfisins. En hvorki
heilans né hjartans.
20
Haglskýin
hverfa
til jarðar,
læsa klónum
í kviksár
marðarhjörtu
vor manna.
að er engu líkara en Stalín sé haldinn illum anda.
Félagar hans velta fyrir sér, hver sé helzta ástæðan
fyrir grimmd hans. Er það kerfið sjálft ? Eða valda-
græðgi? Er það eðli hans og uppruni? Eða umhverfi? Þeir,
scm gerst þykjast þekkja, svara sjálfum sér, að allt séu
þetta saman slungin áhrif frá kerfinu og valdagræðginni
og svo eðlisþættir að einhverju leyti. En það þykir þeim
einkennilegt, sem þekkt höfðu til móður hans, góðrar
konu og guðhræddrar suður í Grúsíu. En þeir skýra málið
mcð því, að faðir hans, skósmiðurinn Vissarion Ivanovich
Djúgashvili, hafi verið haldinn drykkjufýsn og ekki laus
við ofbeldishneigð.
FRAMHALD