Morgunblaðið - 10.08.1983, Blaðsíða 22

22 MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 10. ÁGÚST 1983

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundsson,
Björn Jóhannsson.
Freysteinn Jöhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar: Aö-
alstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Skeifunni 19, sími 83033. Áskrift-
argjald 230 kr. á mánuöi innanlands. (lausasölu 18 kr. eintakiö.
„Sósíalískur agiw
Tún eru víöa á kafi í vatni eftir rigningarnar að undanfornu og hafa sumsstaðar myndast stórar tjarnir á túnum og
engjum, eins og þessi mynd sem tekin var af túni á bænum Brekku í Norðurárdal í gær ber með sér.
„Lifum á bjartsýni“
— Rætt við nokkra bændur og fréttaritara
HEYSKAPARHORFUR eru slæmar á Suður-
landi, Vesturlandi og vestanverðu Norður-
landi, eins og komið hefur fram í Mbl. Á
Norðurlandi vestanverðu og á hluta Vestur-
lands er ástandið mjög alvarlegt vegna þess
að mikið óþurrka- og kuldasumar kemur í
kjölfarið á hörðu vori. Miklar rigningar í
sumar og þó sérstaklega undanfarna daga
gera það að verkum að tún eru víða orðin
ófær dráttarvélum og duga því stuttir þurrk-
kaflar ekki til að menn nái að þurrka hey.
Mbl. hafði samband við nokkra fréttaritara
sína á þessu svæði og fara frásagnir þeirra
hér á eftir.
Kremlverjar halda uppi
„sósíalískum aga“ með
margvíslegum hætti. Brezh-
nev-kenningin svonefnda er
meðal agareglnanna en sam-
kvæmt henni beita Kreml-
verjar hervaldi í sósíalískum
ríkjum til að verja „sósíal-
ískan ávinning“ þjóðarinnar,
eins og það var orðað þegar
innrásin var gerð í Tékkósló-
vakíu fyrir 15 árum, í ágúst
1968. Þegar alþýðan í Pól-
landi reis upp gegn fátækt-
arstefnu kommúnismans var
hernum falið að sjá um að
halda uppi „sósíalískum
aga“, herlög voru sett, verka-
lýðsforingjar handteknir og
skoðanakúgun hert. í Pól-
landi hefur síðan verið sett
gríma á herstjórnina og
herlögunum breytt í „sósíal-
ísk agalög“.
Kremlverjum er kærast að
nota fátækt og hervald til að
koma á „sósíalískum aga“.
Svonefnd þróunaraðstoð
Sovétmanna felst ekki í því
að útvega vanþróuðum ríkj-
um matvæli heldur byggist
hún á vopnasölu. Aðeins þau
ríki sem eru beinlínis rekin
sem gjaldþrotabú sósíalísm-
ans eins og til dæmis Kúba,
Víetnam, Eþíópía og nú síð-
ast Nicaragua komast á
framfæri hjá Kremlverjum
til þeirra eru ekki aðeins
send vopn heldur einnig
nauðþurftir. Þessi ríki eru
síðan látin borga með fólki.
Kúbanskir hermenn eru
sendir til Afríku og jafnvel
Afganistan. Víetnamar eru í
þrælabúðum í Síberíu og
þannig mætti áfram telja.
En hvernig er ástandið í
Sovétríkjunum sjálfum rúm-
um 65 árum eftir að sósíal-
ískt fyrirmyndarríki alþýð-
unnar var stofnað? Fyrrum
öryggislögreglustjóri, Júrí
Andropov, núverandi forseti
Sovétríkjanna, hefur ákveðið
að nú skuli „sósíalískum
aga“ beitt heima fyrir. Að
óathuguðu máli mætti halda
að Andropov vildi láta grípa
til ráðstafana gegn utan-
garðsmönnum og ólátaseggj-
um. Nei, það er annað sem
fyrir honum og miðstjórn
sovéska kommúnistaflokks-
ins vakir — nú á að taka á
hinni vinnandi stétt í Sovét-
ríkjunum og sjá til þess að
hún haldi sér að verki.
Menn þurfa ekki að vera
vel að sér í þeim fræðum sem
áhangendum Sovétríkjanna
og hugsjóna Marx og Leníns
hér á landi og annars staðar
eru kærastar til að vita, að
þjóðskipulagið í Sovétríkjun-
um átti að skapa hinn nýja
mann, hamingjusaman,
fórnfúsan, vinnuglaðan og
afkastamikinn. En hver eru
helstu vandræðin í Sovét-
ríkjunum? Svik, leti og
drykkjuskapur hrjá svo at-
vinnulífið að lögreglustjór-
inn í Kreml heimtar að beitt
sé „sósálískum aga“ til að
halda fólki að vinnu —
þrælatökin á að herða í von
um að hjólin stöðvist ekki.
Þrotabú Kremlverja er eng-
um skynsömum manni fyrir-
mynd lengur og nú stendur
til að breyta því öllu í alls-
herjar þrælkunarbúðir þar
sem mönnum er haldið að
vinnu arðrændum, gleði-
snauðum og soltnum undir
„sósíalískum aga“.
Frá Kattegat
í Kolbeinsey
Steingrímur Hermanns-
son, forsætisráðherra,
varð fyrstur manna til að
hafna hugmynd danska
blaðsins Politiken um að
Geir Hallgrímsson, utan-
ríkisráðherra, yrði sátta-
semjari í deilu Dana og Svía
um Hesseley. Gerði Stein-
grímur þetta í samtali við
fréttastofu útvarps strax
sama daginn og leiðari
danska blaðsins birtist.
Hvað svo sem um hug-
mynd Politiken má segja var
með öllu óþarft af forsætis-
ráðherra íslands að afgreiða
hana á þann veg, að utanrík-
isráðherra íslands væri
óhæfur til að verða sátta-
semjari vegna óleystrar
deilu íslendinga og Dana út
af Kolbeinsey. Hvað kemur
Kolbeinsey þessu máli við?
hljóta íslendingar að spyrja.
í stjórnarskrifstofum hafa
menn vitað um fyrirvara
Dana út af Kolbeinsey og
Hvalbak en í reynd hefur
miðlína dregin af íslending-
um gilt frá þessum eyjum
gagnvart Grænlandi og Fær-
eyjum.
Frásagnir af viðbrögðum
Steingríms Hermannssonar
við þessum leiðara í Politik-
en sýna best hve fjölmiðlar
geta haft mikil áhrif á
stjórnmálamenn. Þeir taka
sig meira að segja til og
blása út alls óskyld mál. Vill
Steingrímur Hermannsson
að dustað sé rykið af kröfum
Dana um að þeir eigi tilkall
til sneiðar af efnahagslög-
sögu íslands? Var það vegna
óska hans um það sem for-
sætisráðherrar Norðurland-
anna brostu yfir kaffibolla í
Jelsinki?
Lifum á
bjartsýni
Kiðafelli, Kjós.
HÉR hefur rignt mikið sem ann-
ars staðar og er mikið í ám. Ég hef
þó ekki orðið var við nein skriðu-
föll ennþá, en það er hætt við að
það fari að renna úr vegum hér
innra, ef áfram heldur sem horfir.
Heyskapur gengur ekkert, sem
skiljanlegt er, en við vonum nú að
sumarið sé ekki á enda komið enn-
þá og gerum okkur vonir um þurrk
um helgina. Margir voru snemma
á ferðinni í sumar og heyjuðu þá,
þannig að eitthvað er til af heyi
þótt nokkuð hafi verið um heyfok
hér í sumar. Ekki er hægt að kom-
ast um túnin meðan rignir svona,
og það tekur að minnsta kosti tvo
daga að síast niður áður en nokk-
uð er hægt að þurrka að ráði. Það
er þó ekki einsdæmi að sumur séu
votviðrasöm, og ég man eftir fleiri
sumrum sem þessu, — það virðist
sem annað eða þriðja hvert sumar
sé lélegt, veðurfarslega séð. Það
þýðir þó ekkert annað en að vera
bjartsýnn, það er nú það sem við
bændurnir lifum á. — Hjalti.
Heyskapur langt
kominn
Hellnum, Snæfellsnesi.
ÞETTA er nú að lagast hérna, og
heyskapur hefur gengið ágætlega,
er langt kominn. Sums staðar er
honum reyndar að ljúka, enda
hagstæð tíð hjá okkur. Það hefur
nú verið væta hérna á milli, og
hefur verið stormasamt síðustu
daga. Vegirnir hérna eru nú
hvorki verri né betri en annars
staðar, og þeir hafa haldist rakir í
sumar, þannig að ryk hefur ekki
angrað okkur hér, þrátt fyrir
mikla þurrka. Við erum ekkert að
kvarta, því hvað mættu þá aðrir
segja? — Kristinn.
Heyskaparhorf-
ur slæmar
Midhúsum, A.-Barð.
HEYSKAPARHORFUR hér eru
slæmar og sumir bændur eru ekki
búnir að ná tuggu í hlöðu. Nokkrir
bændur eru með votheysverkun,
en þar sem sjaldan þornar á grasi,
verður vatnsmagn of mikið í hey-
inu og efnatap verður meira og
verkun lélegri en ef hægt er að
heyja í þurru.
Á sumum bæjum hér bar á kali
og hef ég heyrt að á einstaka bæ
hafi kalið farið yfir 70—80% af
túnunum. Nú eru hey hrakin á
túnum og ástand lítið þetra á þeim
óslegnu, því grös eru úr sér sprott-
in og til dæmis er snarrótin orðin
heiðgui. Vegna harðindanna í vor
var bændum endurgreiddur fóð-
urbætisskatturinn, en þá voru
heybirgðir víðast á þrotum og fóð-
urbætiskaup meiri en í meðalár-
ferði. — Sveinn.
Versta sumar
síðan 1955
Innri Mula, Baróaströnd.
ÞAÐ ER nú sólskin hjá okkur í
dag og um fimmtán stiga hiti, en
það er búið að rigna alveg stans-
laust það sem af er sumrinu. Það
er rétt farið að byrja að heyja hér,
og allir á kafi í heyskap í dag. Þao
hefur ekkert verið hægt að heyja
hingað til, hvorki í vothey né
þurrt. Þetta er versta sumar síðan
1955, og er jafnvel verra en þá.
Vegirnir eru þó í ágætu ásigkomu-
lagi, þrátt fyrir rigninguna, en þó
hefur ekki verið eins mikil umferð
og vant er, og er það líklega veðr-
inu að kenna. Við erum að vona að
það fari að rofa til, og það þarf
ekki meira en hálfs mánaðar
þurrk til að menn nái því heyi sem
þarf. En það er bara spurningin
hvort kemur nokkurn tíma svo góð
tíð. Það hefur alltaf ræst úr
hingað til, og við vonum að svo
verði einnig nú.
— SVÞ.
Hey farið að gulna
Staóarhakka, Midfirði.
ÞAÐ gengur nú ekki vel hjá okkur
núna, búin að vera vætusöm tíð.
Það er misjafnt hvað sláttur er
langt kominn, en það gengur
ágætlega hjá þeim, sem láta í
vothey, en mjög lítið hjá hinum.
Það kom ágætis þurrkur um versl-
unarmannahelgina, en búið að
rigna síðan. Það er farið að gulna
nokkuð heyið sem liggur og bíður
eftir þurrki. Vegirnir eru sæmi-
legir, því það hefur ekki rignt það
mikið hjá okkur hér, en töluverður
vöxtur er í ám. Við verðum að vera
bjartsýnir á að rætist úr, en það er
nú orðið vafasamt þegar komið er
fram í ágúst.
— Bencdikt.