Morgunblaðið - 21.08.1983, Blaðsíða 44

44
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 21. ÁGÚST 1983
Úr heimi kvikmyndanna
uppi ákveðnum gæðum.“ Hann
hefur tekið þá ákvörðun, þrátt
fyrir allt, að þessi síðasta Sup-
erman-mynd, „Superman III“, sé
sú síðasta sem hann muni leika í.
„Það er ekki mikið meira sem þú
getur gert án þess að endurtaka
sjálfan þig.“
Christopher Reeves er þrítugur
orðinn. Hann hafði verið að leika
á móti Katharine Hepburn á
Broadway í leikritinu „A Matter
of Gravity“, þegar Superman
skaut honum upp á stjörnuhimin-
inn.
„Þegar þú allt í einu gerist
frægur, hegðar þú þér undarlega í
eitt eða tvö ár. Þú heldur að þú
sért merkilegri en þú ert. Áður
þurftir þú að vinna fyrir vináttu
með því að vera góður maður.“ En
nýfrægi maðurinn kemur að tíma-
mótum.
„Sumt fólk heldur áfram að
vera frægt, og notar sjálft sig til
að laða að. Aðrir verða virkilegir
leikarar og listamenn."
— ai.
— af Christopher Reeve
í fyrsta sinn í alvöruhlutverki, 17 ára gamall, í leikritinu „Private Lives“.
„Þegar „Superman'* var fyrst sýnd, 1978 og ’79, fékk ég 2000 bréf á viku.
Ég gat hvergi farið. Nú er þetta öðruvísi. Fólk venst manni," segir Súpermað-
urinn holdi klæddur, Christopher Reeve, í viðtali og virðist feginn. Þriðja
„Superman“- myndin var frumsýnd í Bandaríkjunum fyrir nokkru og þykir
Reeve, eins og áður, standa sig í stykkinu. „Svo virðist," segir Reeve, „sem
Ameríkanar séu aftur að eignast hetjur á hvíta tjaldinu í formi Harrison
Fords, Tom Sellecks (helsta sjónvarpsstjarnan í Bandaríkjunum), William
Hurts, Richard Geres og Reeves sjálfs. Ég er þessi rómantíski — rauðvín og
rauðar rósir. Gere leikur þá tegund náunga sem segja: „Mig langar í bólið
með þér og þú skalt koma með mér hvort sem þú vilt það eða ekki.“ Ég leik
i sem segja, „Afsakið, en mætti ég ... “ “
Þó undarlegt megi teljast hafn-
aði Reeves þrisvar sinnum boði
um að taka þátt i prufutökum
fyrir Superman-hlutverkið. Fyrir
honum var hlutverkið neðst á lista
yfir áhugaverð verkefni. Þá sá
hann handritið og fannst að hægt
væri að gera eitthvað fyndið, róm-
antískt og ævintýralegt með það,
ef súpermennið yrði leikið blátt
áfram og lipurt, en ekki kalt og
fráhrindandi eins og framleiðend-
urnir vildu í fyrstu.
Superman varð geysivinsæll um
heim allan „í löndum sem maður
heyrir aldrei frá“, eins og Reeves
segir. Superman II gerði hann að
milljónamæringi. Faðir Reeves er
Franklin Reeve, rússneskuþýðandi
og prófessor við Yale-háskólann,
en móðir Christophers er Barbara
Johnson, blaðamaður. Þó foreldr-
Katharine Hepburn I „A Matter of Gravity"
ar hans hafi skilið þegar hann var
fjögurra ára gamall var Christ-
opher mikið með föður sínum og
fylgdist með rabbi hans yfir mat-
arborðið við fólk eins og Robert
Frost og Adlai Stevenson.
Við háskólann í Cornell nam
þessi verðandi súpermaður ensku
og tónlistarfræði. „Ég vissi að ég
mundi verða leikari. Ég hugsaði,
sjáum til, hvað annað ég get lært.“
Hann hefur að baki mikla reynslu,
byrjaði að leika þegar hann var
níu ára. „Jæja, ég fór að sjást á
sviði þegar ég var níu ára. Ég held
ég hafi ekki byrjað að leika fyrr en
ég var 17 ára.“ Reeve hefur sann-
arlega reynt að forðast að festast í
hlutverki fljúgandi Kryptonans á
hvíta tjaldinu. I myndinni „Mon-
signor" lék hann bandarískan
prest sem gekk á mála hjá mafí-
unni, varð kardínáli í Vatíkaninu
og stóð í ástarsambandi við
nunnu. í „Deathtrap" var hann
hommi, elskhugi Michael Caines.
Næsta verkefni hans er í mynd
Ishmael Merchants og James
Ivorys, „The Bostonians", eftir
sögu Henry James, sem fylgir í
kjölfar vinsælda „The Europeans“.
Reeves viðurkennir að honum
finnist hann stundum sekur af því
að fást við hluti sem hann fyrirlít-
ur og meinar hann þá fram-
haldsmyndir og unglingamarkað.
Christopher Reeves Clark Kent
Framhaldsmyndir — að kreista
hverja krónu úr hugmynd, hversu
slæmar sem þær eru — er smit-
andi sjúkdómur í Hollywood, þó ég
ætti kannski síst að vera að lasta
það.“ En Reeves telur Superman
þó vera nokkra undantekningu.
„Við höfum mikið reynt að halda
Maður og Súpermaður
Luis Bunuel
1900-1983
Luis Bunuel, sem lest i Mexíkóborg 29 júli sl„ 83 ára að aidri, var einn af
örfáum virkilegra kvikmyndalistamanna þessarar aldar og helsti málsvari
súrrealista og stjórnleysishugmynda á hvíta tjaldinu. Merkilegur ferill hans
sem kvikmyndagerðarmanns, hófst með tveimur stuttum myndum, sem
þóttu svo hneykslanlegar að þær voru bannaðar í mörg ár, lifðu af 15 ára
hundsun en bíómstruðu svo þegar listamaðurinn hafði náð sjötugsaldrinum,
heilsutæpur og heyrnarlaus að verða.
Starf Bunuels breyttist lítið í 45
ár og myndir hans eru afar skyld-
ar hverri annarri. Hann hataði
eins og pestina þjóðfélagskerfi,
sem neyddi fólk til að lifa við fá-
tækt, eins og hann sýndi best í
einni af sínum frægustu myndum,
Los Olvidados. Hann gagnrýndi
mikið hræsni borgarastéttarinnar
og umfram allt kirkjuna.
Bunuel var fæddur í febrúar ár-
ið 1900 í bænum Calanda á Spáni.
Hann fæddist inn 1 fjölskyldu
velstæðra landeigenda og var elst-
ur sjö systkina. Hann nam heim-
speki og bókmenntir við háskól-
ann í Madrid þar sem hann kynnt-
ist framámönnum spænskra lista
og bókmennta í þá daga, Ortega y
Gasset, leikritaskáldinu Lorca og
Salvador Dali. Vinskapur hans við
Dali veitti honum innsýn í heim
súrrealista, sem seinna átti eftir
að eiga svo ríkan þátt í verkum
hans. Hann var leikari um tíma og
sýndi fljótt áhuga á kvikmyndum
með því að koma á fót einum af
fyrstu kvikmyndaklúbbum Spán-
ar, við háskólann í Madrid 1920.
Eftir að hafa lokið þar námi lá
leið hans til Parísar þar sem hann
kynntist fljótt súrrealískum
hreyfingum og hann gerðist að-
stoðarmaður Jean Epsteins við
myndir hans, Mauprat og The Fall
of the House of Usher. Fyrstu
mynd sína gerði Bunuel 1928, Un
Chien Andaiou. Handritið að
henni gerði vinur hans Dali og
innihélt hún röð atriða, sem átti
eftir að komast á spjöfd kvik-
myndasögunnar, auga á stúlku
skorið í sundur með rakhníf,
maurar skríðandi yfir manns-
hendi, dauður asni á flygli og kær-
ustupar sem elskast eftir að hafa
Eftir þá mynd, hætti Bunuel að
leikstýra af ástæðum sem aldrei
hafa verið skýrðar og vann við að
setja tal inn á amerískar myndir.
Hann fluttist til Bandaríkjanna
og vann við Nútímalistasafnið
(þaðan var hann rekinn þegar upp
komst um tengsl hans við L’Age
D’Or) og síðar í Hollywood, við að
setja inn tal á myndir.
Það var framleiðandinn, Oscar
Danzigers, sem bjargaði Bunuel
eftir 15 ára gleymsku og bauð hon-
um að leikstýra myndum í Mexíkó.
Bunuel, sem þá var að nálgast
fimmtugsaldurinn, og bestu ár
ævi hans virtust liðin, tókst að
taka upp þráðinn aftur eins og
ekkert hefði í skorist og hann
hefði aldrei hætt kvikmyndagerð.
Eftir að hafa leikstýrt nokkrum
myndum fyrir aðra, gerði hann
loks sína eigin mynd, eftir 20 ára
hlé. Myndin var Los Olvidados,
sem frumsýnd var 1950 og vann
hún verðlaun í Cannes og Bunuel
kom aftur undir sig fótunum sem
einn fremsti kvikmyndagerðar-
maður í heimi.
Á næstu fimm árum gerði
Bunuel 11 kvikmyndir í Mexíkó,
myndir sem voru lítið fjármagn-
aðar og hann varð að gera á stutt-
Listamaðurinn Luis Bunuel.
orðið vitni að umferðarslysi.
L’Age D’Or, sem á eftir fylgdi,
enn með nokkrri hjálp frá Dali,
tók nokkuð á þeim efnum sem
Bunuel átti seinna eftir að magna
upp og kanna til æviloka. í henni
eru bitrar árásir á kirkjuna og
veraldleg yfirvöld, tíð notkun á
freudískum táknmyndum og kald-
hæðin notkun tónlistar. Árið 1932
leikstýrði Bunuel Los Hurdes
(Land án brauðs), heimildarmynd
um hérað á Spáni í kreppu og fólk-
ið sem þar dró fram lífið.
Andlit úr „Hinir ungu og fordæmdu”.