Morgunblaðið - 01.12.1983, Blaðsíða 22

62
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 1. DESEMBER 1983
■ 1983 Umv.flll Pr... S.naic.l.
pÁ. bíjrjum vi&.' Farðu fyrsl úr
©fan."
TM Reo U S Pat Otl all rights res«rved
C19Ö3 Los T,mos Syndicate
ást er...
/'r-, p.r\
, o
UjLc>
... kvöldspjall.
I>etta er nú óþarfi. — Kkki gerói
ég neitt í þessa áttina þegar hún
mamma þín var væntanleg!
HÖGNI HREKKVlSI
„ HAKlM ER /MEE> FAR/M!E7A1."
Þarf meira en skemmtanir,
bænir og sálmasöng ef tak-
ast á að draga úr vínflóðinu
Ingjaldur Tómasson skrifar:
„Fyrir nokkru urðu snarpar rit-
deilur milli háttvirts doktors og
þekkts templara, sem aldrei hefir
stundað víndrykkju, um „nytsemi
og nauðsyn" brennivíns fyrir þjóð
okkar. Doktorinn lét í ljósi það álit
sitt (sem reyndar margir drykkju-
elskendur hafa gert), að þeir sem
aldrei drykkju vín, væru eiginlega
vart gjaldgengir til eins eða neins i
þjóðfélagi okkar, allavega stæðu
þeir alls staðar skör lægra en vín-
drykkjumenn. Og doktorinn lýsir
þá menn sem berjast gegn of-
drykkju ofstækismenn. Og hann
telur að bindindi eigi alls ekki að
boða í kirkjum landsins.
Doktorinn og aðrir drykkjuaðdá-
endur þurfa sannarlega ekki að
kvarta að þessu leyti yfir bindind-
isræðum presta í dag, því að segja
má að þeir séu þöglir sem gröfin um
svoleiðis „smámál". Þó var ein
hressileg undantekning nýlega, þ.e.
a.s. skelegg útvarpsprédikun Einars
Gíslasonar prests, þar sem hann
upplýsti, að þjóðin væri búin að
eyða um hálfum milljarði króna í
brennivín frá síðustu áramótum og
ekki óliklegt að að brennivínsreikn-
ingurinn fyllti milljarðinn um
næstu áramót, þegar jóla- og ára-
mótafylleríið væri afstaðið. Fyrr-
nefndur prestur benti líka á hina
gegndarlausu heimtufrekju á flest-
um sviðum, meðan 500 milljónir
jarðarbúa þola hungur og hungur-
dauði vofir yfir 15 milljónum barna.
Sjónvarpið hefir sýnt okkur
margar myndir af hörmungum
þriðja heimsins, nú fyrir nokkru
myndina um læknana, sem ekki
hika við að hætta lífi sínu til að
reyna að lina hinar ólýsanlegu
hörmungar, sem fólkið í þessum
löndum verður að þola.
Er þetta ekki í himinhrópandi
mótsögn við okkur, sem heimtum
stöðugt fleiri, stærri og fullkomnari
heilbrigðisstofnanir, þar með tald-
ar brennivínsafvötnunarhallir. Og
þótt nokkru fé sé safnað í stofn-
kostnað, verður almenningur að
bera allan kostnað af rekstrinum og
viðhaldi húsanna.
Ef við aðeins rennum augum yfir
tvær „heilsuborgir" hér í Reykjavík,
Borgarsjúkrahúsið og Landspítal-
ann, og íhugum þetta, hvað þá ef
allt landið er tekið með, þá koma
áreiðanlega út hrikalegar fjárhæð-
ir. Við gætum margt lært af þjóð-
um, sem við teljum að standi okkur
að baki í mörgu.
Víndrykkja er nú orðin eitt mesta
böl þjóðarinnar. Skemmtistöðum,
þar sem óhófsdrykkja er þreytt um
hverja helgi, fjölgar frekar en
fækkar, og það er þröngt setinn
bekkurinn inni í stórmenguðu and-
rúmslofti af tóbaksreyk og ærustu.
Útiskemmtanir sumarsins eru
margar með svipuðu sniði. Landeig-
andi nokkur sem leyfði útiskemmt-
un á landi sínu, um verslunar-
mannahelgi gaf upp, að ölæði unga
fólksins þarna hefði náð til um 99%
samkomugesta. Talið er að um
70—80% unglinga drekki og fer það
hlutfall stöðugt vaxandi. Ef heldur
sem horfir eru allar líkur á því, að
hin nýja afvötnunarhöll í Grafar-
voginum verði fljótlega fullsetin og
þörf verði á fleiri álíka.
Segja má, að útvarp en þó alveg
sérstaklega sjónvarp séu skóla-
stofnanir í víndrykkju. Leikarar út-
varps láta gjarnan klingja vel í
glösum, svo að athöfnin sé öllum
augljós. Varla er kvikmynd sýnd í
sjónvarpi, svo að ekki séu vínskálar
á lofti við hvert tækifæri. Minni að-
eins á dönskukennslu sjónvarps,
þar sem stöðugt vínþamb átti sér
stað næstum allan tímann.
Það nýjasta í brennivínsmálum
okkar er tilurð stofnunar er nefnist
„kvennaathvarf" og á að bjarga
eiginkonu og börnum frá meiðing-
um og háska af völdum drykkju
heimilisföðurins. Konan og börnin
verða þá að víkja af sínu eigin
heimili, en friðarspillirinn gengur
laus, þrátt fyrir að stórhætta stafi
af honum.
I fyrrnefndri grein dr. Gunnlaugs
telur hann, aö vísindin hafi sannað
nauðsyn brennivíns fyrir heilsu
manna, en með þeirri undantekn-
ingu þó, að barnshafandi konur
hefðu ekki gott af því og ekki ólík-
legt að umferðarslys hlytust af, ef
ungir ökumenn ækju undir áhrifum
víns.
Það er vægast sagt óhugnanlegt,
þegar jafn ágætur og hálærður
maður og Gunnlaugur Þórðarson,
gerir sér ekki grein fyrir því, að
hann og skoðanabræður hans eru
beinlínis að blása í glæður þess vít-
Sigríður Hannesdóttir skrifar:
„Velvakandi.
Nú er sitthvað að gerast á
stjórnarheimilinu. Öll fyrirtæki
eiga að spara og einstaklingar að
herða sultarólina. Nú síðast eiga
sjúklingar að fara að borga með
sér á sjúkrahús. En hvað um
isbáls ofdrykkjunnar, sem nú teygir
loga sína um landið allt. Eða halda
þessir blessaðir menn, að fólk, ungt
og gamalt, taki ekkert mark á
þeim?
En það er tvennt, sem ég tek
heilshugar undir með Gunnlaugi.
Annað er að fjáröflunaraðferð
SÁÁ-manna til byggingar afvötn-
unarstöðvar sé hneyksli og ekki
samboðið siðuðum mönnum. Og hitt
er varðandi vinnubrögð templara
nú. í þeim herbúðum þyrfti að
endurvekja baráttugleðina, sem
skilaði miklum árangri og gæfu til
þjóðarinnar upp úr aldamótum. Það
þarf áreiðanlega meira en skemmt-
anir, bænir og sálmasöng, ef takast
á að draga úr því vínflóði sem nú
flæðir yfir. Ef nokkur árangur á að
nást í viðureigninni við brennivíns-
drauginn og brennivínsauðvaldið
nú, þarf dáðrakka menn sem „þora“
jafnvel að leggja sig í nokkra
áhættu.
Ég skora á alla íslendinga að
sleppa nú fyrir komandi jól öllum
vínkaupum og óhófsgjöfum til
þeirra sem engra gjafa þarfnast, en
leggja í stað þess eitthvað af mörk-
um til að draga úr þeim miklu
hörmungum sem eiga sér stað víða
um heim, t.d. á jarðskjálftasvæðun-
um í Tyrklandi. Það mun áreiðan-
lega veita meiri jólagleði en vín-
þamb og óhófsgjafir til þeirra sem
eiga ofgnótt alls sem hugurinn
girnist.
Óska öllum gleðilegra vínlausra
jóla.“
gamla fólkið? Með hverju á það að
borga?
Nei, ég held að stjórnin og þing-
menn ættu að herða sína eigin
sultaról og hafa vit á því að hækka
laun hinna verst settu í þjóðfélag-
inu og þar á meðal eru millistétt-
irnar. Almenningur mundi meta
það að verðleikum."
Þessir hringdu . . .
Ætti að byrja eftir
seinni kvöldfréttir
Halla Jónsdóttir hringdi og
hafði eftirfarandi að segja:
— Ég las það í dálkum þínum
15. þ.m., að kona nokkur óskaði
eftir því, að þáttur Jónasar Jón-
assonar, Kvöldgestir, yrði færð-
ur yfir á fimmtudagskvöld. Þar
er ég á annarri skoðun. Það er
einmitt ágætt að hafa þennan
þátt á föstudagskvöldum. Á
fimmtudagskvöldum er fólk svo
mikið að heiman; það eru
saumaklúbbar, spilakvöld og
fundahöld, svo að eitthvað sé
nefnt. En hitt er rétt sem fyrr-
nefnd kona nefnir, að þátturinn
byrjar of seint. Hann ætti að
byrja strax eftir seinni kvöld-
fréttir og gæti það, ef dægur-
lagasyrpan, sem þá er á dagskrá,
yrði færð aftur fyrir.
Með hverju á gamla
fólkið að borga?