Morgunblaðið - 30.12.1983, Síða 29

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 30. DESEMBER 1983
29
við aðstæður sem nú væru taldar
vonlausar.
Ekki lét Haraldur það nægja að
æfa og keppa í íþrótt sinni hér á
landi, hann vildi kynnast skíðaiðk-
un með öðrum þjóðum. Það var
veturinn 1946 sem þeir Haraldur
og sveitungi hans Jónas Ásgeirs-
son héldu frá Siglufirði til Sví-
þjóðar til æfinga og keppni. Þetta
mun hafa verið fyrsta æfinga- og
keppnisferð íslenskra skíðamanna
til annarra landa, en þau áttu eft-
ir að verða fleiri ferðalögin til út-
landa.
En smám saman verður íþrótta-
iðkun að víkja fyrir alvöru lífsins.
Haraldur lærði byggingariðn, rak
fvrst verkstæði á Siglufirði með
Asgrími Stefánssyni. Á verkstæð-
inu í Gránugötunni var oft margt
um manninn. Þar voru oft heitar
umræður og þangað var gott að
leita með brotin skíði. Haraldur
kvæntist Eyrúnu Maríusdóttur og
eignuðust þau fjögur börn og eru
þrjú þeirra á lífi. Þau hjón komu
sér upp myndarheimili í Reykja-
vík sem gott var að heimsækja, en
þau hjónin slitu samvistir. Hér
sunnanlands stundaði Haraldur
aðallega húsasmíði og minnist ég
þess tíma með þakklæti er hann
vann ásamt sonum sínum sem
byggingarmeistari að byggingu
íbúðarhúss okkar hjóna.
Haraldur kom mér fyrir sjónir
sem fremur einrænn maður, sem
fór sínar eigin leiðir, oft ótroðnar
slóðir. Hann var rökfastur og vildi
ræða öll mál til hlítar. Ekki voru
viðmælendur hans alltaf á sama
máli og hann, en því tók hann ekki
illa, því hann virtist njóta rök-
ræðna um ágreiningsefnin. Hann
var heiðarlegur, hreinn og beinn
og lét skoðanir sínar óhikað í Ijósi.
Við systkinin, foreldrar okkar
og fjölskyldur sendum börnum
Haraldar, móður, systur og öðrum
ástvinum hans innilegar samúð-
arkveðjur með þakklæti fyrir
samverustundirnar.
Ólafur Nilsson
Á Sauðárkróki er Haraldur
Pálsson fæddur en þegar hann
verður nafntogaður skíðamaður er
hann á Siglufirði og því höfum við
víst flest talið hann Siglfirðing.
Til fræðslumálaskrifstofunnar var
oft beint beiðnum um útvegun á
skíðakennurum til skóla. Um
langt árabil var leitast við að
verða við þessu og þá leitað í hóp
góðra skíðamanna og þeirra sem
dvalið höfðu í Skíðaskóla fsfirð-
inga eða sótt skíðakennaranám-
skeið innanlands eða erlendis.
Stór er sá hópur orðinn, sem
sagt hefur skólanemendum til í
skíðaíþróttum eða staðið fyrir
skíðaferðum og dvöl í skíðaskála.
Aðdáunarvert er hve slys hafa
orðið fá innan alls þessa fjölda og
kvartanir í garð kennara engar,
sem ég man eftir. Hvílíkri hugsun
þarf ekki að beita við stjórn og
umhyggju stórs hóps lítt harnaðra
barna eða unglinga, sem oft finnst
þeir allt kunna og geta? í hópi
þessara ötulu kennara og stjórn-
sömu leiðbeinenda var í mörg ár
Haraldur E. Pálsson. Fyrir orð
þeirra Helga heitins Sveinssonar
eða Jónasar Ásgeirssonar, sem
lengi sinntu skólanemendum,
bauð Haraldur fram krafta sína.
Bauð er ofmikið sagt, því að hann
var svo yfirlætislaus um getu sína
og færni, er hann í fyrstu ræddi
við mig, að hann taldi sig vart
nothæfan. Hann tók þó að mig
minnir að sér Mývetninga. Er við
tókumst í hendur brosti hann sínu
hlýja hógværa brosi. Ég hygg að
enginn hafi kennt víðar á Islandi
skíðaíþróttir en Haraldur. Oft vill
verða í íslenskum umhleypingum,
að þegar kallað er eftir skíðakenn-
ara er nægur snjór en svo bregður
til hláku. Það var sérgáfa Harald-
ar að finna snjó og koma þar fyrir
kennslustöð.
Ég símaði einu sinni til hans á
stað þar sem hláka var og spurði
hvað hann væri að gera: „Kenna
skíðaíþróttir, og skólastjórinn
sagði að fundið hefði hann skafl í
gili og þar undi hann sér með
nemendur allan daginn. Fáir
skíðakennarar hafa verið og þeim
fer án efa fækkandi sem geta
kennt skíðagöngu, svig og skíða-
stökk. Þó að kennari geti kennt
þessar þrennar skíðaíþróttir, þá
njóta fáir þess orðspors að hafa
orðið íslandsmeistarar í þessum
greinum og staðið sig vel í keppni
í einstakri þeirra eða samanlagt
(norræn tvíkeppni eða þríkeppni,
t.d. Osló 1952) á erlendum stór-
mótum. Keppni í skíðaíþróttum
hóf Haraldur 10 ára. Göngu ungl-
inga 15 km sigrar hann á Lands-
móti 1940. Svigmeistari íslands og
annar í bruni, göngu og norrænni
tvíkeppni. íslandsmeistari í nor-
rænni tvíkeppni 1949 og 1951.
Fyrstur íslendinga keppir hann
ásamt Jónasi Ásgeirssyni og Sig-
tryggi Stefánssyni á alþjóðamót-
um erlendum 1946. Þannig má
telja frækna sigra Haraldar allt
fram til 1966. Nú síðari ár gaf
Haraldur eigi kost á sér til skíða-
kennslu út á land og var hans
saknað af mörgum, — en heyra
mátti auglýst að hann væri ásamt
góðum félögum til aðstoðar á
skíðastöðum Reykvíkinga og veitti
með þeim tilsögn í skíðaíþróttum
— og efndi til skíðagöngu fyrir
fjölskyldur og jafnvel til göngu
um nokkurn veg.
Haraldur var dulur maður,
traustur og gott að hafa hann í
hópnum. Hann bjó yfir mikilli
reynslu og kunnáttu í helstu
skíðaíþróttum og lagði fram mikið
kennslustarf, sem markað hefur
spor sem skal reynt að þakka með
þessum fátæklegu skrifum. Megi
íslenskum skíðaiðkendum verða
fjölhæfni Haraldar E. Pálssonar
fordæmi til aukinnar færni á
skíðaslóðum.
Aðstandendum vil ég tjá samúð
og virðingu íslenskra íþrótta-
manna á hinum ágæta skíðamanni
sem fórnaði sér fyrir góða íþrótt.
Þorsteinn Einarsson
Haraldur Pálsson setti sterkan
svip á allt skíðalíf sunnan heiða í
mörg ár. Það er erfitt að átta sig
á, að hann muni ekki framar verða
með okkur við æfingar eða á
skíðamótum. Frá 1970, er Skíðafé-
lag Reykjavíkur var endurskipu-
lagt, var hann kjörinn í stjórn fé-
lagsins, og var í henni til dauða-
dags. Það voru ekki margir dagar
yfir veturinn, sem Haraldur steig
ekki á skíði. Hann var ótvírætt
litríkasti skíðamaður okkar Sunn-
lendinga. Yfirstjórn SR hefur síð-
an 1970 verið með dálítið siglfirzk-
an blæ, og hefur það verið SR til
gleði og gagns.
Haraldur var einn af þessum
sterku skíðamönnúm frá Siglu-
firði sem fóru til Noregs og Sví-
þjóðar, og keppti við góðan orð-
stír. Ennfremur vann Haraldur í
skíðaverksmiðju utanlands og var
mjög fær um allt sem viðvék við-
haldi á skíðum.
Svigmót og göngumót á vegum
SR voru í mörg ár undir umsjá
Haraldar, og óneitanlega var gam-
an að sjá til hans, er hann var að
leggja svigbraut í þrönga gilinu
við skíðaskálann í Hveradölum.
Skíðabrautir hans voru alltaf vel
lagðar og keppendum til ánægju.
Nú er lífshlaup Haraldar á
enda, og við í kringum skíðahreyf-
inguna þökkum honum samveruna
og margar glaðar stundir, einnig
viljum við votta börnum, tengda-
börnum og barnabörnum okkar
dýpstu samúð við fráfall föður,
tengdaföður og afa.
Fyrir hönd félaga í
Skíðafélagi Reykjavíkur,
Ellen Sighvatsson
Kveðja frá stjórn
Skíöasambands Islands
Nú er borinn til moldar Harald-
ur Pálsson. Haraldur fæddist 7.
júlí 1924 á Sauðárkróki, en fluttist
1928 til Siglufjarðar.
Haraldur er öllum skíða-
mönnum kunnur af áralöngum
störfum sínum að skíðamálum,
fyrst sem keþpandi, en síðan sem
kennari og forystumaður.
Haraldur Pálsson var óvenju
fjölhæfur skíðamaður, enda var
það viðtekin venja, að Siglfirð-
ingar væru jafnliðtækir í hvaða
grein skíðaíþróttarinnar sem um
var að ræða, ýmist bruni, svigi,
stórsvigi, skíðastökki eða skíða-
göngu.
Hann hóf að keppa á skíðum
1934 og hefur fram á þennan dag
ekki látið sig vanta í skíðalöndin,
þrátt fyrir sjúkdóm þann, sem að
lokum varð honum að aldurtila.
Haraldur var í hópi fyrstu ís-
lendinganna, sem kepptu á skíðum
á erlendri grund, en 1946 keppti
hann ásamt þeim Jónasi Ásgeirs-
syni og Sigtryggi Stefánssyni í
Svíþjóð og mun það hafa verið í
fyrsta skipti, sem okkar skíða-
menn háðu keppni erlendis. Þessi
keppnisför vakti mikla athygli í
Svíþjóð og keppti Haraldur í svigi,
göngu og stökki og var hann til að
mynda 8. í stökki í Suderhavn.
Fjölhæfni Haraldar Pálssonar,
sem skíðamanns sést bezt á því, að
hann varð íslandsmeistari 1944 og
1948 í svigi og 1949 og 1951 í nor-
rænni tvíkeppni, þá varð hann
annar í bruni 1944. Haraldur tók
þátt í fjölda móta hér heima og
erlendis og var með okkar beztu
skíðamönnum um árabil.
Það má segja að Haraldur hafi
lifað fyrir skíðin, þau áttu hug
hans allan. Hvort heldur var að
vetri eða sumri var ekkert um-
ræðuefni honum hugleiknara.
Haraldur hafði gaman af að segja
frá gömlum skíðaviðburðum og
tókst þá oft einkar vel upp. Ég
minnist þess enn, þegar hann
sagði okkur strákunum frá þátt-
töku sinni í skíðastökki á Holm-
enkollen í Osló með þessari líka
lifandi og skemmtilegu frásögn.
Við sem þekktum Harald mun-
um sakna hans, þegar kemur í
skíðalöndin í vetur, og áhuga hans
á skíðaíþróttinni. Það má segja, að
það hafi verið táknrænt að Har-
aldur varð bráðkvaddur eftir að
hafa verið nýlega kominn af skíð-
um. Hann var trúr hugsjón sinni
til hinztu stundar.
Stjórn Skíðasambands íslands
vill þakka Haraldi Pálssyni störf
hans í þágu skíðaíþróttarinnar, og
óbilandi áhuga hans á henni allt
til síðasta dags. Þá sendum við
fjölskyldu hans hugheilar samúð-
arkveðjur.
Skíðasamband íslands,
Hreggviður Jónsson,
formaður.
Innilegar þakkir fyrir auösýnda samúð og vinarhug viö andlát og
útför móöur okkar, tengdamóöur. ömmu og langömmu,
JÚLlÖNU FRIÐRIKSDÓTTUR,
hjúkrunarkonu.
Dóra Haraldsd. Frodoaon, Fin Frodoson,
Jón Haraldaaon, Áalaug Stophenaen,
Stefán Haraldaaon, Sveinrún Árnadóttir,
barnabörn og barnabarnabarn.
Egill Sigurður Kristjáns-
son — Minningarorð
Kveðja frá
skólafélögum
Nú eru þrír fallnir í valinn úr
árgangi 1966 frá Verzlunarskóla
íslands. Hér deyja þeir ungir sem
guðirnir elska og kveðja fyrstir
sem mannfólkið saknar. Egill Sig-
urður Kristjánsson var borinn til
moldar í gær.
Egill Sigurður er sígilt dæmi
um bakfiskinn í íslenzkri verzlun-
arstétt. Rækti daglegt starf af
prúðmennsku og hógværð. Áreitti
ekki annað fólk og lét ekki hlut
sinn fyrir öðrum. Maður einstakl-
ingsins og einkaframtaks.
Skólafélagar kveðja nú vin sinn
í bili og biðja alföður að styrkja
ástvini hans í söknuði. Guð blessi
Egil Sigurð.
Ásgeir Hannes Eiríksson
Hvað má ein lítil skammbyssa sín mðt hryðjuverkamönnum framtíðarinnar?
Vígvélar
framtíðarinnar
Kvikmyndir
Ólafur M. Jóhannesson
VÍGVÉLAR FRAMTfÐARINNAR
Nafn á frummáli: Blue Thunder.
Handrit: Dan O’Bannon og Don Jac-
oby.
Tónlist: Arthur B. Rubinstein.
Kvikmyndun: John A. Alonzo.
Leikstjóri: John Badham.
Jólamynd Stjörnubíós að þessu
sinni snýst um þyrlu nokkra sem
lögregluyfirvöld í Los Angeles
hafa tekið i notkun i tilefni af
fyrirhuguðum Ólympíuleikum þar
í borg. Við upphaf myndarinnar
eru skilaboð þess efnis til áhorf-
andans að slík þyrla sé þegar í
smíðum hjá hernaðaryfirvöldum
vestra. Hvílíkar vígvélar munu
ekki svífa yfir blóðvelli framtíðar-
innar. Þyrlan sem nefnist Blue
Thunder Speciai er ekki aðeins bú-
in hríðskotafallbyssu sem getur
dritað fjögurþúsund kúlum á mín-
útu heldur einnig rafeindatækjum
sem gera flugmanninum fært að
sjá jafnt í myrkri sem í albjörtu.
Má með sanni kalla þessa vígvél
hið alsjáandi auga himinsins, enda
er henni ætlað það hlutverk að
stýra mannlífi á þeim vígvelli sem
risaborgir framtíðarinnar verða,
að sögn. Fannst mér býsna áhuga-
vert að fylgjast með mannlífi Los
Angeles-borgar með augum þessa
stálfugls.
Svo virðist sem asfaltfrumskóg-
urinn sé orðinn næsta varhuga-
verður. Rándýr í mannsmynd eigra
þar um í leit að bráð og enginn
virðist óhultur. Flögraði sú hugsun
að mér er ég fylgdist með næturlifi
borgarbúa úr þyrluflugmannssæt-
inu að þeir væru kannski ekki svo
mikið betur settir en það fólk er
býr við eftirlit öryggislögreglu.
Auðvitað njóta íbúar bandarískra
stórborga réttaröryggis en lög-
gæslan virðist næsta vanmáttug
við að halda villidýrunum í skefj-
um. Fannst mér endurspeglast í
myndinni, í viðbrögðum lögreglu-
yfirvalda við þeirri alþjóðlegu
íþróttahátíð er senn sækir heim
Los Angeles-borg — og kennd er
við Olympstind djúptækur ótti við
að ekki væri nokkur von að hafa
hemil á hryðjuverkamönnum og
öðrum þeim er sækist eftir lífi hins
almenna borgara, nema að grípa
til hernaðar.
Sannast hér hið fornkveðna, að
blóð kallar á blóð. Þegar lögregl-
unni duga ekki skammbyssur og
haglabyssur í baráttunni við
óþjóðalýðinn er gripið til fallbyssa
sem hægt er að beina að fólki úr
mikilli hæð. Virðist þá engu máli
skipta hvort hinir varnarlausu
hljóti miska af eður ei. Var næsta
ónotalegt að sjá þyrluna tæta í
sundur dúkkur sem stillt hafði ver-
ið upp í tilbúnu þorpi. Hinir sak-
lausu meðal þorpsbúa voru málað-
ir hvítir en gangsterarnir rauðir.
Ekki var nákvæmni fallbyssunnar
góðu meiri en svo að nokkur börn
tættust í sundur — að sjálfsögðu
hvítmáluð. Eins og menn kannski
grunar var hér um æfingu að ræða
og gestirnir ekki af verri endanum,
yfirmenn flughers og flota. Lýsti
einn gestanna því yfir að lokinni
skothríð að æfingin hefði heppnast
prýðilega, aðeins hefði verið um
10% ónákvæmni að ræða, en slíkt
væri vel innan „eðlilegra marka“,
eins og hann orðaði það.
Ég hef víst ekki enn getið nafns
þessarar jólamyndar Stjörnubíós.
Á frummálinu nefnist myndin:
Blue Thunder í höfuðið á þyrlunni
almáttugu, en eins hefði verið
hægt að nefna myndina: Á ferð og
flugi í þyrlu, því nóg er þveist með
áhorfandann í þyrluskömminni og
lá við að maður væri sjóveikur
undir lok myndarinnar. Annars er
hér um hefðbundna spennumynd
að ræða og ber sá ágæti leikari Roy
Scheider hitann og þungann af
þeirri al-amerisku hetju er hér
birtist í líki þyrluflugmannsins
Murphy. Malcholm McDowell
puntar og uppá myndina í hlut-
verki vonda mannsins sem reynir
að sjálfsögðu að skjóta Bláu þrum-
una af festingunni. Skemmtileg til-
viljun ræður því að einn af félög-
um McDowell gengur undir nafn-
inu Iceland. Loks komumst við á
heimskortið, en mér skilst að þessi
ságæta spennumynd hafi hlotið
bærilega aðsókn útí hinum stóra
heimi. Hér virðist hún eins vegar
ætluð börnum, því ég sá ekki færri
en fimm smákrakka á myndinni.
Alls ekki krakkamynd nema ef til
vill að mati kvikmyndaeftirlitsins.