Morgunblaðið - 22.01.1984, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 22. JANtJAR 1984
Rætt
við Gísla
Alfreðsson
Þjóðleik-
hússtjóra
Morgunblaftií/Friðþjófur.
Gísli Alfreðsson
Þekki innviðina hér nokkuð vel
og veit hvar skórinn kreppir
— Stefna Þjóðleikhússins varð-
andi verkefnaval er skilgreind að
verulegu leyti í reglugerð og lögum
um Þjóðleikhúsið — þannig hefur
Þjóðleikhúsið ákveðnar skyldur
um (lutning ópera, söngleikja og
balletta, auk leikrita. Við mótun
stefnu í verkefnavali hafa margir
lagt hönd á plóginn í gegnum árin.
Þá er verkefnavalsnefnd umsagn-
araðili að öllum þeim verkum sem
Þjóðleikhúsið flytur og sömuleiðis
Þjóðleikhúsráð. Þó hefur Þjóð-
leikhússtjóri að sjálfsögðu mót-
andi áhrif á endanlegt val verk-
efna. Ég tel þá stefnu, sem ríkt
hefur í verkefnavali undanfarin ár,
rétta og mun leitast við að halda
þessu í svipuðum farvegi og verið
hefur, sagði Gísli Alfreðsson Þjóð-
leikhússtjóri er blm. Mbl. innti
hann eftir því hvort hann hefði hug
á að gera breytingar á stefnu Þjóð-
leikhússins hvað varðaði verkefna-
val.
Rekstur Þjódleikhúss-
ins í endurskoðun
— Þjóðleikhúsið hefur alveg
sérstakar skyldur hvað varðar
íslenzk leikrit, sagði Gísli. Sú
stefna hefur ríkt hér á undan-
förnum árum að huga sérstak-
lega að íslenzkum leikritum og
hefur hún borið ríkulegan ávöxt
hvað varðar nýritun leikrita. Þá
hefur Þjóðleikhúsið alltaf lagt
áherzlu á að sýna gömul íslenzk
leikrit og ber tvímælalaust að
halda því áfram, því þessi leik-
verk eru einmitt sá grunnur er
vinsældir íslenzkrar leiklistar-
starfsemi byggjast hvað mest á.
Hvað varðar verkefnavalið yfir-
leitt verður ekki um neina
stefnubreytingu að ræða en e.t.v.
gæti einhver áherzlubreyting
orðið.
Nú ert þú fyrsti atvinnuleikar-
inn sem gegnir stöðu Þjóðleikhús-
stjóra — kemur það ekki til með
að móta viðhorf þín í þessu starfi?
— Jú, það tel ég víst. Ég var
til skamms tíma formaður í Fé-
lagi íslenzkra leikara og hefur
það lengi verið áhugamál mitt að
leikarar sem listamenn yrðu bet-
ur kynntir fyrir áhorfendum.
Eitt af því, sem segir í lögum um
starfsemi Þjóðleikhússins, er að
leikhúsið skuli gæta velfarnaðar
og þroska leikara sem hjá því
starfa í hvívetna. Ég hef fullan
hug á að takast á við þetta verk-
efni og skapa möguleika til að
rækja það betur en verið hefur.
Nú, varðandi annað, þá er
rekstur Þjóðleikhússins nú allur
í endurskoðun. Það segir sig
sjálft að eftir að vera búinn að
vera hér starfandi leikari á
þriðja áratug þekki ég innviðina
hér nokkuð vel og veit hvar skór-
inn kreppir. Að undanförnu hef
ég starfað að því með starfs-
mönnum hagsýslu að endur-
skoða alla þætti i rekstri hússins
í því skyni að ná fram aukinni
hagkvæmni og nýta betur þá
starfskrafta sem fyrir eru. Við
bindum vonir við að þessi endur-
skoðun geti leitt til þess að unnt
verði að auka þau verkefni sem
hér verða tekin til meðferðar,
sem myndi skapa leikurunum
aukin tækifæri og auka fjöl-
breytnina fyrir áhorfendur.
Samvinna um
ópcruflutning
Nú er einmitt að koma í ljós
árangur af áralangri baráttu
sem forverar mínir í þessu starfi
og ég höfum átt í. Það hefur
lengi bagað starfsemi Þjóðleik-
hússins mjög að við höfum ekki
haft aðgang að sérstöku æf-
ingasviði. Þetta hefur orðið þess
valdandi að allar æfingar hafa
orðið að fara fram á aðalsviðinu
sem auðvitað hefur haft mikið
óhagræði og aukið vinnuálag í
för með sér varðandi skipulagn-
ingu á leikhússtarfinu. Það er
því mikið gleðiefni fyrir okkur
að nú í haust fengum við afnot af
íþróttahúsi Jóns Þorsteinssonar
þar sem komið hefur verið upp
æfingasviði, en jafnframt er þar
aðstaða fyrir ballettskóla Þjóð-
leikhússins. Þetta hefur ger-
breytt allri vinnuaðstöðu hjá
okkur til hins betra og skapað
okkur aukna möguleika.
Hvað um óperuflutning á vegum
Þjóðleikhússins — hefur þetU
verkefni ekki flutzt til íslenzku
óperunnar?
— Nei, sú lagaskylda hvilir
eftir sem áður á Þjóðleikhúsinu
að flytja óperur, og stofnun fs-
lenzku óperunnar breytir engu
þar um. Að vísu er nú til athug-
unar á vegum menntamálaráðu-
neytisins að tekin verði upp
samvinna milli Þjóðleikhússins
og íslenzku óperunnar um
óperuflutning, og gæti það orðið
að þessari lagaskyldu yrði þann-
ig létt af Þjóðleikhúsinu að ein-
hverju leyti. Það er töluverður
áhugi á þessu meðal söngvara og
myndi létta anzi mikið á okkur
ef af yrði, þar sem óperuflutn-
ingur er óhemju dýr liður í
rekstri eins leikhúss.
Verkefni til vors
Hvað ber hæst í starfsemi Þjóð-
leikhússins í upphafi þessa starfs-
árs?
— Hér eru nú í æfingu mörg
spennandi verkefni. Það næsta
sem frumsýnt verður er Sveik í
seinni heimsstyrjöldinni, þar
sem Bessi Bjarnason, Þóra Frið-
riksdóttir, Gísli Rúnar, Gunnar
Eyjólfsson, Baldvin Halldórsson
og Sigurður Sigurjónsson fara
með aðalhlutverk, en Þórhildur
Þorleifsdóttir leikstýrir. Þá
verður frumsýndur ballettinn
Öskubuska sem er viðamikið
fjölskylduverkefni. Tónlistin í
verkinu er eftir Prókofjev.
Á stóra sviðinu verður svo
frumsýndur stór söngleikur í
apríl, Gæjar og píur (Guys and
Dolls). Þetta er einhver vinsæl-
asti söngleikur sem saminn hef-
ur verið í Bandaríkjunum. Hann
var frumsýndur á Broadway árið
1947 og fóru þá Marlon Brando
og Frank Sinatra með aðalhlut-
verk. Það má geta þess til gam-
ans að hinn frægi leikari sir
Laurence Olivier átti sér lengi
þann draum að fara með aðal-
hlutverkið í þessum söngleik—
en sá draumur hans rættist þó
aldrei. Þetta verður fjölmenn-
asta sýning vetrarins hjá okkur
en fram munu koma hátt í 50
manns fyrir utan stóra hljóm-
sveit. Með aðalhlutverkin fara
Egill ólafsson, Bessi Bjarnason,
Sigríður Þorvaldsdóttir og
Ragnheiður Steindórsdóttir. Við
höfum fengið brezkan leikstjóra,
Tudor Davies, til að setja söng-
leikinn á svið ásamt Benedikt
Árnasyni en Flosi Ólafsson hef-
ur annazt þýðingu verksins.
Að öðru leyti erum við að
vinna að verkefnavali næsta
vetrar og þar kennir margra
grasa, en það er víst ekki tíma-
bært að nefna einstök verkefni.
Mikill
leiklistaráhugi
Hvernig kannt þú við þig í starfi
Þjóðleikhússtjóra?
— Það er mjög skemmtilegt
að fást við leikhússtarfsemi hér
á landi, og gildir þá einu hvort
maður er leikari eða leikhús-
stjóri. Það er hinn mikli áhugi
áhorfenda sem þessu veldur en
íslendingar hafa jafnan sýnt
leiklistinni áhuga öðrum þjóðum
fremur. Hefur það víða vakið at-
hygli erlendis hversu aðsókn að
leikhúsum er hér mikil og
hversu mikil gróska er hér í
leiklistarlífinu. Sem dæmi um
þetta get ég nefnt að hingað er
nú að koma maður frá Indiana i
Bandaríkjunum, sem hefur í
hyggju að skrifa ritgerð um
leiklist á íslandi. Ýmsum kynni
að finnast að hann leitaði langt
yfir skammt en svo er þó ekki —
það eru ekki margar þjóðir í
heiminum sem geta státað af
öðrum eins leiklistaráhuga og
íslendingar. Þessi mikli áhugi
hefur skapað íslenzkri leiklist
alveg sérstaka aðstöðu allt frá
upphafi leiklistarinnar hér á
landi og meðan hann helzt þarf
sízt að örvænta um framtíð
hennar.
— bó.