Morgunblaðið - 22.01.1984, Page 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 22. JANÚAR 1984
A DRÖITEWfil
UMSJÓN:
Séra Auður Eir Vilhjálmsdóttir
Félag guðfræðinema
Fyrsta mót
norrœnna kvenpresta
Á haustdögum var haldið
hið fyrsta mót norrænna
kvenpresta. Mótið var hald-
ið í Noregi, nánar tiltekið á
gömlu og stóru pretssetri í
Guðbrandsdal. Eftir vanga-
veltur um fjárhag og frítíma
varð þaö úr að við fórum
héðan tvær sem fulltrúar
annarra prestasystra okkar,
séra Hanna María Péturs-
dóttir í Ásum og ofanrituð.
Annríkið
Mótsdagarnir liðu við miklar
annir, fyrirlestrar voru haldnir
um guðfræðileg og kvennaguð-
fræðileg efni. Höfundar tveggja
nýútkominna bóka um rann-
sóknir í kvennasögu kynntu
þessar bækur sínar og efnt var
til umræðu um þær. Dagar voru
nýttir frá morgni til miðnættis,
samtalshópar störfuðu, kvöld-
vökur voru, veiziuhöld og hátíða-
guðsþjónusta — og svo skipt-
umst við á um að annast eld-
hússtörfin með ráðskonunum
tveimur. Við tókum líka þátt í
barnagæzlu smábarna eftir
löngun og föngum, en þau voru
ekki nema tvö og oftast í umsjá
mæðra sinna. Þarna voru rúm-
lega 30 kvenprestar saman-
komnir, frá Noregi, Danmörku,
Svíþjóð og íslandi. Konur hafa
enn ekki verið vígðar til prests í
Finnlandi en á næsta mót verður
finnskum kvenguðfræðingum
boðið.
... og hinn djúpi
friður
Ákveðið var í upphafi að eng-
um utanaðkomandi skyldi boðið
til þessara daga, þeir skyldu not-
aðir til skoðanaskipta, sem ekki
yrðu gerð opinber, svo að hver
gæti sagt, það sem í brjósti
byggi. Hins vegar skyldi efnt til
gestamóttöku á veiziukvöldi og
fjölmiðlafólki boðið í hátíða-
guðsþjónustu og kaffidrykkju og
þá væri hverri og einni frjálst að
segja það, sem hún vildi, til
opinberrar birtingar eða flutn-
ings. Við Hanna María notuðum
þann tíma til að skipa okkur f
fjölmiðlaflokkinn og eiga viðtöl
við þrjá presta.
Kvenprestar í
Danmörku
Séra Una Jart frá Danmörku
var önnur hinna tveggja dönsku
presta, sem önnuðust hátíða-
guðsþjónustuna. Okkur frá ís-
landi þótti gott að sjá þær í
Biskupinn, sem átti að vígja
hana, neitaði því reyndar, en
annar biskup kom í hans stað.
Um fjórði hluti dönsku prest-
anna var á móti vfgslu hennar og
þeir fóru ekki dult með skoðanir
sínar.
En hvernig er staða danskra
kvenpresta núna?
Séra Una segir að þær hafi
mætt nokkrum erfiðleikum nú
nýlega vegna hópa innan kirkj-
unnar, sem vilji setja sérstakar
reglur um það hvernig eigi að
haga sér gagnvart kvenprestum.
Og nú þegar yfirvofandi sé
minni atvinna og atvinnuleysi
meðal guðfræðinga bitni það
eins og fyrri daginn meira á kon-
um. Meira en helmingur guð-
fræðistúdenta f Danmörku eru
konur og ungir menn verða
hræddir þegar atvinnuleysið
ógnar þeim.
Vald Jesú
3. sunnudagur eftirþrettánda
Jesús kenndi eins og sá,
sem vald hefur. Jesús
hafði líka vald. Hann
hafði vald frá Guði, föður
sínum á himni. Jesús hef-
ur enn þetta vald og þau,
sem kynnast kenningu
hans svo að þau finna að
hún snertir hjörtu þeirra,
vita að þetta vald er und-
ursamlegt, engu öðru lík.
Það er vald til að fyrir-
gefa, vald til að styrkja,
vald til að hugga. Við
spyrjum sjálf okkur í dag:
Þekkjum við þetta vald?
Hefur það náð tökum á
mér? Leitum og biðjum ef
svar okkar er neitandi.
Fögnum og treystum ef
svar okkar er játandi og
skipum okkur í raðir
þeirra, sem útbreiða þetta
vald með orðum og verk-
um.
við erum konur eða karlar. Ann-
ars værum við að neita þvf að
nám okkar hafi haft nokkur
áhrif á okkur. En stundum koma
þó sérstök kvennasjónarmið,
sem líta öðruvísi út frá bæjar-
dyrum kvenna.
Sænskir kvenprestar
Séra Eva Brunne er frá Sví-
þjóð. Hún segir að kvenprestar f
Svíþjóð séu um 450.
Fyrstu kvenprestarnir þar
vígðust árið 1960, þær Margit
Sahlin, Ingrid Persson og Elisa-
bet Ohlander. Sænskir kven-
prestar hafa mætt mótstöðu með
jöfnu millibili og nú á undan-
förnum árum hefur mikil and-
staða komið fram.
Telurðu að það sé rétt fyrir
kvenpresta að halda svona mót
eins og þetta fyrir okkur einar?
hempum, sem voru eins og okkar
eigin hempur. Séra Una sagði að
kvenprestar í Danmörku væru
nú milli 300 og 400 talsins en alls
væru um 1800 prestar þar.
Fyrstu dönsku kvenprestarnir
vígðust árið 1947, þrjár saman.
Það gerðist ekki tfðindalaust.
Brautryðjendurnir
Johanne Andersen, sem fyrst
var vígð, hafði litlar vonir um að
fá prestvígslu þegar hún lauk
guðfræðiprófi. En fulltrúar
safnaðarins á Falster kusu hana
að presti og danska þingið gekk
svo frá málum að hún gæti vfgzt.
Biblíulestur vikuna 22.-28. janúar
Vald Jesú
Sunnudagur 22. janúar: Mark. 2.6—12 — Vald til að
fyrirgefa syndir.
Mánudagur 23. janúar: Jóh. 7.40—46 — Vald boðunar-
innar.
Þriðjudagur 24. janúar: Matt. 5.43—48 — Vald kær-
leikans
Miðvikudagur 25. janúar: Mark. 2.13—18 — Vald köll-
unarinnar.
Fimmtudagur 26. janúar: Mark. 6.53—56 — Vald
lækningarinnar.
Föstudagur 27. janúar: Róm. 1.1—7 — Vald uppris-
unnar.
Laugardagur 28. janúar: Opinb. 1.4—8 — Eilíft vald
Þetta er kirkjan í Eystra-
Gausdal, þar sem hátíðar-
guðsþjónustan var haldin.
Kirkjan er frá miðöldum, en
guðsþjónustan var í senn í
fornum stíl og nýjum.
Er gagnlegt að tala um Guð sem
móður?
f hátíðaguðsþjónustunni lásu
þær prestar „Trúarjátningu kon-
unnar", sem er einskonar hug-
leiðing um hina postullegu trú-
arjátningu. Við spurðum séra
Unu Jart hvort hún teldi gagn-
legt að tala um Guð sem móður.
— Það er mörgum mikilvægt,
segir hún, öðrum ekki. Þeim,
sem ekki hafa átt góða föður-
ímynd, er það sérstaklega gagn-
legt og getur leyst vanda þeirra
ef móðurímynd þeirra er góð.
En telur þú að það sé gott fyrir
kirkjuna að hafa kvenpresta?
Já. Fyrst og fremst tökum við
konur okkur ekki mjög hátið-
lega. Prestsstarfið er í raun og
veru mjög „kvenlegt". Það felst
m.a. í þvf að sætta fólk og bera
umhyggju fyrir þvf.
Prédikar þú öðruvísi en karl-
prestarnir?
Já, ég prédika öðruvísi í
barnaguðsþjónustum. En það
geta karlar líka gert. En annars
er prédikunin skrifuð eftir að
maður hefur setzt niður með
bókum sínum og það sama kem-
ur út ur þeim lestri hvort sem
Já, tvímælalaust. Við höfum
haldið sænsk kvenprestamót,
sem hafa leitt í ljós að við þurf-
um að hittast. Og hér sjáum við
að við leysum mál okkar á mis-
munandi hátt i hverju landi
fyrir sig. Við kennum hver ann-
arri og finnum að við eigum
sömu löngunina til að boða fagn-
aðarerindið.
Eva neitar því ekki að stund-
um skipti það máli hvort
kvenprestar eða karlprestar eigi
í hlut. Hún segir að karlprestum
stafi stundum stuggur af
kvenprestum og við verðum að
sýna að við höfum okkar skoðan-
ir. Einmitt þess vegna sé gott
fyrir okkur að hittast og hjálpa
hver annarri.
Finnst þér rétt að við konur
semjum sérstakar bænir, sem
fjalla um málin frá okkar sjónar-
miði?
Það er undursamlegt. Þá get-
um við notað orð, sem við skilj-
um, orð, sem eru ekki slitin af
sífelldri notkun. Þá getum við
talað um okkar raunveruleika.
Margt, sem sagt er, er orðið okk-
ur óviðkomandi. Konur verða
kannski til þess að skapa nýtt
mál í guðsþjónustunni, tala á
nýjan hátt um allt, sem gerist.
Nýguðsþjón-
ustuform, nýj-
ar starfsaðferðir
Séra Eva er stúdentaprestur í
Stokkhólmi. Hún segir að starf
stúdentaprests sé m.a. fólgið í
því að vera viðstödd, sýna stúd-
entunum að hún sé þarna. Svo er
starfað í margskonar hópum
utan guðsþjónustunnar, t.d.
biblíuleshópum og kvennahóp-
um.
— f stúdentaguðsþjónustun-
um getum við haft það form,
sem við viljum, segir hún.
— Fólk, sem ekki kemur í hinar
hefðbundnu guðsþjónustur,
kemur í guðsþjónustur, sem eru
byggðar öðruvísi upp, t.d. í svo-
kallaðar þemaguðsþjónustur.
Við verðum að gera eitthvað til
þess að ná til fólksins, sem kem-
ur ekki í guðsþjónustuna eins og
hún er venjulegast. Margt fólk
hefur áhuga á nýjum formum,
nýjum aðferðum í starfi kirkj-
unnar.
Hvernig hefur þér svo líkað
hérna á þessu móti?
Ég get sagt það með því að ég
hlakka til að fara heim og reyna
að koma skilaboðunum héðan til
kvenna í Svíþjóð.
Kvenprestar í Noregi
Séra Helen Björnöy er prestur
í Tromsö, nyrst í Noregi. Hún
var vígð árið 1981. Fyrsti norski
kvenpresturinn var vígður árið
1961. Það var Ingrid Bjerkás. Nú
er 71 kvenprestur í Noregi, um
50 þeirra eru við prestsstörf,
hinar sinna börnum og heimilum
eða einhverju öðru.
Telur þú að það sé einhver mun-
ur á kvenprestum og karlprestum?
Við vinnum sömu störf en
leysum oft á dálítið annan máta.
Við kvenprestar höfum líka önn-
ur verkefni.
Hvaða verkefni?
Við berjumst kvennabaráttu
til þess að gefa konum kjark í
safnaðarstarfi og í þjóðfélaginu.
Hvernig gerist það?
Það gerist í prédikunarstarf-
inu, sálusorgun, fræðslustarfi og
í kvennahópunum.
Telurðu að það sé nauðsynlegt
fyrir kirkjuna að hafa kvenpresta?
Já, kirkjan þarf fleiri kven-
presta svo að fagnaðarerindið
hljómi í fullum sannleika. Það
þarf að prédika að hinir svoköll-
uðu eiginleikar kvenna fái að
njóta sín, þ.e.a.s. að við umvefj-
um þau, sem við erum með, með
umhyggju okkar. Það þarf líka
að prédika svo að hinn skýri
boðskapur fagnaðarerindisins
um jafnréttið í Kristi hljómi.
Þú ert prestur í KFUK og vfgð til
þess starfa. Hvernig tengist það
safnaðarstarfi norsku kirkjunnar?
Æskulýðsstarf kirkjunnar er
tengt starfi KFUK. Ég vinn með
prestunum í söfnuðum þeirra og
hef ekki neitt æskulýðsstarf,
sem er aðeins á vegum KFUK.
Starf KFUK er æskulýðsstarf
kirkjunnar. Ég er sjálf alin upp i
æskulýðsstarfi, sem KFUK mót-
aði. Ég er mjög þakklát fyrir
það. KFUK hvetur til lífsgleði og
kjarks. Þar eru konur aldar upp
til að verða sjálfstæðar og finna
kjark i fagnaðarerindinu til þess
að nota í lífi og starfi. Þetta kom
svo skýrt fram á þingi Alkirkju-
ráðsins í Vancouver í sumar.