Morgunblaðið - 09.05.1984, Qupperneq 11

MORGUNBLAÐIÐ, MIDVIKUDAGUR 9. MAÍ 1984
59
Sýning Karvel Gránz
Myndlist
Bragi Ásgeirsson
Það er með sanni nokkuð sér-
stæð sýning er þessa dagana
gistir Asmundarsal við Freyju-
götu. Þrítugur maður, Karvel
Gránz að nafni, sýnir þar 53
myndverk í blandaðri tækni og
veit ég ekki betur en að þetta sé
hans fyrsta einkasýning. Karvel
hefur unnið við húsamálun,
numið módelteikningu hjá
Hring Jóhannssyni og dvalið er-
lendis á árunum 1979—82. Þar
ytra kom að því, að Karvel þurfti
að bjarga sér sem götumálari í
Kaupmannahöfn og Amsterdam,
og segir í sýningarskrá að þá
hafi myndlistarferill hans hafist
fyrir alvöru.
Þetta verður að teljast all
óvenjulegur ferill íslendings,
sem leggur út á listabrautina,
a.m.k. veit ég ekki um neinn ann-
ann er fengið hefur listabloss-
ann við þá iðju er götumálverk
nefnist. Slíkir geta iðulega verið
alveg bærilega snjallir en iðja
þeirra felst öðru fremur í því að
skemmta vegfarendum og er í
flestum tilvikum í órafjarlægð
frá myndrænni rökræðu í tíð-
inni.
Það er satt að segja töluverður
viðvaningsbragur á tæknilegu
hliðinni hjá hinum unga manni,
enda er hann mjög lítið skólað-
ur, eitt námskeið í myndlistar-
skóla segir harla lítið á lista-
brautinni. Eftir sýningunni að
dæma er Karvel Gránz öðru
fremur maður hugarflugs, hug-
aróra og drauma, er hefði gott af
því að koma niður á jörðina og
horfast í augu við raunveruleik-
ann. A sýningunni eru auk mál-
verkanna nokkrar teikningar
utan skrár, sem eiga að sýna
hugsanlegt útlit og lögmál fljúg-
andi disks. Hér er ég ekki alveg
með á nótunum en máski er
þetta merkilegasti hluti sýn-
ingarinnar. Nöfn myndanna eru
og mjög fjarræn, „eksotísk", og
vísa til áhuga á hinu dulræna og
yfirskilvitlega.
Af sýningunni verður ekki
mikið ráðið um myndræna hæfi-
leika gerandans, um það sker
framtíðin úr, en hann mætti að
ósekju rannsaka lögmál mál-
verksins af jafn mikilli atorku
og lögmál fljúgandi diska.
armagn til að vekja upp umræð-
ur á Norðurlöndum um stöðu
myndlistar, innbyrðis þróun
hennar og framtíð. En það hefur
henni ekki tekist, því að lítið er
um ítarlega umfjöllun né úttekt
á þessum atriðum í umfjöllun
listrýna. Þó kemur hin finnska
Marja-Terttu Kiviranta, inn á
þetta svið, er hún spyr: „Og því
ekki eitthvað ákveðið þema, t.d.
expressjónismann í norrænni
list eða jafnvel kynlífið. Jafnvel
hreinskilið dirfskufullt þema
líkt og náttúra, kynlíf, brenni-
vín, því að margir eru uppteknir
af þessu í listinni á Norðurlönd-
um, — og ekki gleyma konunni.
Menn hefðu átt að marka sér
ótvírætt, djarft þema, alveg
hiklaust. Jafnvel hræðslan við
ofverndun í þjóðfélaginu virkar
lamandi á manninn. Og af
hverju ekki „Hræðslan í nor-
rænni list“, víst er nægilegt til af
gráti og gnístran tanna hér.
Sýningin er eingöngu skyldu-
rækin samantekt, ein af mörgum
svipuðum sýningum".
Annar gagnrýnandi minnist á
það, að á fundi gagnrýnenda á
Norðurlöndum í Helsingfors hafi
listfræðingur nokkur staðið upp
og óskað eftir persónulegri nor-
rænni myndlist. Af málflutningi
hans að ráða mátti þó helst
álykta, að hann vildi að lista-
menn yrðu persónulegir á
bandarísku! — Hér mætti og
bæta við frönsku, þýsku, hol-
lensku — já, hví ekki það.
Það fór illa í ýmsa viðkvæma á
Norðurlöndum, er bandarískur
áhrifavaldur í gagnrýnandastétt
talaði af lítilsvirðingu um nor-
ræna nútímalist og taldi engar
líkur á því, að listheimurinn yrði
fyrir áhrifum af slíkri útkjálka-
list. Rétt er, að fæst blómstrar
meira en minnimáttarkenndin í
norrænni myndlist (og þá eink-
um hjá listfræðingum) og verður
svo, þangað til að við förum að
rækta eitthvað samnorrænt.
Halda miklar sýningar, er tekið
verður eftir á meginlandinu.
Menning okkar stendur föstum
fótum í nútíð og fortíð og við
höfum svo ótal margt, sem
hvergi fyrirfinnst annars staðar í
heiminum, og hví skyldum við þá
ekki rækta þessi sérkenni í stað
þess að gera lítið úr þeim? Vera
gefendur líkt og Munch, Strind-
berg og Ibsen, en ekki auðmjúkir
þiggjendur, er fá klapp á öxlina,
ef við meðtökum línurnar, sem
alþjóðlegir listabraskarar hafa
lagt blessun sína á.
Að sjálfsögðu eigum við svo á
öllum tímum í sögu okkar að
vera opnir fyrir ferskum áhrif-
um úr öllum áttum, brjóta þau
undir persónuleika okkar, hinn
ramma seið norræns anda.
— Auðvitað eru margir ljósir
punktar á sýningunni, en að
henni skoðaðri í nokkur skipti
sækir sú tilhugsun of fast á, að
hægt væri að setja upp fjöl-
margar sýningar af sama gæða-
flokki og jafnvel miklu sterkari.
Það er og almenn skoðun gagn-
rýnenda og jafnvel aðstandenda
sýningarinnar. Og þá ætti engan
að undra, þótt almenningur
streymi ekki á sýninguna, sala sé
í lágmarki og ládeyða einkenni
fyrirtækið með latneska nafninu
Borealis.
Útlit fyrir mikla verðskerðingu á mjólk:
Framleiðsluaukning
vegna mikillar og óeðlilegr-
ar kjarnfóðurnotkunar
Mjólkurframleiðslan hefur aukist
mjög undanfarna mánuði, eins og
kunnugt er, svo mjög, að með sömu
aukningu út verðlagsárið verða
framleiddar 10—12 miíljónir lítra af
mjólk umfram innanlandsneyslu.
Þessi aukning er talin stafa af mik-
illi og óeðlilegri kjarnfóðurgjöf.
Á síðasta fundi Framleiðsluráðs
landbúnaðarins voru mjólkur-
framleiðslumálin mikið rædd og
samþykkt ályktun þar sem sagt er
að „slík umframframleiðsla muni
leiða af sér mikla skerðingu á
verði mjólkur til framleiðenda á
þessu verðlagsári," og bændur
hvattir til að draga eins mikið úr
kjarnfóðurnotkun og nokkur kost-
ur er. Gunnar Guðbjartsson,
framkvæmdastjóri Framleiðslu-
ráðs, sagði í samtali við blaða-
mann, að kjarnfóðurnotkunin
hefði aukist óeðlilega mikið und-
anfarna mánuði. Aukningin hefði
ekki eingöngu orðið á óþurrka-
svæðunum, heldur um land allt.
Taldi hann, að kjarnfóðurkaup
bænda hefðu aukist undanfarna
mánuði um 20—30%. Frá 1. sept-
ember sl. jókst kjarnfóðursalan
hjá Mjólkurfélagi Reykjavíkur til
dæmis um 23%, 25% hjá Kaupfé-
lagi Borgfirðinga og 14% hjá SÍS.
Sagði Gunnar, að svo virtist sem
bændur hefðu treyst á að verð- „
skerðingu yrði ekki beitt á þessu
ári, en það væri mikill misskiln-
ingur, því ekki yrði hjá því komist
miðað við þessa miklu aukningu.
í ályktun Framleiðsluráðs segir,
að bændur megi búast við að fá
lítið eða ekkert fyrir mjólk um-
fram búmark og að mikil verð-
skerðing komi að minnsta kosti á
mjólk, sem er umfram 90% af
búmarki.
^ SRmyiHHH
^SÖLUBOÐ
rfi&aflP KORNFLÖGUR
SNAP 500 gr
KORNFLÖGUR
SNAP 1000 gr
MAKKARÓNUR
w 250 gr
SPAGHETTÍ
250 gr
SÚKKULAÐI-
DRYKKUR 400 gr
SALERNIS- w®*1 PAPPIR
...vöruverð í lágmarkí