Morgunblaðið - 23.05.1984, Page 2

» jni T * t njrv * rrrfrt
í r.
50
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 23. MAÍ 1984
Reykvíkingar búa
í stærra húsnæði
Skipulag nýja miðbæjarins
í SKIPULAGI nýs miðbæjar er
gert ráð fyrir blandaðri byggð, þ.e.
íbúðum, verslunum, hóteli og
leikhúsi, ásamt ýmissi opinberri
þjónustu.
í nýjum miðbæ verða íbúðir í
fjölbýlishúsum, raðhúsum og
parhúsum.
Söluíbúðir fyrir aldraða á veg-
um VR. Þarna mun nýr Verslun-
arskóli rísa, einnig prentsmiðjan
Árvakur.
Stærsta byggingarfram-
kvæmdin verður á vegum Hag-
kaupa, en á þeirra vegum mun
rísa mikil verslunarmiðstöð.
Verið er að reisa borgarleik-
hús og áformað að byggja borg-
arbókasafn á næstu árum.
Á torgmyndun við bogarleik-
hús er gert ráð fyrir hóteli og
einnig hefur Bandaríska sendi-
ráðið fengið lóð í nýjum miðbæ.
Heimild: Bæklingur gefinn út i
tilefni af sögu og skipulags-
sýningu Reykjavíkur aö Kjar-
valsstöðum.
REYKVÍKINGAR búa almennt í
stærri íbúðum en nágrannar þeirra
í höfuðborgunum á hinum Norður-
löndunum samanber meðfylgjandi
mynd sem tekin er úr bæklingi
sem gefinn var út í tengslum við
sögu- og skipulagssýningu Reykja-
víkur sem nú er nýlokið. Þar kem-
ur fram að um fjórðungur Reyk-
víkinga býr í hverri fyrir sig 2ja.
3ja„ 4ra og 5 herbergja íbúðum. I
Kaupmannahöfn búa 13,9% í 4ra
herbergja íbúðum og 7,4% í 5, en í
Stokkhólmi 9,3% í 4ra og 7,7% í 5
herbergja íbúðum. Aðeins 2,3%
búa í eins herbergis íbúðum í
Reykjavík.
Árið 1928 voru 5.228 íbúðir í
Reykjavík og 4,8 íbúar á hverja
íbúð að meðaltali. í árslok 1982
voru taldar 32.523 íbúðir í
Reykjavík og rúmlega 2,6 íbúar á
íbúð. Á áratugnum 1930 til 1939
voru byggð 1.002 íbúðarhús í
Reykjavík eða um 100 hús á ári.
Milli 1960 og 1982 voru byggðar
um 16.000 íbúðir í borginni eða
um 727 íbúðir á ári að meðaltali.
Á þessu tímabili voru byggðar
4.000 fleiri íbúðir en nam íbúa-
fjölgun í borginni á sama tíma.
Um helmingur íbúða í Reykja-
vík í dag voru byggðar fyrir
1960, en aðeins tæp 5% fyrir
1920. Árið 1981 voru 17% fbúða í
Reykjavík í sérbýlishúsum, 40%
íbúða í minni sambýlishúsum
(2—5 íbúðir í húsi) og 43% í fjöl-
býlishúsum.
Hjónum fækkað um tæp 25 %
í Reykjavík á 18 árum
MIKLAR breytingar hafa orðið a
aldurssamsetningu, búsetu og sam-
setningu heimila í Reykjavík á und-
anfórnum árum og áratugum að því
er fram kom á sögu- og skipulagssýn-
ingu Reykjavíkur að Kjarvalsstöðum
sem lauk um helgina. Hlutfall giftra
sem halda heimili í Reykjavík hefur
þannig fallið frá 1964 úr 72,6% í
49,9% árið 1982, en hlutfall ein-
hleypra, fráskildra, ekkna og ekkla
aukist úr 14,9 % í 37,4% á sama tíma-
bili, samanber meðfylgjandi mynd.
Árið 1930 voru 38% íbúa Reykja-
víkur 19 ára og yngri og 7% 65 ára
og eldri, en samsvarandi tölur 1982
eru 31% og 13% og hafa hlutfalls-
lega aldrei verið fleiri miðaldra og
eldri í borginni.
Búseta hefur einnig mikið
breytst í borginni sem marka má
af að 14.300 fleiri íbúar bjuggu
vestan Elliðaáa 1962 en 1982.
Fyrstu þrjá áratugi aldarinnar
fjölgaði íbúum borgarinnar að
meðaltali um rúm 5% árlega á
meðan íbúum landsins fjölgaði að-
eins um 1,2% hvert ár. Þessar
hlutfallstölur eru vísbending um
hinn mikla fjölda fólks sem fluttist
búferlum til borgarinnar á þessum
tíma. Á kreppuárunum dró heldur
úr fjölgun í borginni, en frá 1940
til 1965 kom aftur mikill vaxtar-
kippur, sem sjá má af því að íbúum
borgarinnar fjölgaði um 1.500
manns árlega það tímabil. Eftir
1%5 dró úr íbúavexti ár frá ári og
á árunum 1976 til 1980 fækkaði
íbúum Reykjavíkur um 1.500
manns, aðallega vegna flutninga
fólks til annarra byggðarlaga og til
útlanda. Síðustu þrjú ár, 1981 til
1983, hefur aftur komið vaxtar-
kippur í ibúafjölgun í borginni.
Agnar Erlingsson, skipaverkfræðingur:
Um 100 skip af 700 með
fullnægjandi stöðugleika
— samkvæmt fyrirliggjandi upplýsingum
„Af um 700 skipum í fiskiskipaflota okkar, 10 lestir eða stærri, áætla eg að við
höfum réttar upplýsingar um fullnægjandi stöðugleika samkvæmt núgildandi
reglum um nýsmíðar fyrir um 100 skip. Þegar ég nú segi, að mörg af þeim
stöðugleikagögnum, sem fyrirliggjandi eru, gefi rangar upplýsingar, á ég ekki
einungs við þau tilvik, þar sem stórbreytingar á skipum hafa farið fram,“ sagði
Agnar Erlingsson, skipaverkfræðingur, meðal annars í erindi, sem hann hélt á
nýafstöðnu ársþingi SVFÍ.
Morgunblaðið ræddi við Agnar
vegna þessa og spurði hvernig stæði
á því að ekki væru fyrirliggjandi
réttar upplýsingar um fleiri skip.
„Svarið er margþætt. MeðalaJdur ís-
lenzkra fiskiskipa er nú 18 til 19 ár
og reglur um stöðugleika tóku ekki
gildi fyrr en árið 1975 eða fyrir 10
árum síðan. Fyrir eldri skip er svo-
lítið mismunandi hve góðar upplýs-
ingar liggja fyrir. Þótt upplýsingar
liggi fyrir var stöðguleiki í mörgun
tilfellum ekki fullnægjandi, þar sem
ekki voru ákveðnar reglur að fara
eftir. Svo er algengt að fiskiskipum
sé breytt og það verður að segjast
eins og er að það er víða pottur brot-
inn í því hve strangt er fylgzt með
þvi að fá inn nýja útreikninga til
yfirferðar og samþykktar. Það hefur
reynzt efitt að fá lítil fiskiskip, 25
metra á lengd eða minni, til að full-
nægja gildandi reglum og hafa menn
þá leiðst til þess að veita undanþág-
ur í nokkrum mæli. Það má ætla, að
staðan sé í grófum dráttum þannig,
að skip stærri en u.þ.b. 150 brúttó-
lestir eða tæplega helmingur flotans,
séu með fullnægjandi stöðugleika
eða að minnsta kosti hættulítil í
þessu tilliti meðan mörg hinna
minni skipa séu með alls ófullnægj-
andi stöðugleika í einhverjum
hleðslutilvikum og sum líklega bein-
línis hættuleg."
— Hvern er við að sakast vegna
þessa ástands og hvernig má bæta úr
því?
„Ég tel ekki að við einn ákveðinn
aðila sé að sakast. Hins vegar fer
ekki hjá því, að mér finnst nð Sigl-
ingamálastofnun ríkisins hefði fyrir
allnokkru síðan átt að hafa frum-
kvæðið að úttekt á þessum málum,
ítarlegar en að verki hefur verið
staðið til þessa. Það fyrsta, sem þarf
að gera er að athuga stöðu málanna,
ráðast á upplýsingabanka okkar um
stöðugleika minni skipanna strax og
láta framkvæma stöðugleikaútreikn-
inga og hallaprófanir fyrir þau skip,
sem lýsingar eru ekki fyrir hendi á
og eða ætla megi frá fyrirliggjandi
upplýsingum, að séu að einhverju
leyti með ófullnægjandi stöðugleika.
Hver frumkvæði á að hafa í þessu
máli er opin spurning. Þar sem Sigl-
ingamálastofnun hefur ekki haft
nægilega ákveðiö frumkvæði til
þessa, koma ýmsir aðrir vjilkostir til
greina, svo sem FFSl, LÍU og trygg-
ingafélögin. Þessi samtök og eða
stjórnvöM gætu skipað fram-
kvæmdanefnd, sem sæi um að þessi
atriði ýrðu framkvæmd af óháðum
aðilum, sem að athugun lokinni skil-
uðu áliti á því hvernig bæta ætti
stoðugleika þeirra báta, sem augljós-
lega er þörf á. Þegar útreikningar og
tillögur um úrbætur liggja fyrir tel
ég að eðlis síns vegna eigi Sigling-
amálastofnun að sjá um að nauð-
synlegar lagfæringar farf fram og
haffærnisskfrteini verði ekki gefin
út fyrir viðkomandi* skip .að öðrum
kostj. Það segir sig sjálft áð hér.er
öryggi og líf raanna í húfi og margt
hefur verið rætt og ritað um hin
svokölluðu gálgamál, en það rtrá öll-
um vera Ijost, að besta björgu'nar-s
tækið er skipið sjálft'og yiðeigum a6
byrja á því að gera það eins öruggt
og eðlilegt má teljast svo sjaldnar
þurfi að koma til notkunar björgun-
artækja," sagði Agnar Erlingsson.
Eigendur verslunarinnar Pilot í Hafnarstræti, talin frá vinstri: Steinunn
Steinarsdóttir, Guðmundur Böðvarsson og Hrefna Steinarsdóttir.
Morgunblaðið/Friðþjófur.
Pilot, ný sérverslun með leðurfatnaö
NÝ SÉRVERSLUN með leðurfatnað hefur verið opnuð i Reykjavík. Hún
er staðsett f miðbænum í Hafnarstræti 16 og verslar með leðurfatnað
frá Toff-fyrirtækinu i Englandi, en fatnaðurinn er saumaður í Suður-
Ameríku, í Uruguay og Brasilíu.
Fatnaðurinn samanstendur af jökkum, fóðruðum og ófóðruðum, og
buxum og pilsum úr leðri. Að sögn Guðmunds Böðvarssonar eins eig-
enda verslunarinnar er á döfinni að versla með ýmislegt annað í fram-
tiðinni, en verslunin mun þó leggja áherslu á leðurfatnaðinn. Hann
sagði þetta merki framleiða mjög góðar leðurvörur, sem þó væru alls
ekki mjög dýrar. Sagði þann að dýrasti jakkinn sem verslunin væri með
væri jakki í líkingu víð þá sem flugmenn báru í síðari heimsstyrjöldinni
og væri verslunin'skírð eftir honum. Sá jakkí kostar 7.500 krónur.