Morgunblaðið - 06.07.1984, Blaðsíða 8

Morgunblaðið - 06.07.1984, Blaðsíða 8
40 MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 6. JÚLÍ 1984 samur vlð sig Mitch Glazer rœðir við kvikmyndaleikstjórann Roman Polanski í tilefni af útkomu œvisögu hans, sem einfaldlega nefnist Roman. — Við- talið birtist upphaflega í tímaritinu Passion, sem gefið er út í París. Þegar ég ræddi viö Roman Polanski fyrir þremur árum, sagöi hann mér frá ástrföublöndnum áhuga sínum á kvikmyndum. Á barnsaldri laumaöist hann út út gyö- ingagettóinu í Kraká sem var gætt af nasistum, og lést vera þýskur drengur til aö geta horft á Errol Flynn í Hróa hetti. Hann hætti á aö veröa drepinn bara til að sjá kvik- mynd — nánar tiltekið, ákveöið augnablik í kvikmyndinni. „Hvílíkrar sælu ég fann til þegar Hrói höttur stendur meö snöruna um hálsinn og á ekkert víst nema dauðann. Hann er búinn aö vera. Og allt í einu kemur myndavélin auga á vin hans í mannþrönginni. Og örvarnar fljúga og hljóm- listin færist öll í aukana.“ Hann tekur til viö aö syngja hetjulegan sönginn. „Hrói stekkur á bak hestinum og ríöur á brott á vit frelsisins. Þetta var æðislegt!“ Augu Romans leiftra viö endurminninguna. „Slíkar dásemdarkenndir langar mig aö vekja upp meö næstu mynd minni, Sjóræn- ingjanum. Þeirra vegna hef ég barist fyrir því í fimm ár aö koma myndinni á hvíta tjaldiö.“ Þremur árum seinna. Undirbúningi að töku Sjóræningja er lokiö. Þaö á aö fara aö sýna Tess í París. Viö sitjum enn á ný í nýtískulegri íbúö Polanskis á hægri bakk- anum. íbúöin er eins og fyrr, tempraðir litir gler og króm. Hlaöi af bókum, efst er „Hvernig the Tempest varö til eftir Paul Marzurky og tvær myndbandsspólur, Fjár- sjóöseyja Disneys og Fjör í Ridgemont High. „Það er svo sannarlega mikiö spunn- iö í unga leikarann Sean Penn í Fjöri ( Ridgemont High,“ segir Polanski og herm- ir eftir Penn. Andlitiö fyllist barnslegu fjöri. Engu er líkara en hinn fimmtugi Polanski hafi fariö á mis viö Elli kerlingu. Sítt háriö liöast um kragann, og hann stekkur um íbúöina sem unglingur. Þegar umræöuefn- iö höföar til hans upptendrast hann allur — röddin hækkar, oröin streyma út úr honum. Stundum er sem dapurleiki skíni úr augum hans þegar ákeföin víkur frá honum og skilur eftir tómleika. — Það eru þrjú ár síöan við ræddum seinast saman. Nýtur þú þess enn aö búa í París? Já. Mér líkar vel aö búa í þessum hluta borgarinnar. Eg er miösvæöis og á hægt meö aö fara á veitingahús og kvikmynda- hús. Þegar ég vann aö Amadeus var þetta frábært, því ég gat gengiö út í leikhúsið á Champs-Elysées á hverju kvöldi. Fimm mínútur! Mér geöjast vel aö þessu hverfi, því hér fellur maöur í fjöldann. Finnst hann leiöinlegur þessi yfirboröskunningsskapur sem tíökast hér í París, aö þekkja alla í hverfinu. Ég kæri mig ekki um aö slátrarinn þekki mig. Ég vil heldur vera út af fyrir mig. — Hér hefur margt breyst frá 1981 ... Auövitað hefur margt breyst. Þaö ríkir mikil ókyrrö hérna, og fólk er vonsvikið. Flestir þieirra sem vonuðust eftir breytingu til batnaöar eru farnir aö sjá hvernig í hlut- unum liggur. Ég tel sósíalismann, í hvaöa formi sem er, vera eins og mislinga. Þjóö- félagiö hlýtur aö fá sjúkdóminn fyrr eöa síöar, en því miöur veikjast sum þjóöfélög ekki fyrr en á fulloröinsaldri. Þaö er þó mun hættulegra eins og þú veist; sjúkdóm- urinn hleypur niöur og maöur veröur getu- laus. Miklu betra aö fá sjúkdóminn á barnsaidri. Svei mér þá, þaö er eins og byltingin sé komin, af fréttunum hérna aö dæma. Sósíalismi er mesta hörmung. Hann kallar ram þaö versta i mannlegri náttúru; hefnigirni, öfund. Svo er þaö sannfæringin um aö tekiö sé frá hinum ríku og gefiö þeim fátæku — Hróa hattar-duldin. Hin siöastnefnda sómir sór vel í ævintýrum, en ekki í raunveruleikanum. Segöu mér, frá hverjum er hægt aö taka pegar hinir ríku hafa veriö rúnir inn að skinninu? Hverjir eru eftir? — /insælir xvikmyndaleikstjórar nem akrifa rjálfaæviaögur? Einmitt. — Fyrst við erum farnir aö tala um þetta, hvers vegna skrifaöir þú Roman? Aöallega vegna allra bókanna sem eru skrifaöar um ævi mína án þess aö samráö sé haft viö mig. Þaö er ómögulegt aö stööva slíka skríbenta, ekkert annað aö gera en greina frá hlutunum eins og þeir eru. — Gætir smávegis ... ónákvæmni í hinum ævisögunum? Ónákvæmni! Þær ná ekki nokkurri átt? Látum vera þótt höfundar reyni aö sýna mig í því Ijósi sem þeim hentar — en þeir gera þaö á þann hátt aö alls ekki er viö unandi. Þeir spinna upp sögur. Einfaldlega búa til. Þar sem þeir hafa engin tök á aö afla sér heimilda um bernsku mína í Pól- landi, grípa þeir til uppspuna. Skrifa nöfn sem hafa ekki einu sinni pólskan hljóm. — Haföi þaö tilætluö áhrif aö skrifa bókina, segja frá öllu eins og þaö var? Þaggaöi þaö niöur í þeim? Þaö var mjög svo undarlegt — óg komst aö því aö þeir skrifa sama rugliö þrátt fyrir bókina mína, en nú nota þeir mín orö. Slíta þau úr samhengi og setja í nýtt. Þetta er ótrúlegt! Hefurðu heyrt um köngullóna og frosk- inn? Köngullóin spyr froskinn hvort hann vilji ferja sig yfir ána. Á miöri ieiö bítur köngullóin froskinn, og drukknar aö sjálf- sögöu. Skiluröu? (Hann hlær.) Blaöa- og bókaútgefendur vita hiö rétta, en ráöa ekki viö sig. — Hver hafa verið viðbrögö fólks sem þú getur um í bókinni? Ekki endilega þau sem búast mætti við. Einn skrifaöi um bókina hér í París og var greinilega aö myndast viö aö hrósa henni. En eitt af því sem hann sagöi var aö ég væri mjög haröur viö vini mína og að ég segöi hluti sem væru þeim ekki til fram- dráttar. Svo sem Jean-Pierre Rassam, sem datt í eiturlyf fyrir fimm eöa sex árum, og hætti svo aftur. Jean-Pierre kærir sig koll- óttan. Honum líkar þaö vel aö fólk segi satt. Það sem óg skrifa um fólk er satt, óg bý ekkert til. Þaö eru engar skoöanir í þessari bók. Hins vegar brást sumt fólk illa viö. Jack Nicholson sagöi mér aö Warren (Beatty) heföi þótt miöur aö ég sagöi frá því þegar hann skemmti mór meö sögum af ástalifi sínu, sem ég áleit aö mestu uppskáldaðar til aö fá mig til þess aö hlæja. Þetta angr- aöi hann. — í bókinni eru orð Jerzy Koeinskye vefengd enn 'rekar. Hvað hefur lann aagt jm paó? Ég sendi Jerzy handritiö áöur en bókin var prentuö. Ég hringdi í hann og sagöi: „Ertu búinn aö fá hana?“ „Búinn aö fá hana? Ég er búinn meö hana. Hún er eins og skáldsaga aflestrar, ég gat ekki lagt hana frá mér.“ „Þaö er dágott, en skrifaöu endilega athugasemdír út á spássiurnar.“ „Hvaöa athugasemdir?“ sagöi Jerzy. — Hefur þú naldiö dagbækur á umliön- um árum? Ég held dagbók þar sem ég skrifa hjá mér meö hverjum óg ter út að boröa, og skrái feröir sem óg fer í, og stefnumót sem ég á. Minnisbók, eiginlega, og hún er míkil hjálp viö aö halda réttri tímaröö. Svo hendi ég varla nokkru. Ég held til haga póstkort- um, bréfum, reiknlngum veitingahúsa, og þessir hlutir skerpa minniö. Stundum er nóg aö líta á gamla mynd til þess aó þaö renni upp fyrir manni Ijós. „Já, hann var þar!“ — Var erfitt að skrifa fyrri hluta oókar- innar, um æsku oína og uppvaxtarár? Þaö er auövitaó sárt aö rifja upp sárs- aukafullar stundir í lífinu. Enginn vafi á því. Sérstaklega vegna þess aö þaö er erfitt aö muna eftir þessum stundum, því hugurinn er gjarn á að hafna því og gleyma því sem óþægilegt er. Ég bjóst ekki viö aö þaö yrði mér svona erfitt aö rifja upp þaö sem gerö- ist um þaö leyti sem Sharon (Tate) var

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.