Morgunblaðið - 18.07.1984, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 18. JÚLÍ 1984
37
Jón Karl Helgason skrifar
frá París
Hugskot
„Eftir blóðug öfugspor enda-
steypist menning vor.“
A þessum orðum hefst hin frá-
bæra bók James Thurbers, Síð-
asta blómið, þar sem.rakin er við-
reisn mannkynsins eftir blóðuga
styrjöld til þess tíma að ný styrj-
öld hefur öllu eytt nema einum
pilti, einni stúlku og’einu blómi.
Vissulega er hún sterk, viðleitni
náttúrunnar til sjátfsviðhalds;
um gjörvalla heimskringluna
myndast líf við að þrífast, í sí-
feíldu stríði við samviskulaust
umhverfi, veðrabrigði og annað
líf. Bregðist einni tegundinni
bogalistin, fyllir önnur sæti
hennar, þannig að hver skiki líf-
heimsins er jafnan fullskipaður.
Veröldin snýst um sjálfa sig eins
og glettinn rakki og lífið er parís-
arhjól þar sem andstæðurnar
taka hvor við af annarri.
Það fæst ekki dulið, að þessar
aldirnar lætur mannkynið mikið
til sín taka; sigrar heiminn i sí-
bylju, flýgur á tunglið, spyr, svar-
ar og burstar þess á milli í sér
tennurnar. Frumlegustu athafnir
sínar nefnir það menningu, hinar
eldri siðleysi. Frjálsræði er því
aflvaki fjölskrúðugs mannlífs.
Það eru mikil viðbrigði fyrir
heimaalinn íslending að horfa út
um lestarglugga á víðfeðmar
trjábreiður Mið-Evrópu, eftir að
hafa alist upp á jðkulskreyttu
skeri þar sem tré er veisla og
skógur hátið. Manngrasið er hon-
um líka nýstárlegt; stingandi
strám þess sem blómstra nú í
París er fyrirmunað að festa ræt-
ur heima, a.m.k. í bili.
Rétt eins og íbúar Breiðholts
eiga Parísarbúar sitt Gerðuberg;
Pompidou-safnið, menningarmið-
stöð þar sem fóðra má andann á
málverkasýningum, tónleikum og
öðru slíku „nammigotti". Safnið
er á þrjá vegu girt húsum og
strætum, en út frá fjórða flat-
magaði skælbrosandi steinstétt
undir kraumandi júnísól, síðast
ég vissi. Og sjá: Víðsvegar um
torgið frömdu „fiðlarar og fjöl-
bragðamágurar seið sinn“, lista-
gyðjunni til heiðurs. Næst safn-
inu drógu andlitsteiknarar mynd-
ir af vegfarendum, lófalesarar
stunduðu handavinnu sína og
innfæddur gítargutlari söng með
nefinu. Fjöldi fólks sem leið átti
um torgið staldraði þar við, aðrir
virtust hafa komið gagngjört til
að njóta mannlífsins.
Skyndilega tók ég eftir ungum
manni sem gekk í humátt á eftir
vegfarendum og apaði eftir
göngulagi þeirra. Stækkandi hóp-
ur áhorfenda fylgdist með aðför-
unum og var skemmt, sérstaklega
þegar fórnarlömbin urðu þess
áskynja að athygli fjöldans hvíldi
á herðum þeirra og sérkennum.
Eftir nokkra stund voru áhorf-
endur orðnir það margir að
látbragðsleikarinn hóaði þeim í
hálfhring um sig og leikþáttur án
orða fékk hláturtaugarnar til að
sprikla.
Skammt frá þessu umgerðar-
lausa leikhúsi spilaði hópur
Suður-Ameríkana á pan-flautur
og strengjahljóðfæri, keilukast-
ari sýndi og litlu fjær gleypti hör-
undsdökkur fullhugi eld af
óslökkvandi græðgi. Við inngang
menningarmiðstöðvarinnar lék
trúbadúr „Role over Beethoven" á
gítar, ensku og munnhörpu og
naut síðan undirleiks félaga síns.
Sá lék á hljóðfæri sem smíðað var
úr þvottabala, kústskafti og
snærisspotta, en með réttri sam-
setningu þessara eldhúsáhalda
tókst honum að framkalla eitt-
hvað sem kalla mátti bassaleik.
Frammi fyrir öllum þessum
ósköpum stóð ég öldungis hlessa,
hvernig svo sem það ástand lýsir
sér. Þessu átti ég ekki að venjast
heiman frá, í besta falli hafði
harmonikkuleikur Stefáns frá
Möðrudal litað Austurstrætið
listrænum blóma stöku dagstund.
Hví þá? Þó svo að við eigum til að
gelta upp í norðanfjúkið vetrar-
langt og vökna margoft inn að
beini, þá skín sólin jú stöku sinn-
um á Lækjartorgið og ólgandi
mannhaf flæðir um miðbæinn.
Meðal þjóðarinnar leynast ónýtt-
ir hæfileikar, t.a.m. yfirgnæfir
framboð lærðra leikara eftir-
spurn. Jarðvegurinn er fyrir
hendi, en aðhlynningu skortir.
fslensk löggjöf leggur blátt
bann við „betli“, og samkvæmt
henni flokkast hatturinn sem
jafnan er látinn ganga milli
áhorfenda meðan á svona götu-
sýningum stendur, undir ölmusu-
beiðni. Að vísu getur hver sem er
troðið upp svo til hvar sem er, en
þetta er eins og að leyfa mönnum
að setja upp verslanir svo fram-
arlega sem þeir gefi vörurnar.
Hér skýtur skökku við. Er hægt
að hugsa sér heilbrigðari við-
skiptahætti en þá að viðskipta-
vinurinn ákveði verð eftir eigin
geðþótta? Líki honum vel er hon-
um frjálst að umbuna af rausn,
mislíki honum fær pyngjan að
hvíla ósnert. Neytendasamtökin
fara kollhnís af fögnuði.
Menning er mannlif; með til-
komu útimarkaðarins hefur það
tekið stakkaskiptum til hins
betra í miðborg Reykjavíkur síð-
ustu ár. Nú er hins vegar orðið
tímabært að hætta að líta á list-
ræna viðleitni sem betl og leyfa
manngrasinu að blómstra. Ég
spyr eins og ísak Harðarson
skáld í Ræflatestamenti sínu: Er
ekki tímabært að lifa?
ISUZU Sendibifreió
Stór afturhurð auðveldar
umgengni hæð
1,35 m. breidd 1,52 m.
*
Þægileg rennihurð á hlið
til að auðvelda hleðslu,
hæð 1,35 m. breidd 1,05 m
Stórir og bjartir gluggar,
gott útsýni.
Beygjuradius er aðeins
4.8 m. sem auðveldar alla
snúninga i bæjarakstri
Allir þeir sem annast vöruflutninga þekkja af eigin raun þá erfiðleika sem eru því
samfara að dreifa vörum í mikilli umferð við misjafnar aðstæður. Isuzu sendibíllinn
leysir þennan vanda. Auðvelt er að vinna bæði í og við bílinn, og hann er einstaklega
VERÐ FRÁ
KR. 401.000.-
MEÐ DÍSELVÉL,
HOFÐABAKKA 9 5IMI 687300