Morgunblaðið - 28.10.1984, Blaðsíða 38

38
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 28. OKTÓBER 1984
Glöggt er gests augað, er sagt
og þykir hitta naglann á höfuðið.
Ætli sá sem að heiman hefur
farið og fjarlægst landlæg áhrif
um einhvern tima sé ekki líka
nokkuð næmur? Að minnsta
kosti þangað til hann er aftur
fallinn í farið og búinn að ná
tóntegundinni. Þótt ekkert blað
sé til að skrifa í vegna verkfalls
ætlar gáruhöfundur að drífa sig
í að festa fyrstu hughrif við
heimkomu eftir langa útivist á
tölvuna, áður en okkar gamla
góða og landlæga neikvæða er
búin að hremma sálina aftur.
Ákveðin atvik í tveimur löndum,
beggja megin flugferðar tengd-
ust saman og ollu þeim viðbrögð-
um.
Sex ára snáði var um það leyti
er ég fór frá París að byrja í
skóla. Faðirinn franskur, móðir-
in ísiensk. Upphaf skólagöngu
vitanlega mikill atburður í fjöl-
skyldunni. Móðirin ber um-
hyggju fyrir drengnum og þess-
um stóra áfanga í lífi hans. Og
hún spyr hann spjörunum úr,
hvort stólarnir og borðin séu nú
nógu góð, hvort kennarinn hafi
tekið nógu ljúflega á móti hon-
um og hvað hann segi, hvort
maturinn f hádeginu sé nægilega
lystugur — allt á sinn hátt og
með þeim formerkjum sem hún
þekkir, að vísast sé þetta sé allt
óbrúklegt. Frönsku tengdafor-
eldrarnir, sem alið hafa upp
fjóra stráka, hertu upp hugann í
hádegisverði sem þau höfðu boð-
iö okkur til næsta sunnudag og
bentu fslensku móðurinni kurt-
eislega á að þetta mætti maður
aldrei gera — aö sá efasemdum
og tortryggni gagnvart skólan-
um og því viðfangsefni sem
barnið ætti fyrir höndum,
hversu varlega og í hversu góðri
meiningu sem það væri gert. Það
gilti raunar um öll viðfangsefni
sem börn og unglingar ættu
fyrir höndum að glíma við. Gæti
eyðilagt meira fyrir þeim en fólk
áttaði sig á. Unga móðirin sagði
þetta vitanlega alveg rétt. Hún
hefði bara aldrei heyrt þetta.
Ekki vildi hún draga kjarkinn úr
drengnum eða búa til afsökun
fyrir hann að víkja undan áður
en hann byrjaði að takast á
við verkefnið. Kvaðst þakklát
fyrir ábendinguna, sagði hún við
mig þegar drengurinn var
frammi að segja afa sinum frá
skólanum og amman í eldhúsinu
að bera á borð fyrir okkur. Ekki
vissi ég þá að mér mundi þykja
þetta samtal f frásögur færandi
aðeins tveimur vikum seinna.
Síðasti Moggi fyrir verkfall
flutti þær fréttir að áætlaður
fjöldi skólafólks á íslandi á ný-
byrjuðu skólaári væri 64 þúsund,
þar af yfir 40 þúsund í grunn-
skólum landsins. Þá ótaldir þeir
skólar sem ekki eru á vegum
menntamálaráðuneytis. Fjórði
hver ísiendingur er að hefja
námsáfanga og takast þar á við
ný viðfangsefni. Af þessu gefna
tilefni voru eyrun sperrt til að
hlusta eftir því hvað þeir heyra
helst og hvaða raddir ber hæst
við þau tfmamót. Jú, skólahúsin
svo óbrúkleg að varla er bjóð-
andi nokkrum nemanda, bóka-
söfnin svo fátækleg að ekki er
þar fróðleik að fá, brúklegir
kennarar flúnir eða að flýja
stéttina og varla eftir aðrir en
þeir sem enga aðra vinnu geta
fengið, búnaður skólanna þannig
að varla er bjóðandi börnum
o.s.frv. Hafa ekki allir heyrt
þessa síbylju undanfarið? Auð-
vitað vitum við mörg betur.
Varla hefur verið kennaraflótti
úr skólunum fyrst fjölgun á
starfsfólki hefur verið 93% í
skólum landsins meðan barna-
fjölgun er 6,3% og ljóst að þar í
uppörvun sé að fá í umhverfinu.
E.t.v. átta einhverjir foreldrar
sig líka á að ekki er farsæl að-
ferð til að örva börn til náms að
láta dynja á þeim að skólinn og
allt sem honum tilheyrir sé
ómögulegt — jafnvel þótt þeir
trúi því að svo sé. Hafa líka lengi
orðið fyrir fyrrnefndum áhrif-
um. Sú bjartsýni að unglingar
láti ekki að sér hæða og hafi
kannski eigið verðmætamat
byggir kannski að hluta á sam-
tali við nokkra unglinga fyrir
nokkru, þegar í sjónvarpi var
auglýsing frá kennarasamtökun-
um með myndum af ljótum
hornum í skólahúsum og skyldi
gefa til kynna að börnum gæti
ekki liðið vel á svona vondum
vinnustöðum. Nokkrar stelpur
úr efri brekk grunnskóla voru þá
staddar þar sem þessi auglýsing
hópi er mikið af vel menntuðum,
hæfum kennurum. Eða hvað? Og
að nýju skólarnir eru bara
brúkleg hús þótt margt sé ógert í
landi þar sem 25% af þjóðinni
situr á skólabekk og öldruðum
fjölgar ört. Ætli dropinn holi
samt ekki steininn, ekki síst þar
sem hann er óharðnaður?
Hvernig ætli viðhorfið geti verið
til skólastarfs og kennara við
þessar aðstæður?
Kannski láta eldri skólanem-
endurnir, sem þekkja skólana
sína, ekki á sig bíta þótt litla
var til umræðu. Þegar spurt var
um þeirra viðhorf gall í einni og
hinar tóku undir: „Ef ég hefði
stífan og fýldan kennara þá
fyrst mundi mér líða illa i skól-
anum, ég hefi ekkert tekið eftir
svona húsnæði eins og verið er
að sýna þarna! „Vonandi er eng-
inn kennari á landinu svo fýldur
að hann taki þetta til sín, en
svona óheppilegur áróður um að
börnum líði illa í skólunum af
því illa sé að þeim búið vakti
önnur hugartengsl hjá þessum
nemendum en til var ætlast.
Við fjölmiðlafólk eigum ef-
laust okkar þátt í neikvæðu
þessarar þjóðar. Hlustið þið
bara með það í huga eftir því
hvernig spurningar eru oft orð-
aðar í viðtölum? Og hvernig við-
mælandinn kemst stundum alls
ekki upp með að vera jákvæður í
umfjöllun um viðfangsefnið.
Stundum býsna skondið hve illa
gengur að snúa honum yfir í
neikvæðuna. Tekst þó oftast með
harðfylgi. Skrýtið að ég tók ekk-
ert eftir þessum blæ á útvarps-
þáttum meðan ég hlustaði í
rúma tvo mánuði reglulega á út-
varp í París — á Lundúnaút-
varpið, Parísarútvarpið og Evr-
ópuútvarpsstöðina. Og raunar
heldur ekki í blöðunum sem ég
keypti á víxl til að setjast niður
með yfir morgunkaffinu á gang-
stéttarkaffihúsinu á morgnana
áður en sest var að vinnu. Varla
varð þó kvartað undan því að
deilumálin skorti í pólitíkinni á
þessum tíma og heitt í kolunum í
París. Kannski hefur þetta bara
verið eigið hugarfar og vellíðan i
heimsborginni, því hugarfar við-
takandans skiptir líka máli. Og
þá kynni að vera komin skýring-
in á neikvæðu þjóðarinnar á
tveimur mestu rigningarsumr-
um og tveimur hörðustu vetrum
sem komið hafa um langan tíma
yfir helming landsmanna a.m.k.
Og til að halda nú jafnvægi í
valinu og hafa í heiðri þann kæk
að láta fljóta með góðar vísur,
koma hér tvær í tengslum við
efnið eftir Káinn. Sú jákvæða til
barnsins á undan:
Hreina ást og hjartans il
hef ég ekki áð bjóða,
en allt, sem skást er í mér til
áttu, barnið góða.
Og svo hugarfar sama manns
þegar hinn gállinn var á honum í
vögguvísu:
Farðu að sofa blessað barnið smáa,
brúkaðu ekki minnsta fjandans þráa.
Haltu kjarfti! Hlýddu og vertu góður!
Heiðra skaltu föður þinn og móður.
(E.Pá. 19. sept 1984.)
Aðeins kostar 300 krónur árlega
að hafa Eurocard kreditkort
og ekki hóti meir þótt t. d. hjón
hafi tvö kort með sama númeri.
Fyrir þessar 300 krónur fást hin almennu
hlunnindi korthafa, en auk þess:
Neyðarsími
/
Aðgangur að neyðarsíma á Islandi. Komi upp
neyðartilfelli hjá korthafa, býðst honum að
hringja í síma 685542, hvar sem hann er
staddur og hvenœr sem er. Kostnaðurinn
vegna símtalsins fœrist á reikning korthafa.
Ferðatrygging
Takmörkuð, en þó mjög gagnleg ferðatrygging
korthafa og fjölskyldu hans á ferð innanlands
og utan. Bœtur nema allt að USD 100.000.-
(rúmum þrem milljónum króna).
KORTIÐ SEM CILDIR