Morgunblaðið - 05.12.1985, Page 46

46
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 5. DESEMBER1985
Kvosin. — Líkan af nýju tillögunum.
„200 ára saga
þurrkuð út“
- eftir Þorvald S.
Þorvaldsson
Vegna greina eftir Sigurð Harð-
arson og Álfheiði Ingadóttur i
Þjóðviljanum með ofanrituðum
fyrirsögnum 28. nóvember sl. um
Kvosarskipulag það sem nú er í
kynningu, er rétt að upplýsa eftir-
farandi:
Deiliskipulag reits þess sem
aðallega er fjallað um milli Póst-
hússtrætis — Austurstrætis —
Lækjargötu og Skólabarúar, var
samþykkt í skipulagsnefnd
Reykjavíkur 2. júní 1980 og í borg-
arráði daginn eftir, 3. júní.
I útskrift úr gerðarbók skipu-
lagsnefndar 2. júní 1980 má finna
eftirfarandi:
169.80 Pósthússtrætisreitur
1.140.5, deiliskipulag. Skipulags-
nefnd samþykkir að óska eftir því
við borgarráð að leitað verði leyfis
skipulagsstjórnar til að auglýsa
deiliskipulagstillögu Borgarskipu-
lags að staðgreinireit 1.140.5, dags.
01.06. 1980 með staðfestingu fyrir
augum. Beðið er um staðfestingu
á eftirfarandi þáttum:
Síðan er tíunduð landnotkun,
nýtingarhlutfall einstakra lóða, en
meðalnýtingarhlutfall reitsins
sett 2.5. Einnig er getið byggingar-
réttar einstakra lóða og húshæða
sem eru frá 2,5 hæðum upp í 5
hæðir.
Samkvæmt þessari samþykkt,
staöfestum uppdráttum og grein-
argerð Borgarskipulags er heimil-
uð uppbygging á öllum sömu lóðum
reitsins og gert er í núverandi til-
lögu. Tillagan var unnin á Borgar-
skipulagi undir stjórn þáverandi
forstöðumanns, Guðrúnar Jóns-
dóttur, arkitekts, en hún var for-
maður í Torfusamtökunum frá
1972—1980. Formaður skipulags-
nefndar á þessum tíma var Sigurð-
ur Harðarson arkitekt en formað-
ur umhverfismálaráðs Álfheiður
Ingadóttir.
Skipulagstillagan var síðan
staðfest og undirrituð af þáverandi
félagsmálaráðherra, Svavari
Gestssyni, þann 10. mars 1981.
Engar athugasemdir er að finna
um að með samþykktinni sé verið
að þurrka út nær 200 ára sögu, eða
hefja „stórfellt niðurrifstímabil".
Höfundur er forstöðumaður Borg-
arskipulags.
Nafn misritaðist
NAFN Guðlaugs R. Guðmundsson-
ar misritaðist í Morgunblaðinu 4.
desember sl. og er beðist velvirðing-
ar á því, en hann hefur verið um-
sjónarmaður skólasöguþátta, sem
verið hafa á dagskrá rásar 1 6. og
20. nóvember og 4. desember.
Næsti þáttur Guðlaugs verður á
rás 1 miðvikudaginn 18. desember
og fjallar hann þá um upphaf leik-
sýninga á Islandi. Skólapiltar í
Skálholti voru með sýningar á úti-
sviðinu í Skálholti og léku þar
leikrit á latínu eftir þekkta róm-
verska höfunda.
A BERGIN
LOFTÞJÖPPUR
Eftirtaldar stærðir
fyrirliggjandi á
lager með loftkút og
þrýstijafnara
130 l/mín.
200
300 -“-
500 -”-
MJÖG HAGSTÆTT VERÐ
Vesturþýsk gæöavara
á hagstæðu verði
! Q? LANDSSMIÐJAN HF.
"^^SOiVHOlSGOTU 13 - 101 REYKJAVIK
f SIMI (911 ?0M0 - TEIEX 2207 GWORKS
Úr kvikmyndinni Louisiana.
Louísana sýnd
í Regnboganum
REGNBOGINN hefur nú tekið til
sýninga bandarísku kvikmyndina
Louisiana.
Myndin fjallar um Virginiu
Tregan, sem kemur til Louisiana
í Bandaríkjunum eftir margra ára
dvöl í Frakklandi. Faðir Virginiu
er nýlega látinn og er henni sagt
að hann hafi verið svo skuldum
vafinn að hún sé eignalaus. Virgin-
ia deyr þó ekki ráðalaus — nælir
í guðföður sinn, sem reyndar verð-
ur ekki langlífur og því næst kynn-
ist hún frönskum manni sem vel
er efnum búinn.
En margt fer öðruvísi en ætlað
er — sá franski lætur plata sig í
viðskiptum og stendur uppi eigna-
laus. Þrælastríðið skellur á og
mikil ólga er I Bandaríkjunum.
Virginia verður fyrir þeirri sorg
að dóttir hennar er myrt. En að
lokum nær hún að hefna, bæði
fyrir dótturina og svikin í viðskipt-
unum áður. Framleiðendur mynd-
arinnar eru Denis Heroux og John
Kennedy. Leikstjóri er Philippe de
Broca. Margot Kidder leikur aðal-
hlutverkið, Virginiu.
AF ERLEN0UM VETTVANGI
eftir JÓN ÁSGEIR SIGURÐSSON
Bandaríkin:
Hækkun á ríkisskuldum
heimiluð til 11. desember
Greiðsluþrot hefur blasað við bandaríska ríkinu á undanfórnum
vikum vegna tafa, sem orðið hafa á Bandaríkjaþingi á afgreiðslu
frumvarps um ríkisskuldir. Sívaxandi skuldabyrði ríkisins á rætur að
rekja til þráláts halla á bandarískum fjárlögum. Margir þingmenn eru
tregir að samþykkja auknar skuldir án þess að hrófla við hallarekstrin-
um.
Um árabil hefur verið halli á
bandarískum fjárlögum. Þessi
hallarekstur ríkiskassans er
fjármagnaður með lántökum, svo
að skuldabyrði ríkisins stækkar
sífellt. Skuldir ríkisins eru núna
rúmlega 1900 milljarðar dollara,
en haliinn á því fjárhagsári sem
lauk 30. september var 211 millj-
arðar dollara og hefur aldrei
verið meiri.
Ríkisstjórn Ronalds Reagan
leggur frumvörp af fjárlögum
fyrir Bandaríkjaþing, sem af-
greiðir þau með þeim breyting-
um sem þurfa þykir. Repúblik-
anaflokkur Reagans hefur meiri-
hluta í öldungadeildinni og en í
fulltrúadeildinni hefur Demó-
krataflokkurinn tögl og hagldir.
Á undanförnum árum hefur
þingið afgreitt sérstök lög vegna
ríkisskuldanna og sætir aukning
þeirra skulda sífellt meiri gagn-
rýni.
Bandaríkjaþing hefur samt
sem áöur ætíð fallist á að auka
skuldabyrðina og telja kunnugir
að svo'fari einnig núna. Aukning-
in er gerð af illri nauðsyn, til að
standa við skuldbindingar, sem
ríkið hefur tekið á sig og á eftir
að greiða. En skuldasöfnun ríkis-
ins er ekki vel fallin til að afla
pólitískra vinsælda, um það eru
flestir þingmenn demókrata og
repúblikana sammála. Áform um
að binda endi á hallareksturinn,
sem veldur þessari skuldasöfnun
falla því í góðan jarðveg í þing-
inu.
Það vekur því furðu að það eru
einmitt áform um að uppræta
hallarekstur ríkissjóðs, sem tafið
hafa afgreiðslu skuldafrum-
varpsins. Þrír þingmenn öld-
ungadeildar, Gramm, Rudman
og Hollings, gerðu breytingartil-
lögu við frumvarpið og skulda-
aukninguna, þess efnis að ráðist
verði gegn hallarekstrinum og
hann afnuminn i áföngum.
Breytingartillöguna verður að
afgreiða áður en frumvarpið
kemur til atkvæða og hún hefur
vafist fyrir þingmönnum. Þre-
menningarnir gera ráð fyrir að
hallarekstur ríkissjóðs Banda-
ríkjanna verði úr sögunni árið
1991. Hallinn var eins og áður
segir rúmlega 211 milljarðar
dollara á nýliðnu fjárlagaári, en
samkvæmt tillögu öldungadeild-
arþingmannanna yrði hann í
mesta lagi 180 milljarðar á fjár-
lagaárinu 1986, sem hófst 1.
október síðastliðinn.
Bandaríkjaforseti og þingið
yrðu við afgreiðslu fjárlaga að
halda hallanum innan þessara
marka, en ef það tekst ekki, skal
forsetinn skera niður útgjöld í
öllum málaflokkum samkvæmt
nákvæmum fyrirmælum í téðri
breytirtgartillögu. Næsta ár væri
haldið áfram á sömu braut, fjár-
lagahallinn mundi lækka um 36
milljarða og þannig koll af kolli,
þar til jöfnuður næst á fjárlögum
árið 1991.
Ronald Reagan forseti hefur
hvatt þingið til að samþykkja
bæði frumvarpið um heimild til
aukinnar lántöku ríkisins og
jafnframt breytingartillöguna
um afnám fjárlagahallans.
Repúblikanaflokkur Reagans
hyggst leggja á það áherslu í
þingkosningum í nóvember á
næsta ári, að jöfnuði verði náð í
rekstri ríkissjóðs. Demókratar
ætla á hinn bóginn gera halla-
reksturnn að gagnrýnisefni á
framboðsfundum.
Rambað á barminum?
f októbermánuði náðu lántök-
ur ríkisins leyfilegu hámarki og
við stjórnvöldum blasti greiðslu-
þrot, þar eð þingið hafði ekki enn
samþykkt frumvarpið um aukn-
ar ríkisskuldir, einkum vegna
fyrirstöðu hjá demókrötum.
Þessum vanda var afstýrt 9.
október síðastliðinn þegar
Bandaríkjastjórn notfærði sér
krókaleið framhjá lánaþakinu.
Ríkisstjórnin lét lánasjóð ríkis-
ins (Federal Financing Bank),
sem heyrir ekki undir lögin um
hámark skulda, taka 5 milljarða
dollara lán til að geta staðið við
skuldbindingar. Að öðrum kosti
hefðu til dæmis bótaþegar og
lífeyrisþegar ekki getað innleyst
ávísanir sem bandarísku al-
mannatryggingarnar gáfu út 1.
október.
Tregða demókrata í fulltrúa-
deildinni á rætur að rekja til
ákvæðis í breytingartillögu þre-
menninganna, um einskonar
sjálfvirkan niðurskurð fjárlaga.
Samkvæmt því skulu gjaldaliðir
skornir niður sjálfvirkt ef fjár-
lagahallinn fer fram úr settu
marki í meðförum þingsins. Tals-
menn demókrata óttast að fjár-
magn verði tekið frá málaflokk-
um, sem mega að þeirra mati
alls ekki við niðurskurði, sem
dæmi nefna þeir félagslega að-
stoð við illa stætt fólk. Enn-
fremur hafa talsmenn Wein-
bergers varnarmálaráðherra
andmælt þessum áformum, þar
eð ráðuneytið stefni að því að
framlög til varnarmála aukist
um 3 prósent ár hvert.
Demókratar héldu um skeið
uppi málþófi í öldungadeildinni
til að koma í veg fyrir afgreiðslu
breytingartillögunnar, sem
gerðu repúblikönum jafnframt
tilboð um bráðabirgðaheimild til
að auka ríkisskuldir, svo að ríkis-
stjórnin gæti staðið við skuld-
bindingar. Þetta var samþykkt í
þinginu 14. nóvember, báðar
deildir féllust á þessa afgreiðslu.
Gefin var heimild til að auka
ríkisskuldir um 80 milljarða
dollara í einn mánuð, þannig að
bandaríska ríkið má skulda 1900
milljarða dollara til 11. desem-
ber. Að þeim tíma liðnum verður
hámarksupphæð skulda aftur
1820 milljarðar dollara, nema
þingið ákveði annað í millitíð-
inni.
Það var ekki seinna vænna að
samþykkja þessa skuldaaukn-
ingu því Larry Speakes, talsmað-
ur Hvíta hússins, hafði þrem
vikum áður skýrt frá því að 15.
nóvember yrði ekki um annað að
ræða en að selja hluta af gull-
forða Bandaríkjanna til að mæta
skuldbindingum. Ennfremur
töldu margir þingmenn óviður-
kvæmilegt að Bandaríkin kæm-
ust í greiðsluþrot í þann mund
er forsetinn færi til fundar við
Sovétleiðtogann Gorbatsjof I
Genf.
Bandaríkjaþing skipaði í októ-
ber allsherjarnefnd til að miðla
málum um skuldafrumvarpið og
títtnefnda breytingartillögu.
Nefndina skipa 57 þingmenn úr
báðum deildum og báðum stjórn-
málaflokkum. Starfi hennar var
ekki lokið þegar þingið sam-
þykkti skuldaaukningu til bráða-
birgða en vonir taldar um að
samkomulag náist fyrir 12. des-
ember. Fréttaskýrendur hyggja
að einhvers konar samkomulag
hljóti að nást um áætlun til að
binda enda á hallarekstur ríkis-
sjóðs, en enginn vill spá um það
hversu afgerandi sú áætlun verð-
ur.
Bandaríska þinghúsið í Washington.