Morgunblaðið - 31.07.1986, Blaðsíða 25

215
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 31. JÚLÍ 1986
í flestum lýðræðisríkjum heims
nýtur pressan aðhalds síns stéttar-
félags. Blaðamannafélag íslands
hefur styrkst á undanfömum árum,
einkum í kjarasamningum. Félagið
á þó langt í land hvað varðar fag-
lega umræðu og stéttarsamstöðu.
Ein meginástæða þessa hefur verið
að blaðamenn hafa dregið hvern
annan í dilka eftir fjölmiðlum sem
er bein afleiðing af víggirðingum
pólitískra málgagna. Önnur ástæða
er óstöðugleiki í stéttinni, enda hef-
ur blaðamennska varla talist fag
(oftar notað sem skammaryrði)
nema kannski á síðustu árum. Það
er þó vonandi að með vaxandi
menntun og skilningi blaðamanna
á fagi sínu sem slíku, muni þetta
viðhorf breytast, og blaðamenn
standi þéttar saman þegar ráðist
er á starfsgrein þeirra. Vissulega
erum við blaðamenn ekki hafnir
yfir gagnrýni og oft verða okkur á
skyssur í hraða og hita leiksins, og
ritstjórar eiga að vera menn til að
koma leiðréttingum og afsökunar-
beiðnum, ef svo ber undir, á
framfæri í miðlum sínum. En oft
er staðreyndum snúið við og við
blaðamenn sem bendum á glæpinn,
gerðir að glæpamönnum og það án
neinnar hluttekningar né samstöðu
frá okkar kollegum.
Ásgerður Jónsdóttir kennari
skrifar um viðbrögð valdamanna
við umræðu fjölmiðla og almenn-
ings um Hafskipsmálið og önnur
mál því tengdu í ágætri grein í
Morgunblaðinu þ. 22. júlí sl. undir
fyrirsögninni „Heiðarleiki — hvað
er nú það?“ Sú grein varð aftur á
móti kveikja að undarlegum sjón-
varpsþætti um siðferði stjórnmála-
manna og embættismanna sem
sendur var út sama kvöld. Auk
fréttamanna, viðruðu skoðanir sínar
prófessorarnir Páll Skúlason og
Jónatan Þórmundsson og til máls
tóku fulltrúar stjórnmálaflokkanna.
Eftir ágæt formálsorð prófesso-
ranna, urðu landsmenn eina ferðina
enn vitni að formfestu og íhaldssemi
stjómamálaflokkanna í þessum
málum og vanhæfni þeirra til að
fjalla um heimspekileg efni eins og
siðfræði (etík) eða tengja hana
pólitískum athöfnum og veruleik.
Það voru einna helst fulltrúar svo-
nefndra smáflokka, Bandalags
jafnaðarmanna og Kvennafram-
boðsins, sem reyndu að hefja
umræðuna á heiðarlegt plan, en
fengu reyndar sem samstillt svö
fulltrúa fjórflokkanna, að sagan
sannaði að smáflokkar væru
skyndiupphlaup sem ávallt hyrfu
af sjónarsviðinu. Samkvæmt þessu
hrokafulla mati stjórnmálamann-
anna, ber að skilja, að fjórflokkarnir
séu allt að því staðfestir í stjórnar-
skrá eða jafnvel hluti af sköpunar-
sögunni!
Þessum þingmönnum og öðrum
sem sitja á valdastólum á líðandi
stundu er enn ómögulegt að nema
vindáttir nýrra tíma. Kannski skilja
þeir ekki heldur að útvötnun dag-
blaðanna sem pólitískra málgagna
er einn liðurinn í einangrun og veld-
ishruni fjórflokkanna. Þegar sú
staðreynd rennur upp fyrir pólitík-
usum og starfsmönnum stjórn-
málaflokkanna má búast við enn
meiri þrýstingi á ritstjóra dagblað-
anna um pólitíska samstöðu.
Þær þjóðfélagslcgu breytingar
sem þegar eru hafnar, og framund-
an eru, gera því ekki síst kröfur til
ritstjóra, blaðamanna og annarra
sem að fjölmiðlum standa ef þróun
frjálslyndrar og óflokksbundinnar
pressu á að halda áfram. Nú reynir
— sem fyrr — á hið eiginlega hlut-
verk allra fjölmiðla sem vilja taka
sig alvarlega; þjónustuna við les-
endur, (hlustendur útvarps, áhorf-
endur sjónvarps) en ekki þjónustu
við hagsmunaaðila í viðskiptum og
stjómmálum.
Höfundur er rítstjóri Helgarpósts-
ins.
Sprettan góð en
þurrkar stopulir
Stykkishólmi.
SLATTUR stendur nú yfir og er
sprettan góð en þurrkarnir eru
stopulir — einn og einn dagur
og svo rigning á milli. Tiðin hef-
ur verið mjög rysjótt það sem
af er þessu sumri.
Einn dag eða svo hefur hitinn
komist í 18 stig, en hann hefur líka
oft verið 6 til 8 stig og sést af því
hversu misjafnt tíðarfarið hefur
verið. Fréttaritari hitti bónda í gær
og spurði tíðinda. Kom í Ijós að
vonin um betri þurrka var efst i
huga og sagði hann að hey hefði
hrakist hjá sér undanfarið. Það er
ekki lengi verið að heyja með þeim
verkfærum sem nú eru fyrir hendi
— en þurrkarnir þurfa líka að vera
til staðar.
Dúntekja hefur verið heldur meiri
en í fyrra, dúnninn er misjafn og
gerir vætutíðin sitt til þess að svo
sé.
Árni
ur oftast verið í anda þeirrar
skýringar sem minnst var á að
framan. Sá sem ætlast til þess að
einn eða tveir íþróttafréttamenn
sjónvarpsins sjái um skýringar af
þessu tagi í fjölmörgum íþrótta-
greinum getur ekki verið með öllum
mjalla. Það er síður en svo fráleitt
að erlent tal fylgi erlendum íþrótta-
myndum sjónvarpsins þegar reglur
viðkomandi íþróttar og greinargóð
þekking á henni eru ekki á færi
íþróttafréttamanna þess. Þessar
myndir hafa verið okkur íþrótta-
unnendunum kærkomnar sökum
góðra lýsinga. Enskan sem jafnan
hefur verið töluð í þessum þáttum
hefur hingað til verið sæmilega
skólagengnu fólki auðskiljanleg.
Áhrif hennar á tungu Iandsmanna
eru hvergi sjáanleg. Þannig tala
t.d. kylfingar um teig (ekki „teeing
ground"), flöt (ekki ,,green“) og ás
(ekki „driver"), knattspymumenn
tala um framheija (ekki „center"),
miðvörð (ekki „center half“) og
rangstöðu (ekki „offside") og þann-
ig mætti lengi telja.
Málverndunarstefna Morgun-
blaðsins er um margt virðingarverð.
En hún getur líka gengið út í öfgar
eins og ritstjórnargrein blaðsins ber
með sér. I tæp 20 ár hefur sjón-
varpið sýnt erlendar íþróttamyndir
án sýnilegs skaða fyrir tunguna.
Hví hefur Morgunblaðið þessar
óskapa áhyggjur núna? Hvem er
blaðið að vernda og gegn hvetju?
Líklegt verður að teljast að Morgun-
blaðið hafi meiri áhrif á málnotkun
landsmanna en íþróttaþáttur sjón-
varpsins. Blaðinu væri sennilega
hollast að líta sér nær áður en það
fer að agnúast út í aðra fjölmiðla.
Slúðurdálkur blaðsins, „Fólk í frétt-
um“, inniheldur oft hroðvirknislega
þýddar greinar úr erlendum blöð-
um. Hið sama má stundum segja
um erlendar fréttir blaðsins, svo
ekki sé nú minnst á teiknimynda-
sögurnar sem alltof oft eru fljót-
færnislega þýddar.
í kjölfar leiðara Morgunblaðsins
hefur menntamálaráðherra sett
reglugerð sem þvingar sjónvarpið
til að þýða allt erlent íþróttaefni.
Afleiðing þessarar forræðishyggju
verður væntanlega sú að lýsingu
efnisins stórhrakar ef íþróttafrétta-
menn sjónvarpsins treysta sér þá
yfirleitt til þess að lýsa því. Gremju-
legast er þó að ráðherra sem þykir
ekki fyrirmynd annarra varðandi
stafsetningarkunnáttu skuli gefa
út svona rugl. Ef eitthvað er frá-
leitt er það því leiðari Morgunblaðs-
ins og reglugerð ráðherrans.
Höfundur er kennaranemi.
__________Brids____________
Amór Ragnarsson
Sumarbrids úr
Borgartúni 18 í
Skipholt 50a
Vegna vatnsskemmda í Borg-
artúni 18, þar sem Sumarbrids
hefur verið til húsa undanfarin
sumur, hefur spilamennska í
ágústmánuði verið færð í Sóknar-
húsið í Skipholti 50a (nýja húsið
á móts við Stýrimannaskólann
handan Tónabíós).
Eftirleiðis (til að byija með)
verður spilað þar á fimmtudögum
í ágúst og verður húsið opnað
fýrir kl. 18 sem venja hefur verið
til þessa. Vonir standa svo til að
þriðjudagsspilamennskan geti
hafist á ný innan skamms. Sem
sagt, á morgun fímmtudaginn 31.
júlí og framvegis í ágúst verður
spilað í Sóknarhúsinu v/Skipholt
í Sumarbrids 1986. Umsjónar-
menn eru sem fyrr þeir Olafur
og Fermann Lárussynir. Allt
spilaáhugafólk er velkomið meðan
húsrúm leyfir.
(Frá Bridssambandi
Reykjavíkur)
Evrópumótið
í Búdapest
ísland hafnaði í 12. sæti af 19
þjóðum í Evrópumóti yngri lands-
liða sem háð var í síðustu viku í
Búdapest í Ungveijalandi. Sigur-
vegarar urðu Hollendingar eftir
mikla og harða keppni.
Urslit í leikjum Islands urðu
þessi:
1. umf. ísl. — Noregur 14—16
2. umf. ísl. — Pólland 6—24
3. umf. ísl. — Sviss 11—19
4. umf. ísl. — Ítalía 16—14
5. umf. ísl. — Grikkland 16—14
6. umf. ísl. — Ungveijal. 13—17
7. umf. ísl. — Belgía 18—12
8. umf. ísl. — ísrael 18—12
9. umf. ísl. — Finnland 18—12
10. umf. ísl. — Danmörk 11—19
11. umf. ísl. — Holland 7—23
12. umf. ísl. — Austurríki 14—16
13. umf. ísl. — Spánn 12—18
14. umf. Ísl. sat yfir (18 stig)
15. umf. ísl. — V-Þýskal. 19—11
16. umf. ísi. — Bretland 8—22
17. umf. ísl. — írland 21—9
Landsliðið sem spilaði á Evrópumótinu í Búdapest. Talið frá
vinstri: Karl Logason, Ólafur Lárusson fyrirliði, Anton R. Gunn-
arsson, Svavar Björnsson, Júlíus Siguijónsson, Svavar Björnsson
og Jakob Kristinsson.
18. umf. ísl. — Svíþjóð 20-10 Valdimar Elíasson 239
19. umf. ísl. — Frakkland 7-23 Guðjón Sigurðsson —
Og alls hlaut liðið 267 stig. Gunnar Traustason 236
Vann 8 leiki og tapaði 10 leikjum. Guðlaugur Sveinsson —
Röð efstu þjóðanna varð þessi: Magnús Sverrisson 225
1. Holland 364 stig B-riðill
2. Frakkland 341 stig Guðmundur Thorsteinsson
3. Danmörk 329 stig Óskar Karlsson 198
4. Bretland 328 stig Tómas Sigurjónsson —
5. Noregur 327 stig Þórarinn Árnason 188
6. Ítalía 323 stig Albert Þorsteinsson -
7. Svíþjóð 317 stig Sveinn Sigurgeirsson 182
8. Pólland 316 stig Baldur Guðmundsson —
9. Finnland 308 stig Óskar Guðjónsson 174
10. Þýskaland 297 stig C-riðilI
11. ísrael 287 stig Leifur Jóhannesson -
Lið íslands skipuðu Anton R. Elísabet Jónsdóttir 194
Gunnarsson — Ragnar Magnús- Anton Gunnarsson -
son; Jakob Kristinsson — Júlíus Guðmundur Baldursson 173
Siguijónsson; og Karl Logason — Haukur Harðarson —
Svavar Björnsson. Fyrirliði var Sigrún Steinsdóttir 168
Ölafur Lárusson. Ármann Lámsson —
- Helgi Víborg 167
Bridsdeild Meðalskor A 210, B—C 156.
Skagfirðing’a Efstir að stigum nú eru: Hjörtur Cýmsson 11
Spilaður var sumarbrids félags- Sigmar Jónsson 11
ins þriðjudaginn 29. júlí í þremur Huldar Hjálmarsdóttir 10,5
riðlum. Einum 16 para og tveimur Þórarinn Andrewsson 10,5
14 para, alls 44 pör sem er mesta
aðsókn á sumrinu.
Hæstu skor fengu þessi pör:
A-riðill
Óli B. Gunnarsson —
Ragnar Haraldsson 242
Stefán Björnsson —
AUs hafa 100 spilarar hlotið
bronsstig í spilamennsku sumars-
ins og sjóður Bridssambandsins,
sá er kenndur er við Guðmund
Kr. Sigurðsson, þyngist verulega
í viku hverri.
Fullkominn friður
Amos Oz: A Perfect Peace
Ensk þýðing: Hellel Halkin
Útg. Penguin 1986
Sögusvið bókarinnar er Israel
skömmu fyrir sex daga stríðið árið
1967. Hér lýsir Amos Oz lífinu á
samyrkjubúi þar sem ýmsir þeir
sem lögðu grunninn að ísraelsríki,
beijast við að kynnast landinu og
sætta sig við það.
Amos Oz fæddist í Jerúsalem
1939. Hann fluttist til samyrkju-
búsins Hulda þegar hann var fjór-
tán ára og og hefur búið þar síðan.
í styijöldunum 1967 og 1973 barð-
ist Óz í Sinai-eyðimörkinni og
Golan-hæðum. Hann hefur lagt
dtjúgan skerf til þess að fá ísraela
til að fallast á að Arabar eigi hvort
tveggja í senn — innan ísraels —
tilverurétt og rétt til að ráða í eigin
málum. Bækur hans hafa verið
þýddar á fjöldamörg tungumál og
væntanlega er Oz sá ísraelski höf-
undur nú sem er hvað þekktastur
á alþjóðavettvangi. Sögusviðið er
lang oftast samyrkjubúið, þetta er
að minnsta kosti þriðja bók hans
sem fjallar um það. Hinar bækum-
ar voru „Annars staðar, ef til vill"
sem kom út 1966 og „Snertu vatn-
ið, snertu vindinn“ sem hann sendi
frá sér 1973.
Með því að velja sér samyrkju-
búið er Amos Oz ekki aðeins að
skrifa um það sem hann þekkir,
heldur getur hann með því leyft sér
að setja fram hugsanir og kenning-
ar, sem utanaðkomandi kynni ekki
skil á. En auk þess er samyrkju-
búið í sjálfu sér einstakt í Israel.
Eftir öllum sólarmerkjum skyldi það
vera eini staðurinn í landinu þar
Amos Oz
sem er mögulegt að lifa tiltölulega
rólegu lífi. Allir hafa þar verk að
vinna, sama verkið daginn inn og
út og allir ganga að því. Engir
SKÍPUÐ hefur verið nefnd til að
endurskoða framfærslulögin, en
þau eru frá 1947.
Alexander Stefánsson, félags-
málaráðherra, sagði í samtali við
Morgunblaðið að löngu hefði verið
tímabært að samræma lögin
ástandi og þróun mála hér á landi.
Ráðherra sagðist hafa lýst því yfir
á Alþingi í vetur þegar miklar um-
ræður urðu um fátækt á íslandi að
skipuð yrði nefnd sem tæki þessi
mál vandlega til meðferðar.
Nefndinni er ætlað að semja
reikningar í mánaðarlok, engin
venjuleg húsverk — allt sér búið
um, eða yfirstjóm þess. Öll skemmt-
an kemur utanfrá. Ekki þarf að
kvarta undan fjarlægðunum í vinnu.
Og það segir sig sjálft að verð-
bólgan — sem að vísu er nú að
réna — heijar ekki á samyrkjubúið,
að minnsta kosti ekki svo að neinu
nemi. En samt, ekki einu sinni á
sámyrkjubúinu er að fínna hinn
fullkomna frið. Kibbutznikkinn
Yoni þráir að komast frá búinu,
verða fijáls og losna undan þeim
viðjum sem honum fínnst sér settar
á samyrkjubúinu. Og andstæða
hans er ofsafengin viðleitni Azarich
til að fá inngöngu, njóta öryggis
og vemdar samyrkjubúsins og loka
sig frá heiminum og lífínu utan
þess.
Amos Oz fer meistaralegum
höndum um efniviðinn og af þeim
bókum sem ég hef lesið eftir hann
er þetta án efa sú sem mest skilur
eftir.
frumvari) til nýrra framfærslulaga.
í nefndina voru skipuð: Aðalheiður
Bjamfreðsdóttir, form. starfsm.fél.
Sóknar, Gunnar Jóhann Birgisson,
lögfræðingur, Ingibjörg Rafnar, fv.
borgarfulltrúi, Kristján Benedikts-
son, fv. borgarfulltrúi, Rannveig
Guðmundsdóttir, forseti bæjarstj.
Kópavogs, Sveinn Ragnarsson, fé-
lagsmálastjóri og Þorgerður
Benediktsdóttir, deildarlögfræðing-
ur. Ritari nefndarinnar er Gylfí
Kristinsson, deildarstjóri.
Framfærslulögin endurskoðuð