Morgunblaðið - 23.08.1986, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 23. AGUST 1986
Undarlegt verkfall
hiá Air France
^ Flug
Gunnar Þorsteinsson
Ekki alls fyrir löngu fóru flugmenn, flugfreyjur og flugaf-
greiðslufólk hjá Air France í sólarhringsverkfall til að mótmæla
úthlutun áætlunarflugleyfa til annarra franskra flugfélaga. Það
er óneitanlega undarlegt að boða verkfall hjá sínum vinnuveit-
anda til að mótmæla réttindum til handa öðrum fyrirtækjum.
En skýringin er eflaust sú, að Air France er ríkisflugfélag og
stolt Frakka i flugmálum.
Vegna þessa sérstæða verkfalls
lagðist allt Evrópuflug félagsins
niður svo og nær allt flug til ann-
arra heimsálfa.
Astæðan fyrir verkfallinu var
sú, að skömmu áður hafði leigu-
flugfélagið Minerve, sem er í
einkaeign, fengið leyfí til áætlun-
arflugs milli Frakklands og
Antilleseyja í V-Indíum. I Frakk-
landi og víðar var litið á þessa
leyfisveitingu sem stórt skref í
átt að auknu frelsi í frönskum
flugmálum. Ekki bætti það úr
skák, í augum starfsmanna Air
France, að Point Air leiguflug-
félagið fékk um líkt leyti áætlun-
arflugleyfi á einni smáleið. Eru
Air France starfsmenn mjög
óánægðir með að leiguflugfélög-
unum skuli hafa verið gefin leyfi
til að keppa í áætlunarflugi við
sjálft ríkisflugfélagið og telja þeir
leiguflugfélögin vera í aðstöðu til
að bjóða verulega lægri fargjöld.
Stjórnendur Air France reyndu
að fá stéttarfélögin til að hætta
við verkfallið sem þeir lýstu sem
algerlega ótímabæru. Sem von er
hafa starfsmenn Air France
áhyggjur af eigin framtíð og at-
vinnuöryggi því félagið hefur
lengi verið verndað gegn sam-
keppni í áætlunarfluginu.
Þessi harkalegu viðbrögð
starfsmanna Air France þykja
benda til þess, að það verði ekki
auðvelt verk hjá frönskum stjóm-
völdum að innleiða aukið frelsi í
flugmálum. Því má búast við að
þróun í frjálsræðisátt verði hæg.
Samskipti Air France við starfs-
fólk sitt eru nokkuð góð en þrátt
fyrir það hyggst fyrirtækið ekki
styðja sitt fólk og mótmæla ftjáls-
ari flugmálastefnu ríkisstjómar-
innar.
Air France var þjóðnýtt árið
1946 og er nú eitt stærsta flug-
félag heims á alþjóðaleiðum.
Starfsmenn félagsins um þessar
mundir eru um 24.500 talsins og
rekur það um 120 flugvélar.
Stærstar em risaþotur af gerðinni
Boeing 747 en þær minnstu Fok-
ker F-27 skrúfuþotur. Ekki má
gleyma flaggskipum Air France
flugflotans, Concord, hljóðfráu
þotunum. Auk þessara véla eru
29 nýjar í pöntun hjá Boeing og
Airbus flugvélasmiðjunum.
Minerve og Point Air leiguflug-
félögin eru dvergar miðað við Air
France, ef svo má að orði kom-
ast. Minerve er 11 ára gamalt
félag með um 250 starfsmenn og
sex þotur í rekstri, íjórar af ýms-
um DC-8 gerðum og tvær
Caravelle. Point Air er aðeins 5
ára með 50 starfsmenn. A sínum
snærum hefur félagið nú tvær
þotur, eina DC-8 og eina Boeing
720.
Verður fróðlegt að fylgjast með
framvindu flugmála í Frakklandi
á næstu misserum og þeirri glímu
sem sjómvöld verða líklega að há
við ýmsa sterka andstöðuhópa,
m.a. starfsfólk Air France.
Þær hafa sennilega ekki tekið fram nýju einkennisbúningana
sína þessar þijár flugfreyjur hjá Air France daginn sem þær fóru
i sólarhringsverkfall, ásamt öðrum lykilstarfshópum félagsins.
Þar sem Concord, hljóðfráa þotan, er flaggskip Air France þyk-
ir ekki annað við hæfi en að heimsþekkt tiskuhús saumi einkenn-
isfatnaðinn á starfsfólk Concord-deildarinnar. Þær stöllur á
myndinni skarta nýjum búningi frá Nina Ricci sem var tekinn í
notkun í ársbyijun.
Fyrstu sex mánuði ársins lentu flugvélar stærri flugrekenda í 47 óhöppum án þess að þau hefðu dauðaslys í för með sér. Eitt þess-
ara óhappa henti Fokker vél Flugleiða, Árfara, á Reykjavíkurflugvelli. Þá slasaðist enginn af þeim 45 sem um borð voru, svo sem
kunnugt er.
Flugslys í heiminum fyrstu sex mánuði 1986:
340 létu lífið í 12 slysum
Fyrstu sex mánuði ársins hafa 340 manns látið lífið i 12 flug-
slysum. Auk þess hafa 47 óhöpp átt sér stað á sama tímabili án
þess að í þeim hafi orðið dauðaslys. Þessar upplýsingar koma
fram í árlegri samantekt breska nugtímaritsins Flight Internat-
ional um flugslys og óhöpp véla stærri flugrekstraraðila.
Mannskæð flugslys eru flokkuð
þannig: Þijú í áætlunarflugi með
farþega, eitt í leiguflugi með far-
þega, tvö f flugi án farþega og 6
í flugi landshluta- og svæðisflug-
félaga. Ohöppin 47 skiftast á
eftirfarandi hátt: 36 í áætlunar-
flugi með farþega, 11 í flugi án
farþega og ekkert óhapp varð í
leiguflugi. Flight International
greinir ekki frá fjölda óhappa hjá
landshluta- og svæðaflugfélögun-
um.
Tveir atburðir sem Flight Int-
emational flokkar undir flugrán
og hryðjuverk urðu fyrstu sex
mánuði ársins. í apríl sprakk
sprengja um borð í þotu TWA
félagsins í aðflugi að Aþenuflug-
velli og í maí sprakk sprengja um
borð í Air Lanka þotu á Colombo-
flugvelli á Sri Lanka. I þessum
sprengingum létu 20 lífíð en þau
dauðsföll eru ekki talin með þeim
340 sem urðu í flugslysunum
sjálfum.
Alvarlegasta flugslysið varð í
Mexíkó í apríl þegar Boeing 727
vél mexíkanska ríkisflugfélagsins,
Mexicana, hrapaði til jarðar. Allir
um borð, 181, létust. Um orsök
þessa slyss segir Flight Intcrnat-
ional að sannað þyki að eldur
hafi komið upp í vélinni á flugi.
Við eldsvoðann veiktist burðar-
grind þotunnar sem skall til jarðar
með áðumefndum afleiðingum.
Talið er að eldurinn hafí kviknað
í vinstra hjólahúsi vegna yfirhita
í bremsukerfí. I akstri á jörðu,
skömmu áður en slysið varð,
þurfti þotan óvenjumikið hreyfil-
afl auk þess sem flugtakið var
lengra en eðlilegt var miðað við
Dauðaslys Jan.—júlí í flugi 1977-1986 Fjöldi látinna Fjöldi slysa (allir flokkar)
1986 340 12
1985 913 21
1984 134 12
1983 156 14
1982 538 17
1981 175 13
1980 638 20
1979 599 29
1978 637 36
1977 1 1034 21
1) Þetta ár rákust saman tvœr Boeing 747 risaþotur á Tenerife-flugveUi. Það
er mesta flugslys sögunnar.
aðstæður.
Ef þetta slys er undanskilið,
þá er Qöldi látinna svipaður og
slysin jafn mörg og fyrri hluta
árs 1984, en þá létu fæstir lífið
í flugslysum á síðastliðnum ára-
tug.
Eitt óhappanna 47, í samantekt
Flight InternationaI sem ekki
hafði í för með sér dauða fólks
varð hér á landi. Þetta er óhappið
sem henti Fokker vél Flugleiða,
Árfara, þegar hætt var við flugtak
með þeim afleiðingum að vélin
rann fram af flugbrautinni í
Skeijafirði og stöðvaðist á Suður-
götunni. Eins og kunnugt er
slasaðist enginn af þeim 45 sem
um borð voru.
Boeing
þota
númer
5000
Nú í ágústmánuði lýkur smíði
5000-þotunnar hjá Boeing flug-
vélasmiðjunum. Þotan númer
5000 er tveggja hreyfla Boeing
737-300 og fer hún til hollenska
flugfélagsins KLM.
Boeing er lang stærsti far-
þegaþotuframleiðandi í heimi og
kemst ekkert annað fyrirtæki með
tæmar þar sem Boeing hefur
hælana. Fyrsta Boeing farþega-
þotan, B 707, var tekin í notkun
árið 1958 og í kjölfarið komu
síðan ýmsar gerðir og stærðir
Boeing-þotna, eins og alkunna er.
Þær eru B 727 eins og Flugleiðir
nota í Evrópu- og leiguflugi, B
737 eins og Arnarflug notar í
áætlunarflugi sínu, B 747 risaþot-
an, og fyrir fáum árum hófst
smíði nýjustu vélanna B 757 og
B 767.
Á myndinni sjást starfsmenn
Boeing setja stélið á 5000.
Boeing-þotuna fyrir skömmu.