Morgunblaðið - 28.09.1986, Blaðsíða 2

2 B
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 28. SEPTEMBER 1986
Rætt vid
Roberto og
Kathy Wer,
banparísk hjón
sem hafa
annast
ættleiðingar á
börnum frá
Guatemala,
m.a. til íslands
ttleiðingar hafa
talsvert verið til
umræðu að und-
anförnu, sér-
staklega eftir að
neitun barst frá dóms-
málaráðuneytinu um
ættleiðingar barna frá
Shri Lanka fyrfy tilstilli
sérstakra aðila. í gegn-
um tíðina hafa ættleið-
ingar erlendis frá oft
verið eina lausnin fyrir
íslensk barnlaus hjón til
að eignast börn, því lítið
er um að íslensk börn séu
ættleidd. Þau lönd sem
flest börn hafa komið frá
eru Kórea, Shri Lanka
og Guetamala. Fréttarit-
ari Morgunblaðsins,
Andrés Pétursson var
staddur í Guatemala fyr-
ir skömmu og ræddi þá
við hjónin Roberto og
Kathy Wer, sem reka
fósturheimili í Guate-
malaborg. Fyrir milli-
göngu þeirra hafa
flestar eða allar ættleið-
ingar þaðan til íslands
farið fram. Roberto, sem
er eðlisfræðingur að
mennt, fæddist í Guate-
mala, en flutti ungur með
foreldrum sínum til
Bandaríkjanna, þar sem
hann kynntist konu sinni
Kathy og voru þau búsett
í Bandaríkjunum. Árið
1976 urðu svo miklir
jarðskjálftar í Guatemala
og ákváðu þau hjónin að
flytjast þangað og að-
stoða við hjálparstarf í
landinu.
Wer-hjónin voru fyrst
spurð hvemigá því hefði
staðið að þau hyrjuðu að
vinna með munaðarlaus
böm og varð Kathy fyrir
svömm.
„Það var nú hálfgerð til-
viljun. Fyrir átta árum var
ég spurð hvort lítil stúlka
gæti gist á heimili okkar á
meðan gengið væri frá
ættleiðingarpappírum
hennar. Það var sjálfsagt
mál og fljótlega vorum við
beðin fyrir aðra. Boltinn fór
þar með að rúlla og fólk
kihorft
ðarlaus
saemd
byijaði að koma beint með
böm til okkar. Fljótlega
ákváðum við svo að annast
ættleiðingamar sjálf því
við urðum vör við að sumt
af fólkinu sem við höfðum
starfað með var að þessu
með gróðasjónarmið í
huga.“
ísland kom inn
í myndina 1979
Hvenær hófust ætt-
leiðingar til íslands?
„Það var árið 1979 að
við komumst í samband við
íslensku hjónin Maríu Pét-
ursdóttur og Benedikt
Ólafsson frá Akureyri. Þau
fengu litla stúlku árið 1980
og fljótlega fylgdu fleiri í
kjölfarið. Þau hjónin ha.fa
séð um ættleiðingar til ís-
lands og nú held ég að
rúmlega fimmtán böm hafi
farið frá okkur til íslands.“
Hvert fara bömin frá
ykkur aðallega?
„Aðallega er það til
Bandaríkjanna og Evrópu,
þar sem flest þeirra hafa
verið ættleidd til Hollands,
Þýskalands, Svíþjóðar og
íslands. Síðan við byrjuð-
um hafa allt í allt verið
ættleidd rúmlega tvö
hundmð böm frá okkur.“
Skilin eftir
á spítölum
Hvemig og hvaðan
koma bömin til ykkar?
„Það er nú eftir ýmsum
leiðum. Mörg þeirra koma
að mæðumar komi með
bömin beint til okkar og
þær mæður eru þá oft mjög
ungar konur. Mörgum
þeirra hefur verið nauðgað
eða að þær hafa framfleitt
sér með vændi. Ákvörðunin
um að gefa bamið sitt er
oft mjög erfið, en þessar
konur gera sér grein fyrir
því að þær geta engan veg-
inn framfleitt sér og
baminu."
Nú heyrist oft talað
um sölu á bömum. Hvað
getið þið sagt um
Feðginin
Maricela og
Jaap de Wyn.
til okkar frá svokallaðri
bamadeild dómsmálaráðu-
neytisins í Guatemala. Það
eru þá böm sem hafa verið
skilin eftir á spítölum, ný-
fædd, eða yfirgefin á
öðrum opinberum stöðum.
Einnig er nokkuð um það
Roberto hefur orðið. „Já,
það er alltaf töluvert um
samviskulaust fólk sem
reynir að gera raunir ann-
arra að féþúfu. Slfkt fólk
finnst í öllum löndum þar
sem ættleiðingar eru al-
gengar og slík fólk fínnst
hér í Guatemala. Við höf-
um frá byijun lagt mikla
áherslu á að allt fari lög-
lega fram varðandi ættleið-
stúlka kom til
Wer-hjón-
anna íjanúar
1981,þdnœr
dauða en líji
«/
nœringar-
skorti.
Þremur
mdnuðum
seinna mátti
sjá á henni
ótrvlegan
mun, eins og
myndin sem
þá var tekin
sýnir. Þessi
stúlka sem nú
erfimm ára
g'ómvl, býr nú
iSmþjóð.
ingar okkar. Komið var
með bam til okkar á fostu-
degi, en við neituðum að
taka við því þar sem yfir-
lýsingu frá móðurinni
vantaði. Á mánudags-
morgni kom lögreglan og
fiutti alla flölskylduna á
lögreglustöð, því einhver
hafði hringt og sagt að við
værum með óskráð böm
og seldum þau úr landi.
Ég var ekki heima þegar
þeir komu og sóttu Kathy
og bömin en sem betur fer
þekkti ég háttsetta menn í
stjóminni og þau losnuðu
eftir nokkum tíma. Af
hveiju leggur fólk sig
svona lágt? Svarið er ósköp
einfalt - peningar. Við ger-
um allt löglega og það
þýðir að færri böm em til
aflögu til að selja og menn
nota ýmis brögð til að losna
við „keppinauta“.
Vegum og metum
hverja umsókn
Em það einungis
bamlaus hjón sem sækja
um hjá ykkur?
„Meirihlutinn er það, já,
en einnig er um að ræða
fólk sem á eigin böm. Það
er best að taka það fram
að ekki er einungis um
nýfædd böm að ræða sem
við önnumst ættleiðingu á.
Venjulega
búa um 15, 20
böm i senn á
heimili
Wer-hjón-
anna, sem hér
sjást ásamt
nokkrum
skjólstœðing-
um sínum.
Bömin hafa verið allt upp
í fjórtán ára gömul og nið-
ur í mánaðar gömul. Sumir
vilja frekar hafa bömin
nokkurra ára gömul, en
þeir eru fleiri sem vilja
hafa þau mjög ung við
ættleiðingu."
Hvernig gengur ætt-
leiðing fyrir sig?
„Fólk fyllir út sérstakt
umsóknareyðublað og við
vegum svo og metum
nveija umsókn fyrir sig.
Þetta gengur ekki alveg
þannig að þeir sem sækja
fyrst um fái endilega fyrst.
Þegar ákveðið hefur verið
hvaða ijölskylda fær tiltek-
ið bam tekur við töluverð
vinna við sjálfa ættleiðing-
una. Venjulega er um að
ræða tvo mánuði, stundum
meira."
Hvað þarf að greiða
fyrir ættleiðingu?
„Kostnaðurinn hjá okkur
núna er um tvö þúsund
bandaríkjadalir og þá er