Morgunblaðið - 25.06.1988, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 25. JÚNÍ 1988
Egilsstaðir:
18 ára piltur
játar þrjú
innbrot
Olli einnig mikl-
um skemmdum
með stolinni
hjólaskóflu
18 ARA piltur, sem lögreglan á
Egilsstöðum handtók að morgni
sunnudags, hefur játað að hafa
framið þijú innbrot í bænum
aðfararnótt sunnudagsins og að
hafa ölvaður tekið hjólaskóflu
traustataki og valdið með henni
miklum skemmdum á mannvirkj-
um og gróðri í bænum.
Meðan pilturinn var við athæfi
sitt í bænum voru allir lögreglu-
menn bæjarins uppteknir við gæslu
á dansleik í Valaskjálf en grunur
þeirra beindist fljótlega að piltinum
og var hann handtekinn snemma á
sunnudag. Hann neitaði í fyrstu
aðild sinni að afbrotunum en var
úrskurðaður í gæsluvarðhald og
játaði um miðnætti á þriðjudag að
eiga sök að máli. Hann vísaði lög-
reglu á þýfíð og er mestur hluti
þess kominn í leitimar að sögn
Úlfars Jónssonar lögregluvarð-
stjóra, sem annast hefur rannsókn
málsins.
Mestu stal pilturinn í verslun
Kaupfélags Héraðsbúa þaðan sem
hann hafði meðal annars á brott
með sér 6 myndavélar, myndbands-
tökuvél og tvo sjónauka. Pilturinn
hefur áður komið við sögu lögreglu
eystra vegna ölvunar og innbrota
og hefur meðal annars tvívegis
gerst sekur um innbrot í Kaup-
félagið. Eftir að játning hans lá
fyrir var honum sleppt úr haldi.
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
Sigurbjörn Karlsson, bóndi á Smyrlabjörgum II, úti á túni með Þokukynsánum. Á myndinni sjást 6 ær með 17 lömb, sem er ekki
óalgeng sjón á bænum, slík er fijósemin.
Fijósamt fjárkyn:
Sérhver ær á Smyrlabj örgnm II
bar 2,19 lömbum að meðaltali
FYRIR rúmum fjörutíu árum síðan brá Eyjólfur Stefánsson, bóndi
á Kálfafelli í A-Skaftafellssýslu, búi og gaf þá Karli Bjarnasyni,
bónda á Smyrlabjörgum II í sömu sveit, tvær gimbrar. Þetta
væri ekki sérstaklega í frásögur færandi ef önnur gimbrin hefði
ekki verið svo fijósöm, að við hana er kennt fjárkyn, Þokukyn-
ið. Nú i vor báru 267 ær á Smyrlabjörgum II 586 lömbum, sem
gefur meðaltalið 2,19 á ær, þar af voru 12 fjórlembdar og 58
þrílembdar. Og á Smyrlabjörgum I, þar sem Þokukynið er sterkt,
voru 2 ær fimmlembdar, 11 fjórlembdar og 30—40 þrílembdar,
að sögn Siguijóns Jónssonar bónda þar. Til samanburðar má
geta þess, að meðaltalið hjá nokkrum stórum fjárræktarfélögum
á árunum 1985—86 var 1,64 lömb.
Þótt kynið sé kennt við Þoku
er núverandi stofn að mestu kom-
inn undan Anga 79608. Árið 1979
var ein ærin á Smyrlabjörgum II
fjórlembd og voru öll lömbin, tveir
hrútar og tvær gimbrar, sett á.
Annar hrúturinn, Angi, var afar
fijósamur og út frá honum er
núverandi stofn að mestu kominn.
Sigurbjörn Karlsson og kona
hans, Laufey Helgadóttir, búa á
Smyrlabjörgum II ásamt foreld-
rum Sigurbjörns, Karli Bjarnasyni
og Halldóru Jónsdóttur. Sigur-
bjöm sagði aðspurður, að með
slíku ftjósemiskyni væri vinna við
sauðburðinn talsvert meiri, enda
þyrfti að venja eitt lamb úr hverj-
um fjórlembingshópi undir ein-
eða tvílembur. Því hefur hann eins
og fleiri bændur tekið fjórhjólið í
þjónustu sína og segir það gott
til snúninga í kringum féð. Sigur-
bjöm sagði að yfirleitt gengi vel
með þrílemburnar þar sem Þoku-
kynið væri nokkuð mjólkurgott
kyn og fallþungi er að hans sögn
í meðallagi.
Fleiri bæir hafa notið góðs af
fijósemi Þokukynsins. Siguijón á
Smyrlabjörgum I fékk eina gimb-
ur og setti Anga einnig á féð hjá
sér. Hrútur undan honum, Skúm-
ur, var mjög fijósamur og allt sem
út frá honum er komið. Þokukyn-
ið er því orðið sterkt þar og vom
jafnvel tvær ær fimmlembdar í
vor, eins og áður sagði.
Fleiri hafa fengið fé af Þoku-
kyni til kynbóta hjá sér eins og
Ragnar í Gamla Garði.
(ír
& 62-1200
Mafvöruverslun
Höfum til sölu góða matvöruverslun í grónu hverfi í
Austurborginni. Verslunin er ágætlega búin tækjum og
er í ca 160 fm leiguhúsnæði. Hagstæð leiga og langur
leigutími. Gott fjölskyldufyrirtæki eða t.d. fyrir tvo sam-
henta aðila.
Upplýsingar á skrifstofunni eftir helgi.
s.62-1200
Kári Fanndal QuAbrandsaon,
Axel Kristjánaaon hrl.
GARÐUR
Skipholti 5
%

911RH 91 Q7fl LÁRUS Þl VALDIMARSON sölustjóri
L I I UU ' L I 0 / U LÁRUS BJARNASON HDL. LÖGG. FASTEIGNASALI
Til sýnis og sölu m.a. eigna:
í þríbýlishúsi við Brávailagötu
Góð 4ra herb. íb. á 1. hæö 95,5 fm. Teppi, svalir, Danfosskerfi. Þvottah.
í kj. Vinsæll staður. Skuldlaus. Skipti æskil. á nýl. 3ja herb. íb. á 1. hæð
í Vesturborginni.
Endurbyggð sérhæð
4ra herb. á 1. hæð um 105 fm v/Snorrabraut. Allt sór. Öll nýendur-
byggð. i kj. fylgja 2 góð herb. m. snyrt. Góður bílsk.
Úrvals eign með útsýni
á vinsælum stað í Garðabæ. Nýl. steinh. rúmir 300 fm. Neðri hæð:
2 góð forstherb. m. sérsnyrt., sauna m. hvíldarherb., góö geymsla og
tvöf. bílsk. m. vinnuplássi. Efri hæð: 5 herb. glæsil. íb. m. svölum og
stórri sólverönd út í skrúðgarð. Stór lóð í ræktun og góðri umhirðu.
Skipti mögul. á um 200 fm einbhúsi á einni hæð í borginni eða í nágr.
Skaftahlíð - Barónsstígur
Góðar 3ja herb. íb. á sanngjörnu verði. Vinsaml. leitið nánari uppl.
Við Hvassaleiti með bílskúr
4ra herb. íb. á 3. hæö um 90 fm nettó í suðurenda. Nýl. gler o.fl.
Ágæt sameign. Góður bflsk. Skipti æskil. á 3ja herb. fb. (eða rúm-
góðri 2ja herb.) f lyftuh. Breiðholt kemur til greina.
Opift í dag kl. 11 -16
Ráðgjöf við kaup og sölu.
Starfandi lögmaður.
ALMENNA
FASTEIGHASALAN
LAUGAVEG118 SÍMAR 21150-21370
DDDáD
Umsjónarmaður Gísli Jónsson 441. þáttur
Setning íslensks texta við er-
lendar myndir er ekki alveg nýtt
umræðuefni, svo sem sjá má af
eftirfarandi grein. En svona til
þess að hafa einu sinni getraun í
þættinum, þá spyr umsjónarmað-
ur ykkur frá hvaða ári lesmálið
sé, og ekki sakaði að nefna höf-
und og blaðið sem þetta birtist í.
Sleppt er síðari hluta greinarinn-
ar, þar sem hann fjallar ekki um
íslenskt mál:
„Kvikmyndahúsin hafa nú
starfað um nokkurt skeið á landi
hér. Og eftir öllum sólarmerkjum
að dæma er það sæmilegur at-
vinnuvegur að reka þau. Það er
þess vegna óskiljanlegt með öllu,
að eigendum þessara fyrirtækja
skuli haldast uppi að hafa texta
kvikmyndanna á dönsku.
Sumir hafa viljað bera því við,
að aðgangseyrir að myndasýning-
um yrði að vera hærri, ef textar
allir væru þýddir á íslensku. Það
er vafamál, hvort þetta er rétt.
Það er einmitt líklegast að fleiri
mundu sækja myndasýningarnar,
ef textamir væm á íslensku, því
að nú hafa ekki aðrir gagn af
myndunum, en þeir sem skilja
eitthvert hrafl í dönsku.
En jafnvel þótt það væri fyrir-
sjáanlegt, að rekstur kvikmynda-
húsanna mundi borga sig ver, ef
textar væm á íslensku, þá er samt
sem áður ekkert vit í að hafa þá
á dönsku. Það er hrein og bein
þjóðarsmán.
Mikill mannijöldi sækir kvik-
myndahúsin. Er það því öllum
ljóst, að það er enginn gróði fyrir
íslenska tungu, að þessi mikli
mannfjöldi skuli hanga kvöld eftir
kvöld á dönskum myndasýning-
um. Og verða í raun réttri að
hugsa á dönsku.
Þetta mál er sjálfstæðismál, því
að allt það sem setur dönsk þræl-
dómsmerki á þjóðina, er hættulegt
fyrir sjálfstæði hennar. Það nagar
rætumar undan þjóðernistilfinn-
ingunni og þjóðarmetnaðinum.
Það elur upp undirlægjuhátt og
lítilþægni fyrir hönd þjóðarinnar.
Ef ekki er hægt að reka kvik-
myndahúsin, nema því að eins,
að myndatextar séu á dönsku, þá
á að leggja þau niður, banna þau
með öllu.
Vér væntum þess fastlega, að
eigendur kvikmyndahúsanna þýði
textana á íslensku. Ef þeir gera
það ekki, þá verður að taka í
taumana og leggja bann við því,
að útlendir textar séu hafðir með
myndunum. Með illu skal ilt út
reka...“
★
Ýmsir virðast eiga furðu erfitt
með að fara rétt með orðið reyð-
ur í merkingunni hvalur. Slíkt er
þó ekki vemlegur vandi, ef menn
átta sig á því að orðið er kven-
kyns og beygist eins og Hildur
í eintölu og heiðar (þær heiðam-
ar) í fleirtölu.
Við skulum taka dæmi: Margar
langreyðar sáust í hvalaleitinni.
Enginn hörgull er á sandreyði.
Steypireyðurin er stærsta
skepna jarðarinnar og hvergi
nærri útdauð. Hann sagði mér
deili á steypireyðinni. Ég sá
margar sandreyðar. Fjöldi lang-
reyðanna var meiri en ætlað var.
Hrefna er annað nafn á hrafn-
reyði. Af reyði er dregið nafnið
Reyðarfjörður. Kjötið af sand-
reyðunum skemmdist ekki. Þið
sjáið að þetta er enginn vandi, og
nú bið ég, eins og stundum endra-
nær, fréttamenn að sameinast um
að fara rétt með heiti þessara
umdeildu stórfiska.
★
Leika landmunir
lýða sonum
hveim er fús er fara.
Römm er sú taug
er rekka dregur
fóðurtúna til
Þessi fræga vísa (einkum
seinniparturinn) er þýðing Svein-
bjarnar Egilssonar á kveðskap
eftir latneska skáldið Ovid. Mörg-
um hefur fundist þetta svo spak-
legt, að þeir hafa helst ætlað það
vera úr Hávamálum, enda er þetta
kveðið með ljóðahætti eins og
þau (mestur hlutinn). Lauslega
þýtt merkir þetta, að í lífi manna
skiptist á heimþrá og útþrá og
sterkust sé taugin sem knýtir
menn við átthagana.
Einkum seinniparturinn, skrif-
aði ég áðan. Það minnti mig allt
í einu á hina ágætu vísu Isleifs
Gíslasonar á Sauðárkróki:
Hárin mér á höfði rísa,
er hugsa ég um vænleik þinn.
Þetta er annars ágæt vísa,
einkum seinniparturinn.
ísleifur var bráðfyndinn, sem
kunnugt er, og sérfræðingur í
nútímakenningum. Ég ætla að
geyma þær um sinn, en láta aftur
á móti þessa vísu flakka eftir
hann:
Við mæðivei kifaraldur hann Bjöm minn
lengi bjó,
búskapurinn ilia gekk, og lítið fékkst úr
sjó.
Svo bólgnaði í honum botnlanginn, eins
og botnlanga er siður,
og Bjöm var skorinn upp, en fénaðurinn
niður.