Morgunblaðið - 23.08.1988, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ IÞROTTIR ÞRIÐJUDAGUR 23. ÁGÚST 1988
B 15
HREYSTI
Einhæf vinna og þrekleysi geta leitt til „kroniskrar“ þreytu
Heilbrigt líf — hagur ailra
reyta og sljóleiki eru oft
fylgifiskar einhæfrar vinnu
og þar sem stöðugur hávaði ríkir
og mikill umgangur og erill.
Slík þreyta getur orðið „kron-
isk“ og veldur þá oft þunglyndi
og andlegu og
líkamlegu spennu-
ástandi svo fólki
líður illa. Þessi áhrif
vaxa oft í réttu hlut-
falli við slæmt
líkamsástand.
Slíku ástandi er
hægt að komast hjá
með fyrirbyggjandi
aðgerðum eða
bregðast við og snúa
til betri vegar hafi
skaðinn skeð.
Breyting á um-
hverfísþáttum vinn-
unnar og meiri fjöl-
breytni í störfum
eru strax fyrir-
byggjandi aðgerð-
ir.
Gott andrúmsloft
meðal starfsfólks,
samstaða og félags-
skapur skapa já-
kvæðari afstöðu
fólks til starfsins og
umhverfisins.
Mikilvægt atriði gleymist oft
en það er bæði fyrirbyggjandi
og eykur starfsgetu og velliðan.
Hvaða atriði skyldi það nú vera?
Jú, einmitt, gott líkamsástand,
þ. e. heilbrigði og þrek.
Með því að iðka holla hreyf-
ingu og íþróttir reglulega eykst
þjálfunarástand líkamans sem
verður hraustari bæði andlega
og líkamlega.
Næringarþörf líkamans verð-
ur að uppfylla með neyslu hollr-
ar fæðu og forðast niðurrifs-
þætti svo sem reykingar og
áfengisneyslu.
Hvfldin, sem fæst með næg-
um svefni, spilar stórt hlutverk
í heilbrigðum lífsvenjum og skil-
ar sér f auknu starfsþreki og
veliíðan.
Sé hins vegar ekkert að gert
geta afleiðingar þreytunnar,
sem hlaðist hefur upp andlega
og líkamlega, orðið vítahringur
sem erfítt er að losna úr. Áhrif-
in á Ifkamann lýsa sér m. a. á
eftirfarandi hátt:
1. Taugaboð berast hægar
til og frá heila.
2. Hugsun sljóvgast.
3. Skynjun og tilfínning
dofnar.
4. Allar sjálfráðar hreyfing-
ar verða óöruggar.
5. Þolinmæði og skapsmun-
ir ganga til verri vegar sem or-
sakað geta árekstra og leiðindi
gagnvart öðru fólki.
Valið er auðvelt, byrjið strax
í hollustunni. Fyrsta skrefíð er
að bytja að trimma og stunda
holla hreyfíngu reglulega. Síðan
er að snúa sér að öðrum þáttum
heilbrigðra lífshátta smátt og
smátt.
Stundum heyrir maður ýmsar
afsakanir hjá fólki fyrir því að
geta ekki byijað að trimma eða
stunda .holla hreyfíngu í ein-
hvetju formi reglulega. Ég nefni
hér á eftir fímm afsakanir, sem
heyrast, og læt svör við þeim
fylgja með.
1. Ég hef ekki tíma.
Svar: Vikan er 33G hálftímar.
Þrír hljóta að vera aflögu.
2. Það er of seint að bytja,
ég er of gömul/gamall.
Svar: Holl hreyfíng seinkar
öldrun og eldra fólk verður
nraustara og hressara. Þess
vegna er enn meiri ástæða til
að hreyfa sig.
3. Ég er of þreytt/þreyttur
eftir vinnu til að trimma.
Svar: Góð hreyfing og líkam-
leg útrás gefur endumæringu
og þú afþreytist, hressist.
4. Ég er of stressuð/stressað-
ur til að hafa mig af stað.
Svar: Líkamieg áreynsla losar
um andlega og sálræna spennu.
5. Ég hef enga grunnþjálfun
ogtreysti mér ekki til að skokka.
Svar: Gönguferð er gott
trimm, síðar má auka við ef
menn vilja.
, Hermann
Níelsson
Holl hreyfing
Með þátttöku í hollri hreyfingu verða allir sigurveg-
arar.
FLUGA VIKUNNAR
Black Brahan
FLUGA vikunnar heitir Black
Brahan, tiltölulega lítið notuð
fluga enn sem komið er, en
kyngimögnuð og í sókn meðal
veiðimanna.
Hún er nýlega komin fram á
sjónarsviðið sem fluga í al-
menningseign ef þannig mætti orða
það. Það eru svona 5 ár síðan að
vinur minn einn
Guðmundur laumaði nokkrum
Guðjónsson heimahnýttum í
skrífar vaga mjnn er Veiði-
dagur í Álftá var
fram undan. Hann harðbannaði mér
meira að segja að sýna veiðifélaga
mínum þær og alls ekki leyfa hon-
um að nota þær því þá gæti það
slysast að hann sæi hvemig leyni-
vopnið iiti út. Pjórir af fimm flugu-
löxum'þeim sem ég nældi í daginn
þann tóku Black Brahan og sann-
aði hún kosti sína með ýmsum
hætti, til dæmis fengust tveir laxar
á þessa flugu eftir að aðrar höfðu
verið reyndar á undan án árangurs.
Síðan hefur undirritaður veitt mjög
vel á þessa flugu og eftir að hún
fór að fást í verslunum fóru fleiri
frægðarsögur að berast um ágæti
hennar.
Ef litið er á myndina og upp-
skriftina, má sjá að búklitur þessar-
ar flugu er það sem skilur milli
hennar og annarra flugna. Sjálflýs-
andi jiturinn skipar Black Brahan
á bekk með þeim flugum sem nota
má með góðum árangri í vor- og
snemmsumarsveiðinni, er vatnið er
oft í kaldara lagi og jafn vel skol-
að. Hún er líka góð haustfluga er
skapið fer að hlaupa upp í laxinum
og einnig er þetta góð fluga til
þess að fá töku við erfíð skilyrði, í
litlu vatni og sól, það gerir hinn
sérkennilegi litur flugunnar. Þetta
er í raun fluga sem nota má með
góðum árangri frá bytjun veiðitíma
til enda hans og ef hægt væri að
veiða tjúpur og gæsir á flugu væri
Black Brahan örugglega góð (þann
veiðiskap einnig. Lítum svo á hina
einföldu uppskrift flugunnar:
„But“ er silfurvaf. Búkur: Rautt
eða bleikt lurex. Efnið þarf að lakka
og veíja sérstaklega vandlega, því
það er afar viðkvæmt og -trosnast
mikið. Silfurvaf yfir lurexið. Skegg,
vængir og stél eru svört hár og
nema vængendar og stélendi sam-
an, en skeggið nær aftur að „butt-
inu“. Raunar er vænglengdin nokk-
uð einstaklingsbundin og fyrstu
flugumar sem undirritaður fékk og
sá af þessari gerð voru með nokkuð
lengri hárum en sú útgáfa sem á
myndinni má sjá. Þá má við þetta
bæta, að þessi uppskrift hefur verið
reynd með grænu og bláu lurexi,
en ekki gefíð eins góða raun. Mætti
þó sjálfsagt nota lurexið meira í
nýjum flugugerðum.
Ur ýmsum áttum
Meira um myndbönd
Iveiðiþættinum nýlega var
greint frá áformum myndbanda-
klúbbs um að vinna klukkustundar-
löng myndbönd af fímm íslenskum
laxveiðiám á þessu
sumri og halda svo
verkinu áfram á
næstu sumrum.
Ámar sem vinna er
hafin við eru sem
þá sagði, Laxá í
Kjós, Miðfjarðará og Vatnsdalsá,
en hinar tvær verða trúlega Norð-
urá og Laxá í Dölum. Það er hinn
íslenski Myndbandaklúbbur sem
stendur að verkinu og þess má einn-
ig geta, að klúbburinn hefur þegar
runnið úr hlaði með kennslumynd-
bandi bresku um fluguveiði. Þar
sýna Arthur Oglesby og gestir hans
hinar ýmsu útgáfur fluguveiðinnar
í valinkunnum breskum veiðivötn-
um. Allir eru kennaramir meðal
þekktustu veiðimanna Breta.
Laxinn yflrleitt smár f sumar
Þetta er greinilega smálaxasum-
ar og það veglegt sem slíkt, en víða
hafa einhverjar stærstu smálaxa-
göngur í manna minnum gengið í
ár. Meira að segja stórlaxaáin mikla
Laxá í Aðaldal hefur ekki farið
varhluta af þessu. Á einni blaðsíðu
veiðibókarinnar á Núpaveiðum
höfðu 26 laxar verið bókaðir. Að-
eins 9 þeirra voru um og yfír 10
pund.
Þegar Morgunblaðsmenn litu við
inn við EUiðaár fyrir skömmu, er
veiðimenn vom að ljúka morgun-
veiðinni, gat að líta fallega veiði,
um 25 laxar höfðu verið dregnir á
6 stangir og Skúli veiðivörður sagði,
„þið hefðuð átt að vera héma fyrir
nokkmm dögum, þegar allar stan-
gimar fengu kvótann og 48 laxar
lágu hér fyrir utan húsið. Þá var
nóg að gera að bóka og taka sýni.“
En þegar veiðiverðir hófu að bregða
fískunum á vogina sem hangir úti
fyrir og er alveg hárrétt, kom í ljós
að oft hefur maður séð þyngd ein-
stakra laxa ofmetna. Sérstaklega
smálaxa. 4 pundarar verða 5 pund,
3-pundarar verða 4 pund og 5
punda laxar allt að 7 pund. Sumir
segja, að hálft eða heilt pund til
eða frá skipti engu máli, nema þeg-
ar laxinn er orðinn vemlega stór,
um og yfír 10 pund, þá skipti meira
máli að vega nákvæmlega. Þessu
em veiðiverðir, leigutakar, leigusal-
ar og fiskifræðingar ósammála,
nákvæm meðalvigt í einstökum ám
séu mikilvægar upplýsingar. Allur
lax úr Elliðaánum er veginn sér-
staklega af veiðivörðum og sögðu
þeir þá sögu að iðulega þegar veiði-
menn hefðu talið óþarfí að vega
sérstaklega þar eð þeir hefðu sjálf-
ir gert það við ána, þá hefðu þeir
reynst mun léttari á vigtinni í veiði-
húsinu. Þeir tóku fram, að þeir
vændu veiðimenn alls ekki um
ósannindi, heldur væm margar
vasavigtir alls ekki réttar og fískur-
inn oft ekki veginn við rétt skil-
yrði. Því skipti mestu að þeir settu
alla fiskana á rétta vigt. Þeir felag-
ar Skúli og Magnús létu í ljós þá
skoðun, að laxinn í Elliðaánum
væri síst smærri heldur en í mörg-
um ám sem skráðar em með hærri
meðalþyngd að jafnaði. Munurinn
lægi í því að vigtun væri rétt í El-
liðaánum, en víða annars staðar
væri tilhneiging til að slá á laxa.
Stóra Laxá dauðari en nokkru
sinni fyrr....
Stóra Laxá í Hreppum er að
gera menn gráhærða, sumar eftir
sumar em menn að reikna með því
að hún takið við sér, en nú er fjórða
og versta ördeyðusumarið í fullum
gangi þar eystra eftir metveiðina
miklu. Osinn er ónýtur sögðu menn,
ef hann verður lagaður þá verður
allt í lagi bættu menn við og bentu
á, að ævinlega rennur lax upp í ána
í vatnavöxtum á haustin. En nú er
ekkert að ósnum en samt vantar
laxinn þótt víða eystra sé nóg af
honum. Bara ekki í stóm Laxá.
Þótt Stóra Laxá sé ekki með háa
krónutölu á veiðileyfín miðað við
það sem gengur og gerist, þá er
augljóst að verð hennar er fáránlegt
miðað við veiðivonina sem þar er.
Allar helgar veiðitímans á tveimur
neðstu svæðunum kosta til dæmið
7200 hver stöng dag hvem og virk-
ir dagar 6200. Fyrstu vikurnar á
efsta svæðinu kosta sömuleiðis
7200 hver dagsstöng. Nýlega
keyptu tveir veiðimenn báðar stan-
gimar á miðsvæðinu og þegar þeir
komu í hús og flettu veiðibókinni
sáu þeir að skráðir höfðu verið 5
laxar frá opnun 20.júní. Þeir fóm
um allt svæðið en urðu aldrei varir
og sáu ekkert. Af því að þetta vom
vanir menn og skilyrði vom góð
tóku þeir sig til og skyggndu alla
helstu veiðistaðina. Þeir sáu ekki
svo mikið sem silungstitt. Stanga-
veiðifélag Reykjavíkur er ekki með
Stóra á leigu, heldur hafa þeir hana
í umboðssölu fyrir bændur. í ljósi
þess og einnig í ljósi þess að SVFR
ber samkvæmt eigin reglugerðum,
að vernda hagsmuni félaga sinna,
væri réttast að félagið hvetti félaga
sína til að kaupa ekki veiðileyfí í
ána að óbreyttu ástandi, nema að
bændur féllust á að lækka stórlega
verðið, því áin stendur ekki einu
sinni undir því í augnablikinu að
seljast sem silungsveiðistöð. Þetta
er umhugsunarefni fyrir hlutaðeig-
andi aðila, því með sama áfram-
haldi missa allir áhuga á Stóm
Laxá með tímanum og það er eng-
um til bóta.
Þá er það annað sem fleygt hef-
ur verið um Stóm Laxá. Það er svo
skrýtið með hana, að í venjulegu
sumri kemur ganga í ána snemma*
í júní. Svo lítið fyrr en í september,
jafn vel ekki fyrr en í október, allt
eftir árferði. Samt er áin flengd
með tíu stöngum allt sumarið og
hætt þegar hallar september.ein-
mitt um það leyti sem áin bytjar
oft að fyllast af físki. Næsta á,
Litla laxá, er sama markinu brennd
með haustgöngumar, þar dettur
engum í hug að renna snemma
sumars eða um hásumar. Þar er
ekki veitt á stöng einfaldlega vegna
þess að laxinn gengur ekki í ána á
þessum lögboðna veiðitíma. Nú
spyija margir hvort ekki væri vit
að breyta veiðitímanum í Stóm
Laxá, annað hvort að færa hann
veralega aftur, leyfa jafn vel veiði
út október, eða tvískipta honum,
leyfa veiði í júní og fram í miðjan
júlí. Hvíla svo ána og hefja ekki
veiðar á ný fyrr en um miðjan sept-
ember. Sýnist slíkt fyrirkomulag
eigi vitlaust sé ætlunin að nýta ána
sem stangaveiðiá. á annað borð.
VEIÐI
Guðmundur
Guðjónsson
skrífar