Morgunblaðið - 11.12.1988, Blaðsíða 20

20 D
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 11. DESEMBER 1988
Ámi Óskar
í dálkunum um dæg-
urtónllst hér f
sunnudagsblaðinu
hafa bæðl Sveinn
Guðjónsson og Árni
Matthfasson fjallað
um stöðu dægurla-
gatextans um þess-
armundir. Blaðlðfór
þess ð lelt vlð Árna
Óskarsson bók-
menntafrœðlng að
hann rýndi nokkuð f
sögu dægurlaga-
textans og tækl
dæml um þróunlna
frð bókmennta-
fræðilegu sjónar-
horni.
AF RETTUNUM
eftir Árna Óskarsson
Það er eiginlega fráleitt að íjalla um dægurlagatexta
eina og sér. Þeir eru oftast nær samdir í kringum
ákveðna hrynjandi, takt og hljóma sem eiga stóran
þátt í þeirri merkingu sem þeir öðlast hið innra með
okkur. Berstrípaður textinn á blaði er einkennilega
ófullburða; ef við þekkjum lagið og útsetninguna fer
það strax að hljóma með inni í höfuðskeljunum. Dæg-
urlagatextinn hittir ekki lesandann fyrir einan á ann-
arlegri strönd, það er alltaf einhver skarkali á bak
við. Orðin í textanum fá alltaf aukamerkingu frá tón-
listinni.
Sumir eru líka þeirrar skoðun-
ar að ekki eigi að heyrast
meira í söngröddinni en
hverju öðru hljóðfæri í hljóm-
sveitinni. Einhveiju sinni fyrr
á árum var Mick Jagger spurður
að því af hveiju hann muldraði text-
ana þegar hann tæki upp plötur.
Hann svaraði: „Það er þegar kemur
að vondu línunum. Ég á við, ég
held ekki að textarnir séu svo mikil-
vægir. Einhvern tíma á yngri árum
las ég grein eftir Fats Domino sem
hafði mikil áhrif á mig. Hann sagði:
„Maður á aldrei að syngja textann
mjög greinilega." Og oft er það
þannig að ekki heyrist nema hrafl
úr textanum, en nóg til þess að
skapa ákveðin hughrif og leysa
ímyndunarafl hlustandans úr læð-
ingi.
Frægustu textahöfundar rokks-
ins gera gjarnan lítið úr kveðskap
sínum. „Þetta er rusl,“ sagði Jagg-
er um texta Rolling Stones og Bob
Dylan kallaði sjálfan sig í mestu
hógværð „bara mann söngva og
dansa“ þegar menn reyndu hvað
ákafast að búa til úr honum spá-
mann. Það er viss tilhneiging til
að forðast að taka rokktexta of
alvarlega, eða öllu heldur að kippa
þeim út úr sínu eðlilega samhengi. (
Rokktextinn á sér rætur í gamla
svarta blússöngnum, kveðskap sem
fjallar um frumhvatir mannsins
(einkum hinar kynferðislegu), oft á
safaríku dulmáli. Með rokkinu verð-
ur tónlistin ennþá ágengari og
meira æsandi og ýmsar nýjungar
koma fram í textunum. Chuck
Berry fjallaði um ástina í daglegu
umhverfi stórborgarinnar og beitti
venjulegu talmáli á alveg nýjan
hátt. í kvikmynd sem gerð var um
70 ára afmælistónleika hans fyrir

eð
)
S.h. draumur
reynsluheimur
hermanna og
hippakynslóðar.
Chuck Berry —
. fjallar aðeins um
| bíla, skóla og ástina
Megas —nýogtær
angui-værð.

SAÁC/