Morgunblaðið - 12.02.1989, Blaðsíða 36

Aukin þægindi ofar skýjum FLUGLEIDIR' gm? i IM Cj0Z^ SYKURLAUST FRÁ WRIGLEY’S
mŒX2?^^SWÁX^es!snTI!^iSTItÓlP'l555V/AKLIRErRI: HAFNÁRSTRÆTI85_____________________SUNNUDAGUR 12. FEBRÚAJR 1989_________________________________________________________________ VERÐ í LAUSASÖLU 70 KR.
Selir valda
víða usla
í netum
SELUR hefur valdið miklum usla
i netum víða við land í vetur.
Grímseyingar hafa ekki farið var-
hluta af þessum erfiðleikum. Á
hálfiim mánuði í Iok janúar fengu
þeir fjögur tonn af sel í net sín.
Þetta mun vera svipað magn og
kom í net þeirra allt árið í fyrra.
Þá hefiir meira verið af sel við
suðurströndina í vetur heldur en
undanfarin ár. Vöðusel hefur
Qölgað og sjást vöðuselir nú
sífellt sunnar.
Sæmúndur Ólason útgerðarmaður
í Grímsey segir að dæmi séu um að
menn dragi úr sjó netatros.su með
tveimur tonnum af fiski í þar sem
aðeins um 100 kíló séu óskemmd.
Allt annað sé selbitið. Lítil takmörk
virðast á því hve djúpt selurinn sæk-
ir í netin og dæmi eru um að 30
kílóa selkópar, enn með fæðingar-
hárin, séu dregnir af 300 metra dýpi.
Sæmundur segir að Grímseyingar
reikni með að þessi vandi aukist er
kemur fram á vorið. Er birtir sækir
selurinn meir í netin og með birt-
unni getur hann varast að festast í
þeim. Við það dregur úr skemmdum
á netunum en á móti eykst aflatjón.
Selir þeir sem hér um ræðir eru
aðallega vöðuselir auk blöðrusela og
útsela. Þeir valda víðar búsifjum en
við Grímsey. Erlingur Hauksson
sjávarlíffræðingur segir að nú sé
mikið af sel með allri suðurströnd-
inni, það er landsel og útsel. Erling-
ur segir að vöðusel fjölgi um þessar
mundir og því sæki hann sífellt sunn-
ar. Að öllu jöfnu hefur hann haldið
sig við ísröndina norður af íslandi.
Nú hefur hann hinsvegar fengist í
net út af SA-landi hjá bátum sem
gera út frá Höfn í Homafirði.
Talsvert hefur verið um að fiskur
í netum báta frá verstöðvum suð:
vestanlands hafi verið selbitinn. í
Alþýðublaðinu á föstudag sagði Sig-
urður Bjamason, skipstjóri á Friðrik
Sigurðssyni ÁR 17 frá Þorlákshöfn,
að sel fjölgaði við Surtsey og hefði
það jaðrað við plágu undanfarin ár.
Morgunblaðið/Rúnar Þor.
Selurinn sem fæst við Grímsey er seldur til Dalvíkur í refafóður. Andvirði hans fer í nýju sundlaugar-
bygginguna í Grímsey.
Mísræmi milli launamælinga og
launaliðs byggingarvísitölu
— segir Sigurður Jóhannesson starfsmaður Kjararannsóknarnefindar
Byggingnrvísitalan hefði hækkað 18% meira en raun varð á, frá
1984 til 1988, og lánskjaravísitalan hefði hækkað 5% meira, ef
launatölur Kjararannsóknarnefhdar hefðu verið notaðar við út-
reikning launaliðs vísitölunnar. Þetta er niðurstaða Sigurðar Jó-
hannessonar, starfsmanns nefndarinnar, í grein sem hann skrifar
í vikuritið Vísbendingu. Hallgrimur Snorrason hagstofustjóri seg-
ir að þótt einhveiju muni á Iaunalið vísitölunnar og launamæling-
um Kjararannsóknarnefndar, þá sé munurinn alls ekki svona
mikill, og að auki sé ekki endilega samband milli launabreytinga
og launakostnaðarbreytinga í byggingarvísitölunni. Hagstofan
vinnur nú að endurskoðun byggingarvísitölunnar, aðallega á
launalið hennar.
í grein sinni segir
Sigurður Jóhannes-
son, að svo virðist
sem kerfisbundin
varfæmi sé við að
meta launahækkan-
ir í opinberum vísitölum, og því
hafi veruleg misvísun safnast upp.
Þannig hafi í nokkurn tíma verið
orðrómur um að byggingarvísital-
an hækkaði óeðlilega lítið. Laun
sé nálægt þriðjungur vísitölunnar,
aðallega laun iðnaðarmanna, og
við samanburð launaliðs visi-
tölunnar og mælinga Kjararann-
sóknamefndar á launum iðnaðar-
manna, komi.m.a. í ljós að tölur
nefndarinnar hækki 50% meira
en launaliðurinn frá fyrsta árs-
Qórðungi 1984 til fjórða ársfjórð-
ungs 1987.
Sigurður kemst síðan að þeirri
niðurstöðu, að ef launatölur
Kjararannsóknarnefndar hefðu
verið notaðar, hefði byggingarví-
sitalan hækkað 18% meira en hún
gerði frá 1. ársfjórðungi 1984 til
3. ársfjórðungs 1988. Og þar sem
byggingarvísitalan hafi vegið
þriðjung í lánskjaravísitölunni
þýði þetta að lánskjaravísitalan
hefði átt að hækka 5% meira en
hún gerði á sama tíma, eða um
1,2% á ári.
Hagstofan reiknar út bygging-
arvísitöluna. Þegar þetta var bor-
ið undir Hallgrím Snorrason hag-
stofustjóra sagði hann að lengi
hefðu verið vandamál við mælingu
á launalið byggingarvísitölunnar.
Ekki fengjust upplýsingar um
yfirborganir með góðu móti, þótt
reynt væri að fylgjast með breyt-
ingum á uppmælingartöxtum og
tímavinnutöxtum.
Hins vegar væri varlegt að
treysta niðurstöðu kjararann-
sóknamefndar, hvað iðnaðarmenn
snerti. Úrtak nefndarinnar væri
mjög lítið, og því ekki hægt að
draga af einhlítar niðurstöður.
Þótt munur væri til staðar, gæti
hann því verið mun minni en töl-
umar segðu.
Hallgrímur sagði einnig óljóst,
hvort bein samsvörun væri á milli
launabreytinga sem kjararann-
sóknamefnd mælir, og launa-
kostnaðarbreytinga sem bygging-
arvísitalan mældi. Loks væri rétt
að hafa í huga, að vísitala bygg-
ingarkostnaðar mældi kostnað við
byggingu íbúðarhúsa. Full ástæða
væri til að ætla, að launaskrið í
byggingariðnaði hafi undanfarið
verið meira við byggingu verslun-
arhúsa, eins og miklar yfirborgan-
ir við Kringlubygginguna, í lok
byggingartímans, hefðu m.a.
sýnt.
Launavísitala vegur nú þriðj-
ung í lánskjaravísitölu. Þegar
Hallgrímur var spurður, hvort
erfíðleikamir við á fá upplýsingar
um launabreytingar í byggingar-
iðnaði endurspegluðu ekki vanda-
mál f sambandi við útreikning
launavísitölunnar sagði hann svo
vera að hluta. Hins vegar væri
stór hluti launþega á mjög reglu-
bundnum og skilgreindum laun-
um, sem auðvelt væri að fá hald-
góðar upplýsingar um.
Lítið um at-
vinnuleyfi
VERULEGA hefiir dregið úr
veitingu atvinnuleyfa til útlend-
inga en á síðasta ári voru veitt
um þriðjungi fleiri leyfi en árið
1987. Aukningin 1988 var til
marks um blómstrandi atvinnulíf
en undir lok ársins dró verulega
úr veitingum leyfa vegna aukins
atvinnuleysis.
Nær engin leyfí hafa verið veitt
frá áramótum og ekki em horfur á
að þau nái sama fjölda og í fyrra.
Sú þróun virðist í samræmi við vilja
almennings. í könnun sem Morgun-
blaðið gerði á viðhorfi íslendinga
til útlendinga hérlendis kom í ljós
að 60% telja að útiendingar eigi
einungis að vinna þau störf sem
íslendingar fáist ekki í.
Sjá grein bls 12.
Fíkniefiii:
Hleranir
leyfðar í
sjömálum
DÓMARI heimilaði
simhleranir vegna
rannsókna 7 eða 8
af um 20 stærstu
fikniefhamálunum
sem afgreidd voru
með dómi Sakadóms í ávana- og
fikniefiiamálum í fyrra, að sögn
Ásgeirs Friðjónssonar dómara.
Arnar Jensson segir að stöðugt
verði erfiðara að vinna að rann-
sókn fikniefhamála þar sem
margir þeirra sem stundi inn-
flutning og dreifingu efnanna
hérlendis hafi verið í samstarfi
við erlendar glæpaklíkur og al-
þjóðlega glæpamenn og þannig
þróað sínar aðferðir. „Við verðum
náttúrulega að breyta okkar
vinnulagi eftir því,“ segir hann.
Amar Jensson hefur það til marks
um aukna útbreiðslu kókaíns hér-
lendis síðustu misseri að það sé kom-
ið á götuna, til þess hóps sem er í
mestri óreglu og neytir allra efna
sem hann kemst yfir. Hass og
kannabisefni eru sem fyrr algeng-
ustu fíkniefni hérlendis. Götuverð
gramms af hassi er allt að 1500
krónur en kaupendur með sterk sam-
bönd fá magnafslætti. Amfetamín
er einkum útbreitt meðal þess hóps
neytenda sem er í mestri óreglu.
Götuverð amfetamíns er 4-5000
krónur grammið, en kókaín er helm-
ingi dýrara.
Sjá einnig baksvið á bls. 2.
Rauðmagi
á borðum
Neskaupstað.
ÞÓ AÐ ekki sé
hægt að segja að
vorveðrátta hafi
rikt hér undanfar-
ið, né vorlegt um
að litast, eru Norð-
firðingar famir að
rauðmaga í soðið. Um hálfur
mánuður er siðan þessi vorboði
fór að fást í netin og segja eldri
menn segja að þetta sé óvenju
snemmt.
- Agúst