Morgunblaðið - 24.05.1989, Síða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 24. MAI 1989
Draugurinn Lýs-
enkó tvítugur

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aðstoðarritstjóri
Fulltrúarritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
Árvakur, Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
MatthíasJohannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Bjarnason.
Þorbjörn Guðmundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar:
Aðalstræti 6, sími 22480. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 83033.
Áskriftargjald 900 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 80 kr. eintakið.
Vilji er allt,
sem þarf
Frakkar hafa löngum verið
kunnir af menningu
sinni. Raunar hafa Frakkar
jafnan verið taldir meðal
fremstu menningarþjóða
heims. Milljónir manna koma
til Frakklands á ári hverju til
þess að skoða þar gömul
menningarsetur og kynnast
gamalli menningu og nýrri.
En þótt Frakkar geti státað
af merkum menningarstofn-
unum frá fyrri tíð er ekki
síður eftirtektarvert að fylgj-
ast með því, hversu duglegir
þeir eru að byggja upp nýjar
miðstöðvar menningar og
lista, sem vekja heimsathygli.
Sem dæmi um nýjar bygging-
ar af þessu tagi má nefna
Pompidou-safnið, sem orðið
er frægt bæði fyrir þá húsa-
gerðarlist, sem lýsir sér í
byggingunni sjálfri og er ein-
stök, svo og fyrir þá list, sem
er að finna innan dyra. Nýtt
listasafn, sem byggt hefur
verið í gamalli járnbrautar-
stöð í miðri París, hefur vakið
gífurlega athygli. Nýr inn-
gangur í
Louvre-safnið í umdeildum og
sérstæðum stíl hefur vakið
miklar umræður og nú hyggj-
ast Frakkar byggja eitthvert
fullkomnasta safnahús, sem
til verður í víðri veröld með
fullkomnu bókasafni og tölvu-
tæknibúnaði af nýjustu gerð.
Þessi nýju menningarsetur
kosta mikla fjármuni og valda
miklum deilum. En það vekur
ekki sízt athygli, hveijir það
eru, sem beijast fyrir þessum
byggingum. Það eru ekki
fyrst og fremst áhugamenn
um menningu og listir, sem
taka höndum saman, heldur
eru það þjóðarleiðtogarnir
sjálfir, forsetar Frakklands á
hveijum tíma, sem ganga
fram fyrir skjöldu og beijast
fyrir því að koma þessum
stofnunum á fót með stór-
kostlegum árangri.
Stórhugur þessara manna
og þessarar þjóðar er mikill
og einstakur. Slíkan stórhug
er ekki að finna hér á ís-
landi. Þótt Þjóðarbókhlaðan
hafi verið afmælisgjöf þjóðar-
innar sjálfrar er ótrúlegt hve
lítill hugsjónaeldur einkennir
þá framkvæmd. Bygging
Þjóðarbókhlöðunnar dregst ár
eftir ár. Fjárveitingar til
hennar eru af skornum
skammti. Hinir kjörnu leið-
togar þjóðarinnar ganga ekki
fram fyrir skjöldu og kveða
upp úr með það, að þrátt fyr-
ir alla erfíðleika og fjárskort
skuli þessi bygging rísa.
Sverrir Hermannsson gerði
heiðarlega tilraun til þess.
Þvert á móti standa þeir í
stöðugum innbyrðis deilum
ár eftir ár um það smáræði,
sem gengur til þessarar fram-
kvæmdar. Nýbygging Lista-
safns íslands stóð yfír í mörg
ár. Tónlistarhús kemst ekkert
áfram. Það er aðeins í einu
tilfelli á undanförnum árum,
sem segja má, að stjórn-
málaleiðtogi hafí gengið fram
fyrir skjöldu og tekið ákvörð-
un um, að menningarstofnun
skyldi reist af krafti. Það var
ákvörðun Davíðs Oddssonar,
borgarstjóra, um að Borgar-
leikhús skyldi rísa á ákveðnu
árabili. Sú glæsilega bygging
verður tekin í notkun í haust.
Hið sama má raunar segja
um ákvörðun borgarstjóra um
endurreisn Viðeyjarstofu,
sem var framkvæmd á nokkr-
um misserum eftir að ríkið
hafði dregið framkvæmdir
töluvert á annan áratug.
Við íslendingar munum í
mörg ár enn eiga við að stríða
efnahagserfiðleika, verðbólgu
og taprekstur. En við erum
samt sem áður auðug þjóð.
Við eigum að víkja á brott
þeim þröngu músarholusjón-
armiðum, sem hér ríkja í
menningarmálum, og sýna
vilja okkar til þess að veija
og vernda gamla menningar-
arfleifð og skapa nýja með
því að reisa hér glæsilegar
menningarstofnanir, sem
þjóðin getur verið stolt af.
Við höfum rétt svo mikið úr
kútnum, að við höfum efni á
þessu hvað sem öllum barlómi
í dægurmálum líður. Fyrsta
skrefíð er að ljúka Þjóðarbók-
hlöðunni með myndarskap.
Önnur verkefni eru á næsta
leiti.
eftirÁsgeir
Jakobsson
Fyrirsögn þessarar greinar er
sótt í grein, sem ég skrifaði 1984
og bar heitið: „Lýsenkó, Lýsenkó,
gastu ekki gengið aftur annars
staðar en á Islandi".
Stalín hafði á sínum sokka-
bandsárum tekið ástfóstri við jurta-
sérfræðing með þessu nafni og fal-
ið honum stórfellda tilraun til jurta-
kynbóta, sem svo mislukkuðust til
stórtjóns fyrir rússnesku þjóðina.
Ég taldi Lýsenkó þennan hafa
gengið aftur á íslandi og væri hann
að verki í fiskveiðitilraun íslenzku
fískifræðinganna.
Þó er ég og sannfærður um, að
ekki þekkist minna vondir físki-
fræðingar en okkar íslendinga.
20 ára heildar þorskveiðitölur
Fiskifélagsins yfír þorskveiðar á
íslandsmiðum 1952—71 í óheftri
sókn útlendinga og íslendinga.
1952 392 þús. tonn, 1953 515
þús. tonn, 1954 546 þús. tonn,
1955 537 þús. tonn, 1956 482 þús.
tonn, 1957 453 þús. tonn, 1958 511
þús. tonn, 1959 454 þús. tonn,
1960 465 þús. tonn, 1961 376 þús.
tonn, 1962 387 þús. tonn, 1963 409
þús. tonn, 1964 435 þús. tonn,
1965 394 þús. tonn, 1966 358 þús.
tonn, 1967 344 þús. tonn, 1968 379
þús. tonn, 1969 405 þús. tonn,
1970 471 þús. tonn, 1971 453 þús.
tonn. Samt. 8 milýónir 766 þús.
tonn, og árlegur jafnaðarafli 438
þús. tonn, og hrygningarstofninn
670 þús. tonn. __
Þorskafli á íslandsmiðum á 20
ára afmæli friðunar ungfísks, fyrir
sókn (svæðafriðunar 1971) og físk-
veiðistefnu til aukins afla- og stofn-
stærðar.
Ákveðinn hefur verið af sjávarút-
vegsráðherra þorskafli 1989 285
þús. tonn með 10% samdrætti, hvert
hinna næstu ára 1990 og 1991.
Hafrannsóknastofnunin vildi
meiri samdrátt, einnig formaður
LÍÚ. Það kvað vera svo illa komið
fyrir þorskstofninum að frávik um-
fram ráðgerðan afla 1990 og 1991
komi ekki til greina og líta megi á
þær tölur sem raunhæfar.
1972 399 þús. tonn, 1973 380
þús. tonn, 1974 375 þús. tonn,
1975 371 þús. tonn, 1976 348 þús.
tonn, 1977 340 þús. tonn, 1978 328
þús. tonn, 1979 368 þús. tonn,
1980 435 þús. tonn, 1981 469 þús.
tonn, 1982 388 þús. tonn, 1983 294
þús. tonn, 1984 281 þús. tonn,
1985 323 þús. tonn, 1986 366 þús.
tonn, 1987 390 þús. tonn, 1988 ca.
360 þús. tonn, 1989 285 þús. tonn
(ákveðinn afli), 1990 256 þús. tonn
(ráðgerður afli), 1991 230 þús.
tonn (ráðgerður afli).
Samt. 7 millj. 311 þús. tonn,
árlegur meðalafli. 365 þús. tonn.
Hrygningarstofninn 310 þús. tonn
(1989).
Eins og töflurnar sýna hefur
munað 73 þús. tonnum á þorskafla
til jafnaðar árlega á þessum tveim-
ur tímabilum, en alls 1 milljón 455
þús. tonnum. í krónum talið í nú-
virði krónunnar svarar þessi þorsk-
aflamunur til 9—10 milljarða á ári
eða alls um 180—200 milljörðum.
Sljórnvöld hafa ákveðið að rétta
við fjárhag þjóðarinnar með því að
efna til kreppu í þjóðarbúskapnum
útá væntanlegt og áframhaldandi
aflaleysi það, sem fylgt hefur fisk-
veiðistefnu Hafrannsóknastofnun-
arinnar, lækka laun og auka skatta
og stefna að alls heijar samdrætti,
og er það nýjast ráða til að komast
úr skuldum að minnka tekjur sínar.
Forsætisráðherrann talaði í ný-
ársræðu sinni um aflabrest 1989,
eins og hann væri bláköld stað-
reynd, sem þjóðin yrði að sætta sig
við. I tíðu margmæli sínu vefst
núverandi forsætisráðherra oft
tunga um höfuð, en svo var ekki í
nýársboðskapnum, aflaákvarðanir
Hafrannsóknar skyldu notaðar til
að sætta þjóðina við kreppuráðstaf-
anir. Er það ekki dýrt kreppuráð?
Um ríkisstjómina, álögur hennar
og krepputal, er það almennt að
segja, sem sagan vottar, að Fram-
sókn og Kratar þekkja ekki annað
reikningsformerki en mínus og Al-
þýðubandalagið aðeins deilingu, og
er þá við að bæta, að Framsókn
og Kratar kunna ekki að draga frá
og Alþýðubandalagið ekki að deila,
og þetta væri nú svo sem í lagi,
ef Sjálfstæðisflokkurinn kynni að
leggja saman.
Pólitískar vindrellur stoppa af
sjálfu sér, þegar hann lygnir, og
einhvem tímann lygnir hann, þótt
tíðin sé nú umhleypingasöm, en
kerfi leysast ekki upp af sjálfu sér
og það gerir ekki heldur það fisk-
veiðikerfí, sem verið er að hneppa
sjávarútveginn í og leitar, eins og
önnur kerfí í atvinnuvegum niður í
lágmarksafköst. Þegar kerfísafli
hefur verið ákveðinn, fylgir kerfís-
sókn og henni síðan kerfísfískifloti
og kerfísútgerð, kerfísfískvinnsla
og kerfísmarkaðir. Þetta byijar allt
ósköp sakleysislega með hinum
„vísindalega" kerfísafla, og fylgir
síðan hvað af öðm eins og allt mót
er nú þegar orðið á hérlendis.
Þegar fískveiðikerfið hefur verið
njörvað saman má ekkert breytast,
ef kerfið á ekki að fara úr böndun-
um, og þá hefjast fljótlega, sem
þegar er reynsla fyrir í veiðunum,
kerfísleiðréttingamar árlega. Kerf-
isafla er erfitt að auka, því að þá
þarf að breyta öllu kerfinu, það
vantar þá skip og sjómenn í sókn-
ina, fiskvinnslustöðvar og físk-
vinnslufólk og fínna þarf nýja
markaði og er þá enn ótalið sem
verst er að breyta til aukinna af-
kasta, en það er hugsunarháttur
og vinnuafköst fólks sem lengi hef-
ur búið við kerfí og aðlagast því.
Þegar nú við blasir að nota á
fískveiðamar til að búa til kreppu
jafnt og þær em hnepptar í kerfís-
viðjar, er tími til að tala og rifja
upp, hvemig til hefur tekizt um
fiskveiðistjómina, síðan við sjálfír
fóram að grauta í henni með svæða-
friðunum 1971 og uppúr því skipu-
lögðum aflasamdrætti.
Hámarksnýting fiskislóðar hefur
verið meginstefna fískveiða þjóða
innan þeirra marka, að heildar-
kostnaður við veiðamar fari ekki
Nám í þjóðháttafræði
hafið í Skógaskóla
Holti.
Héraðsskólinn í Skógum hóf
kennslu í þjóðháttafræði í janúar
sl. sem valgrein í fyrsta bekk
framhaldsdeildar. I nágrenni við
Byggðasasafnið í Skógum lifiiar
sagan að nýju og nöfn á gömlum
hlutum ski(jast við nána snert-
ingu í takt við það sem áður var.
Fréttaritari fékk að fylgjast með
einum tíma nemenda í þjóðhátta-
fræði í Skógum. Nemendur höfðu
nýlekið við að skila heimildaritgerð-
um um mörg og mismunandi efni
eftir áhuga hvers og eins; s.s. veið-
ar og hlunnindi, söðlasmíð, sjósókn
undir Eyjaíjöllum, grasrækt og gra-
snotkun, melskurð og meltelq'u, tó-
vinnu og vefnað og eldiviðaröflun.
Ákveðið hafði verið að fara út í
baðstofu gamla bæjarins í byggða-
safninu og fá sýnikennslu hjá Þórði
Tómassyni í tóvinnu. Nemendur
lærðu að taka ofan af, lyppa,
kemba, spinna á snældur bæði ull
og hrosshár, kingsa, vingla hross-
hár, tvinna saman og margt fleira.
Nemendur vora sammála um að
námið væri í senn fróðlegt og
skemmtilegt. Það væri skemmti-
legra heldur en þetta hefðbundna
nám og góð tilbreyting að heim-
sælq'a söfn og skoða hluti. Það
kæmi mjög á óvart við hvemig
aðstæður fólk lifði fyrir 100—200
Hannes er að elta skinn á brók.
Morgunblaðið/Halldór Gunnarsson.
Auður að kemba.
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 24. MAÍ 1989
23
Ásgeir Jakobsson
„íslenzkt þjóðfélag er
búið að vera tilrauna-
þjóðfélag sérfræðinga
af ýmsu tagi rétt í hálfa
öld. Margt hefur af
þeirra ráðum lánazt
vel, en líka margt mis-
lánazt og reynzt þjóð-
inni dýrt.“
framúr heildarverðmæti þeirra.
Undir þessari meginstefnu og innan
hennar ramma eigi síðan að leita
með gætni hinna fræðilegu hugtaka
fiskifræða og fískihagfræði, „æski-
legustu sókn í fiskstofna" og „æski-
legustu útgerðarsókn".
Við sneram þessu hefðbundna
fískveiðidæmi algerlega við í fisk-
veiðistjómartilraun, sem hvergi
hafði verið reynd, þegar við hófum
hana fyrir 20 árum. I þeirri tilraun
fólst, að við létum fræðilegt hugtak
fiskifræðinnar hafa forgang, þótt
einmitt þessari þjóð væri á fáu
meiri nauðsyn en hámarksnýta
fískislóð sína. Nú er fræðilegt hug-
tak fiskihagfræðinnar um hag-
kvæmustu útgerðarsóknina að bæt-
ast við og þá er fengið fræðilegt
hrófatildur ofan á annað. Báðar
þessar fræðigreinar era alltof van-
þróaðar til þess að fiskveiðiþjóð
geti látið það eftir sér að gera til-
raunir með undirstöðu atvinnugrein
sína og þá sem aflar mests kaupeyr-
is þjóðarinnar, eftir kokkabókum
þessara vanþroskuðu fræðinga.
íslenskt þjóðfélag er búið að vera
tilraunaþjóðfélag sérfræðinga af
áram. Þau hefðu litla sem enga
hugmynd haft um lifnaðarhætti,
hugmyndaheim, áhöld og amboð
fyrr á tímum. Námsefnið vekti þau
til umhugsunar og leiddi þeim fyrir
sjónir hve gott maður hefði það nú
á tímum. Einn nemenda orðaði það
svo: „Þjóðháttafræði er ekki eins
og sagan (íslandssagan), maður
lærir hvernig verkin vora unnin hér
áður fyrr. Til hvers fer fólk á Þjóð-
minjasafnið og sér alla munina en
skilur ekki til hvers þeir vora notað-
Ingvar spinnur hrosshár á
snældu.
ýmsu tagi rétt í hálfa öld. Margt
hefur að þeirra ráðum lánazt vel,
en líka margt mislánazt og reynzt
þjóðinni dýrt.
Af öllum sérfræðingum þjóðar-
innar hafa fiskifræðingar gert ör-
lagaríkustu tilraunina með þjóð-
félagið, og áttu þó að vita að þeir
væra flestum sérfræðingum verr í
stakk búnir í sínum fræðum til ör-
lagaverka í þjóðlífínu.
Öll loforð fiskifræðinganna um
aukinn afla og stóran stofn eru
margsprangin og þjóðin borið af
tilraun þeirra stóran skaða.
í næstu grein lýsi ég því með
hvaða hætti fiskveiðistefna okkar
hefur reynzt röng svo sem tölur
sýna.
Nú stendur draugur fyrir dyram
þjóðarinnar og hefu aukið lætin
síðan Spánverjar gengu í Evrópu-
bandalagið. Þessi veiðiheimilda-
draugur má ekki komast innyfir
þröskuldinn. Þjóðin getur ekki verið
búin að gleyma, hvaða átök það
kostaði að reka hann úr húsinu.
En verður okkur ekki óhægt um
að veijast honum nema breyta fisk-
veiðistefnu okkar?
Við höfum helgað okkur 700
þús. ferkm. fískveiðislóð í Norð-
austur-Atlantshafi, og þótt Hafrétt-
arsáttmálinn sé ekki enn fullgilt
alþjóðlegt plagg, þá hefur hann
nokkurt gildi fyrir okkur, sem höf-
um skrifað undir hann. Samkvæmt
þessum sáttmála ber okkur að full-
nýta þessa slóð, sem við höfum tek-
ið okkur til eigin nýtingar, en ekki
nota hana til fiskveiðitilrauna, sem
hafa í för með sér greinilega van-
nýtingu.
Það sýnist nú svo, að við höfum
þegar opnað gættina og lofað
draugnum að kíkja inn fyrir og þar
blasir náttúrlega við honum, að í
húsinu er allt á ringulreið, og þar
era finnanlegir menn, sem era til
með að lofa óvættinum að setja
lapparskarnið inn yfir þröskuldinn.
Loðnusamningurinn við Norðmenn
sýnir það.
Þótt ákvæði séu í samningum
um rétt okkar til að hlutast til um
framsal veiðiheimilda, þá auglýsir
samningurinn að við séum reiðubú-
in að verzla með veiðiheimildir og
þar verður gengið á lagið og að-
staða okkar til þvemeitunar hefur
veikzt. Við höfum brotið grandvall-
ar yfirlýsingar, opnað gáttina, og
fyrst við stóðum ekki í ístaðinu
gegn Norðmönnum, hvers er þá
von, þgar við stærri karla er að
fást, sem við eigum meira undir.
Þá er og afstaða loðnusjómanna
eðlileg. Það er ekki tilhlökkunarefni
fiskimönnum okkar að fá útlend-
inga yfir sig á miðin á ný, sízt á
nótaveiðum, vitandi að við höfum
enga getu til að fylgjast með veiðum
þeirra, svo stór sem fiskislóð okkar
er orðin, sem við þurfum að gæta.
Það hefði verið vitlegra að gefa
Norðmönnum, sem era ágengir
fískimenn, heldur eftir eitthvað
meiri aflaslatta ef samningar vora
strandaðir, en veita þeim veiðiheim-
ildir. Það átti ekki að koma til álita.
Þetta er pólitískt axarskaft, þegar
framundan era viðræður við EB.
Við eram margbúnir að lýsa því
yfír, að veiðiheimildir komi ekki til
álita nema lítilræði til frænda okkar
Færeyinga, sem við eigum skuld
að gjalda síðan þeir mönnuðu að
stóram hluta þorskveiðiflota okkar
á sjöunda áratugnum.
Á þessum yfirlýsingum eigum við
að standa, hvað sem raular og taut-
ar og þar er Halldór okkar réttur
'maður á réttum stað, enginn kann
honum betur að standa fastur fyr-
ir, en honum er ósýnt um allar
hreyfingar; öllum áróðri andstæð-
inganna í hvalamálinu hefur hann
tekið eins og jarðfastur og þögull
kletturinn, og er það hreyfingar-
leysi að verða þjóðinni dýrt.
Önnur var tíðin í þorskastríðinu,
þegar við höfðum menn útum allan
heim að níða andstæðingana fyrir
svívirðilega meðferð á vesalli smá-
þjóð, sem dragi naumlega fram lífíð
á hjara veraldar með því að veiða
þorsk í heimskautaveðráttu og
stórri lífshættu, því að ekki spörað-
um við lýsingamar.
Allar menningarþjóðir fylltust
hrolli og meðaumkun með þessari
litlu þjóð sem átti allt sitt undir svo
voðalegum atvinnuvegi. Við stóðum
okkur vel, réðumst inná sjónvarps-
stöðvar og fylltum blöð og komum
upp grátkór í mörgum löndum. Það
sagði ekkert þótt andstæðingarnir
mynduðu bílaflota okkar og hallir,
við kjöptuðum þá í hel. Hvemig gat
þetta gerzt að það stöðvaðist í okk-
ur tungan á tveimur áratugum?
Hún, sem búin er að vera í frelsis-
gangi síðan snemma á 19du öld,
og maður hefði haldið að væri löngu
orðin sjálfvirk. Nú átti það að vera
okkar líf eða hvalanna. Hvort viljið
þið heldur drepa íslendinga eða
hvali? íslendingar era spendýr með
heitu blóði.
Staðfesta Halldórs sjávarútvegs-
ráðherra getur nú borgast þjóðinni
í veiðiheimildaþrasinu, ef við höfum
hann hér heima og látum bijóta á
honum hér, því að út má hann ekki
fara með fiskveiðihugmyndir sínar.
Höfundur er rithöfundur.
Landgræðsluátak ungra sjálfstæðismanna:
Viljum láta okk-
ar eigin verk tala
- segir Þór Sigfusson, forsvarsmað-
ur átaksins
í TILEFNI 60 ára afinælis Sjálf-
stæðisflokksins gengst Samband
ungra sjálfstæðismanna fyrir
landgræðslu- og umhverfis-
vemdarátaki um allt land í sum-
ar. Ætlunin er að virkja félög
ungra sjálfstæðismanna á hverj-
um stað í þessu átaki, auk al-
mennra sjálfstæðisfélaga. Frum-
kvöðull og forsvarsmaður land-
græðsluátaksins er Þór Sigfús-
son.
„Ungir sjálfstæðismenn hafa í
ályktunum sínum lagt mikla
áherzlu á þátt fijálsra félagasam-
taka í landgræðslu," sagði Þór í
samtali við Morgunblaðið. „Núna
viljum við láta okkar eigin verk
tala og sýna hvað félagasamtök
eins og Sjálfstæðisflokkurinn geta
gert.“
Þór sagði að á dagskrá land-
græðsluátaksins væra rúmlega 30
viðburðir næsta mánuðinn. Félögin,
sem taka þátt í þessum atburðum,
hefðu alls innan sinna raða um
15.000 sjálfstæðismenn.
Átakið hefst með landgræðslu-
flugi formanns SUS, Árna Sigfús-
sonar, og formanns Sjálfstæðis-
flokksins, Þorsteins Pálssonar.
Klukkan 10 í fyrramálið, á afmælis-
degi flokksins, munu þeir fljúga
yfir Reykjanes í landgræðsluflug-
vélinni Páli Sveinssyni og dreifa
einum farmi af fræi og áburði frá
flokknum. Þriðja júní fara sjálf-
stæðismenn svo austur að Gull-
fossi, þar sem ætlunin er að sá fræi,
dreifa áburði og planta tijám. „Við
viljum leggja okkar af mörkum til
þess að græða upp í kringum eina
af fegurstu perlum íslenzkrar nátt-
úra,“ sagði Þór. Hann tók fram að
um þessa framkvæmd og fleiri
þætti átaksins hefði SUS haft mjög
gott samstarf við Landgræðslu
ríkisins.
Þór sagði að sjálfstæðisfélögin
myndu planta tijám og fara í styttri
skógræktarferðir hvert í sínu
byggðarlagi, en einnig myndu ung-
ir sjálfstæðismenn fara í hópferðir
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Þór Sigfiísson, forsvarsmaður
landgræðslu- og umhverfis-
verndarátaks ungra sjálfstæðis-
manna.
um landið. Þannig færa félögin á
höfuðborgarsvæðinu til dæmis í
landgræðsluferðir um Vesturland,
Vestfirði og Norðurland vestra, og
Akúreyringar myndu heimsækja
Ólafsfjörð með tijáplöntur í fartesk-
inu. „Þetta stuðlar að auknum sam-
skiptum aðildarfélaga SUS, og
einnig að því að ungir sjálfstæðis-
menn kynnist landinu betur af eigin
raun,“ sagði Þór.
I dag munu ungir sjálfstæðis-
menn setja upp gám við þjóðveginn
á Ártúnshöfða, þar sem dreift verð-
ur raslapokum í bfla og ýmsu
fræðsluefni um umhverfisvemd til
vegfarenda nokkrar næstu helgar.
„Við viljum sýna fólki hvers það
er sjálft megnugt í þessum efnum,“
sagði Þór. „Það er þörf á mikilli
hugarfarsbreytingu í umhverfis-
málum. Það er kominn tími til að
allir skilji að hið opinbera fjárveit-
ingarvald mun ekki og á ekki að
leysa vandamálin á þessu sviði.
Skattstofur ríkisins verða aldrei
helztu baráttutækin í þessum efn-
um, heldur sá framkvæmdakraftur
og áhugi á landinu, sem býr í íslend-
ingum sjálfum.“
Allur hópurinn fyrir utan baðstofúna í Byggðasafiiinu á Skógum. Talið frá vinstri: Þórður Tómasson,
safiivörður, Sonja Engly, Auður Sigurjónsdóttir, Guðlaug Inga Hovland, Ingvar Þ. Jóhannesson, Ragn-
hildur Vigfusdóttir kennari og Sigríður Sigurðardóttir kennari. Aftan við standa: Arnar Birgir Ólafsson,
Aðalsteinn Ólafsson og Hannes Sigurðsson.
ir? Þetta lærir þú með því að vera
í þjóðháttafræði.“
Að námstímanum loknum vora
kennararnir Ragnhildur Vigfús-
dóttir og Sigríður Sigurðardóttir
spurðar um þær sjálfar, aðdraganda
námsins, gagnsemi þess og hvers
þær væntu. Ragnhildur sagðist vera
alin upp í Vík í Mýrdal og í Há-
skóla Islands hefði hún lagt stund
á sögu og mannfræði. Síðan hefði
hún lokið framhaldsnámi í Ameríku
í sögu og safnfræði og hefði verið
nýkomin heim þegar hún var ráðin
í hálfa kennarastöðu við Skóga-
skóla til að undirbúa kennsluna. Á
haustönn vann hún að kennslulýs-
ingu með markmiðum, kennsluefni
og námsmati. Kennsluna hóf hún
svo á vorönn. Þá var hún einnig
ráðin í hálfa stöðu við að aðstoða
Þórð Tómasson við ritun sögu
íslenskra búskaparhátta. Þessi við-
fangsefni væra bæði heillandi og
krefjandi og það væri verulega
spennandi að takast á við þetta.
Ragnhildi bauðst fræðimannsíbúð
Jóns Sigurðssonar í Kaupmanna-
höfn og fékk hún styrk til að ljúka
ákveðnu verkefni í mars til maí í
ár. Hún fékk launalaust frí þessa
mánuði en í hennar stað kom Sigríð-
ur Sigurðardóttir núverandi minja-
vörður Skagfírðinga og jafnframt
forstöðumaður Byggðasafnsins í
Glaumbæ. Hún sagði að sér litist
vel á að takast á við þessi verkefni
tímabundið. Þetta væri ný náms-
grein sem hún vonaði að hægt
væri að koma inn í fleiri skóla, en
ljóst væri að aðstaðan hér við hlið
byggðasafnsins og að auki með
Þórð Tómasson væri nokkuð sem
enginn annar skóli gæti boðið upp
á. Hitt verkefnið að vinna hjá Þórði
við gagnaöflun, væri engu síður
skemmtilegt.
Þegar þær vora báðar beðnar að
segja álit sitt á kennslugreininni
vora þær sammála um að námið
gæfi nemendum tækifæri til að
læra sjálfstæð vinnubrögð, vinna
við heimildir, taka saman heimilda-
skrá, komast í snertingu við náms-
efnið, skilja upprana og merkingu
hinna ýmsu orða og orðatiltækja
og síðast en ekki síst opnaði þetta
fyrir þeim nýjar dyr að menningu
þjóðarinnar og úr hvernig umhverfi
hún er sprottin.
- Fréttaritari.