Morgunblaðið - 14.06.1989, Page 15

MPRGUNBLAPIÐ MIÐVIKUDAGUR 14. JUNI 1989
15
Hlutverk dóm-
stólsins breyt-
ist eftir 1992
- segir Ole Due, forseti dómstóls EB í Lúxemborg
í LÚXEMBORG starfar dómstóll Evrópubandalagsins. Forseti dóms-
ins, danski lögfræðingurinn Ole Due, kom hingað til lands um síðustu
helgi vegna málflutningskeppni norrænna laganema. Blaðamaður
Morgunblaðsins notaði tækifærið og lagði nokkrar spurningar fyrir
dómsforsetann.
„Tvenns konar mál koma til dóm-
stólsins í Lúxemborg," segir Due.
„í fyrsta lagi mál sem ekki hafa
farið áður fyrir dóm í aðildarrikjun-
um. Þar á meðal eru mál sem fram-
kvæmdastjórn Evrópubandalagsins
höfðar gegn einhveiju EB-landi og
mál sem ríki, stofnanir eða einstakl-
ingar höfða gegn framkvæmda-
stjórninni þegar reglur EB þykja
leggja þessum aðilum ranglega
skyldur á herðar. í öðru lagi fjallar
dómstóllinn um einstök álitaefni í
dómsmálum sem rekin eru í aðild-
arríkjunum. Þá er málsmeðferð
frestað í viðkomandi landi uns úr-
skurður Lúxemborgardómstólsins
er fenginn. Hann er síðan lagður
til grundvallar dómsmeðferðinni.“
Ole Due segir að dómstól Evrópu-
bandalagsins berist árlega milli 400
og 500 mál og fari fjöldi þeirra
vaxandi, líkt og hjá Mannréttinda-
dómstólnum í Strassborg. Fyrir ára-
tug hafi 150 mál komið til kasta
dómstólsins á ári. Þetta er 35.
starfsár Lúxemborgardómstólsins.
Við hann starfa hvorki meira né
minna en 750 manns, helmingur
túlkar og þýðendur, enda má nota
níu tungumál við málflutning. Dóm-
arar EB-dómstólsins eru þrettán og
með þeim starfa sex ráðgefandi lög-
menn, að franskri fyrirmynd.
Árið 1992 verða aðildarríki Evr-
ópubandalagsins að einum markaði.
Due er spurður hvort hann telji að
það muni hafa áhrif á störf dóm-
stólsins. „Þetta er stjórnmálaþróun
sem hefur víðtæk áhrif,“ segir hann,
„störf dómstólsins munu breytast
og verkefnin verða annars eðlis,
frekar en að þeim fækki. Eftir 1992
verður auðveldara að taka ákvarð-
anir innan Evrópubandalagsins því
að ríkin þurfa þá ekki öll að vera
sammála. Þess vegna mun pólitískt
hlutverk dómstólsins ekki verða eins
viðamikið og nú, því að satt að segja
hefur ýmsum vandamálum, sem
ekki hefur tekist að ná samkomu-
lagi um innan hinna pólitísku stofn-
ana bandalagsins, verið velt yfir á
herðar dómstólsins. Hann hefur orð-
ið að skera úr en þarf það líklega
ekki í sama mæli eftir þijú ár.“
Mannréttindasáttmáli Evrópu er
viðfangsefni árlegrar málflutnings-
keppni norrænna laganema sem Ole
Due kom hingað til dæma í. Hann
segir að talsvert hafi verið rætt um
það vandamál að Evrópubandalagið
sé ekki bundið af sáttmálanum á
sama hátt og aðildarríki þess.
„Dómstóllinn í Lúxemborg hefur
reynt að bæta úr þessu með því að
skírskota til Mannréttindasáttmál-
ans í dómum sínum. Við höfum til
dæmis vísað í 7. grein sáttmálans,
sem rætur á í sameiginlegri evr-
ópskri hefð á sviði refsiréttar, og
leggur bann við afturvirkni refsi-
laga. Þá hefur Mannréttindasátt-
málinn verið notaður þegar dóm-
stóllinn hefur þurft að skýra ein-
hveija af reglum Evrópubandalags-
ins eða meta gildi þeirra. Þannig
reynum við að beita meginreglum
Mannréttindasáttmálans við dóm-
störfin í Lúxemborg."
Könnun Skáís fyrir Stöð 2:
Sjálfstæðisflokkur
fengi 51,9% atkvæða
Stjórnarflokkarnir tapa allir fylgi
Sjálfstæðisflokkurinn fékk 51,9% fylgi þeirra sem tóku afstöðu í
skoðanakönnun Skáís fyrir Stöð 2, dagana 9. og 10. júní. Samkvæmt
könnuninni tapa ríkisstjórnarflokkarnir allir fylgi frá síðustu kosning-
um, Alþýðuflokkurinn mest, og ríkisstjórnin fær fylgi 26.9% þeirra
sem taka afstöðu til hennar. I könnuninni tóku tæplega 60% að-
spurðra afstöðu til einstakra flokka, en yfir 90% tóku afstöðu til ríkis-
stjórnarinnar.
Miðað við þá sem tóku afstöðu
var fylgi einstakra fiokka í könnun-
inni sem hér segir: Alþýðuflokkur
6,4% (15,2% í kosningum 1987),
Framsóknarflokkur 17,3% (18,9%),
Sjálfstæðisflokkur 51,9% (27,2%),
Alþýðubandalag 10,9% (13,4%),
Kvennalisti 11,5% (10,1%), Flokkur
mannsins 0,8% (1,6%), Þjóðarflokk-
ur 0% (1,3%), Samtök um jafnrétti
0% (1,2%), Borgaraflokkur 0,5%
(10,9%), Fijálslyndir hægri 0,8%.
Þeir sem svöruðu voru beðnir um
að nefna 1-3 stjórnmálamenn sem
þeir bera mikið traust til. Steingr-
tímur Hermannsson fékk flest at-
kvæði eða 124, fiést eða 33 frá
kjósendum Framsóknarflokks en
14-23 atkvæði frá kjósendum Al-
þýðubandalags, Sjálfstæðisflokks
og Kvennalista. Þorsteinn Pálsson
fékk næst flest atkvæði eða 89, þar
af 82 frá kjósendum Sjálfstæðis-
flokks. Halldór Ásgrímsson fékk
84 atkvæði, þar af 35 frá kjósend-
um Framsóknarflokks og 15 frá
kjósendum Sjálfstæðisflokks en 21
atkvæði frá þeim sem ekki kusu
fiokk. í fjórða sæti var Ólafur Ragn-
ar Grímsson með 50 atkvæði, þar
af 30 frá kjósendum Alþýðubanda-
lags. Jón Sigurðsson var í 5. sæti
með 44 atkvæði, þar af 11 frá kjós-
endum Alþýðuflokks.
Jóhanna Sigurðardóttir var í 6.
sæti með 36 atkvæði, þar af 11 frá
kjósendum Kvennalista, 10 frákjós-
endum Alþýðuflokks og 7 frá Sjálf-
stæðisflokki. Davíð Oddsson var í
7. sæti með 36 atkvæði, þar af 23
frá kjósendum Sjálfstæðisflokks en
ekkert frá kjósendum Alþýðuflokks.
í næstu sætum voru Svavar Gests-
son með 32 atkvæði, Jón Baldvin
Hannibalsson með 25 atkvæði,
Friðrik Sophusson með 23 atkvæði
og Steingrímur Sigfússon með 19
atkvæði. Aðrir stjórmálamenn
fengu samtals 103 atkvæði. Alls
voru 1325 ónýtt atkvæði í vali á
einstökum stjórnmálamönnum, sem
voru langflest frá kjósendum Sjálf-
stæðisflokksins eða 428.
í könnuninni var hringt í 800
manns eftir handahófsúrtaki og
fengust svör frá 664 eða 83%. Þar
af tóku 393 afstöðu til einstakra
flokka, eða 59,2%. Einstökum
stjórnmálamönnum greiddu 335,
eða 50,5%, atkvæði. Afstöðu til
ríkisstjórnarinnar tóku 599 eða
90,2%.
timiiiiiiuiiiii
tlIitiítiiiikiiÉiiíííiíÍIlM