Morgunblaðið - 27.08.1989, Blaðsíða 13

MÖTtGUNÖLAÐIÐ SuK'KUDAGÚK 27. AGtST ’Í’égð
13
Af páfa o g sænska
fróðskaparsetrinu
ÞAÐ er ekki á hverjum degi, að manni gefst kostur á að skrifa 'á sama tíma er sagt frá framlagi
í blað allra landsmanna á léttu nótunum. Eg var því í himna- íslendings í Svíþjóð, en þar í landi
skapi, þegar ég settist niður í eftirmiðdeginu á fimmtudaginn til var í gærkveldi sýnd myndin
að hripa þessar línur niður á blað. Ekki spillti það heldur fyrir, Sænska menningarmafían. Þá má
að þetta var í fyrsta skipti í sumar, sem ég ga,t setið úti á verönd- búast við því, að Svíar muni fljót-
inni, því sól var í heiði og dýrðlegt veður til útiveru. Eins og lega hefja umfangsmikla rann-
allir vita hefur maður betra jarðsamband úti í garði, sem þær í sókn á þessum slæmu menningar-
Kvennó segja að sé svo mikilvægt fyrir stjórnmálamenn og svo áhrifum, sem þeir hafa kallað yfir
er hitt, að ekkert skyggir á beint samband við himnaföðurinn. íslendinga. Sumir segja að vondra
Það varþvíóhjákvæmilegt, að þessi pistill hæfist af þunga og áhrifa frá Svíþjóð gæti í verkum
mikilli alvöru, enda virðing Alþingis i veði. vissra rithöfunda, sem enginn
0 heiðarlegur íslendingur hafi
Ivor bar það helst til tíðinda, landið. Þjóðargjöfin var meðal treyst sér til að lesa bók eftir í
að'hans heilagleiki Jóhannes annars sett í landgræðslu, þar fjölda ára, enda þótt þeir séu á
Páll páfi II tók hér land og átti að gera átak. Sú þjóðargjöf hæstu styrkjum úr ýmsum opin-
messaði á Þingvöllum ásamt bisk- er nú þessa dagana boðin á út- berum sjóðum. Ekki veit ég það,
upi íslands herra Pétri Sigurgeirs- sölu ríkisstjómarinnar sem góms- en hitt veit ég, að einn af mennig-
syni. Messa þessi er einhver merk- ætt lambakjöt, að vísu með við- arvitum þessa lands reit um dag-
asti atburður, sem hér hefur farið bótarþjóðargjöf, sem í daglegu inn óskaplega menningarlega
fram frá krisnitökunni árið 1000. tali er nefnd niðurgreiðsla. Ég hef grein í Þjóðviljann um ábyrgð eða
í ijallkirkju íslenskrar náttúru nefnilega lúmskan grun um, að ábyrgðarleysi fréttamanna og
sungu þessir tveir biskupar þjóðargjöfin hafi að hluta runnið lauk þeirri grein með þessum orð-
messu, þar sem sameinast var í til þeirra, sem vilja græða á um: „(P.S. Af ráðnum hug hef
bæn um frið á jörðu. Það eina sem landinu, með smá viðbót út ríkis- ég leitt „fijálsu" rásimar hjá mér
ónáðaði mig var einhver starfs- sjóði. Við sem höfum stundað úti- í þessum pistli, þareð þær eru
maður RUV (ef til vill nýr páfi), verujafntvetursemsumarífjölda greinilega flestar hannaðar handa
sem endilega þurfti, að láta ára verðum óneitanlega vör við fávitum og reknar af málhöltum
gamminn geisa í hvert skipti, sem hve gróðurvernd er ábótavant. örvitum).“ Ég sá þegar í hendi
páfi tók til máls, svo ekki var Það er vissulega broslegt, þegar mér, að þétta álit menningarvit-
hægt að hlýða á mál hans heilag- ræða á þessi mál, að ávallt skuli ans var sérstaklega ætlað sænska
leika. Hitt var, að öll athöfnin var gripið til rökleysu og fullyrðinga fróðskaparsetrinu, sem getur nú
hin hátíðlegasta og mjög áhri- einna um að beit búfénaðar hafi lagt sitt af mörkum til að laga
farík. Umhverfi messunnar var ekki úrslitaáhrif, þar spilli veðrið málhelti þessara ómenningarör-
fagurt og frítt og gerði sitt til að og eldgos meiru. Ekki skyldi held- vita. Og viti menn, hvað gerist
auka áhrif þessarar tilkomumiklu ur gleyma útlendingunum, sem svo í dag? Haldið þið ekki, lesend-
athafnar, þótt veðrið skartaði ekki eru taldir með verstu plágum, sem ur góðir, að sænska fróðskapar-
sínu besta. Morguninn eftir ákvað yfir þetta land ganga. Stundum setrið hafi afhent íslenskri mál-
ég að hlýða á hámessu páfa á hefur svo borið við að einn og nefnd kr. 900.000, sem fróðir
Landakotstúninu. Þar sem for- einn þeirra hefur misst annað menn segja mér að sé svipuð upp-
sætisráðherra hafði verið svo for- framhjólið á bifreið sinni út af hæð og veislan kostaði sem fyrir
sjáll að klæðast föðurlandinu dag- vegarbrúninni. Stendur þá ekki á þá var haldin. Það má því búast
inn áður og þar að auki verið svo yfirlýsingum frá félagasamtökum við að íslenska málnefndin muni
elskulegur að sýna blaðamönnum, og hreppsnefndum um allt land, á næstu dögum leggja þessum
svona rétt undir utanyfirbrækurn- þess efnis að útilegumenn þessir „málhöltu örvitum“ lið og við „fá-
ar, ákvað ég að búa mig í hinn skuli gjalda grimmilega fyrir af- vitarnir“, sem hlustum á þessar
sverasta skíðagalla, föðurlandið glöp sín og jafnvel greiða háa „fijálsu" stöðvar, megum eiga von
og í stuttu máli sagt eins og ég skatta til ríkissjóðs. Verst hefur á endurhæfingarnámskeiði hjá
væri að fara á skíði í 20 stiga landið orðið fyrir barðinu á okkur Þjóðviljanum, en vandinn er bara
gaddi. Þegar ég hafði síðan staðið sjálfum og þurfa menn ekki annað sá að afskaplega fáir lesa það
á Landakotstúninu um stund og en að ferðast um blað. Og fyrst ég er
horft á páfa úr sjónauka og hlýtt Hornstrandir eða mifClin farinn að ræða um
á hámessu þessa, tók ég eftir því skreppa austur í HUVijAtl menninguna get ég
að margt manna, sem höfðu ekki Galtalækjarskóg, til 1IPDUTBI1,I|I ekki látið hjá líða að
búið sig nægjanlega vel, hvarf á að sannfærast. Frið- A A ræða um stórvið-
braut, vegna kulda. Hámessan var un ein fyrir búfénaði burð í menningarlífi
að segja stórbrotin athöfn og eft- er nægileg til að þjóðarinnar. Þannig
irminnileg og fór þar saman geisl- fjölskrúðugur gróð- mKgL. er, að á dögunum
andi kraftur og kærleiki, sem ur spretti og dafni, «He9| var sett upp hágæða
streymdu frá hans heilagleika. þar sem áður var listsýning á Kjarv-
Ég hef ekki í mörg ár fundið fyr- gróðurvana úthagi. T'^H alsstöðum með völd-
ir jafn miklum og sterkum andleg- _ , v tyHHj um listaverkum frá
um áhrifum og má nánast segja, oænsKa f*..................."j útlöndum. Þar sem
að í nepjunni hafl andleg hlýja menningarmaf- ég er nýfluttur í
legið yfir Landakoti. ían og lP|H Kópavogjnn, en þar
Náttúruvernd og virðing setrið BiiIÍH>s menningarviðburð-
Alþingis f, , um, fór ég til að
Nú er hér á landi 1 dagskrtjar njóta hins besta á
Á 1100 ára afmæli íslands- sænska fróðskapar- Hreggviður Jonsson, þessu sviði hámenn-
byggðar 1974 var mikið um dýrð- setrið til að fræðast alþingismaburfynr ingarinnar. Og hvað
ir og menn stigu á stokk og um íslenska menn- Frjáklynda haldið þið, góðir
strengdu þess heit að græða ingu, að sagt er. Og hÆgriflokkinn. hálsar, að ég upp-
Teikning/Pétur Halldórsson
Eg sá þegar í hendi mér, að þetta
álit menningarvitans var
sérstaklega ætlað sænska
fróðskaparsetrinu, sem getur nú
lagt sitt af mörkum til að laga
málhelti þessara
ómenningarörvita. Og viti menn,
hvað gerist svo í dag? Haldið þið
ekki, lesendur góðir, að sænska
fróðskaparsetrið hafi afhent
íslenskri málnefnd kr. 900.000,
sem fróðir menn segja mér að sé
svipuð upphæð og veislan kostaði
sem fyrir þá var haldin.
götvi þama á Kjarvalsstöðum?
Eg gerði mér allt í einu ljóst, að
ég var listamaður á alþjóðlegan
mælikvarða. Eins og ég drap á
áðan flutti ég nýlega í Kópavoginn
og það get ég sagt ykkur, að eft-
ir flutninginn er í bílskúmum
mínum glæsilegt listaverk í sama
stíl og þama á Kjarvalsstöðum.
Enda þótt ég hefði ekki gert mér
grein fyrir því fyrr en á sýning-
unni, að það sem ég hélt að væra
tómir pappakassar, bréf og rasl
var mikilfenglegt listaverk. Og
nú á ég í harðri baráttu við sjálf-
an mig, annars vegar listamaður-
inn og hins vegar menningar-
snauður þingmaður, sem er á
þeirri skoðun að listaverkið eigi
að fara á haugana. Og fyrst ég
er farinn að minnast á haugana,
vil ég nota tækifærið til að þakka
honum Davíð, gamla borgarstjór-
anum mínum, fyrir að leyfa mér
að nota þá, þó að meiri hluti
bæjarstjómarinnar hér í Kópavogi
sé eins og hann er.
Nú á dögunum bárust þær
fregnir af hæstvirtum utanríkis-
ráðherra, að hann væri á föram
til Tyrklands á vinnufund. Mikið
varð ég glaður. Glaður vegna
þjóðarinnar og virðingar Alþingis,
loksins ætlaði hann Jón að fara
að vinna, eftir öll þessi ár. Mikið
var það sætt af honum að láta
okkur vita af þessu. Og svo ætla
Borgaramir að gefa ríkisstjórn-
inni á baukinn, sko, ef...? Og
þá vita menn, að það er haugasjór
hjá ríkisstjórninni, það gefur á
bátinn eða hvað? Og ef hæstvirtur
forsætisráðherrann kæmi smá-
stund í bæinn úr laxveiðunum
gæti fengist botn í þessi mál,
ef... ? Annars væri gaman að fá
upplýst hvort hæstvirtur fjár-
málaráðherra hefur tekið með í
staðgreiðslunni tekjuskattinn,
sem forsætisráðherra hlýtur að
eiga að greiða af ókeypis lax-
veiðileyfunum sínum, annars gæti
hann látið innsigla veiðistangim-
ar.
HAUSTTÍ
L,tccicc — Sc/isir'cib[i7ssc
Gila GrvtneT~t -— DctnielDtc'vctl
LÓTUS,
ÁLFTAMÝRI 7, SÍMI 35522.