Morgunblaðið - 27.08.1989, Blaðsíða 6

6 FRÉTTIR/INNLENT
-J8ei T2U0A .VS flUOAG’JVIMUe OICÍAJaVÍUOaOM
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 27. ÁGÚST 1989
Guðmundur Emilsson nýráðinn
tónlistarstjóri Ríkisútvarpsins:
Eldhugi með popparafortíð
Guðmundur Emilsson
GUÐMUNDUR Emilsson var i
síðustu viku ráðinn tónlistar-
sljóri Ríkisútvarpsins til fjög-
urra ára. Guðmundur hefur
komið víða við í tónlistinni.
Samhliða námi í Tónlistarskó-
lanum vann hann fyrir sér með
því að leika í dægurlagahljóm-
sveitum en eftir að hann kom
heim úr tónlistarnámi í Banda-
ríkjunum árið 1981 stofiiaði
hann íslensku hljómsveitina og
hefur verið potturinn og pann-
an í henni síðan auk þess að
sinna ýmsum öðrum störfum.
Líf Guðmundar snýst um tónlist
og Qölskylduna, og kemst þar
fátt annað að, um það voru all-
ir viðmælendur sammála. Einn
vissi reyndar til þess að hann
hefði farið einu sinni í golf fyr-
ir skömmu en taldi það hafa
verið í fyrsta skipti.
Guðmundur Emilsson fæddist
í Reykjavík 24. apríl 1951.
Foreldrar hans eru Álfheiður Guð-
mundsdóttir, húsmóðir og söng-
kona, og sr. Emil Björnsson, fyrr-
um dagskrárstjóri sjónvarpsins.
Eftir að hafa lokið landsprófi
við Réttar-
holtsskóla hóf
Guðmundur
nám í undir-
búningsdeild
að kennara-
prófi við Tón-
listarskólann. Hann lauk kennara-
prófi frá Tónlistarskólanum í
Reykjavík 1971, tvítugur að aldri.
Guðmundur hélt síðan utan til
náms og lauk BA-prófi í tón-
menntum frá Eastman School of
Music 1975 og master-prófi í tón-
fræðum frá sama skóla árið 1981.
Guðmundur hefur undanfarið
unnið að doktorsritgerð um kór-
og hljómsveitarstjóm við Indiana
University í Bandaríkjunum.
Það má segja að tónlistarferill
Guðmundar Emilssonar hafi haf-
ist er hann dvaldi þijú sumur sem
barn á Efri-Brú í Grímsnesi,
æskuheimili Tómasar Guðmunds-
sonar, skálds. Húsfreyjan á Efri-
Brú, Amheiður Böðvarsdóttir, átti
mikið og vandað stofuorgel, sem
hafði verið flutt með hestakerru
frá Reykjavík, og fékk Guðmund-
ur að spila á orgelið í stað þess
að reka kýrnar. „Hann var ljúfur
og skemmtilegur drengur og hef-
ur alla tíð snúið sér að tónlist-
inni. Ég held að það eigi vel við
hann enda foreldrar hans líka
mjög músíkalskir," sagði Arn-
heiður. „Þegar hann tók í orgelið
þá spilaði hann bara það sem
honum datt í hug. Ég varð ekki
vör við að hann notaði nótnabæk-
umar en það hljómaði allt vel.“
Hún sagði að Guðmundur hefði
ekki verið mikið fyrir að umgang-
ast kýrnar heldur mun frekar vilj-
að vera úti í náttúrunni og hlusta
á fuglasönginn. Það hefði þó lítið
gert til þar sem nóg hefði verið
um aðra drengi. Arnheiður hefur
haldið sam-
bandi við Guð-
mund í gegn-
um árin og
finnst henni
hann lítið hafa
breyst frá því á
sumrunum á Efri-Brú. Hann væri
alltaf sami hugljúfinn.
í Réttarholtsskóla hélt Guð-
mundur áfram á tónlistarbraut-
inni og spilaði þar með í skóla-
hljómsveitum. Tónlistin varð þó
ekki að atvinnu hans fyrr en í
Tónlistarskólann var komið en á
námsárum sínum þar vann hann
fyrir sér með þvi að leika með
dægurlagahljómsveitum. Guð-
jnundur lék t.d. einn vetur með
hljómsveitinni Oríon í Þjóðleik-
húskjallaranum ásamt m.a.
Snorra Snorrasyni, tónlistar-
manni. „Við hefðum ekki getað
fengið betri mann en Guðmund,
hann var með þetta allt á hreinu,“
sagði Snorri. „Hljómsveitin hafði
spilað saman í nokkurn tíma þeg-
ar hann kom inn í hana og var
hann eldsnöggur að læra alla efn-
isskrána."
Þeir sem til þekkja telja að
Guðmundur hafi þegar verið bú-
inn að fá hugmyndina að því að
stofna aðra hljómsveit hér á landi,
við hlið Sinfóníuhljómsveitarinn-
ar, meðan hann var við nám í
Bandaríkjunum. Árið 1980, um
það leyti sem Guðmundur var að
koma heim frá námi, fékk hann
það verkefni að setja saman
kammersveit fyrir Listahátíð. Þar
með var skrefið stigið til hálfs og
skömmu síðar var Islenska hljóm-
sveitin stofnuð.
Ásgeir Sigurgestsson, sálfræð-
ingur, sem tók þátt í-að stofna
íslensku hljómsveitina með Guð-
mundi og sat í stjórn hennar allt
fram til ársins 1988, segir Guð-
mund hafa komið til sín og farið
fram á að hann tæki þátt í því
verkefni að stofna aðra hljóm-
sveit. Hefðu flestir talið það vera
fásinnu í upphafi. Guðmundi hefði
þó tekist að gera þessa hugmynd
að veruleika. „Guðmundur er í
einu orði sagt eldhugi og það sem
meira er, eldhugi sem hefur út-
hald og er óþijótandi hugmynda^*,
brunnur. Á þessu hefur Islenska
hljómsveitin flotið. “ Ásgeir sagði
Guðmund fyrst og fremst vera
mjög laginn og flinkan að fá fólk
með sér til vinnu. Það væri eitt
af því sem gerði það að verkum
að ýmislegt hefði orðið að veru-
leika sem fáir hefðu haft trú á.
Ólafur Jónsson, upplýsingafull-
trúi Reykjavíkurborgar, tók í
sama streng, en þeir Guðmundur
hafa undanfarin' ár verið með
skrifstofu í sama húsi við
Fríkirkjuveg. „Guðmundur hefur
mjög mikla skipulagshæfileika og
mikinn eldmóð til starfa,“ sagði
Ólafur. „Það er ótrúlegt að einum
manni skuli hafa tekist að gera
allt sem hann hefur gert. Hann
hefur skipulagt starf íslensku
hljómsveitarinnar, stjórnað henni
og séð um að afla tekna samhliða
því að skrifa doktorsritgerð,
stjórna kórum, skrifa greinar,
vinna að dagskrárgerð og kenna.
Maðurinn er einstaklega duglegur
og atorkusamur og sú vinna sem
hann innir af hendi er mjög vönd-
uð.“
SVIPMYND
eflir Steingrím Sigurgeirsson
Morgunblaðið/Sigurður Jónsson
Jón Guðmundsson sérfi-æðingur í frærækt og Karl Einarsson sláttu-
maður kanna árangurinn af slættinum.
Landgræðsla ríkisins:
Fræuppskera af lúp-
ínu í ár nægir til upp-
græðslu 2.000 hektara
Selfossi.
LÚPÍNUSLÁTTUR og frætekja
eru nýhafin hjá Landgræðslunni
í Gunnarsholti. í ár verða slegnir
27 hektarar sem er helmingi
meira en í fyrra. Búist er við að
fræuppskeran af lúpínunni verði
um 2 tonn í ár. í landgræðslusán-
ingu nægir það magn á 2.000
hektara lands. Melskurður og
söfiiun melfræs eru einnig nýhafin
á vegum Landgræðslunnar í Mý-
vatnssveit og í Meðallandi.
Avegum Landgræðslunnar er
búið að sá lúpínu í rúmlega 100
hektara fræakra. Næsta vor verða
80 hektarar af ökrunum komnir í
gagnið og 1991 verður unnt að slá
um 100 hektara til fræöflunar. Ekki
er reiknað með að bæta við fræökr-
um að sinni. Kornbændur í Landeyj-
um eru byijaðir að slá lúpínu til fræ-
tekju. í ljós hefur komið að markað-
ur er fyrir lúpínufræ hjá sveitarfé-
lögum sem vilja standa að upp-
græðslu.
Lúpínufræið er þurrkað í fræverk-
smiðju Landgræðslunnar í Gunnars-
holti og hreinsað. Að sögn Jóns
Guðmundssonar sérfræðings í fræ-
rækt getur lúpínufræið orðið álíka
viðbót og öll sáning með grasfræi
er nú hjá Landgræðslunni. Reiknað
er með að lúpínunni verði fyrst sáð
innan landgræðslugirðinga svo sem
á söndunum við Þorlákshöfn og á
Skógasandi. í landgræðslusáningu
fer eitt kíló af fræi á hektara. Með
því að 90 kíló fáist af hektara á fræ-
ökrunum nægir fræuppskeran, eftir
að allir fræakrar eru komnir í gagn-
ið, til uppgræðslu 8-9000 hektara.
I ár er ekki reiknað með mikilli
uppskeru melfræs vegna þess hversu
veðurfar hefur verið óhagstætt á
Suðurlandi og á Vestfjörðum í sum-
ar. Melurinn blómstraði seint og
óvíst hversu fræmyndunin verður
mikil en gott haust getur skipt miklu
máli.
Settur hefur verið upp nýr búnað-
Unnið að lúpínuslætti á fræakri
við Gunnarsholt.
ur til að þurrka, hreinsa og flokka
melfræ og annað fræ sem berst til
fræverksmiðjunnar í Gunnarsholti.
Melfræið er forþurrkað með einföld-
um súgþurrkunarbúnaði í gámum á
stöðunum þar sem melurinn er skor-
inn. Gámarnir eru síðan fluttir til
verksmiðjunnar og tengdir þar við
þurrkara. Fræið er hreinsað og
flokkað yfir veturinn og búið undir
sáningu. Við hreinsun á melfræinu
er hismið burstað af og þá verður
eftir nakið fræ sem hægt er að sá
með raðsáningarvélum eða úr flug-
vél eftir að það hefur verið húðað
og þyngt með steinefnum.
í fyrra var gerð tilraun með að
sá melfræi í fræakra með það fyrir
augum að spara vinnu við að ná
fræinu. Reiknað er með að árangur
af þessari tilraun komi að einhveiju
leyti í ljós næsta ár.
Sig. Jóns.
Óhrædd
við stein-
bítinn
Þegar Suður-
eyrarbátarnir
koma inn á kvöldin
fara margir niður
á höfti til að fylgj-
ast með lífínu þar
og sýna sig og sjá
aðra. Þessi unga
hnáta var að taka
á móti pabba
sínum og ekki var
sú stutta hrædd
við vígalega tann-
garða steinbít-
anna, sem lágu
þarna í karinu.
Stúlkan heitir
Petra Guðmunds-
dóttir.
Gjaldþrot í Reykjavík:
Steftiir í 50% flölgun milli ára
ÁLÍKA margar gjaldþrota-
beiðnir á einstaklinga og félög
hafa borist skiptaráðandanum í
Reykjavík í ár og allt árið í
fyrra. 1240 beiðnir um gjald-
þrotaskipti höfðu borist síðast-
liðinn miðvikudag en allt árið í
fyrra bárust 1327 beiðnir. Gjald-
þrotabeiðnum hefur Qölgað ár
frá ári síðan 1983 þegar 246
beiðnir bárust borgarfógeta. í
ár hafa hins vegar borist að
meðaltali 37 beiðnir borist á
viku sem þýðir að hverjar tvær
stundir sem afgreiðsla embætt-
isins er opin berast þrjár beiðn-
ir um gjaldþrotaskipti.
etta kemur fram í fréttatil-
kynningu sem Verzlunarráð
íslands hefur sent frá sér. Þar
segir einnig að með sama áfram-
haldi verði gjaldþrotabeiðnir 1930
á árinu öllu eða meira en 50%
fleiri en í fyrra. Beiðnum haldi
hins vegar áfram að fjölga og enn
haili undan fæti í atvinnulífinu
almennt. Sé gengið útfrá óbreyttri
efnahagsstefnu stjórnvalda það
sem eftir lifir ársins kæmi ekíri á
óvart þótt gjaldþrotabeiðnir í
Reykjavík yrðu nær 2100 en 2000,
segir Verzlunarráð.
Aðalheiður Skarphéðins-
dóttir sýnir í Hafnarborg
AÐALHEIÐUR Skarphéðins-
dóttir opnaði í gær sýningu í
Hafnarborg, lista- og menning-
armiðstöð Hafnarfjarðar. Á sýn-
ingunni er grafík og teikningar,
samtals 38 verk.
Sýningin er önnur einkasýning
Aðalheiðar. Hún hefur tekið
þátt í fjölda samsýninga í
Reykjavík, á Norðurlöndunum og
víðar, síðast í Japan. Sýningin
stendur til 10. október.