Morgunblaðið - 11.01.1990, Qupperneq 22

22
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 11. JANÚAR 1990
Það var eins og vorið væri komið í þessa flóðhesta
í dýragarðinum í Madrid á Spáni og þeir létu það
ekkert á sig fá þótt kalt væri í veðri. Eftir að
hafa kysstst og kankast á nokkra stund synti síðan
hvor sína leið.
Fjörugir flóðhestar
Noregur:
Noregur:
Útbreiðsla al-
næmis minnk-
ar jafiit og þétt
Ósló. Frá Rune Timberlid, fréttaritara Morgunblaðsins.
Heilbrigðisyfirvöld í Noregi
segja að dregið hafi verulega úr
útbreiðslu alnæmis í landinu. 118
ný smittilfelli voru skráð í fyrra,
eða 26 færri en árið áðtfr, og
fjöldi þeirra sem smitast hefur
minnkað jafiit og þétt frá árinu
1985.
Hins vegar fjölgar gagnkyn-
hneigðum Norðmönnum, sem smit-
ast af alnæmisveirunni. 35 af hundr-
aði þeirra sem skráðir voru í fyrra
eru gagnkynhneigðir, en flóttamenn
og innflytjendur frá löndum þar sem
smithættan er mikil, einkum Afríku,
eru þar í meirihluta. Af þeim 47
gagnkynhneigðu mönnum sem
skráðir voru í fyrra smituðust aðeins
átta í Noregi.
Þeir gagnkynhneigðu eru aðallega
konur, sem hafa haft mök við eitur-
lyfjasjúklinga er nota sprautur,
tvíkynhneigða eða menn frá þeim
löndum þar sem smithættan er mest.
700.000 af fjórum milljónum
Norðmanna hafa gengist undir mót-
efnamælingar og heilbrigðisyfirvöld
gera ekki lengur ráð fyrir að á með-
al þeirra, sem enn hafa ekki verið
mældir, séu margir smitaðir.
Austur-Þýskaland:
Repúblikan-
ar hyggja á
firamboð í maí
Berlín. Dpa.
VESTUR-ÞÝSKIR þjóðernis-
sinnar i Rcpúblikanaflokknuni
hyggjast láta mjög að sér kveða
í Austur-Þýskalandi, að því er
leiðtogi þeirra, Franz Schoen-
huber, sagði á blaðamannafúndi
í Vestur-Berlín í gær.
Veita opinberan styrk til
veiða á fjarlægum miðnm
40.000 tonn af eldislaxi út af markaðnum
Ósló. Frá Rune Tiraberlid, fréttaritara Morgunblaðsins.
SVEIN Munkejord, nýr sjávarútvegsráðherra Noregs, segir að mikl-
ir erfiðleikar blasi við norskum útgerðarfyrirtækjum í framtíðinni.
Ríkisstjórnin fer ótroðnar slóðir í þeirri viðleitni sinni að tryggja
illa stöddum sjávarútvegi nýja tekjustofna. Akveðið hefur verið að
veita 17 millj. n. kr. (um 160 millj. ísl. kr.) styrk til norskra fiski-
skipa sem haldið verður til veiða á miðum við Astralíu, Nýja Sjá-
land, Chile, Perú og Vestur-Afríku.
Ráðherrann er fylgjandi því að
nýjar úreldingarreglur verði settar
svo að taka megi gömul fiskiskip
úr umferð. Á síðustu 12 árum hefur
7-800 milljónum norskra króna (um
7,5 milljörðum íslenskum) verið
varið í þessu skyni og yfir 700 fiski-
skipum sökkt eða þau rifin.
Odd Nakken, framkvæmdastjóri
Hafrannsóknastofnunarinnar í
Bergen, fullyrti á fundi í Kristian-
sund á föstudag, að ósennilegt
væri að gerlegt yrði að auka þorsk-
og ýsukvóta aftur í Barentshafi
fyrr en í fyrsta lagi eftir fjögur til
fimm ár. Á þessu ári verður þorsk-
kvótinn sem kemur í hlut Norð-
manna rúmlega 10.000 tonn. Hins
vegar sagði Nakken að betur horfði
með loðnustofninn síðustu tvö árin
og væri sennilegt að unnt yrði að
leyfa loðnuveiði í Barentshafi
snemma á tíunda áratugnum, án
þess að hann vildi tímasetja það
nánar.
Sölusamtök norskra fiskeldis-
stöðva hafa ákveðið að grípa til
þess neyðarúrræðis að setja allt að
40.000 tonn af eldislaxi í frystingu
á árinu 1990 svo að ekki komi til
þess að selja þurfi vöruna á undir-
málsverði á heimsmarkaði.
Áætluð heildarframleiðsia nemur
um 150.000 tonnum, en ekki er
búist við að unnt verði að selja
meira en 110.000 tonn yfir lág-
marksverði. Þess vegna verða fisk-
eldisfyrirtækin að taka 1,3 milljarða
norskra króna (tæpa 12 milljarða
ísl. kr.) að láni til að standa undir
kostnaðinum við þessa stóffelldu
frystingu og til að unnt verði að
selja laxinn þegar markaðurinn
getur tekið við honum.
Austur-þýsk stjórnvöld höfðu
daginn áður bannað Schoenhuber
að koma til Austur-Þýskalands á
þeirri forsendu að hann hefði tekið
þátt í fasískri starfsemi. „Við hyggj-
umst finna leiðir til að koma kynn-
ingarbæklingum í tonnatali til Aust-
ur-Þýskalands,“ sagði Schoenhuber
og bætti við að þegar hefði 100.000
bæklingum verið dreift í landinu.
Hann sagði að flokkur sinn myndi
taka þátt í austur-þýsku kosningun-
um, sem áformaðar eru í maí. Repú-
blikanar stefndu „ekki að öðru eða
þriðja sæti, heldur sigri“. Hann
kvartaði yfir því að austur-þýskir
stuðningsmenn Repúblikanaflokks-
ins hefðu sætt ofsóknum og ellefu
þeirra hefðu verið handsamaðir.
Nýjar álögnr á ferða-
menn í Bandaiákjmium
Flórída. Frá Atla Steinarssyni, fréttaritara Morgunbláðsins.
UM áramótin gengn í gildi ný bandarísk lög sem valda ferdafólki
sem kemur til Bandaríkjanna auknum útgjöldum. Bandaríkjaþing
ákvað fyrir jólafrí sitt að leggja nýja skatta á ferðamenn og hækka
eða framlengja aðra sem fyrir voru. Er þetta gert sem veikburða
tilraun til að draga úr hinum gífúrlega fjárlagahalla.
Frá og með 1. janúar á þessu
ári þarf hver farþegi sem stígur um
borð eða frá borði á skemmtiferða-
skipi að greiða 3 dollara í skatt.
Skatturinn leggst á allar siglingar
sem taka meira en sólarhring og
16 farþegar eða fleiri taka þátt í.
Skatturinn leggst einnig á skip sem
bjóða upp á „spilavítis“-siglingar
út fyrir landhelgina og leggja upp
frá Bandaríkjunum.
Skattur á hvern farþega í miili-
landaf lugi, sem verið hefur 3 dollar-
ar á farþega, hækkar um helming
og verður 6 dollarar.
Þá verður áfram í gildi 8% skatt-
ur á öll fargjöld í innanlandsflugi
í Bandaríkjunum. Áður hafði verið
talað um að lækka þennan skatt
um helming um áramótin en á
síðustu stundu var ákveðið að fram-
lengja skattinn út árið 1990.
Einnig var ákveðið að viðhalda
10 dollara sérstökum skatti á hvern
farþega í millilandaflugi og sigling-
um með skemmtiferðaskipum. Þessi
skattur rennur til tollþjónustunnar
og útlendingaeftirlitsins. Hann hef-
ur verið í gildi um nokkurra ára
skeið.
Nýi skatturinn á farþega
skemmtiferðaskipa er talinn munu
gefa 10,5 til 12 milljónir dollara í
ríkiskassann á ári. Miklar álögur
voru fyrir á farþega skemmtiferða-
skipa. Þannig hafa þeir greitt mjög
há hafnargjöld sem leggjast ofan á
auglýst farmiðaverð. Þessi gjöld
nema 35 dollurum í Miami, 40 í
San Juan, 38 dollurum í Los Ángel-
es, 55 dollurum í Vancouver og 95
dollurum í Lissabon og London.
Tvöföldun farþegaskatts í milli-
landaflugi mun skapa 114 milljóna
dcliara tekjur en 8% skatturinn á
fargjöld í innanlandsflugi skapar
ríkissjóði 3 milljarða dollara tekjur.
Báðir þessar skattar eru „eyrna-
merktir“ áætlun um úrbætur og
auknu öryggi í flugi og á flugvöll-
um, en hafa að mestu leyti stöðv-
ast (eða gufað upp) í ríkiskassan-
um.
Tékkóslóvakía:
Vandræði í Skoda-verksmiðj-
um eftir að fangar fengu frelsi
TAFIR urðu á framleiðslu bíla í Skoda-verksmiðjunum í Mlada Bo-
leslav í Tékkóslóvakíu í byrjun ársins, eftir að Vaclav Havel, forseti
landsins, hafði veitt föngum sakaruppgjöf. Um 1.600 af bestu starfs-
mönnum verksmiðjunnar hurfú þá frá störfum í henni en þeir unnu
þar allir sem fangar. Þarna eru meðal annars smíðaðir um 50.000
bifreiðar til útflutnings að sögn bandaríska blaðsins The New York
Times.
Frantisek Brodsky, blaðafulltrúi
verksmiðjunnar, sagði að þetta
væri eins og að plága hefði gengið
yfir og hrifsað með sér 1.551 starfs-
mann. Það munaði um minna en
þessi fjöldi væri um tíundi hluti
starfsmanna Skoda. Hann sagði,
að í 20 ár hefði verksmiðjan fengið
vinnuafl frá fangelsisyfirvöldum.
Fleiri áttu undir högg að sækja
en Skoda. I sjónvarpi var skýrt frá
því, að Agrozet, framleiðandi land-
búnaðarvéla í Brno, hefði lamast
vegna þess að 320 fangar, sem þar
unnu, hlutu frelsi. Sömu sögu var
að segja um ýmis önnur iðnfyrir-
tæki.
Brodsky sagði að ákveðið hefði
verið að fá fanga til vinnu hjá Skoda
fyrir 20 árum vegna skorts á vinnu-
afli. Hann fullyrti að énginn
pólitískur fangi hefði unnið í verk-
smiðjunum. Þar hefðu verið fangar
í svokölluðum öðrum hópi, sem
hefðu hlotið innan við fimm ára
frelsissviptingu svo sem fyrir ólæti
á almannafæri eða fyrir að vera
stöðugt atvinnulausir.
Eftir að fangarnir sluppu úr búð-
um sínum við verksmiðjuna sneru
stjórnendur hennar sér til þeirra
með tilmælum um að þeir kæmu
þar til starfa sem fijálsir menn fyr-
ir „mjög góð laun“ eins og segir í
dreifibréfi sem fyrrverandi föngun-
um var afhent.