Morgunblaðið - 01.06.1990, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 1. JÚNÍ 1990
37
Hjónaminning:
Stefanía Jensdóttir
Pétur Finnbogason
Fædd 5. ágúst 1893
Dáin 22. apríl 1972
Fæddur 2. maí 1894
Dáinn 22. april 1990
Þann 2. maí sl. var til moldar bor-
inn í Ögurkirkjugarði Pétur Finn-
bogason fyrrum bóndi á Hjöllum í
Ögurhreppi en hann andaðist 22.
apríl sl. á Sjúkrahúsi ísafjarðar eft-
ir stutta legu. Pétur var fæddur á
Þórðareyri í Skötufírði 2. maí 1894
og var því tæpra 96 ára gamall,
þegar hann lést.
Foreldrar Péturs voru hjónin
Finnbogi Pétursson á Litlabæ í
Skötufirði og kona hans, Soffia
Þorsteinsdóttir. Þau bjuggu allan
sinn búskap á Litlabæ.
Pétur ólst upp hjá foreldrum
sínum ásamt stórum systkinahópi
við hin ýmsu hefðbundnu störf til
sjós og lands, eins og tíðkaðist á
vestfírskum heimilum í þá daga. I
foreldrahúsum vandist hann mikilli
eljusemi, nýtni og hirðusemi á öllum
sviðum og mun óefað oft á lífsleið-
inni hafa þurft á þeim eiginleikum
að halda.
Á Litlabæ var stundaður sjór
jöfnum höndum við búskapinn, og
var svo á öllum bæjum við Skötu-
fjörð, sem var talinn fisksælastur
þeirra fjarða er skerast suður úr
Djúpinu. Var honum enda oft líkt
við handraðann í „Gullkistunni“
eins og ísafjarðardjúp var gjarnan
nefnt.
Þann 27. október 1917 kvæntist
Pétur ■ Stefaníu Jensdóttur, sem
fædd var á Oddsflöt í Grunnavíkur-
hreppi 5. ágúst 1893. Byijuðu þau
þá búskap á Litlabæ, með foreldrum
Péturs og síðar einnig með Krist-
jáni bróður hans. En Kristján átti
fyrir konu Guðbjörgu systur Stef-
aníu konu Péturs.
Það segir sig sjálft, að þröngbýlt
muni hafa verið á Litlabæ fyrir
þijár ijölskyldur, bæði hvað hús-
næði snertir og jarðarafnot, enda
er Litlibær ekki kostarík jörð, og
reyndar byggð út úr annarri jörð,
Hvítanesi. En eins og fyrr segir var
það sjórinn, sem öllu bjargaði.
Árið 1929 kaupir Pétur jörðina
Hjalla sem er hinumegin við Skötu-
fjörðinn, gegnt Litlabæ og flytur
þangað með fjölskyldu sína, en þá
voru bömin orðin sjö.
Það verður ekki sagt með réttu
að Hjallar séu kostarík jörð, frekar
en Litlibær. Búskaparskilyrði eru
þar takmörkuð og fóðrar jörðin
ekki nema 2-3 kýr og 50-60 ijár.
Samt sem áður var jörðin Pétri
notadrjúg og olnbogarými miklu
meira en á Litlabæ, enda búnaðist
honum alla jafna vel á Hjöllum,
innan um alla steinana.
Bæjarstæðið á Hjöllum er líklega
með því sérkennilegasta, sem gerist
á öllu landinu, og þótt víðar væri
leitað. Bærinn stendur eiginlega í
miðri íjallshlíð á mjóum hjalla, en
vel grösugum. Sjávargatan má
heita snarbrött og aðeins fær gang-
andi manni. Öll aðföng varð að
bera á bakinu frá sjónum. Að vísu
var lagður vegur eiginlega bakdyra-
megin síðar meir, en það var ekki
fyrr en Pétur var farinn frá Hjöll-
um, sem sú framkvæmd kom til
sögunnar. Eins og fyrr segir byggð-
ist lífsafkoma manna við Skötu-
fjörðinn öðrum þræði á sjávarafla,
og var það reyndar þannig víðast
í djúpinu. Fljótlega lét Pétur smíða
fyrir sig góðan dekkaðan bát, sem
hann nefndi „Helgu". Þessi bátur
átti eftir að verða Pétri mikið
happaskip. Og á honum réri Pétur
síðan alla sína formannstíð. Það var
líka passað vel upp á að „Helgu“
væri vel við haldið, og. þar voru
allir hlutir í lagi, bæði vél og bát-
ur, enda byggðist afkoma ijölskyld-
unnar að miklu leyti á þessu at-
vinnutæki. Pétur var mikill og far-
sæll sjómaður, og á sjónum var
hugur hans allur, ef svo mætti að
orði komast.
Hann var fæddur sjómaður. Eftir
að Pétur eignaðist Helgubátinn
voru honum allir vegir færir. Sótti
hann sjóinn vítt og breitt um allt
djúpið, þar sem fiskurinn gaf sig
best til hverju sinni. Gat þó stundum
orðið nokkuð langsótt, jafnvel út á
Bolungarvíkurmið, eða undir
Grænuhlíð, þegar sá „guli“ lét
standa á sér að ganga í Djúpið. Á
þessum árum var töluverð útgerð í
Ógurhreppi, sérstaklega úr Ögur-
nesi og Ögurvík, enda oft ágætt
fiskirí innum allt djúp. Eingöngu
voru það línuveiðar, sem voru
stundaðar.
Pétur á Hjöllum stóð að mörgu
leyti vel að vígi í sinni sjósókn með
alla sína frísku og duglegu stráka
sem vanist höfðu volkinu frá blautu
barnsbeini, enda síðar meir eftir-
sóttir sjómenn á stóru bátunum í
veiðistöðum utanvert við Djúpið.
Óefað hafa líka dætur Péturs ekki
látið sitt eftir liggja, þegar mikið
lá við. Á þessum árum var venju-
lega fiskmóttaka i Ögurvík eða
Ögurnesi, en á stríðsárunum síðari
varð oftast að fara með fiskinn til
ísafjarðar í fiskmóttökuskip, sem
fluttu hann til Englands. Voru það
tímafrekar ferðir, en menn höfðu
gjarnan samstarf hver við annan
og skiptust á um að fara ferðirnar.
Árið 1959 hætti Pétur búskap á
Hjöllum og flytur til ísaijarðar enda
var nú svo komið að 'fiskigengd
hafði mjög minnkað í djúpinu.
Pétur var ekki í neinum vafa um
orsakirnar til þeirra ' miklu um-
skipta. Hið skefjalausa og sífellda
botnvörpuskrap, sem rækjuveiðun-
um fylgdi, taldi hann aðalskaðvald-
inn, enda fór það svo að fiskur lagð-
ist alveg frá í djúpinu og má heita
að þar hafi verið dauður sjór síðustu
tvo-þijá áratugina.
Þegar Pétur flytur frá Hjöllum,
kaupir hann sér lítið hús á Isafirði
og býr þar vel um sig. Stundaði
hann róðra á Helgubátnum í nokkur
ár.
Á ísafirði voru aðstæður allt aðr-
ar og betri en á Hjöllum, a.m.k.
þurfti hann ekki að byija á því
þegar hann fór á sjóinn að klöngr-
ast niður Hjallabakkana bratta og
sleipa oft í kolniða myrkri. Aðstæð-
ur að öðru leyti voru líka allt aðr-
ar, svo sem með afsetningu aflans
og fleira. Þegar Pétur hætti endan-
lega róðrum, settist hann síður en
svo í helgan stein, það átti ekki við
hann.
Hann fór þá að vinna í Norður-
tanganum hf. við fiskflökun og
hvað sem fyrir kom og þótti liðtæk-
ur í besta lagi, þótt farinn væri að
eldast.
Þeim Stefaníu og Pétri varð 9
barna auðið og komust átta þeirra
til fullorðins ára. Einn dreng, Jens,
misstu þau 8 ára að aldri. Af börn-
um þeirra hjóna fluttust fímm til
Reykjavíkur og staðfestust þar, en
þau voru Hallgrímur, en hann var
elstur barna og er nú látinn, Hulda
Júlía og Sigrún, sem eru tvíburar,
Jens og loks Helga, sem er yngst
systkinanna, fædd 1932.
Þijú barna þeirra hafa átt heima
hér vestra en þau eru Finnbogi sem
var næstelstur, átti heima á ísafirði
en lést á síðastliðnum vetri. Kristján
bóndi í Svansvík í Reykjafjarðar-
hreppi og loks Steingrímur bóndi á
Garðstöðum í Ögurhreppi og eiga
þau þijú börn.
Steingrímur bjó á Hjöllum í 19
ár eftir að Pétur flutti til ísafjarð-
ar. Hjallar eru nú í eyði.
Stefanía kona Péturs lést þann
22. apríl 1972 eftir mikla van-
heilsu, og var jarðsett í Ögurkirkju-
garði þann 2. maí 1972. Einkenni-
leg tilviljun getur það talist að dán-
ardægur og jarðarfarardag þeirra
beggja skyldi bera upp á sömu
mánaðardaga. Má það í rauninni
teljast táknrænt upp á sambúð
þessara samhentu og samvöldu
hjóna, sem jafnan stóðu saman í
harðri lífsbaráttu. Það má nærri
geta að hlutur húsfreyjunnar var
stór á þessu barnmarga heimili,
enda hefur uppeldi og forsjá barn-
anna aðallega hvílt á hennar herð-
um.
Börn þeirra Péturs og Stefaníu
eru hið mesta myndar- og atgervis-
fólk, sem öll hafa komið sér vel
áfram og reynst hinir nýtustu borg-
arar. Þau hjón ólu upp einn dóttur-
son, Pétur að mestu leyti, og oft
áttu mörg barnabarna þeirra gott
athvarf hjá afa og ömmu á Hjöllum.
Afkomendur Péturs og Stefaníu
munu nú orðnir 68.
Með fráfalli Péturs á Hjöllum er
horfinn af sjónarsviðinu mikill per-
sónuleiki og minnisstæður maður,
öllum sem honum kynntust. Hann
var hispurslaus og ákveðinn, og
sagði sína meiningu hreint út og
var ekki að sleikja utan af hlutun-
um. Hann var gæddur mikilli
kímnigáfu, var alltaf léttur og
ákveðinn í máli og engin lognmolla
í kringum hann.
Við nágrannar hans hér í Vigur
höfðum af honum og fjölskyldu
hans náin og margvísleg kynni. Oft
stakk hann hér við stafni, þegar
hann átti leið um, ýmist í sjóferð-
um, kaupstaðarferðum eða annarra
erinda. Gestrisni, hjálpsemi og
greiðvikni var honum í blóð borin.
Var hann því hér alla tíð aufúsu-
gestur.
Við sveitungar Péturs Finnboga-
sonar þökkum honum samfylgdina
og óskum honum góðrar ferðar til
æðri heimkynna og góðrar heim-
komu til vina og ættingja.
Afkomendum þeirra hjóna óskum
við alls velfamaðar.
Baldur Bjarnason, Vigur
t
Ástkær eiginkona mín, dóttir, móðir, tengdamóðir og amma,
ELÍN ÓLAFSDÓTTIR,
Akurgerði 35,
verður jarðsungin frá Bústaðakirkju í dag, föstudaginn 1. júní,
kl. 13.30.
Þeim, sem vilja minnast hennar, skal bent á líknarstofnanir.
Guðbjartur Guðmundsson,
Jónina Pétursdóttir,
Linda Guðbjartsdóttir, Magnús Ársælsson,
Steinunn H. Guðbjartsdóttir, Erlendur Magnússon,
Pétur Guðbjartsson, Svanfríður Hjaltadóttir,
Jónína Guðbjartsdóttir, Kolbeinn Ágústsson,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Elskuleg systir okkar og móðursystir,
HÓLMFRÍÐUR JÓNSDÓTTIR
frá Skagnesi,
Norðurbrún 1,
verður jarðsungin frá Fossvogskapellu föstudaginn 1. júní
kl. 1 5.00. Jarðsett verður í Fossvogskirkjugarði.
Ólöf Jónsdóttir,
Aðalheiður Jónsdóttir,
Sigrfður Jóna Clausen.
Minning:
Hermann Gíslason
Kallið er komið,
komin er nú stundin,
vinaskilnaðar viðkvæm stund.
Vinimir kveðja
vininn sinn látna,
er sefur hér hinn síðsta blund. (V.Briem)
Þessar ljóðlínur komu upp f huga
minn er vinur okkar hjónanna
kvaddi þetta líf, fyrirvaralaust við
starf sitt, 9. maí síðastliðinn og lá
meðvitundarlaus þar til kallið kom
að kvöldi 22. maí.
Haddi, svo var hann ætíð kallað-
ur, var mikill heimilisvinur okkar
og nær sú vinátta yfir 40 ár. Nú
heyrum við ekki lengur kunnugt
fótatak né gamalkunnu orðin „sælt
veri fólkið“, þegar hann kom í heim-
sókn. Haddi var vinafastur og hlýr
þeim sem hann kynntist og sást það
best á vináttu hans við gamla skips-
félaga, sem hélst fram að hinsta
degi.
Haddi var sjómaður frá unglings-
aldri, lengst var hann hjá Eimskipa-
félagi íslánds og síðast á Skeiðs-
fossi uns hann var seldur úr landi.
Þá kom hann í land og fékk vinnu
hjá Eimskipafélaginu og þar kom
hans hinsta andvarp.
Haddi fór oft með okkur hjónum
í stuttar veiðiferðir og þar fannst
honum gott að komast frá ysi og
skarkala borgarlífsins. Þar naut
hann sín við kyrrðina og friðinn,
sem fylgir því að vera með náttúr-
unni við fallega á eða vatn.
Haddi sagði stundum við mig,
að hann saknaði þess alltaf að heyra
ekki lengur niðinn frá skipsvélinni
og eins þegar skipið klyfi öldurnar.
Þessi hljóð voru honum svo kær
eftir langa sjómennsku.
Ég ætla ekki að hafa þessi orð
of mörg, bara örstutta kveðju frá
okkur hjónum og einnig frá börnutn
okkar sem þakka honum góð kynni
í gegnum árin.
Við óskum þessum vini góðrar
heimkomu á landi ljóss og friðar,
hafí Haddi okkar þökk fyrir allt það
góða sem hann skilur eftir í huga
okkar.
Börnum, stjúpbörnum, tengda-
börnum og barnabörnum sendum
við innilegar samúðarkveðjur og
biðjum þess að góður Guð verði
með ykkur í þessari sorgarstundu.
„Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt." (V.Br.)
Inga og Þórir
+
Þökkum innilega samúð og vinarhug við andlát og útför
STEINUNNAR JÓNASDÓTTUR
frá Njarðvík.
Sérstakar þakkir eru færðar starfsfólki og vistmönnum Garðvangs
í Garði fyrir margra ára samveru.
Hulda Einarsdóttir, Helga Egilsdóttir,
Sigrún Einarsdóttir, Friðrik Valdimarsson,
Ólafur H. Egilsson, Halla Jónsdóttir
og fjölskyldur.
+
Innilegar þakkir færum við öllum, sem auðsýndu okkur samúð
og vinarhug við fráfall og útför
BALDVINS LÚÐVÍKS SIGURÐSSONAR
frá Hælavík,
Bergstaðastræti 43a,
Reykjavík.
Sérstakar þakkir viljum við færa starfsfólki lungnadeildar Vífils-
staðaspítala.
Halldóra Guðmundsdóttir,
börn, tengdabörn og barnabörn.
..... .................. .1.1.11. .................