Morgunblaðið - 14.11.1990, Qupperneq 44

44
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 14. NOVEMBER 1990
„Get'Ur&u sagt: mer t)i vegartiL Lihdar-
göio, Bamnahlié, UnharbhXat, l/estur-
bergs og tfofsuacco-götu?"
Og aðeins þetta: Næsta
kökukefli verður að vera
eikarkefli.
HÖGNI HREKKVÍSI
Er efnishyggja marxismans raunsönn?
Til Velvakanda.
Við vitum að marxismi er ekki
aðeins hagfræðikerfi, heldur einnig
heimspekikerfi. Karl Marx var nem-
andi í guðfræði í Trier og síðar
varð hann guðleysingi hjá F. Feu-
erbach í Berlín og þar með var
ekki lengur rúm — hvorki fyrir guð
né trúmál — í baráttu hans og F.
Engels til að bæta kjör og hag verk-

Ósæmandi myndir Til Velvakanda. Eini og litill þesaarar Krcinar ber ur 4 Þ',aan ,hu*sa'1' éK- með aír aep ég farir mlnar ekki »r éK butn fi "lönpm*. slétUr. Fyrir skömmu þurfb éK afl m,K v»nU*- Kekl< éK1(1 »fKJ«Wu: fara ( annari konar innkaupaleið- borð,nu v,u menn 1 forml angur heldur en ég er vön. Að sjálf- “kl*u« ðagatals var mynd af fá- rógflu fannst mér það ekki mikið klæddn konu i ögrandi stellmgu. mál að kaupa slöngu, svo ég för 1 Þ»ð vantaði ekki. pawlnnn 1 daga- verslun eina á höfuðborgarsva-ðinu L»linu v»r nnn °K afgreiðslufólklð sem selur sKkan vaming. brgar inn m»r*“,t * »ýnd«»l. Kamv.sku- v»r komið v.U ég mér ró bMu- “mHt» hvvrn d*K “m d"5 borðinu og viti menn. Við mér Mér v»r »“ln >°k,ð <« f6r hí,m blasti sjón sem ég hélt að væri slöngulaus - og reið. Utum ver. bara á kafTistofum karlavinnustaða. pf Þ*rs«,r þurf»nd' nM'nn h,,fðu slíkt Á afgreiðslulxirðinu sjálfu var mynd -*kr»ul' hangandi I privatherbergj- af allsnaktri kynsystur minni ( um fynrta-kja sinna. Kn að láta það vsegast aagt, ansi „bjóðandi- alell- hinK» fynr »»“ »uICum h»k v« ingu. Ég hugsaði með mér að best búðarixirð er gjórsamlega óþolandi. e vseri að horfa 1 aðra áU svo þessi tr »*VPK handviss um. að ég er viöbjóður ven ekki fyrir augum *kki fymtl vjfakiptavinunnn nveð mér. Það tók ekki betra við, þvl á »,ðf<Tðiskennd 1 þessum buðum. En næsta vegg voru tvö plaköl af tómu k*nn,'k, »* Brm Untur ekk' gerð. W fsuk nú heldur betur 1 hF',a s/>r (*■«* ** rr orð,n hund' mig. Verslun. þar sem við máui ** 4 *ð *4 -°Pn*r °K >>)ó6^dr búast Mð kvenfólk neki inn nefið kyn»y«tur hanga uppi á óllum öðru hvoru bar ekki meiri virðmgu veKK)um °K N •■kk, ‘»nKur fyrir þvf cn þetta. Að sjálfsögðu fór þegjanði. -Svon. myndav.l er I alla égburtuánb- - * ■ -oa nokkum st»* óeðlilegt og óaæmandi. f.g
Raunasaga
Til Velvakanda.
Þann 6. þ.m. birtist hér í dálkun-
um dapurleg frásögn Eyrúnar Inga-
dóttur sem lenti í hneykslanlegri
lífsreynslu hér um daginn þegar
hana vantaði siöngu.
Eyrún hafði vegna erindis síns
allsendis óhult farið inn í verslun á
höfuðborgarsvæðinu sem selur
slöngur.
Vart er hún komin inn fyrir þeg-
ar við henni blasir hreinasti viðbjóð-
ur, mynd af nakinni konu, og ekki
gat Eyrún betur séð en að sú væri
í „bjóðandi stellingu“.
Yfirbuguð af þessari hneisu rauk
Eyrún á dyr og hugðist kaupa sína
slöngu hjá siðsamari kaupmanni
En viti menn, ekki tók betra við.
Hér hékk dagatal uppi á vegg, og
þótt Eyrún reyndi að líta sem fljót-
ast undan, þá sá hún ekki betur
en að hér væri aftur komin mynd
af alstrípaðri kynsystur, og greini-
legt var á stellingunni að einnig sú
myndi tii í tuskið.
Það þarf engan að furða þótt hin
fróma slöngukona ryki á dyr, slöng-
ulaus. Hvílík hneisa, guð minn góð-
ur.
En nú vita líka allir Reykvíkingar
hvað það er ósiðsamlegt að rápa
um í búðum Reykjavíkur.
R.R.
amanna í heiminum. Þeir héldu því
fram að trúin (trúarlíf) væri „Ent-
fremdung“: Afkynning mannsins;
að hann hverfi frá markmiði lífsins
á jörðinni, ef hann reyni að sækja
hamingjuna til annars lífs. Trúin
væri það ópíum, sem hindraði
stéttabaráttu og prédikaði þolin-
mæði. Hagfræðileg stefnuskrá K.
Marx og F. Engels birtist 1848:
Kommúnistaávarpið.
Eins og Mikhaíl Gorbatsjov er
mikilvægur dómari fyrir okkur um
hagfræðilegt kerfi, þá gegnir Lúð-
■vik Althusser, alkunnur franskur
heimspekingur kommúnismans,
sama hlutverki varðandi heimspeki-
legt kerfi marxismans, a.m.k. með
lífsreynslu sinni. Hann dó í október
sl. í Frakklandi, en var fæddur í
Alsír 16. október 1918. Hann varð
kommúnisti 1948. Bók hans „Um
Marx“ 1965 hafði mikil áhrif. Aðr-
ar bækur fylgdu svo á eftir, t.d.
„Fjármagnið" — höfuðverk Marx.
— Skv. Althusser er miðdepill marx-
ismans stéttabarátta í lífí verka-
manna. Árið 1969 skrifaði hann
„Lenín og heimspekin". Við vitum
Snilld, fegurð
og fjölhæfni
Velvakandi góður.
Ég get ekki orða bundist, svo
mikið þakklæti býr innra með mér
til Sjónvarpsins fyrir þáttinn Fólk-
ið í landinu, sem fluttur var þann
11. nóvember. Viðmælandinn,
Guðrún Einarsdóttir, Sellátrum,
er glæsilegur fulltrúi hinna hóg-
væru í landinu, listakona svo undr-
un vekur. Hvílík snilld, fegurð og
fjölhæfni. Ég verð hugfangin.
Þökk sé henni einnig fyrir for-
dæmið sem hún gefur samferða-
fólki og segir hiklaust frá því að
trúin á boðskap Biblíunnar sé það
eina sem gildi í baráttu lífsins.
Mér hefur verið sagt af þeim sem
gjörla þekkja, að hún sjálf hafí
fengið illkynja sjúkdóm og gengið
í gegnum sali sorgar og erfiðleika
með reisn. Kærar kveðjur og inni-
legar þakkir sendi ég listakonunni
yfir fjöll og firnindi.
Filippía Kristjánsdóttir
að Lenín kenndi að siðfræði komm-
únismans væri hagur eða ábati
kommúnistaflokksins og að hann
viðurkenndi ekki háleitar hugmynd-
ir opinberunartrúar.
Á árunum 1960-70 hafði Alt-
husser mikil áhrif meðal stúdenta.
En bagalegt var að hann þagði um
„Goulag-eyjaklasann“, auk þess
sem honum tókst ekki að afsaka
eða réttlæta misgerðir Stalíns. Hinn
16. nóvember 1980 kyrkti hann eig-
inkonu sína, sem var þjóðfélags-
fræðingur. Á árunum 1981 til 1984
hraktist hann á milli geðveikraspi't-
ala.
Einn kaþólskur heimspekingur
hélt þó enn sambandi við hann. Það
hljómaði ekki ósvipað og erfðaskrá,
þegar Althusser skrifaði honum:
„Skrifa þú líka um líf þitt. Ég hef
skrifað tvö hundruð blaðsíður um
mitt, en það er saga hræðilegra
svöðusára."
Samkvæmt hagfræði og heim-
speki kommúnismans á lífið að enda
í hamingju á jörðinni. Er það kerfi
raunsatt eða raunhæft?
Séra Jón Habets
Týndur köttur
Kötturinn á myndinni heitir
Jenni. Þeir sem hafa séð hann eru
vinsamlega beðnir að hringja í síma
35534.
-------------
Hjól
Nýtt fjólublátt kvenhjól hvarf frá
Ránargötu 8 fyrir nokkru. Einungis
örfá eins reiðhjól eru til í bænum
og er það því auðþekkt. Þess vegna
er skorað á þann sem tók hjólið að
skila þvi aftur nú þegar. Einnig eru
þeir sem upplýsingar geta gefið um
hvar hjólið er nú niður komið eða
búa yfir einhveijum upplýsingum,
sem að gagni geta komið við að
hafa upp á því, vinsamlegast beðn-
ir að hringja í Fjólu í síma 625244
á vinnutíma.
Víkveiji skrifar
skýrslu utanríkisráðherra sem
var lögð fram á Alþingi á dög-
unum vakti orðnotkun á tveimur
stöðum athygli Víkverja. í fyrsta
lagi var það orðið ríkisoddvitar og
hins vegar að utanríkisráðuneytið
skyldi nota ensku skammstöfunina
CSCE um Ráðstefnuna um öryggi
og samvinnu í Evrópu.
Venjulega er talað um leiðtoga-
fund í fjölmiðlum, þegar rætt er
um að æðstu menn ríkja hittist. Á
slíkum fundum eru forsætisráðherr-
ar í meirihluta en þar sitja einnig
forsetar, svo sem frá Bandaríkjun-
um og Frakklandi, þegar um fundi
á vegum Atlantshafsbandalagsins
er að ræða. Þess vegna er of
þröngt að tala um ibrsætisráðherra-
fundi og hefur orðið leiðtogafundur
almennt verið notað um slíkar sam-
komur.
í skýrslu utanríkisráðherra er
hins vegar tekið til við að tala um
ríkisoddvita með samræmdum
hætti og til dæmis er birt þar yfir-
lýsing ríkisoddvitafundar Átlants-
hafsbandalagsins í London, svo að
orðalag skýrslunnar sé notað. Ef
Víkverji man rétt hefur Tómas Á.
Tómasson sendiherr’a verið sérstak-
ur talsmaður þess, að þetta orð sé
notað. Verður skýrsla ráðherrans
ekki skilin á annan hátt en þann,
að sjónarmið Tómasar hafí sigrað
í umræðum innan ráðuneytisins um
málið, því að i stjórnarráðinu taka
menn ekki jafn afdrifaríkar ákvarð-
anir og þessa umræðulaust.
XXX
Víkverji hlakkar til að sjá, hvort
orðið ríkisoddviti á eftir að
ryðja sér almennt rúms. Hann er
þeirrar skoðunar að það hafi ráðið
miklu um að tekið var til við að
notá orðið Evrópubandalag um það
sem áður var kallað Efnahagsband-
alag Evrópu, að það var notað í
skýrslu utanríkisráðherra, þegar
Ólafur Jóhannesson gegndi emb-
ættinu 1980-83.
Utanríkisráðuneytið hafði áreið-
anlega frumkvæði að því, að
skammstöfunin ROSE var innleidd
í íslensku, þegar rætt er um Ráð-
stefnuna um öryggi og samvinnu í
Evrópu, sem einnig er nefnd Hels-
inki-ráðstefnan, því að samþykktin
sem er forsenda fyrir öllu ráðstefnu-
haldinu_ var undirrituð í Helsinki
1975. í skýrslu utanríkisráðherra
nú bregður hins vegar svo við, að
tekið er til við að nota stafina CSCE
um ráðstefnuna, en með þeim er
vísað til Conference on Security and
Cooeperation in Europe. Hvers
vegna hefur ráðuneytið fallið frá
því að nota RÖSE?
XXX
Víkveiji fær ekki orða bundist
um fráganginn á íslenska
textanum á hinni ágætu kvikmynd
Góðir gæjar, sem sýnd er í Bíoborg -
inni um þessar mundir. Hann morar
í villum, einkum prentvillum. Er
furðulegt að nokkrum skuli detta í
hug að bera slíka framleiðslu á
borð fyrir almenning.
Að gerð þessarar myndar standa
vandaðir listamenn. Er Víkveiji
ekki viss um, að sómá síns vegna
myndu þeir sætta sig við að verk
þeirra væri sýnt Islendingum með
þessum hætti, ef þeir fengju fréttir
af hinum óvandaða texta. Víkveiji
skorar á kvikmyndagagnrýnendur
fjolmiðlanna að þeir geti um frá-
gang á þýðingum í gagnrýni sinni.
Með því fengju þýðendur áðhald
sem kynni að bæta vinnubrögð og
frágang.