Morgunblaðið - 20.03.1992, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 20. MARZ 1992
Áherslur launþegasamtaka í velferðarmálum;
Lántaka kemur
ekki til greina
- segir Jón Baldvin Hannibalsson
ALÞÝÐUSAMBAND íslands, Bandalag starfsmanna ríkis og bæja og
Kennarasamband íslands kynntu í gær stjórnvöldum sameiginleg
áhersluatriði samtakanna í velferðarmálum. Jón Baldvin Hannibalsson,
utanríkisráðherra, segir að svar stjórnvalda muni liggja fyrir eftir
helgi, en það sé ljóst að aðgerðir sem leiði til aukinnar lántöku hins
opinbera komi ekki til greina, þar sem það stangist á við markmið um
stöðugleika, atvinnuöryggi og lækkun vaxta. Hins vegar sé ríkisstjórn-
in að sjálfsögðu reiðubúin til þess að fara ofan í saumana á gagnrýnis-
atriðum, ef sýnt væri fram á með rökum að einhverjir hópar hefðu
orðið sérstaklega fyrir barðinu á sparnaðaraðgerðum stjórnvalda, en
sem kunnugt væri hefði þess verið gætt við gjaldtöku vegna þjónustu
að hlífa sérstaklega barnafjölskyldum, öldruðum og öryrkjum. í dag
munu samninganefndir launþegasamtakanna hittast og í kjölfarið
munu opinberir starfsmenn funda með Samninganefnd ríkisins og Al-
þýðusambandið með vinnuveitendum.
„Við kynntum þessi atriði og sögð-
um að við væntum þess að það yrði
komið til móts við okkur,“ sagði
Ögmundur Jónasson, formaður
BSRB í samtali við Morgunblaðið.
„Við skýrðum hvemig stæði á því
að menn hefðu farið fram með kröf-
ur um kaupmáttaraukningu á mjög
lágum nótum. Það væri vegna þess
að fólk vildi standa vörð um velferð-
arkerfið og fyrst láta bæta hag þeirra
sem hefðu orðið fyrir mestri skerð-
ingu en mættu jafnframt minnst
verða fyrir henni, sjúklingar og
barnafólk," sagði hann ennfremur.
Hann sagði að þau væntu þess að
vel yrði tekið á þessu erindi. Þau
legðu megináherslu á heilbrigðismál-
in, þ.ám. að ekki yrði tekið gjald af
þeim sem kæmu á heilsugæslustöðv-
ar eða til heimilislækna. Hámark
verði sett á greiðslur vegna læknis-
og lyíjakostnaðar, greiðslur vegna
krabbameinsleitar verði felldar niður
og flatur niðurskurður á sjúkrahús-
um komi ekki niður á þjónustustigi.
Flugleiðir hf.:
Tap af iniianlandsflug1-
inu 144 milljónir í fyrra
TAP af innanlandsflugi Flugleiða
varð alls um 144 milljónir króna
árinu 1991 sem er um 12% af veltu
þess. Á aðalfundi félagsins í gær
kom fram að afkoma innanlands-
flugsins hefði verið með öllu óvið-
unandi undanfarin ár og eitt þýð-
ingarmesta verkefni félagsins nú
væri að snúa þessu tapi í hagnað.
í ræðu sinni benti Hörður Sigur-
gestsson, stjómarformaður félags-
ins, á að samgönguyfirvöld hefðu
ákveðið að koma á samkeppni á
stærstu flugleiðum innanlands.
„Þessi samkeppni verður aukin um
næstu áramót þegar Flugleiðir missa
sérleyfi sitt til flugs til Akureyrar,
isafjarðar og Egilsstaða og takmörk-
uð samkeppni verður heimiluð á flug-
leiðum þangað. Nú þegar er tak-
mörkuð samkeppni á flugleiðunum
„Efnisatriði þessara tillagna voru
að taka til baka veigamikla þætti í
sparnaðaraðgerðum ríkisstjórnarinn-
ar, auk tillagna um skatta-, hús-
næðis- og skólamál," sagði Jón Bald-
vin Hannibalsson, utanríkisráðherra
í samtali við Morgunblaðið. „Svörin
voru þau að við ríkjandi kringum-
stæður væri það mat stjórnvalda að
meginmarkmiðin sem keppa ætti að
væri að forða atvinnuleysi, treysta
atvinnuöryggi og veija kaupmátt,
einkum hinna lægstlaunuðu, þrátt
fyrir versnandi ytri skilyrði. Það
væri yfirlýst og yfii-veguð stefna rík-
isstjómarinnar að þetta væri best
gert með því að varðveita og treysta
stöðugleika í efnahags- og atvinnu-
lífi okkar, að ná settum markmiðum
með að halda verðbólgu undir verð-
bólgustigi grannlanda og renna
þannig stoðum undir stöðugt gengi.
Þetta væri forsenda þess að unnt
væri að lækka vexti sem allir aðilar
legðu höfuðáherslu á að kæmi að
bestum notum skuldugum fyrirtækj-
um og heimilum," sagði Jón Baldvin.
Morgunblaðið/KGA
Edward A. Notter og Christian Roth forstjóri ÍSAL á fundi með Jóni Sigurðssyni iðnaðarráðherra í
gærmorgun.
Edward A. Notter framkvæmdastjóri Alusuisse:
Setjum Landsvirkj-
un enga afarkosti
Telur óskir Alusuisse um lækkun orkuverðs sanngjarna
í ljósi slæmrar afkomu og markaðsaðstæðna
til Vestmannaeyja og Húsavíkur."
Hörður greindi frá því að félagið
hefði þegar hafið undirbúning að
stefnumótun innanlandsflugs sem
yrði kynnt síðar á þessu ári. „Leiða
má líkur að því að dregið verði úr
flugi stórra véla á borð við Fokker-
50 til smæstu staðanna en hugað
að því að fá í staðinn minni vélar.
Sennilega yrði það gert með sam-
starfi við minni flugfélög sem hafa
sérhæft sig í rekstri minni flugvéla."
Sjá nánar í frétt á miðopnu.
EDWARD A. Notter framkvæmdastjóri hráefna- og málmsviðs Alusu-
isse, móðurfyrirtækis ÍSAL í Straumsvík, er staddur hér á landi, m.a.
í þeim tilgangi að ræða við forsvarsmenn Landsvirkjunar um mögu-
leika á tímabundinni lækkun raforkuverðs sem ISAL greiðir til
Landsvirkjunar. Hann sagðist í samtali við Morgunblaðið í gær-
kveldi vera ánægður með þá fundi sem hann átti í gær með Jóni
Sigurðssyni iðnaðarráðherra og dr. Jóhannesi Nordal, formanni
stjórnar Landsvirkjunar. Engin niðurstaða hefði fengist í málaleitan
hans, en hann væri bjartsýnn.
hveijir möguleikar væru á því að
félagar okkar hér, sem við greiðum
1,2 milljarða króna á ári fyrir raf-
orkuna, lækkuðu verðið tímabund-
ið, vegna erfiðrar stöðu okkar,“
sagði Notter.
Notter kvaðst ekki hafa búist við
neinni endanlegri niðurstöðu í þess-
um viðræðum, en hann kvað við-
ræðumar í gær hafa verið mjög
jákvæðar og hann ætti von á því
að frekari viðræður færu fram á
milli Landsvirkjunar og dr. Christ-
ians Roth, forstjóra ÍSAL.
Notter var spurður hvert yrði
næsta skrefið af hálfu Alusuisse,
hvað varðar álbræðsluna í Straums-
vík, ef endanlegt svar Landsvirkj-
unar við óskum Alusuisse yrði nei-
kvætt: „Sennilega géram við ekki
nokkum skapaðan hlut, ef svo fer,
annað en reyna að herða sultarólina
enn frekar og vona að efnahagsað-
„Það var ekki einungis raforku-
verðið sem dró mig til Islands þessu
sinni, heldur er heimsókn mín nú
hluti af hefðbundnum störfum mín-
um sem framkvæmdastjóri hrá-
efna- og málmsviðs Alusuisse,"
sagði Notter. Hann kvaðst vissu-
lega hafa viljað nota tækifærið til
þess að hitta góðkunningja sinn
Jóhannes Nordal og ræða við hann
um raforkuverðið og markaðsað-
stæður áliðnaðarins í Evrópu og þau
áhrif sem offramboð áls frá Rúss-
landi hefði á markaðinn.
„Vegna markaðaðstæðna erum
við að beijast við umtalsverðan tap-
rekstur hér sem annars staðar og
í ljósi 25 ára samstarfs við íslend-
inga taldi ég mér það rétt og skylt
að upplýsa iðnaðarráðherra Islands
um stöðu mála hjá ÍSAL og að
ræða við Jóhannes Nordal og
Landsvirkjun um það hvort ein-
stæður fari batnandi. Það má á
engan hátt líta á þessar viðræður
mínar við ráðamenn hér á landi á
þann veg að íslendingum hafi verið
settir einhveijir afarkostir - síður
en svo,“ sagði Notter.
Notter var spurður hvort þessar
óskir Alusuisse um lækkun raforku-
verðs til Landsvirkjunar gætu talist
réttmætar í ljósi þess að ÍSAL
greiddi að meðaltali 27% lægra raf-
orkuverð en tíðkaðist um álbræðsl-
ur annarra landa á fijálsum mark-
aði: „Ég get ekki tjáð mig um þá
tölu sem þú varpar þarna fram, en
ég veit að við höfum góðan raforku-
samning við Landsvirkjun í saman-
burði við raforkuverð t.d. í Þýska-
landi og á Spáni, sem er auðvitað
ástæða þess að við hófum álfram-
leiðslu hér á landi. Frönsk raforku-
yfírvöld hafa nýlega gert áliðnað-
inum þar í landi mjög hagstæð raf-
orkuverðstilboð vegna markaðs-
aðstæðna. Við erum augljóslega að
framleiða ál með það að markmiði
að geta talist samkeppnishæfir. í
ljósi aðstæðna í dag setjum við því
fram óskir um tímabundna lækkun
og með hliðsjón af því hveijar þær
eru, tel ég óskir okkar vera sann-
gjarnar," sagði Edward A. Notter.
Brenna lýsi
vegna skorts
á svartolíu
Síldarverksmiðjur ríkisins á
Siglufirði hafa þurft að
brenna lýsi vegna mikils svart-
olíuskorts að undanförnu.
Þórhallur Jónasson rekstrar-
stjóri verksmiðjunnar sagði
að að þetta ástand hefði verið
viðvarandi í vetur.
Verksmiðjan átti von á svart-
olíusendingu í gær sem duga á í
fímm sólarhringa. Þórhallur sagði
að þetta hefði ekki komið niður
á rekstri verksmiðjunnar enn.
„Þejta er búið að vera allt á tæp-
asta vaði og við þurft að brenna
kjamalýsi til að ná endum sam-
an. Þetta er óvenjulegt en það
hefur verið tæpt með svartolíuna
Lallan vetur,.“ sagði Þórhallur-
Fullyrt að undirboð á íslenskum saltfiski eigi sér stað í Suður-Evrópu:
Get ekki keypt fisk á venju-
legu verði við þessar aðstæður
- segir Mario Rotllant, forstjóri Copesco
VIÐSKIPTAVINIR Sölusambands íslenskra fiskframleiðenda telja sig
ekki geta keypt saltfisk nú á venjulegu verði og geymt hann yfir sumar-
mánuðina til að selja í haust í ljósi þess að verið sé að bjóða sambæri-
legan saltfisk á markaði á Spáni frá öðrum íslenskum framleiðendum
á mun lægra verði. Hafa þeir krafist þess að SÍF lækki verð til samræmis.
saltfíski, þrátt fyrir að aðalsölutími
físksins á Spáni hefjist ekki fyrr en
í nóvember og neyslan sé mest yfír
jól og páska. „Við höfum venjulega
orðið við óskum um að kaupa fiskinn
á íslandi síðla vetrar og geyma hann
í kæligeymslum fram á haust þegar
aðalsölutíminn fer í hönd. En í þetta
sinn er ég ekki viss um að við náum
slíkum samningum í fyrsta skipti í
mörg ár. Þá yrði ég að hafa trygg-
ingu fyrir því að verð sé stöðugt allt
Einn af stærstu viðskiptavinum
SÍF er fyrirtækið Copesco í Barcel-
ona, sem hefur keypt um 25% af
þeim fiski sem SÍF selur til Spánar.
Að sögn Marios Rotliants, forstjóra
Copesco, hefur fvrirtæki hans keypt
íslenskan saltfisk í 140 ár og haft
af því mjög góða reynslu. Og þar sem
íslenski saltfiskurinn sé sá besti á
Spáni sætti fólk sig við að hann sé
örlítið dýrari en fiskur frá öðrum.
Hann sagðist venjulega koma til
20% lægra verði en besta verð sem
ég get boðið,“ sagði Rotllant.
Hann sagðist hafa séð blaðaviðtal
við íslending um spánska saltfisk-
markaðinn, og átti þar við viðtal í
DV við Jón Asbjömsson saltflskút-
flytjanda, sem hefur leyfi frá utanrík-
isráðuneytinu til að selja saltfiskflök
á Spáni. í viðtalinu segir Jón að
umboðsmaður hans á Spáni fái betri
fisk og greiði hærra verð fyrir hann
og geti því varla selt hann ódýrar á
Spáni en SIF-fiskurinn sé seldur.
Rotllant sagði að annaðhvort vissi
Jón ekki hvað umboðsmaður hans á
Spáni væri að gera, eða segði hrein-
lega ósatt. því hann hefði sannanir
fyrir því að þetta fyrirtæki byði salt-
flsk á 20% lægra verði en hann
gæti boðið best.
íslands um þetta leyti árs í lok vetrar- árið og ekki sé_ verið að selja nýjan _„Þ»ð er ljóst að við þessar aðstæð- um SIF.
veifíðár til að gánga frá kaupiim á íslénskan sáltfisk á Sþáni í ha'ust á úr gét ég ékki kéýþt fisk hér á sámá
verði og venjulega; ég get ekki keppt
við það verð á Spáni sem aðrir íslend-
ingar eru að bjóða þar nema kaupa
fiskinn ódýrar hér. Af þessum ástæð-
um verðum við nú að bíða um stund
og sjá til hvernig þróunin verður.
Eg veit að þetta á eftir að valda
erfiðleikum víða á íslandi, því lítil
sjávarsamfélög geta varla beðið fram
í október að selja físk sem er verið
að verka nú. En ég verð að hugsa
um mína hagsmuni, og ef íslending-
ar eru selja öðrum mun ódýrari fisk
verð ég að reyna að fá sambærilegt
verð frá þeim sem ég kaupi af,“ sagði
Rotllant
Sigurður Haraldsson, fram-
kvæmdastjóri SÍF, sagði við Morgun-
blaðið, að svipuð afstaða og Rotllant
lýsir komi fram í öllum markaðslönd-