Morgunblaðið - 04.04.1992, Blaðsíða 1

72 SIÐUR B/LESBOK
80. tbl. 80. árg.
LAUGARDAGUR 4. APRÍL 1992
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Fiskveiðar á Nýfundnalandsmiðum:
EB kallar flotann
heim sýni Kanada-
menn fram á ofveiði
Lúxemborg. Frá Kristófer M. Kristinssyni, fréttaritara Morgunblaðsins.
SJÁVARUTVEGSRÁÐHERRAR Evrópubandalagsins (EB) vísuðu í
gær á bug ásökunum Kanadamanna um ofveiðar togara frá banda-
lagsríkjunum undan ströndum Nýfundnalands. Manuel Marin, sem
fer með sjávarútvegsmál í framkvæmdastjórn EB, sagði hins vegar
að tækist Kanadamönnum að sýna fram á að veiðar EB-skipanna
hefðu leitt til hruns fiskistofna myndi bandalagið kalla flotann heim.
I yfirlýsingu sjávarútvegsráðherranna segir að ldutdeild EB í öllum
afla á Nýfundnalandsmiðum sé einungis 10% og skuldinni vegna
minnkandi afla verði þess vegna ekki skellt á flota bandalagsins.
Ráðherrarnir krefjast þess að nú
þegar verði kallaður saman skyndi-
fundur í vísindanefnd Norðvestur-
Atlantshafsnefndarinar (NAFO) til
þess að hægt verði að komast að
hinu sanna í þessu máli. Manuel
Marin, framkvæmdastjóri fiskimála
innan EB, sagði að færi svo að
niðurstöður vísindanefndarinnar
væru í samræmi við fullyrðingar
Kanada myndi EB tafarlaust hætta
veiðum á svæðinu og kalla flota
sinn heim.
I yfirlýsingu ráðherranna er
þeirri ósk beint til framkvæmda-
stjórnarinnar að hún undirbúi tillög-
ur um að draga að hluta til úr veið-
um EB á þorskstofninum á NAFO-
svæðinu norðanverðu. Samkvæmt
óstaðfestum heimildum í Lúxem-
borg gæti sá niðurskurður numið
allt að 30% af einhliðakvótum EB
fyrir þetta ár sem eru 26.300 tonn,
þrátt fyrir veiðibann. í staðinn fengi
floti EB aðgang að kanadískum
höfnum og samskiptum EB og
Kanada yrði komið í eðliiegt horf.
í yfirlýsingu sem John Crosbie,
sjávarútvegsráðherra Kanada, birti
í gær eru ásakanir um ofveiðar EB
ítrekaðar og bent á að frá árinu
1986 hafi EB verið úthlutað 120
þúsund tonna kvóta innan NAFO
en á sama tíma hafi afli bandalags-
flotans verið rúmlega 500 þúsund
tonn.
Á fundi sínum lögðu sjávarút-
vegsráðherrarnir blessun sína yfir
áform um breytingar á fiskveiði-
stefnu EB sem gera ráð fyrir að
jafnvægi verði komið á miili sóknar-
getu fiskiskipaflotans og stærð
fiskistofna. í því skyni leggur fram-
kvæmdastjórnin til að flotinn verði
minnkaður um 40%.
Jafnframt samþykktu þeir í aðal-
atriðum að nýrri sjávarútvegsstefnu
yrði fylgt eftir með því að láta gervi-
hnetti fylgjast með flotanum. Danir
og Þjóðveijar andæfðu þeim áform-
um.
Blóðugátöká Gaza-svæðinu
Reuter
Liðsmenn svonefndra Hamas-bardagasveita samtaka
íslamskra strangtrúarmanna á Gazasvæðinu í vígahug
við upphaf mótmælagöngu í Nuseirat flóttamannabúð-
unum í gær. Blóðug átök hafa átt sér stað á Gaza
undanfarna daga. í gærmorgun fundust þar lík þriggja
manna sem grunaðir voru um samstarf við ísraela.
Jeltsín styrkir stöðu sína
andspænis fulltrúaþin&inu
Moskvu. Reuter. ■JR-i ^ J
GENNADÍJ Búrbúlis, einn nánasti
samstarfsmaður Borís Jeltsíns,
forseta Rússlands, fékk nýjan
starfa í gær. Með tilskipun forset-
ans var Búrbúlis sviptur embætti
aðstoðarforsætisráðherra en
heimildarmaður Reutei’s-frétta-
stofunnar segir að hann verði nú
yfirmaður allra stofnana sem
Líbýustjórn hót-
ar gagnaðgerðum
Trípólí. Reuter.
STJÓRN Muammars Gaddafis Líbýuleiðtoga hafði í hótunum í gær
við erlenda stjórnarerindreka í Trípólí og gaf fulltrúi líbýska utanrík-
isráðuneytisins í skyn að gripið yrði til gagnaðgerða gegn ríkjum
sem tækju þátt í refsiaðgerðum Sameinuðu þjóðanna gegn Líbýu.
Öryggisráð
Sameinuðu
þjóðanna (SÞ)
samþykkti í
vikubyijun að
grípa til refsiað-
gerða gegn
Líbýu þar sem
stjórnin j Trípólí
varð ekki við
kröfu um að*
framselja
Gaddafi
hryðjuverkamennina tvo sem sagðir
eru bera ábyrgð á sprengingu í
bandarískri breiðþotu yfir Lockerbie
í Skotlandi um jólaleytið 1988 og
franskri breiðþotu yfír Níger 1989,
en 441 maður beið bana er þotunum
var grandað.
Við bænagjörð í mosku í Trípólí
í gær, sem sýnd var í beinni sjón-
varpsútsendingu, sagði bænaprest-
urinn að fulltrúar erlendra ríkja sem
stutt hefðu samþykkt öryggisráðsins
væru í lífshættu. Krafðist hann þess
að stjórnmálasambandi við viðkom-
andi ríki yrði slitið og sendiráð þeirra
og eigur erlendra fyrirtækja í land-
inu tekin eignarnámi.
Embættismaður sagði að „kröfur
fjöldans væru enn sem komið væri
ekki opinber stefna". Menn sem sér-
fróðir eru um líbýsk málefni sögðu
hins vegar engan vafa leika á því
að mótmæli og spellvirki við erlend
sendiráð í Trípólí í fyrradag og mót-
mæli við moskurnar í gær hefðu
verið skipulögð af yfirvöldum. I gær
hafði vopnaður vörður tekið sér
stöðu við nokkur valin sendiráð til
að koma í veg fyrir árás á þau.
heyri undir forsetann, lögreglu,
öryggislögreglu og njósna erlend-
is. Talið er að með þessari og
öðrum tilfæringum vilji Jeltsín
treysta stöðu sína og sinna manna
fyrir mikilvægan fund fulltrúa-
þings Rússlands á mánudag.
í tilskipun Jeltsíns segir að Búrb-
úlis muni bera ábyrgð á stórnmála-
legri hlið umbóta ríkisstjórnarinnar.
Á fimmtudag hafði Jeltsín vikið Jeg-
or Gajdar fjármálaráðherra úr emb-
ætti en jafnframt gefið skýrt til
kynna að hann tæki að sér yfirstjórn
efnahagsumbóta. Rússnesk blöð
sögðu að Jeltsín hygðist með þessu
þagga niður í gagnrýnendum ríkis-
stjórnarinnar.
Fulltrúaþing Rússlands getur hlut-
ast til um skipan ríkisstjórnarinnar
og búist var við að Gajdar og Búrbúl-
is kynnu að verða fyrir barðinu á
því. Er talið Ijóst að Jeltsín vilji
tryggja stöðu sinna nánustu sam-
starfsmanna fyrir þingfundinn á
mánudag.
Jeltsín undirritaði jafnframt til-
skipun í gær þar sem hann gerir
sjálfan sig að yfírmanni þjóðarörygg-
isráðs Rússlands. Jeltsín er jafnframt
forsætis- og varnarmálaráðherra. Þá
tóku Rússar í sínar hendur sovéskar
landamærasveitir í þremur löndum,
Armeníu, Azerbajdzhan og Georgíu.
Jeltsín hótaði því í gær að Rússar
myndu eigna sér Svartahafsflotann
ef Úkraínumenn reyndu að sölsa
hann að mestu undir sig. Vladímír
Shljaposhníkov, talsmaður Leóníds
Kravtsjúks, forseta Úkraínu, sagði
yfirlýsingu Jeltsíns undarlega og
kvað Úkraínumenn ekki vilja ná yfir-
ráðum yfir öllum flotanum heldur
einungis þriðjungi hans.
James Baker utanríkisráðherra Bandaríkjanna og Vladíinír P. Lúk-
ín sendiherra Rússlands í Washington undirrituðu í gær samkomu-
lag ríkjanna um samstarf á sviði efnahagsmála. Er það liður í víð-
tækri aðstoð Bandaríkjamanna við fyrrum lýðveldi Sovétríkjanna.
Bardagar blossa í Króatíu:
Friðagæsluliðar SÞ stía
deiluaðilum í sundur
Belgrað. Reuter.
HARÐIR bardagar brutust út í Króatíu i gær, daginn áður en alþjóðleg-
ar sveitir Sameinuðu þjóðanna (SÞ) liefja þar friðargæslustörf. Þá bloss-
uðu ofbeldisverk upp í grannríkinu Bosníu-Herzegóvínu og báðu yfir-
völd þar um aðstoð SÞ til að koma í veg fyrir borgarastyrjöld.
landamæra Bosníu-Herzegóvínu.
I dag koma fyrstu liðsmenn friðar-
gæslusveita SÞ til Króatíu en þeim
er ætlað að framfylgja vopnahléi sem
samkomulag varð um eftir harða
bardaga króatískra þjóðvarðliða og
serbneska sambandshersins. Þegar
gæslusveitirnar verða fullskipaðar
telja þær 14.000 menn.
Samkvæmt upplýsingum yfirvalda
í Króatíu féllu 12 og 28 særðust í
átökum í borginni Osijek í norðaust-
urhluta landsins, en sprengjur féllu
m.a. á sjúkrahúsi borgarinnar.
I borginni Valpovo sem et' 30 km
vestur af Osijek féllu 5 og 10 særð-
ust. Þá sagði sjónvarpið í Belgrað
að tveir hefðu fallið skammt innan