Morgunblaðið - 31.05.1992, Qupperneq 14

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 31. MAÍ. 1992
Brúðarhöfuð-
búnaður frá Palestinu
eftir Jóhönnu Kristjónsdóttur
LISTMUNIR úr heimi araba eru
flestum hér ókannaður heimur.
Þrátt fyrir langa sögu
arabískrar menningar sem við
lesum um í kennslubókum og
höfum þar af leiðandi hugboð
um tign og mikilleik hennar er
yfirborðið þar aðeins létt gárað.
Hin arabíska ímynd í margra
hugum er af frumstæðum hálf-
villimönnum með hníf milli
tanna og sverð í hendi, reiðu-
búnir að skera náunga sinn á
háls, stela öllu steini léttara,
þrífa sig aldrei, hafast við í tjöld-
um í eyðimörkinni og taka sig
stundum upp, með allt sitt
kvennabúr, kvikfénað og úlfalda
og reika eitthvað annað, allt
eftir eigin duttlungum.
Hvort sem ég dreg upp
ýkta hugmynd Vestur-
landabúans af aröbum
eða ekki með þessum
fyrstu,orðum leyfí ég mér að stað-
hæfa að þekking okkar, að ekki sé
nú minnst á skilning, er afskaplega
gloppótt. Það á við um flesta þætti
mannlífsins, menningararfleifðina,
nútímann, menntun og verðmæta-
mat.
Kannski er þetta að breytast, en
það gerist hægt. Það má kannski
segja að þeir eigi nokkra sök á ein-
blíningunni á neikvæða þætti araba.
En við mættum einnig vera mót-
tækilegri og opnari fyrir því fagra
og vitra úr heimi araba en raun ber
vitni. Svo aðeins sé minnst á fáein
atriði; bedúínar sem fara um eyði-
merkurlöndin skipuleggja ferðir sín-
ar út í æsar. Þeir eru kannski frum-
kvöðlar umhverfísvemdar þó fáir
hafí velt því fyrir sér. Því flakk
bedúína er aldrei út í bláinn. Þeir
setjast að í vinjunum með sinn bú-
fénað en þeir taka upp tjöld sín og
halda á brott með sitt hafurtask
áður en of nærri gróðrinum er geng-
ið. Enginn kemur og hreiðrar um
sig í vininni fyrr en aftur fer að
grænka á heimaslóð. Arabar eru í
öðru lagi með hreinlátara fólki sem
ég hef kynnst. Það er eitur í þeirra
beinum ef þeir geta ekki þrifíð sig
og sína hátt og lágt morgun hvern.
Hreinlæti er þáttur af hefðinni,
trúnni. Snjáð klæði stinga stundum
í augu en þau eru undantekningar-
lítið tandurhrein.
Arabar eru litaglaðir og það má
einkum sjá í kvenfatnaði og þeim
húsbúnaði sem þeir vilja hafa í
kringum sig. Þó þeir mubleri ekki
húsin sín eða tjöldin upp á sama
hátt og Vesturlandabúar er litadýrð-
in ráðandi. Svört tjöldin verja þá
hitanum, svartir kuflar sömuleiðis.
Þeir eru skartgjamir og siifurgripir
þeirra — hvort sem er í kvenmanns-
skraut á búningum, skreyting á
belgjum sem þeir geyma vatn í,
útsaumur á teppunum eða sessunum
sem þeir sitja á — allt ber þetta
vitni sköpunarþörf og listfengi.
Vitanlega væri ósköp auðvelt að
fara út í fleiri þætti sem okkur kæmi
Feisal prins með konu sinni og dóttur.
Kvenklæðnaður
Morgunblaðið/RAX
Silfurskart
ekki aðeins vel að vita heldur gætu
sömuleiðis ýtt undir umburðarlyndi,
áhuga og skilning á heimi araba, því
mér hefur fundist vilja vera misbrest-
ur á að við sýnum menningu og
mannlífí utan okkar litla hrings þá
virðingu sem hún verðskuldar.
Af sýningunni í Listasafninu sem
var opnuð í gær, „2000 ára litadýrð
— mósaík og búningar frá Jórdaníu
og Palestínu", geta menn fræðst.
Og glaðst. Því þar er staðfestingin
á sköpunarauðlegð þeirra og merkri
arfieifð sem segir í sjálfu sér meira
en orðaflaumur.
Óneitanlega fínnst mér okkur ís-
lendingum hafa verið sýnd virðing
með því að senda þessa dýrgripi
hingað og vonandi verðum við á
einn eða annan hátt menn til að
gjalda í sömu mynt — þó ekki væri
nema með því að skoða þessa sýn-
ingu með opnum huga og gefa
ímyndunaraflinu færi á að leika sér.
Mósaíkgólfín, búningarnir og skart-
ið eiga sér þá sögu að það beinlínis
krefst þess.
Arabískir
þankar í
tilefni
listviðburðar
Gestir frá Jórdaníu
Það blandast engum hugur um
að á undanförnum árum hafa íslend-
ingar fræðst töluvert um arabaheim-
inn, þó það hafí kannski einskorðast
fullmikið við fréttir af átökum,
sundurlyndi og eymd. Því meira
ánægjuefni er að með sýningunni
getum við efalaust dálítið fært út
okkar landabréf. Því hefur ekki mik-
ið verið haldið á lofti að sýningin er
hingað komin fyrir frumkvæði og
Kanina að borða vínber. Úr Maríu-, Elíasar- og Soreg-kirkjugólfi í
Jerash.
ötula vinnu Stefaníu Reinharðsdóttur
Khalifeh, ræðismanns okkar í Jórdan-
íu, sem hefur verið óþreytandi að
kynna ísland í sínu heimalandi og svo
Beru Nordal, forstöðumanns Lista-
safns íslands, sem tók hugmyndinni
um að koma upp sýningu frá gripum
og klæðnaði frá Jórdaníu og Palestínu
opnum örmum.
Ætlunin var að Noor Jórdaníu-
drottning opnaði sýninguna, en af
því varð ekki en þess í stað gerði
það Feisal prins sem flutti ræðu
hennar í Listasafninu og góðar
kveðjur. Feisal prins er 3. í röðinni
til erfða í Jórdaníu, á eftir Hassan
krónprins bróður Husseins konungs
og Abdulla prins, sem er eldri bróð-
ir hans.
Feisal prins er sonur Husseins
konungs og breskrar konu, Munu
Gardiner sem var önnur eiginkona
kóngsins. Faðir hennar var land-
stjóri á svæðinu meðan Bretar réðu
því. Feisal prins er 28 ára, menntað-
ur í Jórdaníu og síðar í Englandi
og Bandaríkjunum. Hann er raf-
eindaverkfræðingur að mennt og
auk þess hefur hann lært flug. Hann
er kvæntur Aliu Tabbaa, sem er
dóttir jórdansks kaupsýslumanns og
þau eiga litla dóttur, Ayah.