Morgunblaðið - 24.06.1992, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 24. JÚNÍ 1992
25
Um hvarfakúta
Tilkynning frá dóms-
mála- og umhverfis-
ráðuneytinu
í opinberri umræðu hefur að
undanförnu gætt efasemda um
gagn af notkun hvarfakúta til
þess að minnka mengun í út-
blæstri bíla. Auk þess hefur verið
látið að því liggja að um sé að
ræða óheyrilegan kostnað fyrir
þjóðarbúið.
í viðtali í fréttum ríkissjónvarps
14. júní sl. komu fram þijár full-
yrðingar hjá Einari V. Ingimund-
arsyni verkfræðingi. í fyrsta lagi
sagði Einar að verð bíla hækki
verulega með mengunarvamar-
búnaði. í öðru lagi sagði hann að
/mengunarvarnarbúnaðurinn sé
gagnlítill á íslandi vegna kaldrar
veðráttu og í þriðja lagi fullyrti
Einar að eldsneytisnotkun bíla
með hvarfakútum aukist um
10:20%.
í grein í tímaritinu Vísbendinu,
sem tekin var upp í Staksteinum
í Morgunblaðinu 19. júní sl. full-
yrðir Tryggvi Þ. Herbertsson,
rekstrarfræðingur að kostnaður
þjóðfélagsins af mengunarvamar-
búnaði í bílum sé um 15 milljarð-
ar, reiknað á núvirði. Auk þess
fullyrðir Tryggvi Þór að hvarfa-
kútar auki eldsneysisnotkun og
það sem meira er, að þeir séu
gagnslausir nema bílvélin snúist
jafnan snúningshraða.
Þess má geta að þær reglur sem
taka gildi hinn 1. júlí nk. um bún-
að innfluttra bíla era þær sömu
og í gildi hafa verið í mörg ár m.a.
í öðram ríkjum EFTA, mörgum
ríkjum Evrópubandalagsins og í
Bandaríkjunum og Japan. Ekki er
vitað um neinn búnað eða aðferð
til að draga frekar úr skaðlegum
áhrifum útblásturs frá bílum en
með noktun hvarfkúta. Þess má
jafnframt geta að sömu reglur
koma til framkvæmda í öllum ríkj-
um Evrópubandalagsins hinn 1.
janúar næstkomandi.
Á sínum tíma skipaði umhve-
rifsráðherra nefnd til að fara yfir
þessi mál, m.a. þá gagnrýni sem
fram hefur komið í notkun hvarfk-
úta til að draga úr m engun frá
bílum hér á landi. Engu að síður
þótti ráðuneytunum rétt í ljósi
umræddrar gagnrýni að fjalla aft-
ur um álið og var fyrir milligöngu
Bifreiðaskoðunar íslands leitað til
tveggja sérfræðinga á þessu sviði,
þeirra Ágústs Jónssonar, vélaverk-
fræðings og Lennart Erlandsson
forstöðumanns Motortestcenter í
Stokkhólmi, sem r virt rannsókn-
arstofa á sviði mengunarvarna í
bílum. Þeir ásamt Karli Ragnars
forstjóra Bifreiðaskoðunnar eru
höfundar að skýrslunni „Greinar-
gerð um mengunarvamir í bílum“,
sem kom út í júlí 1991.
Niðurstaða úr umfjöllun sér-
fræðinganna, sem fram fór í síð-
ustu viku, styður alfarið fyrri
niðurstöður nefndar umhverfis-
ráðuneytisins. Hún er eftirfarandi:
1. Flestir bílaframleiðendur, ef
ekki allir, geta boðið bíla með
hvarfakútum, einnig bílaframleið-
endur í A-Evrópu. Ekki er vitað
til að bflar með hvarfakútum hafí
hækkað í verði þeirra vegna.
Raunar ber bílablöðum saman um
að svo sé ekki. Ástæðan er sú að
flest lönd í V-Evrópu, N-Ameríku,
Ástralíu og Japan geri kröfur um
hvarfakúta. Þannig era þeir orðnir
hluti af raðsmíðinni í bflafram-
leiðslunni. Þess vegna era sumar
tegundir orðnar dýrari án hvarfa-
kúta. Reynslan í öðram löndum
þar sem sambærilegar reglur hafa
komið til framkvæmda staðferstir
þetta.
2. Útihitastig hefur nánast eng-
in áhrif á virkni hvarfakúta. Til
þess að hvarfakúturinn vinni eðli-
lega þarf hann að hafa náði 300-
400°C. Þessu hitastigi er náð á
u.þ.b. 90sek frá gangsetningu sem
svarar til u.þ.b. 1 km aksturs. Litlu
máli skiptir, hvort útihitastig er
0°C eða 20°C, þar munar 5-6%
sem eykur upphitunartíma hvarf-
akútsins um 5 sek.
3. Eldnseytisnotkun bíla með
hvarfakútum minnkar að jafnaði
um 5-10% þegar miðað er við ný-
lega bíla án hvarfvakúta. Sé hins
vegar miðað við eldri bfla með
háþrýstum vélum fyrir blýbensín
er eldsneytisnotkun bfla með
hvarfakútum svipuð. Ástæðan er
sú að nýtni vélanna minnkaði þeg-
ar þær urðu lágþrýstari fyrir blý-
laust bensín. Með tilkomu hvarfa-
kútanna er magn súrefnis til bran-
ans mælt af mikilli nákvæmni með
svokölluðum súrefnisnema, sem
eykur nýtni eldsneytisins nokkurn
veginn til jafns við mismuninn á
há- og lágþrýstum vélum. Sjálfur
hvarfakúturinn hefur engin áhrif
á eldsneytisnotkunina. Ekki er
óvarlegt að ætla að almenn notkun
hvarfakúta á íslandi muni minnka
eldsneytisnotkunina um 5%, með
hliðsjón af reynslu annarra þjóða.
4. Ójafn snúningshraði bflvélar-
innar hefur engin áhrif á virkni
hvarfakútsins. I hvarfakútunum
era framkallaðar efnabreytingar
eða þeim hraða þar sem kolmónox-
íð og kolvetni breytast í koldíoxíð
og vatn og köfnunarefnisoxíð
breytist í hreint köfnunarefni.
Þessar efnabreytingar verða þegar
lofttegundir streyma um innra
yfirborð hvarfakútsins og era þær
algerlega óháðar snúningshraða
vélarinnar.
Með vísun til framanritaðs má
ljóst vera að fullyrðingar um veru-
legan kostnaðarauka og minni
gagnsemi hvarfakúta hér en ann-
ars staðar fá ekki staðist. Ráðu-
neytin benda á að þegar reglu-
gerðin um hámark mengandi efna
í útblæstri bifreiða var kynnt hinn
1. nóvember síðstliðinn var gerð
íterleg grein fyrir þessum þáttum.
Færi vel á að menn kynntu sér
betur staðreyndir og fyrirliggjandi
gögn áður en svo róttæk gagnrýni
er sett fram í fjölmiðlum.
Reykjavík, 23. júní 1992.
Hljómsveitin Stjórnin.
Stjómin heldur
útgáfutónleika
NOKKUR mannaskipti hafa
orðið í Stjórninni á síðustu
misserum. Jóhann Ásmundsson,
bassaleikari Mezzoforte, Frið-
rik Karlsson, gítarleikari sömu
sveitar, og Halldór Hauksson
trymbill eru nú fastir liðsmenn
Stjórnarinnar.
Undanfarna mánuði hefur þessi
hópur unnið að gerð geislaplötu
og snældu sem nú nýverið komu
á markaðinn. Ásamt því tóku þau
þátt í Söngvakeppni evrópskra
sjónvarpsstöðva. Áf þessu tilefni
mun Stjómin, sem nú er á hljóm-
leikaför um landið, leika efni af
plötunni fimmtudagskvöldið 25.
júní á Tveimur vinum.
WIÆKOAUGL YSINGAR
Eyrarbakki
Umboðsmaður óskast
frá og með 1. ágúst.
Upplýsingar í síma 691122.
fHvrgtutMafrt&
Skipstjóri
- rækjufrystiskip
Óskum eftirvönum skipstjóra á rækjufrystiskip.
Vinsamlegast sendið nafn og símanúmer
ásamt upplýsingum til Mbl., merktum:
„Rækja - 19/19“.
Hárgreiðsla
Hárgreiðslustofa í miðbæ 'Reykjavíkur vill
gjarnan leigja hárgreiðslusveini stól.
Þeir, sem hafa áhuga, leggi inn nafn og síma-
númer á auglýsingadeild Mbl., merkt:
„P - 14393", fyrir 1. júlí.
Hjúkrunarfræðingar
Lausar eru stöður hjúkrunarfræðinga frá
1. ágúst nk. eða eftir samkomulagi, m.a.
hlutastörf. Góð starfsaðstaða.
Upplýsingar gefur hjúkrunarforstjóri
í síma 688500.
Aðalfundur
verður haldinn í safnaðarheimili Seljakirkju í
dag, miðvikudaginn 24. júní, kl. 20.00.
Stjórnin.
Verslunarhúsnæði
Óskum að taka á leigu verslunarhúsnæði,
120-200 ferm., á góðum og fjölförnum stað
í Reykjavík.
Þeir, sem áhuga hafa á að leigja slíkt húsnæði,
leggi inn nafn og símanúmer á auglýsingadeild
Mbl. fýrir hádegi 30. júní nk., merkt: „V - 3500“.
IÁskorun til
greiðenda fasteigna-
_____gjalda í Hafnarfirði
Hér með er skorað á þá, sem eigi hafa lokið
greiðslu 1.-4. hluta fasteignagjalda ársins
1992, er féllu í gjalddaga 15. jan., 15. febr.,
15. mars og 15. apríl, að gera full skil nú
þegar. Vakin er athygli á því, að vangreiðsla
á einum hluta gjaldanna veldur því að gjöld-
in falla þá öll í gjalddaga.
Óskað verður nauðungaruppboðs á fasteign-
um þeirra, sem eigi hafa lokið greiðslu gjald-
anna innan 30 daga frá birtingu áskorunar
þessarar, skv. heimild í lögum nr. 49/1951
um sölu lögveða án undangengins lögtaks.
Hafnarfirði, 23. júní 1992.
Bæjarsjóður Hafnarfjarðar.
HAGKAUF
Hagkaup hf. auglýsir eftir gömlum Ijósmyndum
af fyrstu verslun sinni við Miklatorg svo og
öðru efni, sem gæti á einhvern hátt tengst
fyrstu dögum fyrirtækisins.
Nánari upplýsingar veitir Sif Kristjánsdóttir
í síma 686566.
FERÐAFÉIAG
® ÍSLANDS
MÖRKINNI 6 • SÍMI 682533
Miðvikudag 24. júní:
Kl. 20. Heiðmörk. Síðasta ferð-
in í ár til umhirðu skógarreits
Ferðafélagsins. Frltt. Brottför
fró Umferðarmiðstöðinni, aust-
anmegin.
Helgarferðir 26.-28. júní:
1. Þórsmörk. Gist í Skag-
fjörðsskála. Gönguferðir um
Mörkina.
2. Hagavatnsskóli 50 ára.
Gist í húsi/tjöldum. Gönguferðir
inn með Jarlhettum, upp að
Hagavatni og víðar. Ferðir 1 og
2 brottför kl. 20 föstudag.
Dagsferð til Þórsmerkur
sunnud. 26. júnf kl. 08.
Kynnið ykkur tilboðsverð á sum-
ardvöl í Þórsmörk. Pantiö tíman-
lega - þeim fjölgar sem verja
hluta sumarleyfis ( Þórsmörk.
Verð ( dagsf. er kr. 2.500 (hálft
gjald frá 7-15 ára). Pantið far á
skrifstofunni.
Næstu sumarleyfisferðir:
1. 26.-28. júní. Miðnætursólar-
ferð í Grímsey og Hrlsey. Ferð-
in sem frestað var frá sfðustu
helgi. Nokkur sæti laus. Brottför
kl. 17 til Akureyrar. Fararstjóri:
Þórunn Þórðardóttir.
2. 26.-28. júnf. Hlöðuvellir-
Hagavatn. Bakpokaferö. Gist í
skálum og tjöldum. Fá sæti laus.
Brottför kl. 09. Fararstjóri: Vig-
fús Pálsson.
3. 27. júní-1. júlí. Breiðafjarða-
reyjar-Látrabjarg-Barða-
strönd-Dalir. Ökuferð, sigling,
skoðunar- og gönguferðir. Far-
arstjóri: Ólafur Sigurgeirsson.
Fá sæti laus.
Utanlandsferðirnar fyrir félags-
menn, pantið fyrir mánaðar-
mótin júnf-júlf. 1. Suður-Græn-
land 25/7-1/8. Spennandi ferð
á slóðum Eirfks rauða. 2. Fjalja-
ferð f Jötunheimum Noregi
14.-24. ágúst. 3. Alpaganga f
þremur löndum 29/8-9/9. Far-
ið kringum Mont Blanc.
Ferðafélag (slands.
Hörgshlíð 12
Boðun fagnaðarerindisins.
Almenn samkoma í kvöld
kl. 20.00.
SÍK,
Kristniboðssalurinn,
Háaleitisbraut 58.
Samkoma í kvöld kl. 20.30.
Ræðumaðun Bjami Gunnarsson.
Einsöngur Laufey Geirlaugsdóttir.
Allir velkomnir.
Hvítasunnukirkjan
Ffladelfía
Biblíulestur i kvöld kl. 20.30.
Ræðumaður Einar J. Gfslason.
Afmælis kristnitöku minnst.
NÝ-UNG
KFUM-KFUK
Samvera fyrir fólk á öllum aldri
f kvöld á Holtavegi.
Bænastund kl. 20.05.
Samveran hefst kl. 20.30.
Lofgjöröar- og bænastund.
Vitnisburður.
Hugleiðing: Guðmundur Jó-
hannsson. Kynning á sögu Al-
mennu mótanna.
Ath. breyttan fundarstað.