Morgunblaðið - 23.08.1992, Blaðsíða 22

22 C
MORGUNBLAÐIÐ SAMSAFNIÐ SUNNUDAGUR 23. ÁGÚST 1992
ÆSKUMYNDIN...
ERAFINGVA HRAFNIJÓNSSYNI, FRÉTTASTJÓRA OG
LAXVEIÐIMANNI
Vandræða-
gemsi
„INGVI var sem í dag væri kallað vandræða-
gemsi, en hét í þá tíð þróttmikill ungur maður.
Hann var afskaplega djarfur og alltaf að lenda
í einhverjum vandræðum. Og þeir sem fylgdu
honum eftir lentu þá gjarnan líka í vondum
málum. Hann var ekki hræddur við nokkurn
skapaðan hlut þannig að það má eiginlega segja
að hann hafi verið í stöðugri lífshættu,“ segir
Oli Tynes um bróður sinn Ingva Hrafn Jónsson,
sem nú er fréttastjóri á Stöð 2.
Einu sinni tókst honum því sem
næst að drekkja sér í djúpum
og miklum skurði á Klambratúninu
sem þá var og hét en nú heitir Mikla-
tún. Svo heppilega vildi þó til að
færeyska vinnukonan, sem þá var á
heimilinu, sá til pilts út um gluggann
og var ekki lengi að geysast út til
þess að bjarga honum úr leðjunni.
Ingvi Hrafn er fæddur 27. júlí
1942 og uppalinn í Hlíðunum. Hans
fyrstu alvöru minningar eru frá
Siglufirði. Þar átti fjölskyldan sum-
arbústað sem gjarnan var farið í á
sumrin þegar síldarævintýrið stóð
sem hæst, en móðurafi Ingva, Norð-
maðurinn Ole Tynes, var í þá tíð
síldarsaltandi á Siglufirði. Og á
Siglufirði kynntist Ingvi einum af
sínum bestu vinum, Orra Vigfús-
syni. Ingvi Hrafn er næstelstur fimm
systkina, en foreldrar hans'hétu Jór-
unn Tynes og Jón Sigtryggsson,
fyrrum tannlæknir og prófessor.
„Mín æska var æðisgengilega
skemmtileg. Verið var að byggja upp
Hlíðarnar á þessum árum og var
bæði Klambratúnið og Öskjuhlíðin
eitt opið leiksvæði. Ég var að frá
morgni til kvölds. Svo er ég auðvitað
fæddur Valsari. Þá má ekki gleyma
sveitinni. Ég var í sveit öll sumur,
á Stóru-Gröf í Skagafirði, síðan á
Hvammi í Vatnsdal og á Seljalandi
undir Kyjafjöllum. Sem unglingur
vann ég hjá Áburðarverksmiðjunni
við að lyfta 50 kg. áburðapokum upp
á bíla og að loknu landsprófi frá
„Háskólinn" hans Ingva Hrafns Jónssonar
var sjórinn og sveitin fyrst og fremst.
Núpi í Dýrafirði lá leiðin út á sjó.
Ég var á varðskipum, togurum, í
siglingum, á síld og á trillú." Eftir
þijú ár á sjónum fór Ingvi í MR
þaðan sem hann útskrifaðist stúdent
1965. Lengst af hefur hann unnið
innan fjölmiðlageirans að undan-
skildum námsárunum í Bandaríkjun-
um 1967-70.
Að eigin sögn hefur Ingvi alltaf
verið verulega fyrirferðarmikill,
bæði á velli og í verki sem og í orði.
Og þó Ingvi hafi BA-próf upp á
vasann í stjórnmálafræðum og
blaðamennsku frá bandarískum há-
skóla, lítur hann svo á að sinn „há-
skóli“ hafi fyrst og fremst_ falist í
sjómennsku og sveitadvöl. „Ég lærði
það á sjónum og í sveitinni að skilja
og þekkja landið.“
„Drengurinn var alls ekki óknytt-
inn, en hreint ótrúlega „energískur".
Til urðu götuklíkur og í kringum þær
hin ýmsu félög. Ég man til dæmis
eftir skylmingafélaginu Ljónshjarta
sem hafði það að markmiði að ráða
niðurlögum strákana í næstu götu.
Háðir voru harðir götubardagar í
Hlíðunum á þessum árum og fór
Ingvi þar fremstur í fylkingu. Þetta
voru kröftugir krakkar, sem voru
að finna lífsþorstanum einhveija
útrás. Við vorum afskaplega ólíkir.
Þegar Ingvi var kannski að leggja
hverfið í rúst, þá sat ég inni yfir
bókum. Hinsvegar var afskaplega
gott að eiga hann að því að ef ein-
hveijir vorú að hrekkja litla lestrar-
hestinn, þá kom bróðir þeysandi á
hvítum fáki og felldi mann og ann-
an,“ segir Óli.
ÚR MYNDASAFNINU
ÓLAFUR K. MAGNÚSSON
NAUÐLENDING
ÁÖRÆFUM
Haustið 1940 nauðlenti bresk
sprengiflugvél af gerðinni
Fairey Battle L 5343 sunnan undir
Hofsjökli. Lendingin tókst ágæt-
lega á melöldu og vélin skemmdist
tiltölulega lítið. Vorið
1941 var sendur leið-
angur frá breska flug-
hernum upp að fiakinu
þar sem fjarlægt var
ýmislegt verðmætt svo
sem vopn og fjarskipta-
tæki. Síðan báru leið-
angursmenn eld að flak-
inu, svo sem venja var um hernað-
artæki, en lítið brann af vélinni
annað en innan úr flugstjórnarklef-
anum.
Síðar varð flakið fyrir barðinu á
skemmdarfýsn ferðalanga, sem
óku farartækjum sínum yfir vængi
og utan í vélina. Þannig fór því að
vélin, sem var tiltölulega heil eftir
lendinguna, var orðin slík hi-yggð-
armynd að næstum mátti taka
brakið í nefið, svo illa var hún far-
in. Mótorinn og skrúfublaðið voru
ijarlægð úr flakinu um 1970 og
síðar spurðist til mótors-
ins suður í Hafnarfirði,
þar sem átti að fara að
bræða hann í brotajárn
en flugmaðurinn Robert
Bucher komst á snoðir
um tilvist hans og keypti
hann fyrir 1.500 krónur
íslenskar. Sumarið 1972
kom svo hingað breskur leiðangur
til að bjarga vélinni frá algerri glöt-
un, en hún var þá talin sú eina,
sem möguleiki væri á að gera upp
fyrir Breska flugminjasafnið. Það
var svo gert og á einni myndinni
má sjá hvernig til tókst, en hinar
eru teknar á ýmsum stigum þessar-
ar sögu.
Vélin var tiltölulega heil eftir lendinguna, en myndin er tekin þegar
breskir leiðangursmenn voru að fjarlægja úr henni vopn og tæki
áður en þeir kveiktu í henni.
I
SVEITINMlN...
ERINGJALDSSANDUR
Sæból á Ingjaldssandi.
Árný Guðmundsdóttir
„INGJALDUR Brúnason nam land á Ingjaldssandi, milli Hjalla-
ness og Ófæru. Ber Ingjaldssandur nafn hans en það er dalur
milli Hrafnaskálanúps og Barða við sunnarverðan Önundar-
fjörð,“ segir Arný Guðmundsdóttir en hún er uppalin á kirkjujörð-
inni Sæbóli.
Ingjaldssandur er syðsta byggð
í Önundarfirði og er við fjallið
Barðann, sem skilur milli Önund-
arfjarðar og Dýrafjarðar. Nafn
sitt dregur dalurinn af miklum
hvítum sandi. Róðrarsker skilur
milli sandsins og stórgrýtisfjöru
en þar var kindum beitt á söl á
fjöru. Ingjaldssandur er fremur
harðbýl sveit enda lítið undirlendi
og hentar því ágætlega til sauðfj-
árræktar. Þá var róið frá Sæbóls-
vör en erfitt var að komast sjóleið-
ina til og frá Ingjaldssandi þar
• sem brimasamt var á sandinum.
Ingjaldssandur er snjóþung
sveit og var mjög einangruð. Var
ófært þangað um tvo mánuði á
ári. Hægt var að komast landleið-
ina yfir Sandsheiði og til Núps.
Þá var einnig gengin fjaran fyrir
Hrafnaskálanúp en það þótti mik-
il hættuför.
Fagurt er sólarlag frá Sæbóli
séð. Um Jónsmessu loga eldar
miðnætursólar um fjallabrúnir
Ingjaldssands. Á uppvaxtarárum
mínum var í þessum grösuga og
• hlýlega dal 60-70 manna byggð,
fólkið var glatt og undi’ vel við
sitt. Nú er öldin önnur og aðeins
búið þar á þremur bæjum.“
HVER VAR BÚDDA?
Konungssonur leitar sannleikans
Þegar Siddharta Gautama
var 29 ára gamall sá hann
fyrir tilviljun þrjá menn;
gamalmenni bogið í baki, mann
sem sjúkdómar og örbirgð
höfðu markað og lík þess
þriðja. Utskýrði þjónn hans fyrir
honum að elli, sjúkdómar
og dauði biðu allra
manna. Einnig sá
prinsinn munk og bar
svipur hans með sér
innri frið. Varð betta
til til
ha
konu sína og son til
að leita sannleiksupp-
sprettu lífsins.
í fyrstu hélt Sidd-
Höggmynd af
Búdda
Upphaflegt nafn Búdda var
Siddhartha Gautama og fæddist
hann þar sem nú heitir Lumbini
í Nepal. Hann var konungsson-
ur og er sagt að móður hans
hafi dreymt draum er hún var
þunguð, sem var túlkaður sem
svo að hún myndi eignast son
sem yrði annað tveggja; voldug-
ur konungur eða andlegur leið-
togi. Af ótta við að hið síðar-
nefnda rættist, var lífsins gæð-
um haldið að syninum og ólst
hann upp við mikinn íburð og
óhóf.
harta að meinlætalíf væri lykillinn
að þessum lífsskilningi og gerðist
því munkur í um sex ár. Síðar
hvarf hann frá þessari skoðun og
taldi sig öðlast hinn langþráða
skilning með því að feta hinn
gullna meðalveg milli óhófs og
meinlætis. Eftir þessa grundvall-
arbreytingu fékk Búdda nafn sitt
og merkir það „hinn upplýsti“.
Innri friður var takmarkið og íhug-
un var stór þáttur í því að full-
komna skilning á tilverunni.
Búdda kenndi að jarðvistin
væri táradalur og markmiðið
væri að losna af hjóli endurfæð-
inga með því að betrumbæta
sig stöðugt andlega þar til
fæðst yrði inn í nirvana en
það er efsta stig sálarinnar
þar sem einstaklingur er
fullkomlega rólegur og laus
við kvíða og áhyggjur.
Búddatrú hefur greinst í
nokkrar stefnur og eru af-
brigði hennar dreifð um
Austurlönd. Mestri
útbreiðslu hefur hún
í Tælandi,
Búrma, Sri Lanka,
Laos, Kambódíu og
ú