Morgunblaðið - 05.09.1992, Síða 28

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 5. SEPTEMBER 1992
28
Minning
Aðalbjörg Haralds-
dóttir, Laugarvatni
Fædd 22. april 1899
Dáin 21. ágúst 1992
Hinn 21. ágúst sl. andaðist mág-
kona mín, Aðalbjörg Haraldsdóttir,
93 að aldri, f. 22. apríl 1899. For-
eldrar hennar voru hjónin Ásrún
Jónsdóttir og Haraldur Siguijóns-
son, bóndi á Einarsstöðum í Reyja-
dal. Ásrún var dóttir Jóns hrepp-
stjóra á Refkelsstöðum í Eyjafirði,
Ólafssonar, hreppstjóra á Stokka-
hlöðum í sama héraði, Jónssonar
hreppstjóra á Þverá í Dalsmynni í
S-Þingeyjarsýslu, systir Einars al-
þingismanns í Nesi í Höfðahverfi.
Móðir Halldóru var Guðrún dóttir
Björns Jónssonar í Lundi í Fnjóska-
dal. Haraldur var sonur Siguijóns
bónda á Einarsstöðum, Jónssonar
bónda þar. Á Einarsstöðum hefur
sami ættleggur nú búið á aðra öld,
synir tekið við af feðrum. Móðir
Haraldar var Margrét Ingjaldsdótt-
ir, bónda á Mýrum í Bárðardal,
Jónssonar bónda þar, Halldórsson-
ar. Börn þeirra Ásrúnar og Harald-
ar voru þessi: Anna, giftist Einari
Guðmundssyni frá Bóndastöðum,
Jón, bóndi á Einarsstöðum, giftist
Þóru Sigfúsdóttur frá Halldórsstöð-
um; Einar, giftist Sigríði Daníels-
dóttur, þau fluttu til Kanada; Aðal-
björg, giftist Magnúsi syni Böðvars
Magnússonar og Ingunnar Eyjólfs-
dóttur á Laugarvatni. Þá tóku þau
í fóstur Sigrúnu Jónsdóttur frá
Mýri í Bárðardal, hún giftist séra
Adam Þorgrímssyni frá Nesi í Aðal-
dal. Þau fluttu til Vesturheims árið
1919 og eru búsett það.
Einarsstaðir, þar sem Aðalbjörg
átti æskuheimili, er kirkjustaður.
Þar var bændakirkja fram til ársins
1941, að söfnuðurinn tók við henni.
Árið 1962 átti kirkjan, sem nú
stendur á Einarsstöðum, aldar af-
mæli. Henni bárust þá margar góð-
ar gjafir, þar á meðal gaf Aðalbjörg
fagran altarisdúk til minningar um
foreldra sína og systkini. Oft var
það, þegar við má^kona mín hitt-
umst, beindist tal okkar að æsku-
heimili hennar á Einarsstöðum og
kostum búnu frændfólki hennar í
Þingeyjarsýslu og víðar. Hún átti
ekki iangt að sækja þá hæfielikar,
sem hún bjó sjálf yfír og birtust fljót-
lega við náin kynni. Ættrækni hafði
hún í hávegum, einnig falleg ljóð
og sögur, sem hún kunni og sagði
frá. Oftar en einu sinni lét hún mig
heyra ljóð eftir móður sína og til-
drög þess að hún orti það. Ljóðið
sýnir fallega mynd, það er því við-
eigandi, að það fylgi þessum fátæk-
legu línum:
Söknuður
Ég man þá stund, er með þér fyrst ég undi
og munar-sæla drauma ástin bjó.
Nú er það liðið, lífsins gleði hrundi.
Ég leita sælu, finn þó hvergi ró.
Og hvar er ljós, er lýsi vegu mína,
og leiðarsteinn, er sýnir rétta braut?
Ég endurkalla einatt samfylgd þína,
sem eflir mig að sigra hveija þraut.
Heyr, vonin blíð! Þú vörður lífs míns gæða,
sem veitir huggun, þegar gleðin dvín.
Ó birstu nú, mín sorgarsár að græða
og segðu: Bráðum fegri dagur skín.
(Ásrún Jónsdóttir)
Eina vísu lét Aðalbjörg mig heyra
eftir hana sjálfa, um hryssuna Rák,
sem hún átti.
Fæstir gleyma glöðum fák,
göfug er sú kynning.
Falleg varstu og fjörug, Rák,
falslaus er sú minning.
Ég vissi að hún var dýravinur,
eins og þessar hendingar vitna um.
Árið 1973 fórum við þijár systumar
með Aðalbjörgu mágkonu okkar í
svonefnda „Bændaför" til Noregs
og Danmerkur. Uppi í fjöllunum í
nágrenni Kvinnendals fóru ýmsir
þeir færustu í hópnum að hljóðnem-
anum í rútunni og sögðu frá ýmsu
skemmtilegu, þeirra á meðal var
Aðalbjörg, eftir hvatningu okkar
systra. Flutti hún utan að hið langa
og rismikla kvæði eftir Stephan G.
Stephansson, „Ástríður Ólafsdóttir
Svíakonungs", en Ástríður var
drottning Ólafs helga Noregskon-
ungs. Fyrir okkur var það ekki nýtt
að heyra Aðalbjörgu lesa slík ljóða
án blaða. Henni var einkar tamt að
fara með falleg ljóð, og það var list
hennar að segja vel frá.
Árið 1925 hleypir Aðalbjörg
heimdraganum, hún vildi víkka sjón-
deildarhringinn. Hvað er á bak við
ijöllin? Til Noregs fer hún og dvelur
þar í þijú ár við nám og störf. Kem-
ur fyrst til Softelands, og fer þaðan
til fjölskyldunnar Tvedten á Lunde
í Tjodeling og batt við hana ævi-
langa vináttu. Á þessum stöðum var
hún í garðyrkju- og matreiðsluskóla
og varð það henni notadijúgt allt
hennar líf. Þegar heim kemur, 1928,
bauð Kvenfélagasamband Suður-
lands henni að ferðast um sveitirnar
og leiðbeina konum við ræktun og
matreiðslu garðávaxta. Þessi góða
viðleitni til fræðslu varð bæði henni
og konunum til fróðleiks og
skemmtunar. Héraðsskólinn á
Laugarvatni tók til starfa 1928;
Aðalbjörgu bauðst ráðskonustaðan
við skólann þennan fyrsta vetur, sér
til hjálpar hafði hún eina stúlku,
Guðrúnu Júlíusdóttur. Ekki er hægt
að segja annað, en að öll aðstaða í
eldhúsinu hafí verið í lágmarki þann
vetur. Hveragufan var notuð til suðu
alls matar. Voru ýmsar tilfæringar
því viðkomandi mjög erfíðar, t.d.
vom notaðir þrír tvöfaldir pottar,
sem gufusoðið var í. Þeir vom allir
stórir, sérstaklega þó einn, sem var
tveggja manna tak að lyfta hlemmn-
um af. Allt eldhúsið fylltist svo gufu,
þegar pottamir opnuðust, og varð
hún að vatni á eldhúsgólfinu. Þær
Aðalbjörg og Guðrún urðu að leysa
þetta erfíða starf af hendi; rafmagn
var aðeins til ljósa fyrsta veturinn.
Magnús Böðvarsson, bróðir minn,
sá um alla útvegun og aðdrætti til
skólans þennan fyrsta vetur. Þar
urðu fyrstu kynni Aðalbjargar og
hans. Þau giftu sig 7. desember
1929. Árið eftir fá þau kirkjujörðina
Miðdal í Laugardal til kaups og
ábúðar og þar búa þau farsælu
rausnarbúi í 29 ár. Þau unnu að
ræktun og raflýstu bæinn frá raf-
stöð við Bæjargilið. Böm þeirra urðu
tvö, Böðvar, nú bankastjóri í
Reykjavík, giftur Sigrúnu Guð-
mundsdóttur, myndhöggvara, eiga
tvö börn; og Ásrúnu, gift Skúla
Guðjónssyni, bifreiðastjóra á Sel-
fossi, þau eiga þrjú böm.
Árið 1940 selja þau Aðalbjörg og
Magnús félagi prentara Miðdalinn,
en halda þó áfram búskap þar til
ársins 1959, en bregða þá búi og
flytja að Laugarvatni. Alla tíð tók
Aðalbjörg virkan þátt í félagslífí
sveitarinnar, sérstaklega vil ég þar
nefna kirkjukórinn, sem þau hjónin
voru stofnendur að og studdu á
margan hátt. Bæði vora þau ljóðelsk
og söngvin. Magnús Böðvarsson var
Jæddur 18. júní 1902. Hann missti
heilsuna, er hann var á sjötugasta
aldurstugnum og andaðist 12. nóv-
ember 1971. Eftir lát hans var Aðal-
björg að mestu ýmist hjá bömum
sínum eða í eigin húsi á Laugar-
vatni. Síðustu árin naut hún þó
góðrar vistar á Sólvöllum á Eyr-
arbakka og síðast á Ljósheimum á
Selfossi.
Aðalbjörgu leið vel á meðan hún
hafði sæmilega sjón og heilsu og
gat notið góðra bóka og tekið á
móti vinum og vandamönnum. Þá
léku allir hlutir í höndum hennar
af góðri kunnáttu, sem nefna mætti
list; hún kniplaði, „orckeraði" og
pijónaði fingravettlinga, þótt sjónin
væri farin að mestu. Síðustu árin
dvaldi hún á framangreindum hjúkr-
unarheimilinum á Eyrarbakka og
Selfossi. Þar var allt gert til þess
að henni liði sem best, öll aðstoð
veitt með ljúfu geði, jafnt þeim, sem
ósjálfbjarga vom og þeim hressari.
Slíkt er ómetanlegt og verða þau
líknarstörf aldrei fullþökkuð.
Aðalbjörg lifði langan og við-
burðaríkan starfsdag og öðlaðist
jafnframt mikla lífsreynslu, frá fá-
tækt til nútíma þæginda. Þau hjón-
in eignuðust góð og vel gefín böm;
það er öllum foreldmm mikil ham-
ingja og lífsgleði. Með eiginmanni
sínum eignaðist hún 11 mágkonur;
einhver sagði við hana, að hann
héldi, að ein væri nóg. Vegna henn-
ar eðliskosta ávann hún sér virðingu
og aðdáun okkar allra. Blessuð sé
minning Aðalbjargar Haraldsdóttur.
t Ástkær móðir okkar, tengdamóðir, amma og langamma, HERDÍS ÞÓRA SIGURÐARDÓTTIR frá Hnífsdal, Gnoðarvogi 42, Reykjavik, lést í Landakotsspítala fimmtudaginn 3. september sl. Guðlaug E. Guðbergsdóttir, Þórir S. Guðbergsson, Jón K. Guðbergsson, Sævar B. Guðbergsson, tengdabörn, barnabörn og langömmubörn. t Móðir okkar, ÓLÖFS. MAGNÚSDÓTTIR, Bjarnarstíg 1, Reykjavík, lést í Borgarspítalanum fimmtudaginn 3. september. Fyrir hönd aðstandenda, Áslaug B. Þórhallsdóttir.

t Innilegar þakkir sendum við öllum þeim er sýndu okkur samúð og hlýhug við andlát og útför HAFSTEINS BJÖRNSSONAR fyrrverandi f ulltrúa, Kirkjuteigi 29, (áður Grundarstíg 7). Ingibjörg Guðmundsdóttir, Björg Hafsteinsdóttir, Halldór Halldórsson, Björn Hafsteinsson, Kristfn Eggertsdóttir, Gunnar Hafsteinsson, Anne Helen Lindsay, Ragnheiður Guðnadóttir, barnabörn og barnabarnabörn.

t Ástkær eiginkona mín, JÓHANNA KRISTÍN ODDSDÓTTIR, Eskihlíð 20, andaðist í Borgarspítalanum 3. september. Fyrir hönd aðstandenda, Einar Guðmundsson.

t 1 Eiginmaður minn og faðir okkar, t
KRISTINN EINARSSON Þökkum öllum þeim er sýndu okkur samúð og hlýhug við fráfall
hæstaréttarlögmaður, og útför eiginmanns míns og föður.
Ránargötu 17, HJARTAR PÁLMA HJARTARSONAR
frá Reykjarvík,
Strandasýslu.
Guðrún Leifsdóttir, Sérstakar þakkirtil starfsfólks á gjörgæsludeild Borgarspítalans.
Hrönn Kristinsdóttir,
Einar Kristinsson, Sigrún Pálsdóttir,
Hrund Kristinsdóttir. Hjördís Hjartardóttir.
Bömum hennar og þeirra fjölskyld-
um sendi ég innilegar samúðar-
kveðjur.
Arnheiður Böðvarsdóttir.
Með örfáum orðum vil ég minn-
ast móðursystur minnar, Aðalbjarg-
ar Haraldsdóttur, sem andaðist 21.
ágúst sl. á 94. aldursári.
Aðalbjörg var fædd á Einarsstöð-
um í Reykjadal S. Þing. 22. apríl
1899. Foreldrar hennar vom sæmd-
arhjónin, Ásrún Jónsdóttir og Har-
aldur Siguijónsson, bóndi á Einars-
stöðum. Aðalbjörg var yngst fjög-
urra bama þeirra hjóna, sem upp
komust.
Er ég lít yfír farinn veg og leita
á vit minninganna verða ofarlega í
huga mér minningar um elskulega
frænku, sem alla tíð hélt vináttu
og tryggðarsambandi við okkur,
dætur Önnji systur hennar. En Anna
Haraldsdóttir lést um aldur fram,
aðeins 35 ára gömul. Mér er minnis-
stæð umhyggja hennar og sá mikli
kærleikur og ástúð, sem hún sýndi
mér, baminu, er ég tregaði sárt
horfna móður. Gömul bréf sem ég
geymi, bréf sem Aðalbjörg skrifaði
mér er ég var barn að ámm, sýna
glöggt hversu umhugað henni var
um líðan okkar systra og velferð
alla. Það er mikils virði að fá tæki-
færi til þess á lífsleiðinni að kynn- |
ast góðu fólki. Aðalbjörg frænka
mín var vissulega þeim eiginleikum
búin að veita birtu og hlýju til þeirra |
er á vegi hennar urðu. Sú tryggð
og vinátta sem frá henni streymdi
til mín verður mér alla tíð ómetan-
legur förunautur. Sem bam fann
ég glöggt að Aðalbjörg var sterkur
og stórbrotinn persónuleiki og mér
lærðist að virða og meta þessa
ástríku og elskulegu konu. Aðal-
björg hafði létta lund og einstaklega
skemmtilega frásagnargáfu, sem
hélst fram til hins síðasta. Hún sá
jafnan björtu hliðarnar á tilvemnni,
var félagslynd og naut þess að eiga
samneyti við annað fólk. Enda hygg
ég að henni hafí jafnan orðið vel til
vina og að margur hafí bundist
henni óijúfandi tryggðar- og vin-
áttuböndum. í
Á seinni ámm hrakaði heilsu
hennar nokkuð en hún var svo lán-
söm að halda fullri andlegri heilsu (
til hins síðasta. Hún var mikil hag-
leikskona til allrar handavinnu og
eftir hana liggja margar listilegar (
hannyrðir. Jafnvel eftir að hún
missti sjónina hin síðari ár hélt hún
áfram að pijóna og sat jafnan með
pijóna í höndum. Yfír henni hvíldi
mikil ró og friður og hún tók hrak-
andi heilsu með sönnu æðraleysi.
Ég vil að leiðarlokum þakka Aðal-
björgu ást hennar og tryggð við
mig og Ragnhildi systur mína.
Ásrún Einarsdóttir.
Mikil sæmdarkona hefur lagt upp
í ferðalagið mikla, sem við eigum
öll eftir að fara, fyrr eða síðar.
Aðalbjörg lést á Ljósheimum,
Selfossi, 21. ágúst 1992, níutíu og
þriggja ára að aldri. Hún var sann-
arlega búin að lifa tímana tvenna,
mjög erfíð ár í byijun aldarinnar,
og svo öll kreppuárin. Og að lokum
mestu velgengnisár mannkynssög-
unnar. Aðalbjörg fæddist 22. apríl
1899 að Einarsstöðum í Reykjadal,
S.-Þing.
Foreldrar hennar voru hjónin:
Ásrún Jónsdóttir og Haraldur Sig-
uijónsson, bóndi á Einarsstöðum.
Ásrún var dóttir Jóns Ólafssonar
og Halldóm Ásmundsdóttur. Hall-
dóra var systir Einars Ásmundsson-
ar í Nesi. Haraldur var sonur Sigur-
Séifræðingar
í blóinaskn1)liiigiiin
>ið iill (<i‘kilæri
Skólavörðustíg 12,
á horni Bergstaðastrætis,
sími 19090