Morgunblaðið - 27.10.1992, Qupperneq 27

MORGqNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 27. OKTÓBER 1992
27
Nýr meirihluti á danska þinginu
Farið að stytt-
ast í stjórnar-
tíð Schliiters?
Kaupmannahöfn. Frá N.J.Bruun, fréttaritara Morgnnblaðsins.
MARGT bendir til, að stjórnarskipti geti verið á næsta leiti í Dan-
mörku eftir að þrír flokkar, sem ekki eiga aðild að stjórninni, náðu
saman um afstöðuna til Evrópubandalagsins, EB. Er um að ræða Jafnað-
armannaflokkinn, Sósíalíska þjóðarflokkinn og Radikale venstre, sem
hingað til hefur stutt ríkisstjórn íhaldsmannsins Pouls Schluters með
hlutleysi sínu.
Reuter
Helmut Kohl flytur ræðu á þingi CDU í Diisseldorf i gær.
Þessir þrír flokkar hafa meirihluta
á danska þinginu og ríkisstjóm
íhaldsflokksins og borgaraflokksins
Venstre á því ekki annarra kosta völ
vilji hún sitja áfram en gera stefnu
þeirra að sinni í þeim viðræðum, sem
framundan eru við Evrópubandalagið
um sérkröfur Dana. Oddvitar stjóm-
arinnar, þeir Schliiter forsætisráð-
herra og Uffe Ellemann-Jensen utan-
ríkisráðherra, hafa þó tekið tillögun-
um vel en flestum finnst sem ríkis-
Kohl boðar skattahækk-
anir vegna sameiningar
Diisseldorf. Reuter.
HELMUT Kohl, kanslari Þýska-
lands, sagði á þingi Kristilega
demókrataflokksins (CDU) í gær
að væntanlega yrði að hækka
skatta í Þýskalandi til að standa
straum af kostnaði vegna samein-
ingar landsins, fyrr en árið 1995,
eins og stjórn flokksins hafði sam-
þykkt um helgina.
Kohl sagði að auka yrði tekjur
ríkisins til að það gæti staðið undir
skuldabyrði fyrrum Austur-Þýska-
lands, en greiðslur af henni hefjast
1995. „Nú er stund sannleikans
runnin upp,“ sagði kanslarinn í ræðu
sinni en hann hefur fram til þessa
ekki viljað hvika frá því kosningalo-
forði sínu árið 1990 að ekki þyrfti
að hækka skatta vegna sameining-
arinnar.
Kohi kynnti fimm liða áætlun til
að bregðast við vandanum og felst
í henni m.a. að dregið sé úr niður-
greiðslum, almennar launahækkanir
verði „hóflegar", útgjöld ríkis og
sveitarfélaga skorin niður, yfirstjóm
ríkisins minnkuð og að sérstöku
millifærslukerfi milli ríkra og fá-
tækra sambandslanda verði komið
á. Þá mættu allir gera ráð fyrir því
að bera auknar byrðar vegna sam-
einingarinnar.
Þó að kanslarinn hafi ekki kynnt
nein frekari efnisatriði áætlunar
sinnar hafa fulltrúar samstarfs-
flokka CDU í ríkisstjóm þegar mót-
mælt henni harðlega og sagt hana
ógna stjórnarsamstarfínu.
Kohl var endurkjörinn formaður
flokksins í gær með 91,5% atkvæða.
Það vakti meiri athygli að Volker
Riihe vamarmálaráðherra sem
nefndur hefur verið sem arftaki
Kohls náði ekki kjöri sem einn af
fjórum varaformönnum flokksins.
stjórnin hafí verið auðmýkt.
Það, sem meðal annars bendir til,
að flokkamir þrír hafi hug á ríkis-
stjórnarsamstarfi, er, að Sósíalíski
þjóðarflokkurinn, sem var lengi ákaf-
ur andstæðingur aðildar að Evrópu-
bandalaginu, styður hana nú að upp-
fylltum vissum skilyrðum varðandi
Maastricht-samninginn og einn
frammámanna radikala sagði, að nú
væri kominn fram meirihluti, sem
gæti til dæmis komið saman fjárlög-
um ef með þyrfti. Ekki er samt lík-
legt, að neitt gerist í þessum málum
fyrr en tamíla-skýrslan verður birt í
nóvemberbyrjun en þar er um að
ræða mál, sem verið hefur fyrir dóm-
stólunum og snýst um umdeildan
brottrekstur tamílskra flóttamanna
frá Danmörku. Er talið hugsanlegt,
að Schliiter forsætisráðherra neyðist
til að segja af sér vegna hennar.
Ekki er hægt að segja, að tillögur
flokkanna þriggja í EB-málum komi
á óvart. Þær eru samhljóða því, sem
Schluter hefur verið að ræða um.
Hafnað er sameiginlegum gjaldmiðli
og seðlabanka, sameiginlegri utan-
ríkis- og vamarstefnu og einnig lagst
gegn sameiginlegum ríkisborgara-
rétti allra íbúa EB-ríkjanna.
Einn stjórnar-
flokka Sviss
hafnar EES
Einn af fjórum stjórnarflokk-
um Sviss, Þjóðarflokkurinn,
samþykkti um helgina að beita
sér fyrir því að Svisslendingar
höfnuðu aðild að Evrópska
efnahagssvæðinu (EES) í
þjóðaratkvæðagreiðslunni 6.
desember. Ræðumenn á þing-
inu sögðu að með því að ganga
í EES myndu Svisslendingar
fórna fullveldi sínu fyrir
skammtíma ávinning á efna-
hagssviðinu. Annar stjórnar-
flokkur, Sósíalistaflokkurinn,
samþykktu hins vegar að
styðja aðild að EES. Þar með
hafa þrír af stjórnarflokkun-
um fjórum tekið afstöðu tii
málsins. Róttækir demókratar
ákváðu í síðustu viku að styðja
EES en Kristilegir demókratar
taka afstöðu í næstu viku.
Varað við
Egyptalands-
ferðum
Bandarísk, bresk og ástr-
ölsk yfirvöld hafa varað þegna
sína við ferðalögum til Efri-
Egyptalands og annarra
svæða þar sem strangtrúar-
menn múslima hafa látið að
sér kveða. Hafa þeir staðið
fyrir árásum á ferðamenn og
morðum. Varað er sérstaklega
við ferðum til héraðsins Minya
og Assiut, einkum til borgar-
innar Dayrut. Ekki er hins
vegar varað við ferðalögum til
Luxor, Aswan-stíflunnar og
pýramídanna.
UTSALA - UTSALA
Kommúnistar og ný-fasistar
Sameinast gegn
Jeltsín forseta
Moskvu. Rcuter, The Daily Telegraph.
RUSSNESKIR ný-fasistar og kommúnistar stofnuðu um helgina Þjóð-
frelsisfylkinguna, sem berst fyrir afsögn Boris Jeltsíns, forseta Rúss-
lands.
UTSALANIFULLUM GANGI
NYIR SKOR A
VERKSMIÐJU-
VERÐI BEINT
FRÁ PORTUGAL
Forystumenn nýja bandalagsins
sátu fyrir framan fána Sovétríkjanna
fyrrverandi og keisarahers Rúss-
lands á stofnfundinum, sem 1.400
þjóðernissinnar og kommúnistar
sóttu. Á meðal forystumannanna eru
nokkrir herforingjar.
„Bandaríkin skipulögðu og stjóm-
uðu hruni Sovétríkjanna," sagði einn
ræðumannanna, þjóðemissinninn Ní-
kolaj Lysenko. „Við emm Rússar.
Við viðurkennum aldrei sjálfstæði
Ukraínu og Hvíta-Rússlands.“
Þjóðfrelsisfylkingin sór hollustu
við sovésku stjómarskrána og flestir
ræðumannanna sögðu að helsta tak-
markið væri að koma Jeltsín frá.
Vladíslav Terekhov, leiðtogi svo-
kallaðs Hermannasambands, sagði
að Þjóðfrelsisfylkingin myndi stofna
félög út um allt Rússland til að skipu-
leggja fjöldamótmæli. Terekhov seg-
ir að um 10.000 manns séu félagar
í Hermannasambandinu en erfitt er
að meta hversu 'mikinn stuðning
hann og aðrir leiðtogar Þjóðfrelsis-
fylkingarinnar geta fengið frá al-
menningi. Leiðtogar fylkingarinnar
virðast treysta meira á áhrif sín inn-
an hers og lögreglu en stuðning al-
mennings. Fjöldahreyfingar hafa að
minnsta kosti hingað til ekki haft
mikið að segja um umbótaþróunina
í Rússlandi. Mikil óeining hefur ríkt
á meðal þjóðernissinna jafnt sem
umbótasinna.
Jeltsín virðist stafa meiri hætta
af fulltrúaþinginu, æðstu löggjafar-
samkundunni, sem kemur saman 1.
desember. Forsetinn efndi á sunnu-
dag til skyndifundar með helstu
ráðgjöfum sínum til að ræða hvemig
koma mætti í veg fyrir að afturhald-
söflin næðu yfirhöndinni á fundi
þingsins. Rússneska fréttastofan Int-
erfax hafði eftir embættismönnum
að Jeltsín væri að íhuga að víkja
Jegor Gajdar forsætisráðherra frá
eða tilnefna einhvem annan í nýtt
embætti sem yrði valdameira. Gajdar
sagði hins vegar að forsetinn hefði
sagt á fundinum að hann treysti enn
stjóminni og engar róttækar breyt-
ingar yrðu gerðar á henni fyrir fund
fulltrúaþingsins.
Fulltrúaþingið var kjörið árið 1990
og er skipað mörgum kommúnistum.
Stjómmálaskýrendur segja að sá
möguleiki sé fyrir hendi að Jeltsín
efni til þjóðaratkvæðagreiðslu fyrir
1. desember um nýja stjórnarskrá,
sem hefði í för með sér að fulltrúa-
þingið yrði lagt niður og boðað til
nýrra þingkosninga.
N
Nú: 2.490.-
ATHUGIÐ:
UTSALAN
STENDUR
AÐEINS
í ÖRFÁA DAGA
Þessir tveir eru
abeins brot af
úrvalinu sem er á
verksmibjuútsölunni
Nú: 1.490.-
heilsutöflur
punktanudd í sóla
stær&ir: 36-46
litir hvítt og svart
Laugavegi \ 1 sími: 21675