Morgunblaðið - 14.02.1993, Qupperneq 14

14 B
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 14. FEBRÚAR 1993
ANDLITSLYFTING
Í sumar veróa miklar
endurbætur geróar á
Arnarhóli, kostaóar til
helminga af
Reykjavíkurborg og
Seólabankanum
eftir Elínu Pálmodóttur
<< ráðið

'T Ö
5 o P !
MIÐBORGIN hefur undanfarin tvö ár verið í endurhæfingu.
Enn meiri framkvæmdir verða á svæðinu á þessu ári. Nú í
sumar fær Arnarhóllinn andlitslyftingu. Reylgavíkurborg og
Seðlabankinn, sem stendur í hlaðvarpanum á þessari gömlu
bíyörð, ætla að leggja fram 10 milljónir hvor í þessa aðgerð.
í haust verður hóllinn því væntanlega sem nýr. Fyrir nokkr-
um árum fór fram samkeppni um fegrun Arnarhóls. Birna
Björnsdóttir, innanhúsarkitekt, einn af höfundum verðlauna-
tillögunnar hefur að undanförnu unnið úti í Danmörku að
útfærslu á tillögunni með vissum breytingum, í samvinnu við
viðkomandi borgarstofnanir. Sem við stóðum á Arnarhóli
útskýrðu Stefán Hermannsson borgarverkfræðingur, Jóhann
Pálsson garðyrkjustjóri og Stefán Þórarinsson rekstrarstjóri
í Seðlabankanum frá framkvæmdum í sumar.
rnarhóll mun áfram
halda einkennum
sínum og ekki snið-
ið af honum. Hann
mun einkennast af
grasflötum o g
grasbrekkum sem
fyrr. Landnáms-
maðurinn Ingólfur
Amarson mun áfram gnæfa á há-
hólnum. Undirstaða styttunnar er
orðin ónýt og verður gerð ný. Stytt-
unni verður svolítið hnikað til, þann-
ig að hún verður heldur nær Ingólfs-
strætinu. Um leið verður lögunin á
háhólnum meira aflíðandi og mildari
í línum. Og aðgangur verður auðveld-
ari að austanverðu. Verður betra
rými við styttuna og bekkir fyrir þá
sem þar vilja sitja og njóta útsýnisins
sem fyrr. En áhersla er lögð á að
bijóta ekki sjónlínuna til Lækjartorgs
og að tijágróður skyggi hvergi á.
Tijágróður verður meðfram Hverfis-
götu og Ingólfsstræti og neðst í hóln-
um í nánd við Seðlabankann.
Eins og sjá má á meðfylgjandi
mynd er stígakerfið í stórum dráttum
eins og það hefur mótast í áranna
rás. Leitast er við að halli göngustíga
verði þannig að allir eigi sem auð-
veldast með að fara um svæðið. Og
í sama tilgangi verða hitalagnir und-
ir almennum göngustígum, svo ekki
sé þar hætta í snjó og frosti. Gang-
stéttin meðfram Hverfisgötunni
verður færð innar, og efst verður
gróður milli gangbrautar og akbraut-
ar, þannig að betur skiljist að gang-
andi vegfarendur og umferðin. En
Hverfísgatan verður að 1-2 árum
liðnum tvístefnugata.
í verðlaunatillögunni var gert ráð
fyrir súlnaröð með gangstígum, en
súlumar eru nú horfnar. Einnig voru
þar hugmyndir um útileikhús neðan
við hólinn með áhorfendum í brekk-
unum. Fallið hefur verið frá því með
tilliti til þess að þama beint andspæn-
is brekkunni mun rísa þjónustumið-
stöð strætisvagnanna, vegleg bygg-
ing á ijórum hæðum með verslunar-
rými og bílastæði á 4 hæðum, en þar
má setja upp svið sem vel sést til
af Arnarhóli. Húsið verður handan
Lækjargötu frá Amarhóli séð, en
samþykkt hefur verið að Lækjargata
skuli í framtíðinni ná lengra í norð-
ur, þar sem nú heitir Kalkofnsvegur.
Það gamla heiti, Kalkofnsvegur, ber
þá aðeins spottinn frá hominu og inn
að gatnamótunum þar sem ekið er
niður að Akranesfeijunni og við tek-
ur Sæbrautin
Stefán Þórarinsson sagði að bank-
inn hefði staðið ásamt borginni að
samkeppninni á sínum tíma og í
framhaldi af því hefði hann fallist á
að taka þátt í kostnaði til helminga.
Leggi hann fram 10 milljónir. Það
sé eðlilegt og gaman að nú skuli
drifíð í endumýjun á Amarhóli fyrir
afmælið 1994, svo allt verður komið
í eðlilegt horf fyrir hátíðahöldin.
Önnur ný bygging mun líklega
rísa í nánd við Amarhól og setja
svip á nánasta umhverfí hans. Sótt
hefur verið til borgarinnar um lóð
fyrir Dómshús handan Ingólfsstrætis
þar sem nú er bílastæði milli Arnar-
hvols, Þjóðleikhúss og Landsbóka-
safnsins. Mundi þá Ingólfur blasa
við húsinu. Hefur sú hugmynd verið
lögð fram í borgarráði og fengið
góðar undirtektir, en málið er óaf-
greitt.
Arnarhólstraðir enn
sjáanlegar
Þvert yfir Amarhólinn má enn
greina gömlu traðimar, alfaraveg um
aldir, a.m.k. ef maður veit hvar þær
liggja. Sagði Stefán Hermannsson
að ekki yrði hróflað við þeim, fremur
lögð áhersla á að skerpa þær eftir
því sem hægt yrði. í greinargerð
með verðlaunatillögunni gera höf-
undar, Bima Björnsdóttir innanhús-
arkitekt, Einar E. Sæmundsen lands-
lagsarkitekt og Hilmar Þór Bjöms-
son arkitekt grein fyrir megin-
markmiðum, þar sem m.a. er talað
um að tekið sé mið af sögu Reykja-
víkur. Bújörðin Amarhóll náði frá
ósi Lækjarins suður að núverandi
Bankastræti, að landi Stöðlakots og
upp á Amarhólsholt, sem síðar var
nefnt Skólavörðuholt og voru þar
beitarhús Amarhóls. Þar um lá alf-
araleið, vegurinn fór nánast sömu
leið og Skólavörðustígur í dag, um
Traðarkotsund, beygði þá til vesturs
þar sem nú er Þjóðleikhúsið og sunn-
an við Amarhólsbæinn. Skiptu trað-
irnar heimatúninu í tvo hluta. Mark-
ar þar ennþá fyrir veg þessum, sem
var fyrsta þjóðbraut svo vitað sé hér
á landi. Er Arnarhólstraða víða getið
í gömlum heimildum og sú leið merkt
inn á elstu kort. Hvergi var vað á
Læknum nema við ósinn, þegar frá
er talið mjög illfært vað neðan við
Stöðlakot. Var lengi brú á þessum
stað og lá leiðin af Amarhóli eðlilega
þangað og þaðan. Er hvergi getið
annarrar alfaraleiðar úr Reykjavík
fyrr en á 19. öld og má því geta sér
til um að hér sé vegur sem farinn
var allt frá landnámi. En Landnáma
hermir að öndvegissúlur Ingólfs Am-
arsonar hafi fundist... við Arnarhvál
fyrir neðan heiði.
Árið 1959 var á vegum Minja- og
byggðasafns Reykjvíkurbæjar gerð-
ur uppgröftur á Arnarhólströðum.
Mótaði all greinilega fyrir þeim, þar