Morgunblaðið - 23.05.1993, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 23. MAÍ 1993
B 17
LÍF AF LÍFI
Myndlist
Bragi Asgeirsson
Þjóðhátíðardagur Norðmanna er
svo sem flestir vita 17. maí, sem
bar upp á mánudag sl., og í and-
dyri Norræna hússins er mjög
smekkleg kynning á tónskáldinu
ástsæla Edward Grieg. En kjalla-
rasalirnir eru undirlagðir litkröft-
ugum myndverkum listakonunnar
Mai-Bente Bonnevie sem hér verð-
ur fjallað um. Sjálfur naut ég þess
að vera óvænt trakteraður á norsk-
um mat á Akureyri að kvöldi sama
dags.
Hér er vafalítið fyrir sumt um
tilviljanir að ræða, en þær eru
upplífgandi og mættu endurtaka
sig hvað hinar Norðurlandaþjóð-
imar snertir, því þetta veit á nor-
rænt bróðurþel sem er dálítið alveg
sérstakt í heiminum.
Listakonan Mai-Bente Bonnevie
hóf feril sinn sem skapandi lista-
maður nokkuð seint, þó hún hafi
annars frá unga aldri málað og
teiknað að staðaldri og var þannig
kominn á miðjan aldur er hún lauk
námi við Ríkislistaskólann í Osló
(Statens Kunstakademi). Löngu
áður hafði hún að vísu stundað
nám við Listiðnaðarskólann
(Kunst- og Handverksskolen) auk
þess að taka seinna háskólagráður
í listasögu og bókmenntum.
Kenndi um árabil í framhalds- og
listaskólum m.a. einnig í Japan,
þar sem hún var búsett í þijú ár
og er nú kennari í listasögu og
myndgreiningu við Osló Tegne- og
Malerskole. Þá hefur hún skrifað
greinar í blöð, haldið fyrirlestra
og var á tímabili blaðamaður við
kvennablaðið „Sirene“. Var þannig
allan tímann í tengslum við listina,
þótt lengst af væri hún ekki virkur
myndlistarmaður, og það kemur
líka fram í myndverkum hennar
sem bera djúphygli og þroskuðum
listrænum kenndum vitni.
Liturinn skiptir sköpum í mál-
verkum listamannsins og þau eru
öðru fremur óður til sköpunar-
verksins og geijunarinnar í lofti
og gróandi. Þannig er hann í senn
loftkenndur sem jarðrænn og býr
yfir safa og vaxtarmagni. Það er
mikii birta og ljósmagn yfir þess-
ari sýningu og það má vera auðséð
að gerandanum er annt um lífið á
jörðinni og varðveislu þess. Litirnir
eru heitir og kraftmiklir, fyrir sumt
suðrænir en einnig eins og glittir
í japönsk áhrif. Eða eins og
Bonnevie orðar það sjálf: „Ég vil
láta eigin birtu litarefnanna njóta
sín eins og best má verða, ég vinn
sem sagt ekki samkvæmt hefð með
Ijós og skugga. Liturinn ræður.
Það er hann sem stjórnar eins og
hann sameinar efni og ljós í óhlut-
bundnum myndum. Eg fylgi inn-
sæinu, ég vil gera það sýnilegt sem
ég veit ekki.“
Litrófið í myndum hennar er líka
áberandi samstillt og gengur frá
dökklifrauðu um purpuralit til
hlýrra mógulra lita og mettaðs
háguls grunntóns.
Maður verður fljótlega var við
að Bonnevie vill koma ákveðnum
boðskap á framfæri og að henni
liggur mikið á hjarta og slíkt kann
ég mun betur að meta en tilfinn-
ingalausa rökhyggju, hugmynda-
fræðileg nýsannindi og léttvægan
sandkassaleik, sem svo mikið ber
á í núlistum tímanna.
Það er lífið og sköpunarverkið
sem markar kjarna sýningarinnar,
enda gengur listakonan út frá
hinni kunnu orðspeki „Af jörð ert
þú kominn, að jörðu munt þú
verða. Af jörðu skalt þú aftur rísa“.
Þó er mun frekar höfðað til fram-
rásarinnar en forgengileikans og
boðskapur sýningarinnar er lífs-
geijun og bjartsýni. Hold konunnar
og sköp hennar, sem hefur í aldir
verið tákngerfingur hins óhreina,
— syndarinnar, sem konunni bar
að blygðast sín fyrir, er hér sett
fram sem hið fegursta við sköpun-
arverkið. Líkt og í upphafi menn-
ingarinnar hjá Súmerum og Egypt-
um, en konurnar í myndum þeirra
eru oftar en ekki áberandi óléttar,
fullar af innbyrgðum krafti, fijó-
semi og lífi.
í röð litilla mynda, sem nefnast
„Potent form“, er höfðað til lífs-
frumunnar og vaxtarmagnsins og
myndirnar eru svo einfaldar að
vísar til naumhyggju. Lífsfruman
heldur svo áfram á ýmsa vegu í
málverkunum, sýnileg sem ósýni-
leg og á stundum er eins og ófreskt
andlit sé að mótast á fletinum svo
sem í hinni sérstæðu mynd „Kep-
huru myndast" (4).
Þótt í myndverkunum séu sterk-
ar táknrænar vísanir eru þær mjög
óhlutlægar í útfærslu. En þó sér
í tvo hárrauða kvenmannsbúka í
innri sal „Vita“ (I og II) sem eru
sem tákn hins ástþrungna nakta
kvenlíkama og lífsmögn jarðarinn-
ar, en kona Oðins hét Jörð og hún
var móðir Þórs. Einnig sér í líki
manns inni í kjarna, sem nefnist
„Sólmálarinn" (23).
Mai-Bente Bonnevie fer vel með
liti og ber auðsjáanlega mikla virð-
ingu fyrir þeim í'jákvæðri merk-
ingu, því hún er ekki hrædd við
þá og það er styrkur hennar. I
þeim er mikið birtu- og ljósflæði,
oftast í hægum og jöfnum form-
rænum stígandi, en á stundum er
úthverft innsæi ríkjandi eins og í
myndinni á endaveggnum „Mund-
us“ (8). Af öðrum myndum sem
ég veitti sérstaklega athygli má
nefna „Gegnum múra“ (1), Fram-
tíðarminni" (22), „Uppljómun"
(24) og „Arfur Diomitas" (25).
Listakonan áréttar svo kjarna
sýningarinnar með samstillingunni
„Án titils", sem er ljós á toppi
keiluformaðrar moldar- og malar-
hrúgu og gerir það sýninguna sér-
stæðari og boðskap hennar aug-
ljósari.
Píanó-
leikur
Tónlist
Jón Asgeirsson
Jóhannes Andreasen frá Færeyj-
um kom fram á tónleikum EPTA í
Islensku óperunni sl. þriðjudag. Á
efnisskránni voru verk eftir Beethov-
en, Sunleif Rasmussen og Debussy.
Tónleikamir hófust á „appasion-
ata“ sónötunni op. 57, eftir Beethov-
en og þrátt fyrir skýran leik, vantaði
það sem tengist nafninu eða með
öðrum orðum þau skáldlegu tilþrif,
sem er tilfinningaleg uppistaða
verksins.
Frumflutt var fallega unnið verk,
„Sem sólargull", eftir Sunleif Ras-
mussen. Verkið er samið fyrir píanó
og raftæki, sem í síðari köflunum
vinnur sem ekkó maskína. Allt slíkt
er orðið svo gamalt og það sem verra
er, gerir verkið ónýtt til flutnings,
nema að tiltæk séu tæki til upptöku
píanóhljóðanna.
Fyrri bók forspilanna eftir De-
bussy er í raun tvískipt og var margt
gert og af þokka en eins og tónleik-
arnir í heild, án þess að snerta við
innihaldi verkanna. I verki Rasmuss-
ens, en hann notar fallegt kvæði um
leik norðurljósa, stjömublik og „göl-
drótta gráleita ármorgunskímu", eft-
ir Heinesen (birt í þýðingu Þorgeirs
Þorgeirssonar), sem stemmningu til
að tónsetja, var leikur Andreasen
þokkafullur og best útfærður í 4.
þættinum.
30 tegundir flísa í öllum stærðum. í vor bætast við margar nýjar gerðir.
Þess vegna lækkum við verðið hressilega á öllum gólf- og veggflísum á meðan
birgðir endast. Allar flísarnar eru í I. gæðaflokki. Flísalím með 20% afslætti.
Notið tækifærið og sparið þúsundir króna.
Við leigjum út flísaskera og sögum flísar eftir þínum óskum.
Bendum á fagmenn til flísalagna.
OPIÐ VIRKA DAGA 9. - 18. 33 • LAUGARDAGA 10. - 14. ffil
UMBOÐSMENN
UM LAND ALLT
TEPPABÚÐIN
ÖLL GÓLFEFNI
Á EINUM STAÐ
TEPPI • FLÍSAR • PARKET • DÚKAR • MOTTUR • GRASTEPPI • VEGGDÚKAR • TEPPAFLÍSAR • GÚMMÍMOTTUR • ÖLL HJÁLPAREFNI
® GÓLFEFNAMARKAÐUR • SUÐURLANDSBRAUT 26 • SÍMI 91-681950
af hlífðaráklæðum
(cover) á
bílsæti.
Verð frá
GIoriaKarpinski
Fyrirlestur
26. maí, ld. 20:00 í sal
Stjómunarskólans, Sogavegi 69.
Þar mun Gloria fjalla um mátt
okkar til sköpunar og heilunar.
Hvernig breytingar í lífinu geta
aukið sjálfsvitund okkar ogleitt
okkur til frekari þroska.
Hvernig við getum notað
guðskraftinn hið innra.
Hugleiðslunámskeið
3.-6. júní, að Reykhólum,
Reykhólasveit.
Gloria mun kytina
hugleiðsluaðferðir frá ólíkum
menningarsvæðum.
Skoðaðar verða aðferðir með
tónlist, möntrum, dansi og jrögn.
Einnig aðferðir til að kyrra
hugann, skoða hugsunina, opna
innri sjón, miðla og auka næmni.
Athugið:
Takmarkaður fjöldi þátttakenda á
námskeiðið.
Nánari upplýsingar veita
Fanný Jónmundsdóttir í síma 91-671703
og Linda Konráðsdóttir í síma 91-611025.