Morgunblaðið - 06.06.1993, Blaðsíða 4

4 FRÉTTIR/YFIRLIT
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 6. JÚNÍ 1993
ERLENT
INNLENT
Samráð í
efnahags-
málum
DAVÍÐ Oddsson forsætisráðherra
lagði til á ríkisstjórnarfundi á
þriðjudag að stofnaður verði
starfshópur ríkisstjórnarinnar,
stjórnarandstöðu og aðila vinnu-
markaðarins til að reyna að ná
samstöðu um leiðir til að laga
stöðu sjávarútvegsins í kjölfar
væntanlegra ákvarðana um afla-
mark þorskveiða. Sú vinna færi
fram samhliða undirbúningi sjáv-
arútvegsráðuneytisins að tillögu
um kvóta fyrir næsta fískveiðiár.
Fulltrúar stjórnarandstöðunnar
tóku þessum hugmyndum forsæt-
isráðherra með undrun og nokk-
urri tortryggni, en Davíð taldi við-
brögðin byggð á misskilningi.
Árangurslaus leit að ungum
manni
Fjölmennt lið björgunarsveita
víða af landinu tók þátt í leit að
ungum manni, Charles Agli Hirt,
sem saknað hefur verið frá því á
þriðjudag. Leitað var á Snæfells-
nesi, en ökuskírteini hans fannst
í húsagarði í Ólafsvík á fímmtu-
dagskvöld. Leitin bar engan
árangur.
Langtímakvóti talinn eign
Héraðsdómur Reykjavíkur
felldi í vikunni úr gildi úrskurð
ríkisskattanefndar sem hafði
heimilað útgerðarfélaginu Hrönn
á ísafirði að færa kaupverð lang-
tímakvóta að fullu til gjalda í
rekstrarreikningi á því ári sem
kaupin áttu sér stað. í niðurstöð-
um dómsins kom fram að litið
væri svo á að með kaupum á lang-
tímakvóta hafi fyrirtækið öðlast
réttindi sem falli undir eignarhug-
takið í lögum um tekju- og eigna-
skatt, enda sé aflahlutdeild bæði
varanlegt og verulegt verðmæti.
Samkvæmt niðurstöðum dómsins
ber að eignfæra keyptan lan-
tímakvóta og afskrifa um 20% á
ári.
40 kíló af dínamíti
Unglingar á ísafírði fundu um
40 kíló af dínamíti í gamalli trillu
við Sundahöfn. Mildi þykir að
ekki varð af stórslys, en efnið er
afar viðkvæmt fyrir höggi og það
eitt sér getur orsakað sprengingu.
Sprengjusérfræðingar Landhelg-
isgæslunnar fóru til ísafjarðar og
sprengdu dínamítíð.
Heildarlaunin hafa lækkað
Heildarlaun hafa dregist saman
um rúmlega 931 milljón króna
fyrstu þijá mánuði þessa árs mið-
að við saman tímabil síðasta árs
samkvæmt útttekt Sambands ís-
lenskra sveitarfélaga. Stað-
greiðsluhlutfall sveitarfélaga hef-
ur á sama tímabili dregist saman
um 130 milljónir króna.
Sundmenn veikir frá Möltu
Nokkrir sundmenn sem tóku
þátt í Smáþjóðaleikunum á Möltu
fengu salmonellusýkingu og komu
veikir heim í byijun vikunnar.
ERLENT
Ikveikju-
árás varð
fimm kon-
umaðbana
ÞRJÁR tyrkneskar telpur og tvær
konur voru myrtar í íkveikjuárás
í Solingen sl. laugardag. Mikils
óróa hefur gætt í Þýskalandi í
kjölfar morðsins og hafa óeirðir
brotist út hvað eftir annað í
nokkrum helstu borgum landsins.
Stjórnvöld hafa sætt mikilli gagn-
rýni fyrir stefnu sína í málefnum
innflytjenda einkum fyrir það að
láta hjá líða að samlaga tyrkneska
innflytjendur þjóðfélaginu. Rich-
ard von Weizsacker forseti
Þýskalands sagði við minningar-
athöfn um fórnarlömbin í Köln
að Tyrkir ættu að hafa kosninga-
rétt.
Skotið á starfsmenn
líknarsamtaka í Bosníu
Virðing deiluaðila í Bosníu fyrir
starfsmönnum hjálparstofnana
virðist fara þverrandi. Gerðu
Bosníu-Serbar árás í vikunni á
bflalest SÞ, sem flutti hjálpar-
gögn, með þeim afleiðingum að
tveir danskir bflstjórar biðu bana.
Áætlun Sameinuðu þjóðanna um
griðasvæði fyrir múslima í Bosníu
og hvernig megi veija þau virðist
vera í molum því Serbar hafa
haldið uppi látlausri skothríð á
Gorazde sem er á umræddu griða-
svæði. Kvað fréttamaður útvarps:
ins í Sarajevo borgina víti líka. í
öryggisráði SÞ hefur verið gert
ráð fyrir því að senda 5.000 her-
manna liðsauka til að gæta vemd-
arsvæðanna sex í Bosníu.
Mafíósi gómaður í
neðanjarðarbyrgi
Glæpaforinginn Giuseppe
Pulvirenti var handtekinn í neð-
anjarðarbyrgi nærri Kataníu á
Sikiley eftir 11 ára flótta undan
réttvísinni. Pulvirenti, sem er 63
ára, er lýst sem einum illræmd-
asta mafíósa ítala. Hann hefur
verið eftirlýstur fyrir fjölda morða
og hvers kyns glæpastarfsemi.
Hugsanlegar hefndaraðgerðir
hafa vakið ugg í bijósti yfírvalda
og talið er að mafían eigi heiður-
inn af sprengjutilræðinu í Flórens
í síðustu viku þar sem fímm
manns biðu bana.
Tankskip alelda eftir
árekstur
Breskt tankskip varð alelda
eftir árekstur við vöruflutninga-
skip fímmtán sjómílur undan
Oostende í Belgíu. Um borð vora
24.000_tonn af bensíni sem flytja
átti til Ítalíu. Bensínið fuðraði upp
í einni alsheijar eldsúlu og 36
manna áhöfn neyddist til að
stökkva í logandi sjóinn. Sjö
manns brannu til bana og tveggja
er saknað. Þeir era taldir af.
Nýr blaðafulltrúi til að bæta
ímynd Clinton-stjómar
George Step-
hanapolous,
blaðafulltrúi
Bandaríkja-
stjórnar, var
leystur undan
skyldum sínum
sakir reynslu-
leysis. í stað
hans var skip-
aður David
Gergen sem er
atvinnumaður á
sviði fjölmiðlunar og almanna-
tengsla. Stephanapolous, sem er
31 árs, hefur haft margt klúður
Clintons á sinni könnu á sinni
stuttu starfsævi sem blaðafulltrúi
forsetans. Ber þar helst að nefna
76.000 dala klippingu forsetans,
sem sat rólegur í rakarastól á Los
Angeles flugvelli og lét tafír sem
flugvél hans olli ekki á sig fá.
Gergen
Síðasta hálmstráið
SPÁNVERJAR ganga að kjörborði í dag og kjósa nýtt þing. Samkvæmt skoðanakönnunum þykja
úrslit kosninganna afar tvísýn. Stærstu flokkarnir, Sósíalistaflokkur Felipe Gonzalezar forsætisráð-
herra og Þjóðarflokkur Maria Aznars, voru þó taldir hnífjafnir að fylgi. Gæti því svo farið að aðrir
flokkar réðu úrslitum við myndun nýrrar ríkisstjórnar. Miklar líkur eru taldar á að bundinn verði endi
á 11 ára valdatíma sósíalista. Kosningabaráttunni lauk á föstudagskvöld með miklum útifundum.
Á útifundi í Madríd biðlaði Gonzalez til kjósenda um áframhaldandi stjórnarumboð og í lok fundar-
ins fieygði hann rauðum rósum til fundarmanna. Var það síðasta hálmstráið í kosningabaráttu hans.
Sjá „Anzar bers við vofu ...“ á bls. 14-15
Öngþveitiskenningin fær aukið vægi
Stýrimerki geta
skapað fellibyl
ÚTLIT er fyrir að hægt sé að færa eðlisfræðikenninguna
um ringulreið sér í nyt, að sögn Ueuíers-fréttastofunnar.
Niðurstaðan er byggð á grein eðlisfræðings við Maryland-
háskóla í Bandaríkjunum sem birt var í nýjasta hefti vís-
indatímaritsins Nature og segir að hugsanlega megi stjórna
fellibyljum eða koma í veg fyrir þá í framtíðinni.
Hafliði Gislason prófessor í eðlis-
fræði segir að með öngþveitiskenn-
ingunni megi hugsanlega komast
til botns í fyrirbæram á borð við
fellibylji. Frægasta dæmi kenning-
arinnar hljóðar þannig að hárfínn
vængjasláttur fíðrildis sem magn-
ast í ringulreið gufuhvolfsins geti
komið af stað fellibyl.
Hafliði segir að með því að skoða
kenninguna um handahófskennda
mögnun einhvers fyrirbæris megi
hugsanlega koma af stað fyrirbæri
á borð við fellibyl á rannsóknar-
stofu með réttum stýrimerkjum.
„Fellibylur verður hugsanlega til
vegna þess að einhver traflun í
andrúmsloftinu magnast gífurlega
af handahófi. Menn skilja ekki ná-
kvæmlega af hveiju þeir orsakast.
Þeir verða og hljóta. því að eiga sér
eitthvert upphaf. Öngþveitiskenn-
ingin snýst um takmarkalausa
mögnun einhvers, t.d. suðs í raf-
eindarásum sem verður að braki
og brestum í útvarpssendi. Kenn-
ingin sem slík er fræðileg en hefur
verið notuð undanfarin ár í sívax-
andi mæli til að skýra raunveralega
atburði. Allt tal um að hana megi
nýta til að koma í veg fyrir felli-
bylji verður að teljast fremur mikil
bjartýni sem stendur. Nýjustu dæmi
þar sem reynt hefur verið að beita
öngþveitiskenningunni teygja sig
yfír í lífvísindi þar sem reynt hefur
verið.að komast til botns í óútskýr-
anlegum farsóttum."
Reuter
Eiturgöng
MEXÍKÓSK yfírvöld hafa upp-
götvað 350 metra löng jarðgöng
sem verið var að grafa undir
landamæram Mexíkó og Banda-
ríkjanna í því augnamiði að
smygla fíkniefnum norður fyrir
landamærin. Göngin era um einn
og hálfur metri í þvermál, upp-
lýst og steypustyrkt. Talið er að
mexíkóski eiturlyfjakóngurinn
Joaquin Guzman hafí staðið að
baki gangagerðinni, en allt að
sjötíu prósent þess kókaíns sem
selt er í Bandaríkjunum kemur
frá Mexíkó. Á myndinni ýtir lög-
reglumaður vagni í göngunum
sem notaður var við gröftinn.
Farþegum boðið upp á
fíárhættuspU í flugvélum
Florida. Frá Atla Steinarssyni, fréttaritara MorgunbiaAsins.
ENSKA flugfélagið Virgin Atlantic mun vænt-
anlega verða fyrst ailra flugfélaga til að bjóða
farþegum sínum á Atlantshafsleiðinni upp á
fjárhættuspil svipuðum þeim sem vinsælust eru
í spilavítum. Ef áætlanir félagsins standast
verður það næsta vor, sem farþegar þess geta
freistað gæfunnar á sérstökum sjónvarpsvélum
sem verða við hvert sæti í flugvélum félagsins.
Blaðafregnir herma að nota verði greiðslukort við fjár-
hættuspilið; vinningur eða tap færist á greiðslukorta-
reikning þátttakenda. Fleiri flugfélög eru með hugmynd-
ina til athugunar þar á meðal TWA, Lufthansa og Un-
ited Airlines en hafa engar ákvarðanir tekið.
Virgin Atlantic er í samvinnu við tölvufyrirtækið
Hughes Avicons um framkvæmd iiugmyndarinnar en
það er eitt nokkurra fyrirtækja, sem hafa framleitt víxl
verkandi myndbandskerfí fyrir farþegaflugvélar. Á þess
um myndbandstækjum geta menn horft á kvikmyndii
farið í alls konar leiki, verslað eða stundað fjárhættuspi
Kannanir sem gerðar hafa verið sýna að um fjórðung
ur flugfarþega myndi taka þátt í fjárha-ttuspili ef þa
væri á boðstólum og hreinar tekjur flugfélaganna gset'
numið 150 milljónum dollara eftir 3-4 ára reynslutíms
Samkvæmt bandarískum lögum eru allir leikir bannað
ir í flugvélum yfír Bandaríkjunum en það þykir óljós
hvort það nær til flugs á alþjóðlegum flugleiðum.
Sum flugfélög hafa látið í ljós ótta við afleiðinga
fjárhættuspils flugfarþega. „Ef einhver farþegi okka
tapaði 10 þúsund dollurum í fjárhættuspili á leiðinni t
London er hætt við að hann myndi aldrei fljúga me
okkur aftur,“ er haft eftir fd#áWdra TWA. _____________f