Morgunblaðið - 16.01.1994, Blaðsíða 10

10 B
MORGUNBLAÐIÐ MANNLIFSSTRAUMAR SUNNUDAGUR 16. JANÚAR 1994
STANGVEIÐlÆr ekki rétt að endurskoöa fjárhagsáœtlun
nœsta árs? ___
Áramótahugleiðing
UM ÁRAMÓT stíga margir á stokk og strengja þess heit að færa
líf sitt eða fjármál í betra horf. Svo er einnig um veiðimenn. Sum-
ir þeirra komust að þeirri niðurstöðu í haust að þeir þyrftu að
endurskoða fjárveitingar til veiðileyfakaupa og skynsemin sagði
þeim að skera niður.
eftir Gylfo
Pólsson
Avetrarsólhvörfum, þegar tíð-
indalaust hefur verið'á veiði-
stöðvunum í marga, langa, dimma
mánuði, senda stangveiðifélög frá
sér kauptilboð sumarsins og þá fer
m—mmmmmmm landið aftur að
rísa. Kannski var
veiðin ekki eins
léleg í fyrra eins
og manni fannst
þótt laxarnir hafi
ekki orðið ýkja
margir þegar yfir
lauk.
fjárhagurinn er
að vísu ekki upp á marga fiska og
það síst eftir jólaútgjöldin og eigin-
fjárstaða neikvæð en spá Þjóðhags-
stofnunar er bjartsýnisspá, hlutur
heimilanna á að vænkast fyrir vor-
ið þrátt fyrir að erlendar vábeiður
sjái hér lítið annað en samdrátt og
atvinnuleysi. Á Islandi hefur allt
lagast með vorinu. Ríkisstjórnin
telur sér óhætt að leggja upp með
10 milljarða króna tekjuhalla; hvað
er þá að óttast þótt endar nái ekki
alveg saman miðað við upphaflega
fjárhagsáætlun? Menn verða að
láta eitthvað eftir sér, annars væri
lífið Iítils virði.
Til að sýna ábyrgð má beita nið-
urskurðarhnífnum á ýmsan óþarfa,
það er gert í heilbrigðisráðuneytinu
og þykir bæta heilsufarið. Okkur
er nefnilega líka hollt að láta eitt-
hvað á móti okkur, þar með höfum
við raunhæft debet og kredit og
er það ekki lögmálið sem allt við-
skiptalífið dansar eftir. Það segja
þeir í bankakerfinu og
á þeim bæ er löng
reynsla af lukkulegri
stangveiði.
Sumir hafa vanið sig
á að fara „út að borða“,
eins og það heitir, einu
sinni til tvisvar í mán-
uði. Ég hef reyridar
enga löngun til þess, fæ
ágætan mat heima hjá
mér og kann þar að
auki ekki við að láta
aðra glápa á mig éta.
En þarna sparast dijúg-
ur skildingur. Hóflega
áætlað gæti verið um
að ræða 80 þúsund
krónur þegar árið er á enda.
Ég er að hætta að reykja, kom-
inn með stöðugan höfuðverk og
hósta, en pakki á dag gerir hvorki
meira né minna en 110 þúsund
kró;iur á ársgrundvelli.
Ég finn líka að kominn er tími
til að gera eitthvað í áfengismálun-
um, flaska og ein kippa af bjór,
þó ekki sé nema annan hvern föstu-
dag, jafngilda 130 þúsund krónum
á ári.
Ég ætla ekki að fara til útlanda
í sumarleyfinu heldur taka áskorun
Ferðamáiaráðs og ferðast innan-
lands, þau ferðalög er hægt að
skipuleggja eftir veiðidögum og
spara þannig aksturskostnað en
mér þykir ótrúlegt að utanlands-
ferðin hefði kostað mig minna en
300.000 krónur með öllu svo þarna
eru komnar kreditmegin 620 þús-
und krónur.
Auðvitað hefði ég mátt láta eftir
Stórhækkuð
kaupa.
fjárveiting
veiðileyfa-
mér eitt og eitt veiðileyfi þótt ég
væri ekki búinn að spara alla þessa
fúlgu, svona fyrir 80.000 krónur
til að rúnna töluna af. Þá sé ég
ekki betur en ég hafi fullkomlega
efni á að kaupa leyfi fyrir 700
þúsund krónur og það með góðri
samvisku.
Væri ég einn þeirra sem stíga á
stokk á áramótum myndi ég
strengja þess heit að veiða meira
og oftar næsta sumar en nokkru
sinni fyrr!
,Tíska - glæsileiki - fegurð'
Wolford sokkabuxur eru leiðandi í tískuheiminum.
VERALDARVAFSTUR/Er
manneskjan samsett úr tíu eðlisþáttum?
Eðlisfræði
efhisogattda
NOKKRIR andans menn bæði úr herbúðum vísindanna og geistleik-
ans hafa velt fyrir sér kenningum um sameiningu efnis og anda.
Nálgun málsins fer þá fram á þennan hátt: Skynfæri mannsins
gera honum kleift að skoða og draga síðan ályktanir af þeirri
skoðun um tilveruna. Skynfærin eru um leið hindrun lians í að
skilja meira en efnisheiminn. En nú er það þekkt að ýmsir hafa
fleiri „skynfæri“, sem má hugsa sér að tengist öðrum lítt þekktum
hliðum mannsins. Það er ekki hægt að líta framhjá því og því
verður að skoða málið með aðstoð þeirra sem búa yfir „gangsett-
um“ aukaskynfærum. Niðurstaðan af þessu verður eðlisfræði efn-
is og anda.
eftir Einar
Þorstein
I [WoHbrd] |
ijmbods- («; dki:ihn<;akai)Ii.i
ÍSLENSK - AUSTURLENSKA
Það þarf víst ekki að orðlengja
það að mikill fjöldi almenn-
ings ’er þeirrar trúar að einungis
efnisheimur sé til: Sönnunin fyrir
því eru þau sérhönnuðu skynfæri
mannsins sem við
öll notum meira
eða minna dag-
lega. Það gleym-
ist þó oftast að
þau eru einungis
ætluð til brúks í
efnisheiminum!
Niðurstaðan af
þessu verður oft-
ast sú sígilda
ícenning: Að hafi manninum verið
ætlað að skynja eitthvað meira en
þetta þá væru önnur skynfæri til
staðar. Sama var sagt fyrir daga
flugsins: Menn væru með vængi
væri þeim ætlað að fljúga.
Sem betur fer vill svo vel til að
hugvit mannsins er hafið yfir alla
trú. Fyrst þarf að koma skilningur-
inn á samhenginu og þá opnast
upp nýjar leiðir. Og enginn vafi
er á því þróunarferill mannsins er
enn á upphafsreitunum.
Nefnum hér til mann á Kýpur,
sem kallaður er Daskalos. Hann
nefnir starf sitt Sannleiksrann-
sóknina, en það felst bæði í
hjálparstarfi og fræðslustarfi inn-
an smárra hópa. Trúarbrögð fólks
í hópnum skipta engu máli fyrir
þátttökuna en gerðir þeirra í dag-
legu lífi hins vegar.
Eðlisfræði Daskalosar er mjög
sérstök að mörgu leyti. Hann und-
anskilur ekkert, sem nokkurn tíma
hefur verið skrifað um: Hvort sem
er kenningar eða hugmyndir. Allt
fellur það inní heimsmynd hans.
En gott betur, því að skilgreining
hans á efni og anda gera þau mál
mun margbrotnari en hingað til
hefur verið í hugum fólks.
Athugum nokkur dæmi um það:
Daskalos telur efnisheimana þijá
og raunar einn tvískiptan þar að
auki. Þeir eru allir samhangandi
þannig að þrír mannslíkamir virka
saman í einni manneskju. Þeir eru
eins að útliti en eðli þeirra mjög
misjafnt. Grófasti efnislíkaminn
er okkur vel kunnugur en hinum
tveim, geð- og huglíkamanum,
höfum við haft spurnir af. Tveir
þeir seinni eru úr mun fíngerðara
efni. Hver þessara þriggja efnislík-
ama hefur um sig orkuhjúp sem
nefnist eterískar spegilmyndir
þeirra (það mun ekki vera sami
eterinn og eðlisfræðin gekk nær
frá um aldamptin, en er þó nú að
fá nokkra uppreisn á ný). Eterísku
spegilmyndirnar tengja líkamina
þrjá saman og veita þeim lífsorku.
Efnisheimarnir þrír eru misjafn-
ir vegna eðlis efnis þeirra en
meginmismunur þeirra er þó að
Geðheimurinn er án rýmis og
Hugheimurinn án rýmis og tíma.
Það þýðir t.d. fyrir manneskju sem
býr þar (t.d. manneskju sem kvatt
hefur okkar efnisheim) að hún
getur skipt um staðsetningu (ferð-
ast) á augabragði annars vegar
og bæði skipt um staðsetningu og
tímapunkt (farið aftur og fram í
tíma) á augabragði hins vegar.
Höldum okkur við manneskjuna
eingöngu: Aðrir hlutar hennar eru
lífsandinn, sem er hið raunveru-
lega sjálf okkar. Hann er óbreyt-
anlegur og eilífur og guðlegt inni-
hald okkar. Hann hefur aldrei ver-
ið skapaður og mun aldrei deyja
og er sömu gerðar og Almættið
(Guð: Hinn óskynjanlegi veruleiki
á bak við öll fyrirbæri. Óendanleg
viska, orka og ást). Þegar lífs-
andinn ákveður að fara eða er
sendur í gegnum „hugmyndina um
manninn" þá skapast sálin. Hún
er ávallt hrein og ólituð af jarðtil-
vistum okkar. Manneskjur hafa
ekki sál — þær eru sálir sem hafa
líkami.
Þá er að nefna „núverandi per-
sónuleika", þ.e. það sem almennt
er kallað persóna og er samsett
úr líkömunum þrem. En „stöðugi
persónuleikinn" er líka tii um leið.
Hann er sá hluti sálarinnar, sem
skráir jarðlífsreynslurnar og sér
um flutning á þeim upplýsingum
frá einni tilvist til annarrar.
Hugur mannsins er svo tenging
guðlegu hliðar mannsins inní
efnisheimana. Fyrirbærið hugur
er reyndar meira, því það er líka
„efnið“ í óeiginlegum skilningi þó,
sem allir tilvistarheimar og allar
tilvistarvíddir eru gerðar úr. Með
því fyrirbæri tjáir Almættið sig.
Hugurinn skapar stöðugt hug-
form, en reyndar býr manneskjan
til hugform með tilfinningum sín-
um einnig. Hugformin hafa bæði
lögun og eigin tilveru eftir myndun
sína, óháða þeim sem myndaði
þau.
í stað þess að tala bara um
efni og anda manneskjunnar get-
um við því samkvæmt Daskalosi
nefnt um tíu þætti hennar. Ætli
það nægi ekki flestum til þess að
skapa hugform í kringum fyrst
um sinn?