Morgunblaðið - 22.07.1994, Blaðsíða 1

56 SÍÐUR B/C/D
164. TBL. 82.ÁRG.
FÖSTUDAGUR 22. JÚLÍ 1994 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Rússar hættir við brottfiutning
herliðs frá Eistlandi
Saka Eista
um aðskiln-
aðarstefnu
Moskva. Reuter.
RÚSSAR hafa hætt við flutninga herðliðs síns frá Eistlandi, vegna
þess að viðræður milli landanna, sem staðið hafa í Pinnlandi, hafa reynst
árangurslausar, að sögn Interfax fréttastofunnar. Talsmaður rússneska
utanríkisráðuneytisins sagði að stjórnin í Moskvu væri „vonsvikin" vegna
viðræðnanna. Rússar krefjast þess að samið verði um að tryggður verði
réttur þeirra Rússa sem búa í Eistlandi, og fyrr í vikunni var haft eft-
ir rússneskum embættismanni að stefna Eista í málefnum Rússa sem
búa þar í landi, einkenndist af „aðskilnaðarstefnu og kynþáttahatri.“
Reuter
Blair til forystu
Af íbúum Eistlands eru um 400
þúsund rússneskumælandi, og í land-
inu er 2500 manna rússneskur her.
Interfax greindi frá því í gær að
Rússlandsstjórn hefði hætt við að
taka niður kjamaofna í Paldiski í
Eistlandi, þar sem áður voru þjálf-
unarbúðir rússneska hersins.
Talsmaður rússneska flotans vildi
hvorki staðfesta frétt Interfax né
bera hana til baka. Sérfræðingar
rússneska hersins voru byijaðir að
taka ofnana í sundur, samkvæmt
fréttinni, en ógerningur væri að
halda verkinu áfram nema Eistar
tryggðu að nauðsynlegar öryggisráð-
stafnanir yrðu gerðar og samkomu-
lag næðist milli ríkjanna. Eistar hafa
sagt að tveir kjarnaofnar séu í mjög
slæmu ástandi vegna viðhaldsskorts,
og hafa krafist þess að þeir verði
fjarlægðir.
Gætu gerst rússneskir
ríkisborgarar
Formaður ráðs sem Borís Jeltsín,
Rússlandsforseti, hefur skipað til
þess að fjalla um borgararéttindi,
Abdulak Mikitajev, sagði fyrr í vik-
unni, að ef stjórnin í Eistlandi breytti
ekki stefnu sinni gagnvart rússneska
minnihlutanum, gæti svo farið að
minnihiutinn myndi taka tilboði
stjórnarinnar í Moskvu um rússnesk-
an ríkisborgararétt. Þar með hefði
Rússland lagalegan rétt til að tryggja
velferð Rússa sem búa í Eistlandi.
Deilur hafa staðið milli ríkjanna
vegna þess að lög í Eistlandi gera
Rússum í raun ókleift að fá eistnesk-
an ríkisborgararétt. Mikitajev vísaði
til þeirra laga þegar hann sagði að
„sumt fólk hefur völd (Eistar) og
annað fólk getur bara erfiðað (Rúss-
ar). Þess vegna segi ég að þetta sé
kynþáttahatur og aðskilnaðar-
stefna."
MARGARET Beckett, sem verið
hefur starfandi formaður Verka-
mannaflokksins breska, óskar
John Prescott til hamingju með
sigur í lgöri um varaformanns-
embættið í gær. Milli þeirra
stendur Tony Blair, 41 árs þing-
maður. Hann sigraði þau bæði í
formannskjöri og er talinn munu
sækja ákaft inn á miðjuna og
reyna að heilia þar fólk sem að
jafnaði kýs íhaldsflokkinn. Blair
beindi m.a. orðum sínum til
íhaldsmanna og hvatti þá til að
fara að taka pokann sinn. „Þið
hafið haft 15 ár til að ná
árangri," sagði hann. „Ef þið
getið ekki bætt ástandið í landinu
á 15 árum mun ykkur aldrei tak-
ast það.“
■ Miðstéttarmaður/22
Vélmemii
fjölgar sér
Tókýó. Reuter.
VÉLMENNI munu innan tíðar
geta „fjölgað sér“ eins og dýr
og munu jafnvel þróast sam-
kvæmt náttúruvali, að sögn jap-
anska vísindamannsins Yoshaki
Ichikawa. Hann sagði í gær,
að ásamt samstarfsmönnum
sínum hefði hann framleitt
heimsins fyrsta vélmenni sem
fjölgar sér sjálft.
Vélmenninu svipar til marg-
fætlu að útliti. Það notar ör-
gjörva sem „erfðalykla" og for-
smíðaðar einingar sem „frum-
ur“. Það setur sjálft sig saman
úr slíkum einingum sem eru
dreifðar á gólfi, og „vex“ þann-
ig um helming, áður en það
skiptir sér í tvo samskonar, en
óháða parta.
Fordómar
„Það sem vakti fyrst og
fremst fyrir okkur með þessari
uppfinningu, var að sigrast á
þeim fordómum að vélmenni
séu óáreiðanleg vegna þess að
þau bili og geti ekki gert við
sig sjálf," sagði Ichikawa.
Solzhenítsín
kominn til
Moskvu
RÚSSNESKI rithöfundurinn
Alexander Solzhenítsín lauk
tveggja mánaða ferðalagi sínu
þvert yfir Rússland, þegar hann
kom til Moskvu í gærkvöldi.
Hér tekur hann við blómvendi
á brautarstöðinni við komuna.
Til vinstri er Natalya, kona
hans og sonurinn Jaroslav.
Solzhenítsín sagði við frétta-
menn að ferð sín hefði verið
árangursrík, og hann hefði séð
„bæði það sem ég vildi sjá, og
það sem ég þurfti að sjá,“ af
föðurlandi sínu. Hann hyggst
nú setjast að í höfuðborginni,
þar sem verið er að reisa honum
hús. Borís Jeltsín, forseti, mun
hafa lýst áhuga sínum á að hitta
rithöfundinn, og heyra frásögn
hans af ferðalaginu, sem hófst
í Vladivostok í maí.
Þúsundir deyja úr kóleru
Gonia, París, Washington. Reuter.
RUANDISKIR flóttamenn örmagnast og
deyja þúsundum saman úr kóleru í búðum í
nágrannaríkinu Zaire, og hjálparsveitir
reyndu í gær eftir megni að stöðva faraldur-
inn, en aðstæður í flóttamannabúðunum eru
hörmulegar og lík eru við hvert fótmál. „Fólk-
ið hrynur niður eins og flugur,“ sagði Isabel
Pardigu, fulltrúi Samtaka lækna án landa-
mæra (MSF).
Hjálpargiign berast
Óreiðan er slík, að engar opinberar tölur
eru tiltækar. „A leiðinni hingað í morgun
töldum við látna á veginum og þeir voru
800,“ sagði Jenneke Kruyt, hollensk hjúkrun-
arkona sem starfar á vegum MSF í Munigi-
búðunum, sem hafa orðið hvað verst fyrir
barðinu á kólerufaraldrinum.
Sameinuðu þjóðunum tókst loks í gær að
koma matvælum til fólks í tveim öðrum flótta-
mannabúðum nærri Goma, í fyrsta skipti síð-
an flóttafólk tók að streyma frá Rúandas
fyrir rúmri viku. Ein milljón flóttamanna
þarf um 500 tonn af matvælum á dag. Flutn-
ingabílar komu í gær með um 30 tonn af
maís og sojahveiti til búða, sem eru um 20
km vestur af Goma, magn sem á að duga
handa 60 þúsund manns í einn dag. Þá mun
bíll einnig hafa komist til búða 60 km norðan
við Goma.
Bill Clinton, Bandaríkjaforseti, lagði fyrir
stjórn sína í gær að leggja upp „hagkvæma
áætlun um viðbrögð“ við kólerufaraldrinum
meðal flóttafólksins.
Hætta á eldgosi
Jacques Durieux, framkvæmdastjóri eld-
fjallarannsóknarhóps í Lyon í Frakklandi,
sagði í viðtali við blaðið Liberation í gær,
að virkni hefði orðið vart í eldíjallinu Nyirag-
ongo, nærri Goma, og hætta væri á að það
tæki að gjósa. Einkennin séu svipuð og fyrir
síðasta gos, sem varð árið 1977. í því gosi
hefði hraunelfurinn stöðvast um 300 metra
frá flugvellinum við Goma.
Bosníustjórn
Fallið frá
samþykki
Sarajevo. Reuter.
STJÓRN Bosníu dró í gær til baka
skilyrðislaust samþykki sitt við
nýjustu áætlunina um frið í land-
inu eftir að leiðtogar Serba höfðu
sett skilyrði fyrir því að sam-
þykkja hana.
Alija Izetbegovic, forseti Bosn-
íu, sagði að ef ekki yrði gripið til
refsiaðgerða gegn Serbum, sem
hefðu í raun hafnað áætluninni,
myndi stjórn sín draga samþykki
sitt til baka.
■ Undirbúa refsiaðgerðir/12