Morgunblaðið - 16.10.1994, Blaðsíða 24

Morgunblaðið - 16.10.1994, Blaðsíða 24
24 B SUNNUDAGUR 16. OKTÓBER1994 MORGUNBLAÐIÐ Hef opnað læknastofu í Lœknastöðinni hf., Alfheimum 74 * Ari H. Olafsson, læknir. Sérgrein handarskurðlækningar og bæklunarskurðlækningar. Tímapantanir í síma 686311 RÝMINGARSALA 15-40% afsláttur Verslunin Laugavegi 52 • Sími 624244 Jónas og Davíð, H.C. Andersen og Nyrup Iár bar það upp á sama dag að Davíð Oddsson forsætisráðherra og starfsbróðir hans Poul Nyrup Rasmussen flyttu stefnuræður sínar. Þar sem sá fyrri talar rödd íhalds- mennsku og hinn síðari jafnaðar- mennsku var kannski ekki við því að búast að ræðurnar væru líkar. En látum sjálfa pólitíkina nú liggja á milli hluta. Aðalmunurinn á ræð- unum var nefnilega ekki hið pólitíska inntak þeirra, heldur lá hann einkum í efni, efnistökum og alveg sérstak- lega í málfari. í samanburði við ræðu Nyrups, sem var eins og skóla- bókardæmi um stofnanamál og sér- fræðingastíl, var málfarið á ræðu Dayíðs með gullaldarsniði. Hvað varðar efni skiptist ræða Davíðs í þijá hluta. Sá fyrsti, sem náði yfír um tvo þriðju hluta ræðunn- ar, fjallaði um efnahagsmál, þá kom kafli um fiskveiðimál og sá síðasti fjallaði um Evrópumálin. Nyrup þurfti að koma fleiri málaflokkum að. Hann byijaði á atvinnumálum, enda var atvinnuleysið mál málanna í nýafstaðinni kosningabaráttu. Þá drap hann á atvinnustefnu, skóla- mál, félagsmál, heilbrigðismál og umhverfísmál. Efling vísinda og rann- sókna var sérstakur liður í ræðunni og er það jafnframt nýmæli. Þar á eftir kom klausa um aukið og virkt lýðræði, meðal annars í samskiptum borgara og stjómsýslu og síðan fjall- aði hann um réttarkerfið. Þá var röð- in komin að stefnu í málefnum útlend- inga, menningarstefnunni, Færeyjum og Grænlandi, utanríkismálum og ör- yggismálum, sem ráku lestina. Ræðan var á að líta nokkum veginn jafn löng og ræða Davíðs. Nyrup er sjálfur hagfræðingur og efnahagsstefna hans er í höfuðdrátt- um sú sama og borgaralegu stjórn- arinnar, sem sat þangað til í janúar í fyrra. Hér áður fyrr trúðu jafnaðar- menn á ríkisforsjá og vildu hleypa fjöri í atvinnulífið með ríkisumsvif- um. Það gera þeir öldungis ekki lengur, svo danska stjórnin miðar efnahagsstefnu sína við að styrkja atvinnufyrirtækin, svo þar eru báðir forsætisráðherramir sammála. Danski jafnaðarfiokkurinn álítur sig með réttu vera helsta byggingar- meistara danska velferðarkerfisins. Fram eftir öldinni var stöðugt unnið að því að auka velferð fyrir alla þegna. Ef marka má ræðu Nyraps er uppbyggingunni lokið. Hann slær því föstu að í Danmörku sé almanna- bótakerfið gott, en nauðsyn sé á að „endurmeta heildina í félagslöggjöf- inni“. Þar þurfi að vera „gott jafn- vægi milli réttinda og skyldna, möguleika og ábyrgðar". Tvö síðast- nefndu orðin koma reyndar oftar fyrir í ýmsu samhengi. En þar sem kerfið er í megindráttum fullsmíðað, þarf aðeins að huga að viðhaldi og einstökum hópum. Þess vegna sinnir stjórnin geðveikum alveg sérstak- lega. Stjórnin bætti „ramma“ þeirra strax í fyrra, svo nú er komið að því að bæta „rammann fyrir sjálfa meðferðina". Eiturlyfjaneytendur geta hlakkað til „aukins meðferðar- framlags", auk þess sem félagslega erfið íbúðarhverfi og heimilislausir munu einnig fá „sérstakt framlag". Gamla fólkið fær langa kveðju í ræðunni, og því sagt að það eigi að hafa „meiri áhrif á aðstæður sínar“. Eins og Nyrup segir, getum „við ekki verið þekkt fyrir að láta gamla fólkið búa við aðstæður, sem við sjálf gætum aldrei sætt okkur við.“ Þar sem Nyrup talar nánast undantekn- ingalaust í nafni stjórnarinnar má ætla að hér sé um mælikvarða henn- ar að ræða og þá getur gamla fólk- ið sannarlega farið að hlakka til. Hér áður bjuggu leiðtogar danskra jafnaðarmanna oft áfram í verka- mannabústöðunum, þó þeir kæmust til metorða. En þeir tímar eru liðnir, rétt eins og trúin á ríkisafskiptin. Nyrup sjálfur og innsti hringurinn í kringum hann býr í gömlu og grónu hverfunum, gjarnan í gömlum „herr- skapsíbúðum" frá síðustu öld. Fyrsti boðskapur Nyrups í félags- málunum er reyndar „uppgjör við kassahugsunarháttinn". Hann út- skýrir þetta ekki nánar, en á greini- lega við að Danir verði að hætta að spá í bætur og búsílag frá hinu opin- bera, en hugsa sjálfir um að afla þess sem þarf, ef þess sé nokkur kostur. Danskar undirtektir við alheimsáskorun Fram að þessu hafa skattamál oft verið viðamikill hluti í dönskum stefnuræðum, en Nyrup nefnir ekki orðið, sennilega því í fyrra gerði stjóm hans mikla skattkerfisbreyt- ingu. Sennilega eiga þó orð hans um „ófjármagnaðar tilslakanir á tekjuhliðinni" að vísa til þess að skattalækkanir séu ekki á dagskrá, jafnvel þó margir Danir óski þess svo heitt og innilega. Menning er ekki bara dýrkuð af íslendingum, heldur líka af Dönum, sem bæði iðka og ræða hana og þá Innilegar þakkir til allra, er heiÖruÖu mig á nirœöis afmœli mínu 29. september 1994. Andrjes Gunnarsson, Hjallavegi 31, Reykjavík. BÍÓHÖLLIN Sýnd kl. 3 og 5. Kr. 400 BÍÓBORGIN Sýnd kl. 3 og 5. Kr. 400 SAGABÍÓ Sýnd kl. 3, 5. 7 og 9. Kr. 750 BfÓBORGIN Sýnd kl. 3, 5 og 7. Kr. 750 BfÓHÖLLIN Sýnd kl. 3 og 5. Kr. 500. BfÓBORGIN (ÚKttCLASSiC' SAMm .S.U/BIO SAMWm SAMm SAMWÍ lllllllllllllllllllllllllllllllllllllll lllllllllllllllllllllllllllllllllllllll IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIBIIIIII

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.