Morgunblaðið - 01.08.1995, Blaðsíða 21
MORGUNBLAÐIÐ
I :
I
I
i
i
í
í
»
»
I
I
I
%■■
ÞRIÐJUDAGUR 1. ÁGÚST 1995 C 21
VALHÚS
FASTEIGIMASALA
REYKJAVÍKUBVEGI 62
S: 565 1122
Einbýli — raðhús
HÁTÚN - BESS.
Vorum að fá mjög skemmtil. 142 fm einb.
að auki tvöf. 42 fm bílsk. Góð áhv. lán.
Skipti mögul. 4ra herb. íb.
BLIKASTÍGUR - BESS.
Mjög vel staösett 200 fm einb. á góðum
stað við sjávarsíðuna. Húsið er ekki fullbúið
en vel íbhæft.
MIÐVANGUR
150 fm raðh. Góð suðurverönd. Verð 12,2
millj. Skipti mögul.
STEKKKJARHVAMMUR -
RAÐHÚS
7 herb. 160 fm raðhús á tveimur hæðum
ásamt bílsk. Verð 13,5 millj.
EINIBERG
Nýl. einbýli á einni hæð 5 svefnherb. Stófa,
sjónvarpskrókur, arinn í stofu. Milliloft í bíl-
skúr. Skipti á ódýrari.
DEPLUHÓLAR
Vorum að fá glæsil. tveggja íb. hús alls 240
fm. 60 fm íb. á neðri hæð. Glæsil. útsýni.
Fullb. vandað hús. Heitur pottur, arinn, nýtt
eldh. Áth. skipti í Hafnarf. Teikn. á skrifst.
SUÐURVANGUR
Sérstakl. glæsil. tvíl. timburh. nánast fullb.
alls 223 fm. 5 svefnherb. Suðursv., verönd,
bílsk., parket. Skipti í Norðurbæ koma til
greina. Verð 14,5 millj.
HRAUNTUNGA
Gott einl. einb. m. bílsk. 4 svefnherb. Lokuð
gata v. hraunið. Stutt í skóla. Skipti mögul.
BREKKUHLÍÐ
Vorum að fá í einkasölu 2 glæsil. parh. Arki-
tekt: Vífill Magnússon. 3 herb., gðöar stof-
ur, verönd. Afh. fokh. að innan. Verð 9,2
milli. Teikn. á skrifst.
GUNNARSSUND - EINB.
180 fm einb. sem skiptis í jarðhæð, hæð
og ris. Jarðhæðin gæti nýst sem góð vinnu-
aðstaða. Verð 8,9 millj.
HÖRGSHOLT
Mjög vandað parh. tæpl. 200 fm. 4 svefn-
herb. Parket. Flísar. Góð lán. Skipti mögul.
Verð 14,5 millj.
AUSTURGATA
Eldra einb. ca 100 fm kj., hæð og ris. Verð
6,8 millj.
SELVOGSGATA
Gullfallegt einbhús kj. og tvær hæðir. 4
herb., 2 stofur, vinnuherb. Húsið allt end-
urn., garðskáli og bílskréttur.
4ra—5 herb.
ÁLFASKEIÐ - LAUS
4ra herb. íb. á 2. hæð. Verð 7,6 millj.
LÆKJARKINN - LAUS
4ra herb. efri hæð í tvíb. m. bílsk. Stækkun-
armögul. Verð 8,1 millj.
ÖLDUTÚN - SÉRH.
Mjög góð 4ra-5 herb. íb á 2. hæð. 4 svefnh.,
stofa og sjónvhol. Skipti mögul. á litlu einb.
Innb. bílsk. Góð áhv. lán. Verð 10,6 m.
ÁLFASKEIO - LAUS
4ra herb. ib. á 1. hæð ásamt bilsk.
Verð 7,6 miílj. Laus nú þegar. 483.
BLÓMVANGUR - SÉRHÆÐ
Vorum að fá gullfallega efri sérhæð í tvib.
ásamt bílsk. Flísar og parket á gólfum. Góð
staðsetninq. Góð áhv. lán.
HÓLABRAUT - HF.
5 herb. 115 fm efri hæð í tvíb. ásamt herb.
í risi. Bílskúr. Verð 8,9 millj.
UGLUHÓLAR
Vorum að fá góða 4ra herb. íb. m. bílsk.
Fráb. staðsetn. Útsýni yfir Bláfjöll, Elliða-
vatn, göngu- og hjólastígar. íb. er í mjög
góðu ástandi. Skipti mögul. í Hafnarf.
SUNNUVEGUR
Vorum að fá í einkasölu 5 herb. 115 fm
sérhæð. Fráb. staðsetn. Sérgarður. Laus
strax. Verð 7,9 millj.
HRAUNKAMBUR
3ja-4ra herb. 70 fm íb. í tvíb. Góð nýting.
Verð 5,9 millj. ______________
3ja herb.
HJALLABRAUT - 3JA
Góð 3ja herb. íb á 1. hæð. Yfirbyggðar sval-
ir að hluta. Ný klæðning. Verð 6,5 millj.
ÖLDUSLÓÐ - 3JA HERB.
Góð 3ja herb. 90 fm neðri hæð í tvíb. Tölu-
vert endurn. eign. Verð 6,9 millj.
HÁAKINN - 3-4 HERB.
Góð 3-4 herb. íb. á efstu hæð í þríb. Verð
6,1 millj.
ÁLFASKEIÐ - 3JA
3ja her.b. 81 fm íb. á 2. hæð. Bílskúrsrétt-
ur. Áhv. húsbréf 4,0 millj. V. 6,7 m.
SMYRLAHRAUN
3ja herb. íb. á 1. hæð. Nýviðg. Lokuð gata.
2ja herb.
REYKJAVÍKURVEGUR -
2JA HERB.
Vorum að fá 2ja herb. íb. á 2. hæð í góðu
fjölb. Verð 4,5 millj.
HRÍSMÓAR - GBÆ
Vorum að fá góða 2ja herb. 61 fm íb. á
efstu hæð í litlu fjölb. Verð 5,6 millj.
ÁLFASKEIÐ - 2JA
Góð 2ja herb. íb. á 1. hæð í góðu fjölb. <
Gæti losnað fljótlega.
FYRIR HANDLAGNA
Eigum ibúðir, hæðir og hús sem þarfn-
ast lagfæringa. Góðir möguleikar.
FYRIR ALDRAÐA
Höfum þjónustuíbúðir fyrír atdraða
við Hjallabraut og f raðhúsum við
Boðahlein. Uppl. á skrifst.
Vantar eignir á skrá.
Góöir skiptimöguleikar á
meðalstórum ibúðum.
Sveinn Sigurjónsson sölustj.
Valgeir Kristinsson hrl.
Að vinna
grjót
Smiðjan
Á öld steinsteyptra húsa er í vaxandi mæli
faríð að klæða húsveggi með plötum úr
náttúrgijóti, svo sem grásteini, blágrýti og
gabbrói. Hér fjallar Bjarni Ólafsson um
stærstu steinsmiðju landsins, S. Helgason hf.
SUMT af því sem ber. fyrir augu
okkar í uppvexti getur festst okkur
svo í minni að við munum það æ
síðan. í Skólavörðuholtinu austan-
verðu, þar sem kór Hallgrímskirkju
reis síðar og e.t.v. Gagnfræðaskóli
Austurbæjar, sat á bernskuárum
mínum_ roskinn maður sem muldi
grjót. Á höndum hafði hann þykka
belgvettlinga með tveimur þumlum
og dinglaði annar þumallinn laus á
handarbakinu upp í loftið. Maðurinn
hét Benedikt. Börn hændust að hon-
um. Þau léku sér í holtinu og þótti
öryggi að nálægð þessa manns.
I Skólavörðuholtinu' var gijót-
náma um árabil. Ennþá tíðkaðist
að höggva til hæfílega steina sem
notaðir voru í hleðslu gangstétta-
brúna og minni steina sem noiaðir
voru til þess að mynda göturennur,
auk þess voru í gijótnámum höggn-
ir til steinar til hleðslu veggja, hús-
grunna og veggja eins og sjá má
fyrir neðan lóð Austurbæjarskólans
við Barónsstíg. Þegar gijót var snið-
ið þannig til í ákveðna stærð og
gerð, féll eðlilega til mikið af stein-
flísum og hnullungum sem var af-
högg.
Afhöggið sem var of smátt til
þess að sníða mætti úr því nothæfa
steina var svo mulið niður í mulning
sem þótti afbragðsgóður til blönd-
unar í steinsteypu, enda hreinn og
laus við leir, mold eða salt og önnur
þau efni sem valdið hafa ómældu
tjóni í steinsteypu hér á landi. Bene-
dikt hafði lag á að mylja hnullung-
ana í tvær stærðir sem hann hafði
hvora í sínum bingnum. Stórgerðari
mulningurinn var notaður í veggja-
steypu en hinn smágerðari í lofta-
steypu.
Steinklæddir veggir
Á öld steinsteyptra húsa hefur
verið tekið til ráða í vaxandi mæli
að klæða húsveggi með plötum úr
náttúrugijóti svo sem grásteini, blá-
grýti og gabbrói. í fyrstunni var
notað innflutt efni til slíkra klæðn-
inga, tilsagaðar steinplötur og slíp-
aðar. Plötur úr bergtegundum sem
ekki eru til hér á landi.
Ég fór á fund Sigurðar J. Helga-
sonar, steinsmiðs og múrarameist-
ara, sem er einn eigenda og stjórn-
andi stærstu steinsmiðju landsins
S. Helgason hf. Sigurður er vel fróð-
ur um þá þróun sem orðið hefur í
sambandi við vinnslu á bergtegund-
um til húsagerðar hér á landi. Það
komu upp vandamál þegar byggja
þurfti við eða stækka eldri _hús og
nefndi hann í því sambandi Útvegs-
bankahúsið við Lækjartorg. Það hús
stendur á mjög áberandi og við-
kvæmum stað á horni Austurstrætis
og Lækjartorgs. Eldri hluti þess var
byggður úr tilhöggnum grásteini.
Þetta var einhverntíma um miðjan
sjöunda áratuginn. Hönnuðir við-
byggingarinnar voru Eiríkur Ein-
arsson arkitekt og Hörður Björnsson
byggingatæknifræðingur. Þykir
hafa tekist afar vel til að tengja
saman gamla hlutann úr tilhöggnu
gtjóti og hinn nýrri sem klæddur
er utan með innfluttum steinplötum
frá Þýskalandi.
Það var steinsmiðja Ársæls
Magnússonar sem annaðist útvegun
þess efnis. Sigurður Helgason sá
um uppsetningu á plötunum, sem
múrarameistari. Það var einmitt um
þetta leyti, stuttu seinna að Sigurð-
ur Helgason keypti, ásamt félögum
sínum, steinsmiðju Ársæls. Þeir
hafa rekið fyrirtækið síðan. Sigurð-
ur sagði mér að vissulega væri það
dýrt efni að klæða hús með plötum
unnum úr bergi. Það er þó gert í
vaxandi mæli en aðallega eru það
efnuð fyrirtæki sem það geta gert.
Plötur úr íslensku bergi
Steinsmiðja þessi hefur um langt
árabil haft tæki sem sagað geta
berg og hefur framleitt steinplötur
úr íslenskum bergtegundum, grá-
steini, blágrýti, hrafntinnu o.fl. Fólk
kaupir steinplötur í töluverðum
mæli til notkunar í íbúðarhúsnæði,
þótt dýrt sé. Það er þá notað á tröpp-
ur, gólf, í sólbekki, við eldstæði og
á veggi. Eins og segir hér að fram-
an eru plötur úr bergi helst notaðar
af efnuðum fyrirtækjum til utan-
hússklæðninga.
Enda þótt nokkur séu nefnd er
það ekki tæmandi upptalning og
SEÐLABANKINN á Arnarhólstúninu.
HÉR má sjá gamla Útvegsbankahúsið, núverandi
hús Héraðsdóms Reykjavíkur.
sum eru aðeins klædd slíkri klæðn-.
ingu á jarðhæð.
Hér má t.d. nefna Landsímahús- .
ið, klætt með bergplötum frá Belg-
íu, Hótel Holt við Bergstaðastræti
og verslunina Fálkann við Lauga-
veg. Þegar byggt var við Lands-
bankahúsið, sem stendur á horni
Austurstrætis og Pósthússtrætis og
er úr tilhöggnum grásteini, var
byggt norðan við gamla húsið, við
Hafnarstræti og Pósthússtræti,
voru það arkitektarnir Gunnlauguf
Halldórsson og Guðmundur Kr. •
Kristinsson er hönnuðu þá bygg-
ingu. Hún ér klædd utan með plöl-
um úr ljósum marmara.
Eitt stærsta húsið sem klætt er
með gabbrói, hannað af arkitektun
um Guðmundi Kr. Guðmundssyni og
Ólafí Sigurðssyni, er Seðlabankahús-
ið á Amarhólnum. Vegg Tollstöðvar-
innar við Tryggvagötu prýðir stór
mósaikmynd eftir Gerði Helgadóttur
en umhverfís myndina er veggurinn
klæddur með plötum úr íslensku
gabbrói. Einnig vil ég nefna stórhýs-
ið við Vesturgötu 7, hannað af arki-
tektunum Stefáni Stefánssyni og
Hjörleifi Stefánssyni. Það er klætt
neðantil með blágrýtisplötum og effr
hæðimar með grágrýtisplötum.
Breyttir tímar
Það eru nú liðin rúm sextíu ár
síðan Benedikt sat í Skólavörðuholt-
inu og muldi gijót til notkunar í.
steinsteypu. Miklar breytingar hafa
orðið á vinnubrögðum og bygg-
ingaraðferðum síðan. Með bættum
vélakosti hefur notkun íslenskra
steina aukist til muna. Þannig mun
þróunin haida áfram.
Elstu steinhús sem við eigum úr
hlöðnum og samlímdum steinum es;u
ekki eldri en frá því um 1750. Það
hefur oft vakið spurningar í hugum
manna, hví vorum við svo seinir til
íslendingar sem þó áttum svo mikið
grjót í landi okkar? Ég held áfram
umræðu um gijót og íslenskt berg
í annarri grein.