Morgunblaðið - 04.02.1996, Blaðsíða 10

10 B SUNNUDAGUR 4. FEBRÚAR 1996
MORGUNBLAÐIÐ
DÆGURTONLIST
Svía-
popp
Söng-
kona
Card-
igans.
Frændur á
framabraut
ÞAÐ HLÝTUR að vera hverri
sænskri hljómsveit erfitt að
vera í skugga Abba og Ace
of Base (sem Svíar kalia
reyndar Waste of Space),
sérstaklega ef viðkomandi
sveit vill láta taka sig alvar-
lega. Þessu hefur meðal ann-
ars gæðasveitin Cardigans
fengið að kenna á, sérstak-
lega eftir að henni fór að
ganga allt í haginn á Bret-
landseyjum.
Yonandi hefur það ekki
farið fram hjá neinum
að sænska sveitin Cardigans
er væntanleg hingað til lands
í lok febrúar og heldur hér
að minnsta kosti tvenna tón-
leika. Sú heimsókn er flestum
rokkunnendum kærkomin,
því plata sveitarinnar, Life,
er almennt talin með helstu
plötum síðasta árs.
Cardigans á rætur í
þungarokki með tilheyrandi
síðu hári, endalausum gítar-
köflum og grenjuðum bull-
textum. Þess sér þó varla
stað í dag og stofnendur
sveitarinnar segjast hafa orð-
ið fyrir slíkum áhrifum af
Manchester-poppinu sælla
minninga að þeir Iétu sníða
af sér lokkana og fóru að
semja þægilegri tónlist og
áheyrilegri. Ekki hafa þeir
þó alveg hrist af sér þunga-
rokkið, því á plötunni Life
má meðal annars fínna lag
sem fengið er að láni frá
Black Sabbath, Sabbath Blo-
ody Sabbath, í stóreinkenni-
legri jasssveiflupoppútgáfu.
Leið Cardigans inn á vin-
sældalista hófst í heimaland-
inu, þar sem sveitin var valin
helsta hljómsveit ársins á
þarsíðasta ári. í Bretlandi
hefur popppressan vart mátt
vatni halda yfir hljómsveitinn
og plötukaupendur hafa líka
tekið henni vel.
Emilíana í
Þjoðleikhusinu
EMILIANA Torrini sendi frá
sér sína fyrstu breiðskífu á
síðasta ári og vinsældir
hennar eru slíkar að hún var
með söluhæstu plötum ársins
og selst enn vel. Annað kvöld
heldur Emilíana síðan tón-
leika í Þjóðleikhúsinu, en þar
eru tónleikar fátíðir.
Emilíana treður upp í
Þjóðleikhúsinu með
hljómsveit valinkunnra tón-
listarmanna: Guðmundur
Pétursson leikur á gítar, Jó-
hann Hjörleifsson á trommur,
Jón Ólafsson á hljómborð, og
Róbert Þórhallsson á bassa.
Þeir félagar í kurteisi Jón
Gnarr og Siguijón Kjartans-
son troða einnig upp.
Eins og áður segir er sjald-
gæft að tónleikar séu haldnir
í Þjóðleikhúsinu en þeir hafa
líka verið eftirminnilegir, til
að mynda tónleikar Þursanna
þar fyrir margt löngu og tón-
leikar Nýdanskrar skömmu
fyrir andlát sveitarinnar.
Tónleikar Emiliönu nefjast
kl. 21.00.
WFÉLAGSMIÐSTOÐIN
Fellahellir hefur undanfar-
in ár gengist fyrir tónleikum
sem kallast Vaxtarbrodd-
ur, en þá fá bílskúrshljóm-
sveitir að spreyta sig á sviði
í Fellahelli. A síðasta ári
léku 30 hljómsveitir á Vaxt-
arbroddi, en að þessu sinni
verða tónleikarnir laugar-
daginn 2. mars og standa
frá 15-22.
Zappasafn
FRANK Zappa var rokkunn-
endum mikill harmdauði þeg-
ar hann féll frá fyrir rúmum
tveimur árum. Nokkru áður
hafði hafist endurútgáfa á
öllum verkum hans í endur-
bættri útgafu, en slík voru
afköstin að margur hefur átt
erfítt með að átta sig á hvar
ætti að byija, því hann gaf
út 53 breiðskífur.
Frank Zappa var alla tíð
einfari í rokkiríu; hann
fór eigin leiðir í tónlist og
textum, brá fyrir sig öllum
gerðum tónlistar, allt frá
sykusætu popppi í ögrandi
framúrstefnujass og nútíma-
steypu og ögraði viðteknu
gildismati og almennu sið-
gæði með textunum. Við
liggur að tónlistarstefnurnar
sem hann tileinkaði sér. séu
jafn margar og plöturnar og
því vel til þess fundið hjá
Rykodisk, sem gefur út allt
plötusafnið, að velja úr á einn
einskonar kynningardisk,
Strictly Commercial, sem
kom út fyrir skemmstu.
Eins og áður segir gaf
Zappa út 53 breiðskífur á
ferlinum og þeim vandi fyrir
höndum sem fenginn var til
að velja úr því safni á einn
disk. Sú leið hefur verið farin
að velja þau lög sem best
hafa gengið í áheyrendur, þó
ofsagt sé að segja að þau
hafí beinlínis notið vinsælda.
Inn á milli eru þó lög sem
hvert mannsbarn þekkir, eins
og til að mynda Joe’s Garage,
Bobby Brown Goes Down,
My Guitar Wants to Kill Your
Mama og Valley Girl.
Frank Zappa var lítið gef-
inn fyrir skrum og skjall;
hann lagði lítið á sig til að
kynna tónlist sína, enda seld-
ust plötur hans nægilega vel
til þess að hann gæti gefið
út að vild. Hann lagði þó
blessun sína yfir útgáfuáætl-
un Rykodisk, sá líklega" i
Hvað liggur ToriAmos á hjartaf
gyðja
SÖNGFUGLINN Tori Amos á sér sérkennilega sögu í
rokkinu. Hún hóf ferilinn í hallærislegri rokksveit og
sendi frá sér hörmungaskífu sem seldist minna en ekk-
ert. Plötufyrirtækið sem réð hana til sín taldi þó að í
hana væri meira spunnið, sendi hana til Englands og
þaðan sótti hún síðan inn á heimsmarkað sem söngv-
ari/lagasmiður sem lék á píanó og söng persónulegar og
nærfæmar poppballöður í bland við rokkskotnara efni.
Fyrsta plata þeirrar gerðar, Little Earthquakes, sem hún
sendi frá sér seldist afskaplega vel, plata númer tvö síð-
ur, en í síðustu viku kom út þriðja breiðskífa hennar
eftir hamskipti, Boys for Pele.
Felulitir Tori Amos.
Tori Amos hefur leikið
á píanó frá þriggja
ára aldri að hún var farin
að spila lög eftir eyranu.
Unglingsárunum eyddi hún
að nokkru
í hana-
stéls-
básum,
þar sem
hún lék
dægur-
jass fyrir
þyrsta á
hádegis-
því sem
jókst
efíir Árno
Matthíosson
bamum. Eftir
metnaður hennar
langaði hana að fást við
eigin tónlist og hljópst að
heiman, reyndar orðin 21
árs, til Los Angeles að
stofna rokksveit. Sú sveit
hét því hallærislega nafni
Y Kant Tori Read og fátt
er eins vel til þess fallið
að hleypa upp viðtali við
Tori Amos en riíja upp þá
sögu.
Eins og áður segir var
fyrsta skífa Tori Amos eft-
ir hamskiptin, Under the
Pink, lágstemmd að mestu,
en innihald texta hárbeitt
og iðulega ískalt, eins og
þeir muna sem sáu hana
syngja í Hótel Borg á sín-
um tíma. Á köflum á ann-
arri plötunni, Under the
Pink, var sem andinn væri
að bera efnið ofurliði og
því brá Tori Amos á það
ráð þegar kom að því að
taka upp plötu núme þijú
(fjögur) að fá til liðs við
sig ýmsa tónlistarmenn og
í stað vatnslitanna að nota
groddalega olíuliti og lit-
sterka akrýlliti; textar eru
miskunnarlausari, lögin
lengri og útsetningar
íburðarmeiri. Við fyrstu
hlustun vekur þó helst at-
hygli að söngurinn er óhefl-
aðri en forðum; röddin
sveiflast frá því að vera
blíðlegt barnahjal í bold-
angsbrussugang. Skrautið
er og ýmiskonar á diskn-
um, fyrir bregður hefð-
bundnum rokkhljóðfærum,
en einnig afrískum
trumbuslætti, sembali og
trúartónlistarkór frá New
Orleans, en í viðtölum hef-
ur Tori Amos sagt að plat-
an sé ekki síst mörkuð af
dálæti hennar á tónlist frá
Irlandi, Vestur-Indíum og
Mið-Ameríku.
Tori Amos hefur sagt
að Boys for Pele sé
„strákaplatan“ hennar, en
Pele í titlinum er ekki
knattspyrnukappinn heldur
eldfjallagyðja, sem verður
að teljast viðeigandi í ljósi
plötunnar, söngsins á henni
og textanna. Að sögn urðu
lögin flest til um það leyti
sem slitnaði upp úr sam-
bandi Tori Amos og upp-
tökustjóra hennar að
tveimur síðustu breiðskíf-
um og sá skilnaður var víst
báðum erfiður. Ólíkt öðrum
söngkonum sem hafa borið
tilfinningar sínar á torg fer
Tori Amos fínlega í sakirn-
ar og setur allt í felulitina.
Ekki er gott að segja hve
mikið'á eftir að seljast af
þessari breiðskífu Tori
Amos, en það skiptir
kannski minnstu máli.
hendi sér að til að hann
gæti ögrað og skemmt
nýjum kynslóðum yrðu
þær að eiga þess
kost að kynnast
1; tónlistinni á að-
gengilegan
% hátt.
Sungið um
dauðann
NICK Cave bindur ekki
bagga sína sömu hnútum og
samferðamennirnir, eins og
margsannað er. Hann kom
aðdáendum sínum í opna
skjöldu fyrir skemmstu með
samstarfi við söngkonuna
smávöxnu Kylie Minogue, en
fáir sem þekktu til hans á
annað borð voru hissa þegar
barst frá honum breiðskífan
Murder Ballads, sem er, eins
og nafnið bendir til, helguð
morðum ýmiskonar.
Dauðinn hefur verið Nick
Cave hugleikinn frá því
hann hóf sólóferil sinn fyrir
fimmtán árum og þangað
hefur hann sótt innblástur J
í mörg af sínuum merk-
ustu lögum. Hann virðist
kunna best við sig í skúma-
skotum mannlífsins og því
ekki ástæða til að láta sér
bregða þó hann hafi safnað
saman a eina plötu helstu
söngvum sínum um morð
og ýmsa illmennsku.
Óhörðnuðum á aftur á móti
vísast eftir að hnykkja við
þegar þeir heyra hve Cave
fer lipurlega með og hve
mikil kímni kraumar
undir, sérstaklega
í fimmtán mín- |
útna hrann-
víginu O’Mall-
eys Bar, þar 5ii’,m
sem sögumað-
urinn myrðir tólf
manns á hroðaleg-
an hátt. í miðju blóðbaðinu
er ekki annað hægt en kíma,
svo svakalegar eru aðfarirn-
ar, ekki síður en í laginu um
hana Lorettu, sem vildi láta
kalla sig Lottie, en áður en
hún komst undir lás og slá
lágu óteljandi í valnum. Með-
al laga á disknum er eitt
eftir Bob Dylan og eitt sem
Cave semur við aldagamlan
texta um illmennið Stagger
Lee, en hann yrkir textann
upp á nýtt og færir til nútím-
ans. Af tillitssemi við við-
kvæmar sálir verður inni-
haldið ekki rakið frekar.
Morð-
söngvar
Nick Cave.