Morgunblaðið - 08.03.1996, Blaðsíða 24

24 D FÖSTUDAGUR 8. MARZ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
VIÐ Jörundarholt lc á Akranesi
er verið að byggja einbýlishús úr
einingum framleiddum af sænska
fyrirtækinu LB-Hus AB og er þetta
fyrsta húsið frá því fyrirtæki, sem
byggt er hér á landi.
Athygli hefur vakið hve uppsetn-
ing hússins gekk hratt fyrir sig.
Húsið var reist á tveimur dögum,
fullbúið að utan, að þakklæðningu
undanskilinni og grunnmálað. Það
er Sigurjón Skúlason, bygginga-
meistari á Akranesi, sem á húsið
og hefur hann jafnframt einkaum-
boð fyrir LB-Hus á íslandi.
Rótgróið fyrirtæki
Fyrirtækið LB-Hus er staðsett í
bænum Bromölla í suðurhluta Sví-
þjóðar og er eitt stærsta fyrirtæki
sinnar tegundar í Svíþjóð. Þar
vinna um 100 starfsmenn við fram-
leiðsluna og að auki 25 manns, sem
eingöngu vinna við uppsetningu
húsanna.
Fyrirtækið var hið fyrsta til að
verksmiðjuframleiða tilbúnar hús-
einingar í Svíþjóð og hefur nú um
35 ára reynslu að baki á þessu
sviði. Afkastageta verksmiðjunnar
er 1.500-1.600 hús á ári, sem eng-
an vegirin er fullnýtt þar sem
kreppa ríkir á byggingamarkaðin-
um í Svíþjóð.
Um 70-80% framleiðslunnar er
flutt út, aðallega til Þýskalands,
Danmerkur, Austurríkis og Sviss.
Kaupendur geta valið á milli ýmissa
gerða af húsum og er lítið mál að
breyta húsum til samræmis við
óskir þeirra.
Ahugi á sölu til Islands
Peter Browall, einn af sölustjór-
um LB-Hus, var staddur hér á landi
á dögunum til þess að hafa eftirlit
með uppsetningu hússins á Akra-
nesi. Browall sagði í stuttu sam-
tali, að þetta hús væri fyrsta skref-
ið í markaðssetningu á íslandi og
kvaðst bjartsýnn á framhaldið. Is-
land væri kröfuharður markaður
og LB-Hus hefði metnað til að
standast þær kröfur.
Browall sagði ennfremur, að
mikilvægt væri að vanda vel upp-
setningu húsanna og eingöngu
reyndum fagmönnum til þess
treystandi. Svíar hefðu þróað á
löngum ferli vönduð og skilvirk
íbúðarhús af sænskri
gerð byggt á Akranesi
Jón Gunnlaugsson
AÐEINS tvo daga tók að reisa húsið á Akranesi. Fyrri daginn
voru útveggirnir reistir, en seinni daginn voru sperrur settar
upp, timburklæðning lögð á þakið og gengið frá þakpappa og
þakkanti.
vinnubrögð við byggingu slíkra
húsa. Þess vegna væri hann hér
til að tryggja, að farið væri í einu
og öllu eftir þeirra fyrirmælum.
En er eitthvað sérstakt sem ein-
kennir LB-Hus? Browall segir, að
alltaf hafi verið lögð mikikl áhersla
á vöruþróun og gæði framleiðsl-
unnar. Aðalatriðið sé, að kaupand-
inn sé ánægður.
„Anægður kaupandi er okkar
besti sölumaður. Við vorum fyrstir
í Svíþjóð til að bjóða kaupendum
upp á fullfrágengin hús með öllum
innréttingum og heimilistækjum á
grundvelli eins samnings á föstu
verði. Við höfum boðið þessa þjón-
ustu frá árinu 1970 og hún hefur
gefist vel, enda spara kaupendur
sér mikinn tíma og fyrirhöfn.
Oll hús sem við seljum á þann
hátt, þ.e. með alverktöku, hafa
hlotið gæðavottun hins opinbera
eftirlitsaðila með húsbyggingum í
Svíþjóð. Statens Provningsanstalt.
Slík vottun veitir kaupendum
tryggingu fyrir því, að húsið sé vel
byggt, sparneytið, vel loftræst og
eingöngu byggt úr viðurkenndum
byggingarefnum. “
Reist á tveimur dögum
Eins og áður sagði tók aðeins
tvo daga að reisa húsið á Akra-
nesi. Pyrri daginn voru útveggirnir
reistir, en þeir eru úr tíu tilbúnum
einingum, klæddum utan sem inn-
an, grunnmálaðum að utan, með
ísettum gluggum og útidyrum.
Seipni daginn voru sperrur settar
upp, timburklæðning lögð á þakið
og gengið frá þakpappa og þak-
kanti. Browall sagði, að vanir menn
í Svíþjóð lykju þessum áfanga á
einum degi.
Hann sagði jafnframt, að af-
greiðslutími slíkra húsa væri um 4
mánuðir, þ.e. tíminn frá undirritun
samnings til afhendingar fullbúins
húss. Sá tími væri auðvitað
skemmri ef hús væri afhent á fyrra
byggingarstigi, t.d. tilbúið undir
tréverk. Hinn stutti afgreiðslutími
hefði síðan í för með sér, að fjár-
magnskostnaður á byggingartíma
væri mjög lítill.
Hús fyrir íslenskar aðstæður
Siguijón Skúlason sagði, að LB
húsin yrðu löguð að íslenskum að-
stæðum og mun Verkfræðistofa
Sigurðar Thoroddsen (VST) hafa
eftirlit með allri hönnun húsanna.
VST gerði úttekt á burðarvirki
hússins á Akranesi og þær breyt-
ingar, sem verkfræðistofan lagði
til, voru lagðar fyrir Rannsókna-
stofnun byggingariðnaðarins, sem
síðan staðfesti, að húsið uppfyllti
allar þær kröfur sem gerðar eru
til slíkra húsa hér á landi.
Húsið á Akranesi er með stand-
andi timburklæðningu að utan, en
einnig er hægt að velja tígulsteins-
klæðningu sem er dýrari lausn. Á
þaki eru steyptar, bárulaga þak-
pönnur. Innveggir og loft eru klædd
13 mm gipsplötum. Þrefalt gler er
í öllum gluggum.
Frágangur lagna er þannig að
litlar líkur eru á vatnstjónum. Eng-
ar vatnslagnir eru t.a.m. í veggjum.
Þá fylgir loftræstikerfi húsinu,
einnig allar innréttingar og heimil-
istæki.
Sérstaka athygli vekur, hve vel
húsin eru einangruð. 23 sm stein-
ullareinangrun er í öllum útveggj-
um og 40 sm steinullareinangrun
í lofti. Siguijón segir þetta mun
meiri einangrun en við eigum að
venjast, sem hlýtur að lækka hit-
unarkostnað. Slíkt kemur sér
eflaust vel víða um land að mati
Siguijóns, þar sem upphitun húsa
er dýr.
Browall sagði, að í Svíþjóð hefðu
menn lagt mikla áherslu á einangr-
un húsa eftir að olíuverð hækkaði
á síðasta áratug. Fólk verður að
geta treyst því að húsin haldi góð-
um hita og að rekstrarkostnaði sé
haldið niðri.
Getum margt af Svíum lært
Siguijón sagðist hafa átt mjög
gott samstarf bæði við LB-Hus og
Verkfræðistofu Sigurðar Thorodd-
sen um þessa framkvæmd og
áframhald á því samstarfi legðist
vel í sig. Kvaðst hann bjartsýnn
á, að markaður væri fyrir LB hús
á Islandi.
„Að byggja sér hús á íslandi
þarf ekki að vera sú martröð, sem
alltof margir húsbyggjendur hafa
reynt.Svíarnir hafa sýnt mér fram
á það, og við getum margt af þeim
lært bæði hvað varðar gæði efnis,
vinnu og þjónustu við kaupand-
ann,“ sagði Siguijón Skúlason að
lokum.
Hópur aldraðra hyggst
sjálfur byggja umönnunar-
og hjúkrunarheimili
fyrir aldraða. Reiknað er með rými fyrir 50 manns. Þegar hefur
verið falast eftir lóð norðan við Útvarpshúsið við Efstaleiti en í
nágrenni þess eru margar þjónustuíbúðir aldraðra.
HAFINN er undirbúningur að
byggingu einkarekins hjúkrunar-
heimilis fyrir aldraða í Reykjavík
og hefur hópur aldraðra starfað
að þessu máli um nokkra hríð.
Ljóst þykir að ríki og sveitarfélög
standa vart undir þeim auknu kröf-
um sem gerðar verða á öldrunar-
þjónustu á næstu árum en íjöldi
eldra fólks á framfæri hins opin-
bera fer sífellt vaxandi.
„Það er kominn tími til að endur-
skilgreina hlutverk ríkisins í
öldrunarþjónustunni áður en allt
er komið í hnút. Sú kynslóð sem
nú er að fylla flokk aldraðra gerir
aðrar kröfur til þjónustunnar en
áður og er betur í stakk búin til
að greiða fyrir hana,“ sagði Gyða
Jóhannsdóttir í samtali við Morg-
unblaðið en hún hafði á sínum tíma
forgöngu um stofnun Samtaka
aldraðra með byggingu þjónustu-
íbúða að markmiði og síðar bygg-
ingafélagsins Gimli hf., sem byggði
38 íbúðir við Miðleiti.
Gyða Jóhannsdóttir segir að
heimilið eigi að vera með heimilis-
legum blæ, því verði skipt niður í
deildir eftir heilsufari hvers og eins
og reiknað er með rými fyrir 50
manns. „Hver og einn fær her-
bergi út af fyrir sig með rúmgóðri
snyrtingu og aðgangi að verönd.
Ymislegt í rekstri heimilisins
verður frábrugðið því sem nú tíðk-
ast, meiri hagræðing og minni
kostnaður án þess þó að gæði þjón-
ustunnar minnki. Niðurstöður um
fyrirkomulag og þjónustu byggjast
bæði á tillögum starfsfólks sem
hefur mikla reynslu að baki í öldr-
unarþjónustu og öldruðum sjálf-
um.“
Gyða segir það skoðun hópsins
að litlar hjúkrunareiningar eigi að
vera í hveiju hverfi borgarinnar.
„Þetta er ekki hugmynd mín því
að á undanförnum árum hafa
margir haft áform uppi um að
byggja slíkt heimili en það má
segja að ég geri það sem ég get
til þess að hrinda því í framkvæmd.
Undirbúningur að því heimili
sem hér um ræðir hefur átt sitt
þróunarskeið og um tíma funduð-
um við með Kjalnesingum en þeir
hyggjast koma upp umönnunar-
heimili á Kjalarnesi sem yrði byggt
upp með eignaraðild aldraðra
sjálfra og í samvinnu við sveitarfé-
lagið,“ segir Gyða ennfremur.
Lóð í nágrenni Utvarpshússins
Þegar hefur verið falast eftir lóð
norðan við Útvarpshúsið við Efsta-
leiti en í nágrenni þess eru margar
þjónustuíbúðir aldraðra. Samvinna
við íslandsbanka um framkvæmd-
ina á að tryggja að ekki verður
hafist handa fyrr en tryggt fjár-
magn til byggingar hússins er fyr-
ir hendi.
Hluthafar kjósa stjórn sem hefur
með höndum rekstur heimilisins.
Byggingarkostnað á að fjármagna
með því að bjóða einstaklingum
að eignast hlut og fá með því for-
gang að einu rými. Eignarhlutinn,
um fimm milljónir króna, á að skila
eiganda eðlilegri ávöxtun sem fæst
með því að væntanlegir notendur
greiða leigu fyrir vistrými sitt.
Gyða nefnir dæmi af íslenskri
konu í Grimsby sem bjó síðustu
æviár sín á umönnunarheimili sem
þessu: „Ef fólk fer inn á ríkis-
rekna öldrunarstofnun í Grimsby
þarf það að Iáta eignir sínar og
verðmæti fylgja með að undantek-
inni vissri fjárhæð sem mig minnir
að sé 800 þúsund krónur íslensk-
ar.
Islensk sjómannskona sem nú
er nýlega látin var á einkareknu
heimili í Grimsby þar til yfir lauk.
Fyrir húsnæði, mat, þrif og
umönnun greiddi hún á mánuði
kr. 120 þúsund íslenskar. Vextir
af verðmæti húseignar hennar og
bankainnistæðu sem hún hafði
komið sér upp með sparnaði og
hófsömum lífsvenjum gerði henni
fært að greiða þetta gjald. Út-
gjöld hennar hefðu orðið meiri ef
hún hefði búið áfram í of stóru
húsi, greitt af því skatta og skyld-
ur og útgjöld fyrir mat, þrif og
umönnun sem hefði hvort eð er
þurft að greiða fyrir.
Gyða segir að lokum að gert
sé ráð fyrir niðurgreiðslu á þjón-
ustu til þeirra sem eru undir viss-
um tekju- og eignamörkum með
sama hætti og þeir njóta nú sem
búa heima. „ Það er orðið tíma-
bært að við fáum fleiri valkosti
en þá sem nú eru fyrir hendi í
öldrunarþjónustunni og að því vilj-
um við vinna.“