Morgunblaðið - 19.01.1997, Qupperneq 22

22 SUNNUDAGUR 19. JANÚAR 1997
MORGUNBLAÐIÐ
komið og fengið upplýsingar og að-
stoð sem ekki er eingöngu læknis-
fræðileg, heldur til dæmis líka fé-
lagsleg."
Fjórði hver var þunglyndur
- / niðurstöðum þínum vekur at-
hygli hversu margir aldraðir eru
þunglyndir og hversu fáir fá meðferð
eða lyf við sjúkdómum sínum.
„Já, en raunar eru þessar niður-
stöður í samræmi við rannsóknir sem
gerðar hafa verið annars staðar í
heiminum, svo í sjálfu sér komu þær
mér ekki svo mjög á óvart, þótt
auðvitað finnist mér þær-sorglegar.
Niðurstöður mínar sýndu að 25%
aldraðra hafa einkenni þunglyndis,
en aðeins 2-4% fá viðeigandi með-
ferð. Þær sýna líka að geðlyf eru
ekki ofnotuð, a.m.k. ekki hjá þessum
hópi fólks.“
„Þunglyndi er miklu algengara
meðal aldraðra en menn halda," seg-
ir María og bætir við að einkennin
séu ólík einkennum hjá yngra fólki.
„Einnig geta skapgerðarbreytingar
og lystarleysi verið merki um þung-
lyndi. Gamalt fólk talar síður um
andlega líðan sína en yngra fólk og
þess vegna er þunglyndi hjá þessum
aldurshópi kannski betur falið. Þung-
lyndi hjá eldra fólki tekur á sig
ýmsar myndir og getur til dæmis
birst í kvörtun undan höfuðverk eða
kvölum í maga. Þunglynd manneskja
er ekki dugleg að fara í heimsóknir
og heldur ekki að bjóða til sín fólki.
Á móti má spyrja hvort hænan kem-
ur á undan eða eggið. Veldur ein-
manaleiki þunglyndi eða veldur
þunglyndi félagslegri einangrun?
Hvort tveggja getur átt við.“
- Nú virðist sú stefna ríkjandi á
Norðurlöndum að sjúklingar séu sem
mest heima og minna á stofnunum.
Þú ert hlynnt þeirri stefnu er það
ekki?
„Jú, en þá þurfa ættingjar að vera
í aðstöðu til að sinna hinum sjúka
og fá alla aðstoð sem möguleg er.
Sjúklingar sem dvelja heima þurfa
oft líka að fá aðhlynningu heilbrigð-
isstarfsfólks. Mikilvægast er þó að
bæði sjúklingar og aðstandendur viti
hvert þeir geta leitað ef eitthvað bját-
ar á og öll aðstoð þarf að vera að-
gengileg.
Einn af ávinningum með rannsókn
eins og þeirri sem ég gerði getur
einmitt verið að byggja upp stuðning
fyrir ættingja, því álag á þá er mjög
mikið og hætta er á að við sitjum
að lokum uppi með tvo sjúklinga í
staðinn fyrir einn. Með góðu upplýs-
ingastreymi og viðeigandi aðstoð er
hægt að draga verulega úr líkum á
að álag á aðstandendur verði þeim
ofviða. Til að svara þörfum þeirra
sem þjást af minnissjúkdómum þarf
að fmna lausnir frá mörgum sjónar-
hólum, því þessir sjúkdómar eru ekki
bara læknisfræðilegir.“
Lyf við Alzheimer
María segir að mikið rannsóknar-
starf sé nú unnið víða í heiminum á
öldrunarsjúkdómum eins og Alzhei-
mer. „Við vitum nú talsvert mikið
um þennan sjúkdóm og síðustu tvö
ár hefur lyf gegn Alzheimer verið á
skrá í Sviþjóð og Bandaríkjunum.
Þetta er fyrsta lyfið af mörgum, sem
ég veit að eiga eftir að koma á
markað á næstu árum og hefur það
gefist nokkuð vel. Það hefur áhrif í
um 20-40% tilvika og verkar eins
og bremsa á sjúkdóminn. í ákveðnum
tilvikum, þegar sjúklingur hefur haft
lítil einkenni, geta_ þau gengið til
baka, tímabundið. í Bandaríkjunum
hafa rannsóknir sýnt að notkun lyfs-
ins frestar þörf til að vista Alzhei-
mer-sjúkling á stofnun um 400 daga.
Lyfið hefur mesta virkni ef það er
gefið sem fyrst eftir að sjúkdómsein-
kenni gera vart við sig og er það
enn ein ástæða þess að brýnt er að
greina sjúkdóminn sem fyrst. Til
þess þarf meðal annars að auka al-
menna þekkingu á einkennum hans
og áhuga almennings og heilbrigðis-
starfsfólks. í dag snýst draumur
minn um það og vonandi koma kraft-
ar mínir til með að nýtast í ein-
hverri mynd á íslandi í framtíðinni.“
FRÁBÆRT ÚRVAL AF BÍLASTÆÐUM
•SC-CH64 Panasonic samstæða m/geislaspilara
áður kr. 69.900 • nú kr. 49.900 stgr.
•SC-CH74 Panasonic samstæða m/geislaspilara
áður kr. 57.900 • nú kr. 44.900 stgr.
•SC-CH84 Panasonic samstæöa m/geislaspilara
áður kr. 79.900 • nú kr. 59.900 stgr.
•MHC-771 Sony samstæða með geislaspilara
áður kr. 58.900 • nú kr. 49.900 stgr.
•CEL-1 Celestion hátalari 50w
áður kr. 17.930 • nú kr. 12.900 stgr.
•CEL-3 Celestion hátalari 75w
áður kr. 22.480 • nú kr. 14.900 stgr.
•CEL-CS2 Celestion hátalari 60w
áður kr. 22.100 • nú kr. 14.900 stgr.
•CEL-CS4 Celestion hátalari 75w
áður kr. 25.500 nú kr. 16.900 stgr.
•IMPACT-30 Celestion hátalari 150w
áður kr. 51.800 • nú kr. 39.900 stgr.
•MP-1/D Celestion hátalarar m/vegg/borðfestingu
áður kr. 21.450 • nú kr. 16.900 stgr.
•CODA-9 KEF hátalari 125w
áður kr. 35.500 • nú kr. 29.900 stgr.
^fUALÆÐfSLEGT ÚRVP^
GEISLADISKA
FRÁ KRÓNUM
UTVARPSMAGNARAR
•SAGX-230 Technics útvarpsmagnari
áður kr. 49.200 • nú kr. 29.900 stgr.
%
•SAGX-370 Technics útvarpsmagnari Pro-Logic
áður kr. 48.000 • nú kr. 29.900 stgr.
•SAGX-390 Technics útvarpsmagnari Pro-Logic
áður kr. 52.300 • nú kr. 29.900 stgr.
•STR-D565 Sony útvarpsmagnari Pro-Logic Dolby
áður kr. 45.900 • nú kr. 29.900 stgr.
•RXD-S22 Panasonic ferðaútv. m/geislasp. og fjarst.
áður kr. 23.400 • nú kr. 18.900 stgr.
•CFD-6 Sony ferðakassettutæki m/geislaspilara
áður kr. 15.900 • nú kr. 12.900 stgr.
•MCE-862 Panasonic ryksuga 1300w
áður kr. 15.980 • nú kr. 11.900 stgr.
SEGULBANDSTÆKI
•RS-DC10 Technics DCC segulband
áður kr. 117.000 • nú kr. 39.900 stgr.
•RSB-X404 Technics segulband
áður kr. 36.900 • nú kr. 24.900 stgr.
•TC-K461 Sony segulband
áður kr. 27.400 • nú kr. 19.900 stgr.
MAGNARAR
•TA-AV670 Sony Audio-Video magnari
verð kr. 113.000 • nú kr. 39.900 stgr.
•TA-F245 Sony magnari
áður kr. 26.800 • nú kr. 14.900 stgr.
•TA-F446 Sony magnari
áður kr. 48.300 • nú kr. 29.900 stgr.
•POA-2800 Denon kraftmagnari 2x200w 80hm
áður kr. 75.800 • nú kr. 49.900 stgr.
Sega MegaDrive tölvuleikir
í miklu úrvali frá kr. 990
Sega Saturn tölvuleikir
frá kr. 3.990
w

■
FERÐAGEISLASPILARAR
•SL-S138 Panasonic ferðageislaspilari f/raff
áður kr. 12.900 • nú kr. 9.980 stc
•D-153 Sony feröageislaspilc
áður kr. 14.300 • nú kr. 12.600 stc