Morgunblaðið - 04.02.1997, Qupperneq 18

18 ÞRIÐJUDAGUR 4. FEBRÚAR 1997
MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI
ÚRVERINU
Air France vill
einkavæðast
Morgunblaðið. Montpellier.
STJÓRNARFORMAÐUR franska
flugfélagsins Air France, Christian
Blanc, hefur lýst stuðningi sínum
við einkavæðingu félagsins fyrir
næstu þingkosningar í Frakklandi,
sem haldnar verða árið 1998. Tími
hans til að sannfæra ríkisstjórn
landsins um verðleika þessarar hug-
myndar er því heldur knappur, eða
rétt rúmlega ár.
Þrátt fyrir að rekstur fyrirtækis-
ins hafi batnað verulega að undan-
fömu nam tap félagsins 200 millj-
ónum franskra franka, eða sem
samsvarar rúmum 2,5 milljörðum
íslenskra króna, á síðasta fjárhags-
ári. Þetta er þó umtalsverður bati
frá árinu 1993 er tap félagsins nam
8 milljörðum franka, eða um 103
milljörðum íslenskra króna. Hins
vegar jókst tapið af rekstri Air
France Europe á síðasta ijárhags-
ári og nam 800 milljónum franka
í stað 660 milljón franka árið þar
á undan.
Þá er ekki fyrirsjáanlegt að hagn-
aður verði af rekstri félagsins á
næsta fjárhagsári sem lýkur í mars
1998 og því þykir sýnt að Christian
Blanc eigi mikið verk fyrir höndum
í því að sannfæra væntanlega fjár-
festa um verðleika fyrirtæksins.
Það er talið lykilatriði, hvað áhuga
fjárfesta varðar, að félagið geti
sýnt fram á að það muni ná að
standa við þá áætlun að hagnaður
af rekstri félagsins nái 2 milljörðum
franka, eða tæpum 26 milljörðum
íslenskra króna, á rekstrarárinu
1999-2000.
Góður árangur undír
sljórn Blancs
Air France hefur hins vegar
vegnað vel undir stjórn Christians
Blancs. Hann tók við stjómartaum-
um fyrirtækisins í kjölfar verkfalls
starfsmanna þess, sem varði frá
október 1993 fram í aþríl 1994.
Hann hrinti í framkvæmd víðtækri
björgunaráætlun, með samþykki
starfsmanna, sem hefur leitt af sér
30% framleiðniaukningu innan fyr-
irtækisins á undanfömum 3 ámm.
Laun starfsmanna voru fryst og
framkvæmdastjóm Evrópusam-
bandsins samþykkti endurfjár-
mögnun fyrirtækisins upp á 20
milljarða franka, eða sem samsvar-
ar 258 milljörðum íslenskra króna.
Árangurinn hefur heldur ekki
látið á sér standa. Auk fyrmefndrar
framleiðniaukningar hefur nýting á
flota félagsins batnað um 14% og
rekstrarkostnaður hefur lækkað um
20%. Ennfremur er stefnt að því
að lækka rekstrarkostnað fyrirtæk-
isins enn frekar, en hann er enn
hlutfallslega öllu hærri en hjá öðr-
um evrópskum flugfélögum, og um
40% hærri en hjá bandarískum
keppinautum félagsins.
Bretar á þrösk-
uldi stafrænn-
ar byltingar
London. Reuter.
HELZTU sjónvarpsfyrirtæki í Bret-
landi vinna að áætlunum um sjón-
varpsbyltingu með stafrænni tækni,
sem mun veita áhorfendum aðgang
að hundmðum rása og gagnvirkri
þjónustu, svo sem bankaviðskiptum
og innkaupum.
Nýtt stafrænt tímabil í sjón-
varpstækni hefur færzt nær í Bret-
landi á aðeins nokkmm dögum.
Greiðslusjónvarpsrekandinn British
Sky er sagður vinna að áætlunum
um að taka upp 200 rása gervi-
hnattarþjónustu síðla árs 1997.
BSkyB hefur tilkynnt að fyrir-
tækið muni ásamt stöðvum óháða
sjónvarpskerfísins ITV, Carlton og
Granada, sækja um leyfí til að út-
vega efni í 15 rásir fyrir stafrænar
jarðstöðvar, DTT.
Sameignarfyrirtæki þeirra mun
einnig flytja áskriftarrásir BBC auk
helztu íþróttaviðburða og Holly-
wood kvikmynda.
DTT-jarðstöðvar munu taka til
starfa um mitt ár 1998. Á þeim
verða um 30 rásir, þar á meðal
BBCl, BBC2, ITV and Channel 4,
sem senda munu með stafrænni
tækni.
Kaplasjónvarpsfyrirtæki hyggj-
ast einnig taka upp stafræna tækni
til að keppa við gervihnattasjónvarp
BSkyB.
Notendur stafrænna stöðva
þurfa að koma sér upp kassa, sem
þeir koma fyrir ofan á sjónvarps-
tækinu til að taka á móti sending-
um, afrugla þær, leita að rásum og
borga fyrir þætti eða þjónustu.
Leitað að samstarfsaðilum
Sjónvarpsstöðvar leita að sam-
starfsaðilum til að greiða niður
verðið á kössunum þannig að þeir
kosti um 20.000 krónur. Búizt er
við að sjónvarpsviðtæki með inn-
byggðum afruglurum komi á mark-
að eftir tvö ár.
Hin nýja tækni hefur þegar verið
tekin upp í Bandaríkjunum, Suður-
Afríku og nokkrum Evrópulöndum.
Bretar eru hins vegar einu braut-
ryðjendur DTT. Á rúmlega 75%
brezkra heimilda eru hvorki kapla-
né gervihnattasjónvarp.
Reuter með áhuga
áDowJones
New York. Reuter.
REUTERS Holdings Plc hefur látið
í ljós hug á að kaupa keppinautinn
Dow Jones & Co Inc, sameinast
honum eða koma á fót sameignar-
fyrirtæki með honum að sögn
bandaríska viðskiptaritsins Busi-
ness Week.
Blaðið segir að Reuter hafí Ieitað
hófanna hjá nokkrum „ráðandi
hluthöfum“ í Dow Jones og látið í
ljós áhuga á samkomulagi.
Talsmaður Reuters vildi ekkert
um málið segja. Talsmaður Dow
Jones, Roger May, varðist einnig
allra frétta.
May kallaði fréttina „hreinar
vangaveltur" og sagði að með „ráð-
andi hluthöfum" væri átt við afkom-
endur stofnandans, Clarence Barr-
on, sem hann kvað ekki beinlínis
tilheyra fyrirtækinu.
Úthafsveiðikvótanum skipt í Þýskalandi
Yiðbót af þorski skipt
jafnt milli MHF og DFFU
ÁKVÖRÐUN hefur verið tekin um
það hvernig úthafsveiðikvóti Þjóð-
veija á þessu ári skiptist í megin-
dráttum og verður farið eftir skipt-
ingu ársins 1996 utan hvað útgerð-
in Mecklenburger Hochseefíscherei
fær hlutfallslega meira af viðbót,
sem Evrópusambandið veitti Þjóð-
veijum af þorskkvóta.
„Ég get ekki greint frá magni
upp á tonn,“ sagði Uwe Link,
stjórnsýslufulltrúi í Landbúnaðar-
og matvælastofnun Þýskalands.
„Við eigum enn eftir að ákveða
hvernig því verður nákvæmlega
háttað. Málið er hins vegar þannig
vaxið að í grundvallaratriðum
verður kvótanum skipt eins og á
síðasta ári, 1996, og Mecklenbur-
ger Hochseefischerei fær hlutfalls-
lega meira af þeim þorskkvóta,
sem er umfram Þýskalandskvóta
síðasta árs.“
Að sögn Links skiptist það, sem
eftir er af viðbótinni við þorskkvót-
ann þegar bátaflotinn hefur fengið
sinn hluta, jafnt milli Mecklenburg-
er Hochseefischerei, dótturfyrir-
tækis Útgerðarfélags Akureyrar,
og Deutsche Fischfang Union
(DFFU), sem er að meirihluta í eigu
akureyrska útgerðarfélagsins Sam-
heija. Kvaðst hann telja að viðbótin
til hvors fyrirtækis væri á milli 900
og 1.000 tonn af þorski.
Samkomulag um
grundvallaratriði
„Við erum eins og stendur að
ákveða hvernig magninu verður
skipt," sagði Link. „Við höfum að-
eins náð samkomulagi um grund-
vallaratriðin. Ég get ekkert sagt
um það hvað kemur í hlut einstakra
fyrirtækja."
Kvað hann aflamark annarra
tegunda, þar á meðal karfa, vera
með sama hætti og á liðnu ári.
Stjómendur Mecklenburger hafa
verið óánægðir með skiptingu kvót-
ans á liðnum árum og viljað fá
meira í sinn hlut. Fyrirtækið stefndi
Landbúnaðar- og matvælastofnun-
inni vegna kvótaskiptingar síðasta
árs. Varð niðurstaðan sú að rök-
stuðningi fyrir skiptingunni hefði
verið ábótavant. Skiptingunni
sjálfri var hins vegar ekki hnikað.
Samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins nemur viðbótarúthlutunin
í Barentshafí tvö þúsund tonnum.
Af því fær þýska togaraútgerðin
1.920 tonna kvóta en 80 tonnum
var úthlutað til þýskra bátaútgerða.
Viðbótarkvótinn skiptist jafnt á
milli útgerðarfyrtækjanna Mechlen-
burger og DFFU, og fær hvor um
sig 960 tonn í sinn hlut.
Mecklenburger fær meira
Úthafsveiðikvóti Mechlenburger
í Barentshafí er því 2.260 tonn á
þessu ári en kvóti fyrirtækisins þar
í fyrra var 1.300 tonn. Kvóti DFFU
var hins vegar 6.200 tonn í fyrra
og verður með viðbótinni nú 7.160
tonn.
Þýskaland hefur á þessu ári
10.320 tonna heildarþorskkvóta á
Barentshafssvæðinu, 4.150 tonn við
norður-Noreg, auk 855 tonna ýsu-
kvóta, og 6.170 tonn við Svalbarða.
Þorskkvótinn á þessu svæði var í
fyrra 8.320 tonn.
Hólmaborgin SU með metloðnutúr í einni veiðiferð
Fékk 1.800 tonn af
loðnu á 18 tímum
HÓLMABORGIN SU 11 kom til
heimahafnar á Eskifírði snemma í
gærmorgun með stærsta loðnufarm,
sem íslenskt fískiskip hefur fengið
í einni og sömu veiðiferð. Skipið
landaði 1.800 tonnum af loðnu í
bræðslu og eru menn eystra mjög
bjartsýnir á loðnuveiðina næstu vik-
umar svo fremi sem veður helst
skaplegt og hamlar ekki veiðum.
Skipið var samtals 18 klukkustund-
ir að veiðum og fékk því um 100
tonn á klukkustund. Aflaverðmæti
farmsins er um 11,6 milljónir króna.
„Við vorum að veiðum um það
bil átta sjómílur suðaustur af Papey
þar sem stór hluti loðnuflotans var
líka að athafna sig og fá góð köst.
Fómm út síðastliðið laugardags-
kvöld, en komum þá bara beint út
í brælu. Við gátum þar af leiðandi
ekkert byijað að kasta fyrr en
klukkan 9 á sunnudagsmorguninn.
Þá var komið skaplegt veð-
ur, en svo brældi aftur að-
faranótt mánudags og þess
vegna komum við inn. Ánn-
ars hefðum við haldið áfram
upp í 2.500-2.600 tonn sem
er burðargeta skipsins,“
sagði Þorsteinn Kristjáns-
son, skipstjóri á Hólmaborg-
inni, sem er langburðar-
mesta loðnuskip flotans eftir
lengingu í Póllandi í nóvem-
ber sl.
Aðeins ber á
átu í loðnunni
„Loðnan er orðin mjög
góð. Við emm ekkert famir
að hugsa um Japanstímann
ennþá enda hefur aðeins
borið á átu í loðnunni sem er bann-
orð fyrir frystinguna. Hún virðist
vera að næra sig greyið alveg fram
eftir öllu. Við höfum verið að frysta
alla þá loðnu, sem kemur átulaus,
en Japansfrystingin byijar ekki fyrr
en um miðjan febrúar, að ég tel.
Það ríkir mikil bjartsýni hér vegna
Japanstímans ef veður hamlar ekki.
Það er ömgglega mikil loðna á ferð-
inni á þessum slóðum. Hún sígur
Aflaverðmæti
upp á 11,7
milljónir króna
þarna upp að landinu og fer svo
vestur með suðurströndinni. Hún
virðist ætla að koma þarna upp á
Lónsbugt og svo liggur leið hennar
þessa hefðbundnu gönguleið loðn-
unnar á hrygningarslóðir. Það er
reyndar svolítið misjafnt hvar hún
er að hrygna. Hún hrygnir reyndar
mjög víða, en fyrsta ganga virðist
ganga alveg vestur undir Snæfells-
nes til að hrygna,“ sagði Þorsteinn.
Fjögurra tíma
stím á miðin
Hann sagði að miðað við stað-
setningu loðnunnar núna væri um
fjögurra klukkustunda stím fyrir
Hólmaborgina á miðin, en svo myndi
það smálengjast með hveijum deg-
inum sem liði. Allur farmurinn fór
í bræðslu, en auk Hólmaborgarinnar
landaði loðnuskipið Jón Kjartansson
um 1.100 tonnum á Eskifirði í gær.
Afkastageta loðnubræðslunnar á
Eskifírði er um þúsund tonn á sólar-
hring. „Þegar mikið berst að fer
verðið að brenglast. Framboð og
eftirspurn vill ráða ferðinni."
Þorsteinn sagði að „nýja“ skipið
reyndist afar vel eftir lenginguna.
Engir byijunarörðugleikar hefðu
komið í Ijós og því væru menn
ánægðir með hvernig til hafi tekist.
„Við erum búnir að vera að, meira
og minna, frá því að skipið kom til
landsins. Vorum með flottroll fyrst
þar sem að loðnan stóð bæði djúpt
og var dreifð, en erum komnir með
nót núna, þar sem hún er nú komin
í nótafæri. Það er bara kastað á
heilu torfurnar. Stærsta kastið hjá
okkur í þessum túr var 400 tonn,“
sagði Þorsteinn. Hólmaborgin hélt
rakleiðis á miðin á ný eftir að búið
var að landa seinnipartinn í gær.
„Við sætum færis með að ná fleiri
köstum í nótt enda á hann að lægja
aftur.“
Bagalegt að missa
úr í mokveiði
Annað skip í eigu Hrað-
frystihúss Eskifjarðar, Guð-
rún Þorkelsdóttir SU, hefur
að undanfömu verið í leng-
ingu i Póllandi og segist Þor-
steinn hafa að miklu leyti
alið manninn þar síðustu vik-
urnar. Að lengingu lokinni
eykst burðargeta skipsins úr
700 i 1.000 tonn. „Fram-
kvæmdimar við skipið hafa
tekist vel að öðm leyti en því
að Pólveijamir em komnir
langt fram yfír umsaminn
verktíma. Guðrún Þorkels-
dóttir átti að vera tilbúin um
miðjan desember, en síðasta
loforð hljóðaði upp á 10. febr-
úar. Vonandi stenst það svo
skipið geti byijað að veiða
um miðjan febrúar. Við emm á ell-
efta tíma í sambandi við loðnuveið-
arnar. Það er alltaf bagalegt að
missa úr í mokveiði, ekki bara fyrir
fyrirtækið, heldur ekki síður fyrir
blessaða mennina, sem bíða eftir
skipinu. Eins og staðan er í dag fer
ég í einn túr í viðbót með Hólmaborg-
ina og svo ætla ég að drífa mig til
Póllands til þess að loka reikningun-
um,“ segir Þorsteinn.
ÞORSTEINN Kristjánsson, skipstjóri á
Hólmaborginni SU ásamt forstjóra hraðfrysti-
húss Eskifjarðar, Aðalsteini Jónssyni.