Morgunblaðið - 19.10.1997, Blaðsíða 14

14 B SUNNUDAGUR 19. OKTÓBER 1997
MORGUNBLAÐIÐ
F.ÉTTIRNAR af hinum óhugnanlega
atburði sem átti sér stað í Heið-
mörkinni á dögunum hafa haldið
áfram að leita á mig. Skugginn
yfir miskunnarlausu morði ungs manns af
völdum annarra ungra manna heldur áfram
að grúfa sig yflr mig og veldur mér hugar-
angri. Hvað þá með fólkið og aðstandend-
uma sem nú búa við sorgina og ódæðið,
vegna þess að það er ekki aðeins hægt að
hafa samúð með fórnarlambinu, bömum
hans og eiginkonu, heldur einnig þeim óham-
ingjumönnum, sem eru valdir að slíkum
verknaði. Hvemig er unnt að lifa með slíkt
á samviskunni? Hveijum viljum við svo illt?
Jú, við fréttum nánast daglega af morðum
og manndrápum útí hinum stóra heimi. Það
er sagt að í Bandaríkjunum sé framið morð
fjórðu hverju sekúndu. Manni býður við
svona fréttum en þær snerta ekki eins við-
kvæma strengi, meðan þær eru frásagnir
af ókunnu og fjarlægu fólki. Koma og fara
og hvað er svo næst í fréttum og svo er
slökkt á tækinu.
Maður kaupir meira að segja reyfara um
dularfull morðmál sér til afþreyingar uppi í
rúmi á kvöldin og spyr svo hvort einhver
„almennileg" mynd sé í sjónvarpinu í kvöld
og á þá við hvort virkilega góð spennumynd
sé ekki á dagskránni. Maður þrífst á svona
tilbúinni og raunverulegri glæpaveröld og
kaupir sér jafnvel aðgang að fleiri sjónvarps-
stöðum til að missa ekki af spennunni og
hryllingnum.
Svo gerist það einn daginn hér heima í
tilbreytingarleysinu, hér heima í gamla mið-
bænum, steinsnar í burtu, að glæpurinn er
framinn. Saklaus ungur maður á kráarölti,
fær far á milli staða, er fluttur nauðugur
viljugur upp í Heiðmörk, laminn þar og lim-
lestur og skilinn eftir í blóði sínu. Nákvæm-
lega á þeim stað, þar sem við hjónin átum
nestið okkar með börnunum tveimur á liðnu
sumri. Nokkurn veginn á sama stað þar sem
ástarpör reykvískrar æsku hafa kitlað kyn-
hvötina á áliðnum ágústkvöldum. Hér á þeim
sama stað og sakleysið og ástúðin hafa átt
sér athvarf.
Og svo snýst skemmtunin upp í andhverfu
sína með tilhæfulausu og algjörlega tilviljana-
kenndu drápi. Eða hver hefur ekki lent í því
að gera sér dagamun með félögum sínum á
0 g hvar liggur
svo sökin?
Fréttir af miskunnarlausu morði ungs manns í
Heiðmörk leita á Ellert B. Schram sem spyr hvað
hægt sé að aðhafast til að bægja svona voðaverkum
burt úr samfélagi okkar.
föstudagskvöldi, labbað inn á veit-
ingastað og jafnvel tvo og þijá og
klappað fólki á öxlina og brosað
framan í samferðarfólkið og talið
sig algjörlega óhultan með líf sitt?
Og hver hefur ekki lent í því að setjast upp í
bíl með tiltölulega ókunnu fólki, sem líka er
á rúntinum og leitar sér stundargleði?
Ég hef haft það fyrir sið þegar útlending-
ar spyija mig um tilveruna hér uppi á hjara
veraldar, að segja þeim eins og mér hefur
fundist, gott að búa á íslandi vegna öryggis-
ins og nálægðarinnar við heimaslóðirnar og
alla þá sem maður þekkir og þekkja mann.
Börnin geta gengið sjálfala í nágrenninu,
húsið er hægt að skilja eftir opið, glæpa-
menn eru teljandi á fingrum annarrar hand-
ar og heita „góðkunningjar lögreglunnar".
Hér er friðsælt og vinsamlegt andrúmsloft
og miðbærinn í Reykjavík er samgróinn þeim
átthögum, sem reykvískar kynslóðir alast
upp í. Óijúfanlegur hluti þeirra.
Tjörnin, rúnturinn, hinar fögru Austur-
strætisdætur eru systur og dætur þeirra
sömu kvenna og manna sem hafa ráfað um
í Hafnarstræti og Lækjargötu alla þessa öld,
þar sem hvert fótmál er markað ævintýrum
og endurminningum. Miðbærinn angar af
þessu andrúmslofti.
Eða hvað? Þeir töluðu um það sérfræðing-
arnir að skapa þyrfti líf í miðbænum og bjór-
inn flæddi yfír og búllurnar spruttu upp eins
og gorkúlur á fjóshaug. Sagt er
að milli áttatíu og níutíu veitinga-
staðir séu nú starfræktir á svæð-
inu frá Garðastræti að Rauðarár-
stíg. Og með þessum stöðum öllum
komu unglingarnir og ölæðið og fíkniefnin
og þó eru þetta ekkert verri unglingar en
við hin, sem sóttum á þessar sömu slóðir
fyrir áratug og áratugum.
En það kom fleira. Inn á heimilunum höf-
um við verið að rækta nýjan og annarskonar
hugsunarhátt og öðruvísi lífsviðhorf. Inn á
heimilin komu sjónvörpin og kvikmyndimar,
heilu sagnaþættimir um fjöldamorð og
grimmd og glæpi og kaldrifjaða misindis-
menn, sem em afsprengi þeirra lífshátta,
sem fínnast ekki barasta í útlöndum. Hin
unga kynslóð, kynslóðin sem tekur við þjóð-
félaginu, er fírrt, skipulega fírrt ailri vem-
leikasýn. Hún er skilin eftir heima með lykl-
ana um hálsinn, hún er alin upp fyrir fram-
an myndbönd og morðsögur, hún er send út
á galeiðu skemmtanalífsins og fellur fyrir
fyrstu freistingu. Auðvitað hefur þetta áhrif.
Það em afkvæmi og afsprengi þessa upp-
eldis, sem urðu völd að morðinu í Heiðmörk-
inni. Og er það ekki táknrænt að fórnarlamb-
ið var hin fullkomna andstæða morðingj-
anna? Ungi maðurinn sem galt fyrir sak-
leysi sitt og græskuleysi, með lífi sínu, hafði
einmitt getið sér orð sem leiðtogi í íþróttalíf-
inu, maður sem hafði helgað æskufólki líf
HUGSAÐ
UPPHÁTT
sitt og tómstundir, með þjálfun og leiðbein-
ingu í anda reglusemi og heilbrigðra at-
hafna. Hið góða féll fyrir hinu illa, rétt eins
og í lífínu og samfélaginu í kringum okkur,
þar sem dyggðir og góðar venjur em smám
saman að láta í minni pokann fyrir miskunn-
arleysinu. Góðvildin breytist í grimmd.
Hveijum er þetta að kenna? Hver
hefur breytt viðfelldnum miðbæ
í gróðrarstíu glæpa og árása?
Hver hefur haft fyrir æskunni það
lífsmunstur, sem endurpeglast í glæpamynd-
unum? Hver hefur teymt unga fólkið út á
glapstigu, nema við, sem höfum borið ábyrgð
á viðgangi þjóðfélagsins undanfarin ár?
Morðið í Heiðmörkinni, ölvun, aðsúgur, árás-
ir, rán og morð em sök þeirra sem látið
hafa þessa þróun yfír sig ganga. Dómgreind-
arleysið, firringin, skilningsleysi á réttu og
röngu em afleiðingar þess sem fyrir nýrri
kynslóð er haft. Og samviskan nagar mann.
Hvað get ég gert? Hvað getum við öll
aðhafst til að bægja svona voðaverkum burt
úr samfélagi okkar? Lokað afbrotamennina
inni? Sent samúðarkveðjur til ættingja fórn-
arlambanna? Hneykslast á þeim tveim ein-
staklingum sem játað hafa á sig verknaðinn?
Og hvað svo? Bíða eftir næsta morði, yppta
öxlum fyrir framan næstu glæpamynd í sjón-
varpinu og segja börnunum að halda fyrir
augun þegar ódæðin birtast á skerminum?
Þetta er villtur og trylltur heimur sem við
erum að skapa. Við sjálf. Og eins og alltaf
í lífínu tekur ein spennan við af annarri.
Fíkillinn vill meir, venjuleg morð verða hvers-
dagsleg og við þurfum nýstárlegri drápsað-
ferðir til afþreyingar heima í stofu, áður en
við höldum út í næturlífíð og hittum mann
og annan, sem kannski lumar á pening, til
að drekka meir og einstaklingurinn er bara
óþekkt mannvera, sem sjálfsagt er að drepa
eins og allar hinar mannverurnar sem eru
skotnar eða lamdar eða limlestar í bíómynd-
unum og óraunveruleikinn rennur saman við
veruleikann og verður eins.
Átta þúsund krónur höfðu þeir upp úr
krafsinu í Heiðmörkinni. Átta þúsund krónur
urðu þess valdandi að ungur maður er hrifs-
aður í burtu frá eiginkonu og þremur sonum.
Hver verður drepinn næst?
Ellert B. Schram.
Árni Sigfússon, oddvi
Kosningarö
r
1
Árni Sigfússon verður á kosningaskrifsto
prófkjörsframbjóðenda vegna prófkjörs
Sjálfstæðisflokksins og heilsar upp
á stuðningsmenn.
inudaginn
. Agústu Johnson og
Má
hjá. --------------„
Baltasar Kormáki, Austurstræti 10
Mánudaginn 20.okt. kl. 20.00
Kynning á frambjóðendum í Valhöll
Þriðjudaginn 21. okt. kl. 17-19
hjá Vilhjálmi Þ. Vilhjáimssyni, Borgartúni 33
Þriðjudaginn 21. okt.kl. 20-22
hjá Friðrik Hansen Guðmundssyni, Laugavegi 13
— Miðvikudaginn 22. okt. kl. 17-19
20. okt. kl. 17-19
agi
hjá Snorra Hjaltasyni, Templarahöll, Eirlksgötu 5
Miðvikudaginn 22 okt. kl. 20-22
hjá Önnu F. Gunnarsdóttur, Hverafold 5
Fimmtudaginn 23. okt. kl. 17-19
hjá Jónu Gróu Sigurðardóttur, Suöurlandsbr. 22
Fimmtudaginn 23. okt. kl. 20-22
hjá Kristjáni Guðmundssyni, Skipholti 50b
Föstudaginn 24. okt. kl. 17-19
hjá Olafi F. Magnússyni, við Lækjartorg
Föstudaginn 24. okt. kl. 20-22
hjá Júlíusi Vífli Ingvarssyni, Suðurgötu 7
Laugardaginn 25. okt. kl. 10-12
hjá Kjartani Magnússyni, Sólheimum 33
Laugardaginn 25. okt. kl. 13-15 ||l
hjá Eyþóri Arnalds og Guðlaugi Þór Wm
Þórðarsyni, Austurstræti 10
Stuðningsmenn eru hvattir til að Ifta við
og spjalla við Árna og prófkjörsþátttakendur.
Bryndís Þórðardóttir, Halldóra Steingrímsdóttlr, Helga Jóhannsdóltílj
Michaelsdóttir, Svanhildur Hólm Valsdóttir og Unnur
kosningaskrifstofur. Skrifstofa Ingu Jónu Þórðardóttur er að
Vinsamlegast geymið auglýsinguna
Til sölu Mercedes Benz
Mercedes Benz C220, svartur, árgerð 1995, ekinn 65 þús km. Sjálfskiptur,
fjarstýrð samlæsing, sóllúga, 2 líknarbelgir, rafmagn í rúðum, ABS-bremsur,
litað gler, höfuðpúöar, gervihnattakubbur o.fl. ^
Bfllinn verður til sýnis í
upphituðum sýningarsal
okkar.
bllASALA
R£yKJAVÍKUR
Skeifunni
sími
588 8888.
ERT ÞÚ AÐ MISSA HÁR?
MÖGULEIKAR...
• Vararilegt hár
• Hártoppar
• Hárkollur
• Hárflutningar
• ísetningar
• Stoppun hárloss
Jorn Petersen,
sérfræðingur frá
APOLLO,
verður með
ráðgjöf 23. til 26. okt.
Öll þjónusta í fullum trúnaði
og án skuldbindinga.
Ókeypis
ráðgjöf.
sendum upp-
lýsingar ef óskað er.
HAÍR .
APOLLO
SVSTEMS
APOLLO
hárstudio,
Hringbraut 119, Reykjavík.
Sími 5522099.