Morgunblaðið - 10.01.1999, Qupperneq 11

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 10. JANÚAR 1999 B 11
HIÐ fræga gullaldarlið KR-inga en Óli gerði KR að íslandsmeisturum alls sjö sinnum.
ÓLI með íslandsmeisturum ÍBK árið 1964.
Norðmenn og Dani í frjálsum
íþróttum, svo að ríkisstjórnin bauð
okkur í Tjarnargötu. Þeir stilltu
sér þar upp og heilsuðu okkur all-
ir, ráðherrarnir. Benedikt Waage
var þá forseti ISI og hann fór að
halda ræðu um ágæti íþróttanna;
þar væri ekki spurt um litarhátt
eða þjóðerni, heldur hver gæti
hlaupið hraðast og hoppað hæst.
Þá gall í Ólafi Thors: „Ekki heldur
hver getur logið mest, eins og hjá
okkur.“ Benedikt varð svo um að
hann ætlaði ekki að komast á spor-
ið aftur. En þetta voru afrekstím-
ar, því þarna voru þeir Clausen
bræður upp á sitt besta og Gunnar
Huseby og Torfi Bryngeirsson."
Þrátt fyi'ir góðan árangur var Óli
B. ekki lengi þjálfari landsliðsins,
eða aðeins í tvö ár. Hvers vegna?
„Vegna þess að einn maður vann
svo mikið á bak við mig. Hann
þekkti formann KSI, tróð sjálfum
sér inn í starfið en vann aldrei
neina sigra.“
Óli sneri aftur til KR-inga og
þjálfaði meistaraflokkinn þar út ár-
ið 1962.
„Árið 1963 fór ég svo til Vest-
mannaeyja, en það gekk ekki, aðal-
lega vegna þess að strákarnir sem
voru í liðinu voru að undirbúa þjóð-
hátíð og ferðuðust inn í dal á vöru-
bíl einn daginn. Sá sem var bíistjóri
hafði opinn glugga að aftan og liðið
sat aftan á pallinum til að vísa veg-
inn. Einn sagði bflstjóranum að
fara inn í dal en annar út á berg.
Hann fór mitt á milli, upp í grjót-
hrúgu. Þeir hossuðust þar upp í
loftið og skullu niður á vörubflspall-
inn og slösuðust margir. Þeir voru
því úr leik, þótt þeir hafi verið efni í
gott lið.“
■f:
Vestmannaeyjar, Keflavík
og Hlíðarendi
Þetta ár vann Óli hjá fógeta í
Vestmannaeyjum til að gera eitt-
hvað á daginn, en nú var botninn
dottinn úr verunni þar. „En þá fara
þeh' í Keflavík að tala við mig um
það hvort ég væri til í að koma
þangað," segir hann. „Það var
miklu betra fyrir mig að vera þar,
nær heimili mínu sem var í Reykja-
vík, og geta keyrt á milli. Keflvík-
ingar höfðu aldrei verið nærri því
að vinna en ég gerði þá að Islands-
meisturum 1964. Vorum aftur við
toppinn 1965. Þá fóru Valsmenn að
tala við mig og mér leist vel á það,
vegna þess að þá var ég laus við öll
ferðalög. Þarna höfðu Valsarar ekki
unnið mót í tíu ár. Ég tók starfinu
og gerði þá að Islandsmeisturum í
tvö ár í röð. Arið 1967 lékum við við
Benfiea frá Portúgal og gerðum
jafntefli 0-0. Þá komu 18.300 áhorf-
endur á Laugardalsvöllinn og það
met stendur enn.“
Hvers vegna hættirðu með KR?
„Ég var búinn að vera svo lengi
með þessa stráka að ég ákvað að
það væri hollt fyrir þá að skipta
um. A þessum tíma notuðu þeir
bara KR-inga til að þjálfa og urðu
síðast Islandsmeistarar 1968. En
síðan hafa þeir ekki orðið Islands-
meistarar."
Fannst þér ekkert erfitt að segja
skilið við félagið þitt?
„Nei, mér fannst það ekkert
erfitt. Það er auðvelt að lýjast í
svona starfi, vegna þess að það eru
alltaf menn sem baktala mann. Ég
var svo harður við strákana, krafð-
ist þess að þeir gerðu nákvæmlega
það sem ég sagði. Það olli ekki ein-
göngu ánægju."
Þú talar eins og mikil valdabar-
átta hafi verið í knattspyrnunni á
þessum tíma.
„Já, hún var mikil. Það voru ýms-
ir menn sem vildu öllu ráða. En
meðan ég var með liðið, réð ég því
alveg einn.“
Varla hafa allir verið ánægðir
með að missa út svo sigursælan
þjálfara, því áður en Óli B. tók að
þjálfa KR, unnu KR-ingar að með-
altali á sjö ára fresti. En á meðan
hann þjálfaði liðið, vann það ís-
landsmeistaratitilinn sjö sinnum á
þrettán til fjórtán árum. Óli hefur
tíu sinnum gert lið að Islandsmeist-
ui'um og aðspurður hvort aðrir
knattspyrnuþjálfarar eigi þvílík af-
rek, svarar hann: „Ég held að það
sé rétt hjá mér að sá næsti á eftir
mér sé hálfdrættingur."
Þú sagðir áðan að ekkert annað
en járnagi hafi dugað. Var mikið
agaleysi í íslenskri knattspyi'nu?
„Já, það þurfti miklu meiri aga
en við áttum að venjast. Þeir sem
era að kenna fótbolta, era
uppalendur og geta haft mikil áhrif
á það hvernig krakkar verða. Það
lærði ég á Laugarvatni. Ég lærði
töluvert mikið í sálai-fræði, sem er
nauðsynlegt að menn kunni. Ég
áttaði mig á því að ég gæti skamm-
að einn strák en ekki næsta, því
hann myndi alveg detta niðUr.
Þjálfarinn verður að læra á hvern
og einn leikmann; hvernig hann
getur talað við strákana svo allt
komist til skila sem hann er að
segja.“
Grandagutti
Óli er fæddur í Stóra Skipholti,
sem er á Grandavegi, 15. nóvember
1918 og varð því nýlega áttræður.
„Þetta var í spönsku veikinni," seg-
ir hann. „Móðir mín var veik af
henni þegar hún fæddi mig en ég
hef líkast til sloppið við að smitast,
vegna þess að ég lifði. Og það gerði
móðir mín líka.
I systkinahópnum vora þeir fjór-
ir bræðurnir og tvær systur, en
önnur þeirra lést á unglingsaldri.
En gæfan hefur verið árans hliðholl
þeim systkinum að öðra leyti, því
enn í dag fylgjast þau að í gegnum
lífíð. Elstur er Sigurjón, verður ní-
ræður í aprfl. Svo kemur Hákon, 86
ára frá því í nóvember. Svo kemur
systir sem varð 83 ára 3. nóvember,
síðan Óli, áttræður, og litli bróðir-
inn, Guðbjörn, er ekki nema 77 ára.
Óli segir alltaf hafa verið mjög náið
samband og kært milli þeirra
systkinanna.
„Við höfum gert eitt sem venju-
lega er ekki gert. Við hittumst einu
sinni á ári, og höldum þessi mót til
skiptis, hring eftir hring. Sá sem
heldur veisluna má bjóða sínum af-
komendum. Þetta yrði of stórt ef
við hittumst með alla afkomend-
urna. Þetta hefur alltaf verið talinn
góður siður; að setjast niður einu
sinni á ári og tala saman, frá klukk-
an fjögur og fram á kvöld, nú orðið.
Hér áður fyrr hittumst við klukkan
hálfníu og voram eins lengi og við
vildum.
Við höfum alltaf verið mjög sam-
rýnd systkinin. Það hefur aldrei
verið neitt ósamkomulag á milli
okkar. Ekki einu sinni þegar við
seldum Guðrúnu Asmundsdóttur
leikkonu Stóra Skipholtið, eftir að
hafa gert það mikið upp. Við seld-
um það frekar ódýrt, vegna þess að
við vildum fá kaupanda sem yrði
líklegur til að halda húsinu vel við.
Það hefur gengið eftir. Um þetta
var fullt samkomulag."
Fótbolti og ufsaveiðar
í Selsvörinni
Eitthvað hlýtur það að hafa ver-
ið, fjörið, í kringum alla þessa
bræður.
„Já, þú getur ímyndað þér. En
það sem við dunduðum okkur mest
við var að veiða ufsa í Selsvörinni
sem nú er horfinn. Ég datt í sjóinn
á hverjum degi, stundum tvisvar á
dag en þá fékk ég ekki að fara
meira út þann daginn því það var
ekki meira til af fotum. Við vorum
auðvitað með strákahóp í knatt-
spyrnunni og vorum að sparka all-
an daginn og vorum gersamlega
búnir þegar við komum heim á
kvöldin. Það vora alltaf einhver tún
til að leika sér á og nóg var af liðun-
um og oft urðu úr því áflog.
Hins vegar var ég heldur linur til
áfloga. Ég fór meira að segja einu
sinni í box til að herða mig og átti
síðan að keppa við mann sem var
miklu sterkari en ég. En það vildi
mér til happs að ég fékk botnlanga-
kast og þurfti að fara á spítala svo
það varð aldrei neitt af því og ég
lagði boxið á hilluna. Ég var hins
vegar í öllum öðrum íþróttum, skíð-
um og frjálsum íþróttum, fimleik-
um, spjótkasti, golfi.“
Hefur aldrei verið fyrirgefið
A heimili Óla er mikið safn verð-
launagripa og á spjöldum sem hann
hefur varðveitt gefur að líta
ógrynni verðlauna- og heiðurs-
merkja fyrir allar mögulegar
íþróttagreinar, þó mest fyrir knatt-
spyrnu og golf. Þar gefur að líta
æðstu merki frá ýmsum félögum,
Knattspyrnusambandinu, Knatt-
spyrnuráðinu og ÍSÍ - en ekki frá
KR. Hvers vegna?
„Þeir hafa aldrei fyrirgefið mér að
hafa látið Val vinna KR í úrslita-
leiknum 1966 og 1967. Bara það að
vinna KR, með Val, var alveg rosa-
leg synd. Ég var ekki vel liðinn á
eftir. En ég fékk þó núna, á áttræð-
isafmælinu mínu, skeyti frá KR,
sent út til Kanaríeyja. Líka frá Val.“
Hvernig finnst þér knattspyrnan
í dag?
„Hún er betri en hún var, en mér
líst ekki á þetta hlutafélag eins og
KR og jafnvel fleiri eru að stefna
að. Ég held að það komi ekki til
með að bæta knattspyrnuna hér á
Islandi.“
Hvers vegna?
„Jú, sjáðu til, menn leika kannski
erlendis að vetrinum til, koma heim
haltir og skakkir og eiga að spila
hér, en geta ekkert spilað. Það fer
allt í að jafna sig fyrir næsta tíma-
bil erlendis, þannig að þeh' nýtast
ekki að fullu hérna. Það era að
minnsta kosti fáir sem nýtast.“
Sigurður Örn Jónsson, barnabarn
Óla, er þessa dagana í Englandi til
að láta prófa sig. Hann spilar með
KR og það leiðir hugann að fjöl-
skyldu Óla, sem er reyndar ekkju-
maður og á þrjú uppkomin börn.
Óli, hvar hittirðu konuna þína
fyi'st?
„KR-ingar héldu alltaf veislu
einu sinni á ári og ég var vanur að
bjóða alltaf sitthvorri dömunni. Svo
kom þetta ár, 1944, þar sem ég
hafði engri boðið og þarna var kom-
inn fimmtudagur. Þá dettur mér í
hug að það sé kvennamót uppi hjá
Jóni Þorsteinssyni á Lindargötunni
og ég ætti að fara þangað og at-
huga hvort ég sæi ekki einhverja
stúlku. Og þar sá ég eina sem mér
leist á. Hún var að keppa í hand-
bolta hjá Haukum.
Eftir leikinn fóra þær niður í
bað, en ég beið í stiganum eftir að
þær kæmu upp. Þegar hún kom,
bað ég hana um að tala við mig. Ég
vissi ekki einu sinni nafnið á henni.
Ég bar upp erindið en hún svaraði
ekki alveg strax. Þá sagði ég: „Ég
er á bíl og skal keyra þig heim til að
sjá hvert ég á að sækja þig á laug-
ardaginn."
Þú hefur verið fjári sjálfsöragg-
ur.
„Já, já, það þýddi ekkert annað.
Og við fórum saman á ballið. Efth'
það ball vissi ég að ég vildi hitta
hana aftur.
Það gekk svona la-la fyrst í stað
en svo fór það að smáaukast og
endaði með því að við trúlofuðum
okkur árið 1945.
En ég get nú sagt þér hvað við
vorum ákveðin bæði. Hún var alveg
ákveðin í því að fara á húsmæðra-
skóla en hún ætlaði alls ekki að
vera á Laugarvatni þar sem ég var.
Hún var viss um að við myndum
skemma fyrir hvort öðra að læra
almennilega. Hún fór að Staðarfelli
í Dölum og ég á Laugarvatn. Það
vora margir undrandi yfir þessari
ákvörðun, vegna þess að við hefð-
um svo hæglega getað bæði verið í
skóla á Laugarvatni. En við vorum
sammála um að vera ekki á sama
stað - til þess að við gætum lært.
Við skrifuðumst á og ég hringdi
alltaf til hennar á laugardögum.“
En voru ekki freistingarnar allt í
kring, til dæmis á Húsmæðraskól-
anum á Laugarvatni?
„Nei, ég hafði fundið mína konu.
Við treystum hvort öðru og vildum
vera traustsins verð.“
„Við giftum okkur 20. júlí 1946
en svo lést hún í mars 1990. Við eig-
um þrjú börn, tvo syni og eina dótt-
ur, barnabörnin eru átta, þrjú
barnabarnabörn.“
Hjá Vegagerðinni í þrjátíu ár
Þegar Óli kom af íþróttakennara-
skólanum 1946 hóf hann störf hjá
ESSÓ. „Ég fór austur í Vík í Mýr-
dal og á Stokkseyri og var við
íþróttakennslu til að byrja með en
hætti fljótlega vegna þess að ég
vildi vera í bænum. Svo fór ég í
Vegagerðina og þar var mjög gott
að vera. Ég sá um birgðir um allt
land og birgðabókhaldið. Starf
þjálfara var ekki vel launað á þess-
um tíma, kannsk hálf laun verka-
manns, svo maður varð að sjá fyrir
heimilinu annars staðar. Og stund-
um var ég að þjálfa til klukkan hálf-
ellefu á kvöldin. Frá átta á morgn-
ana hjá Vegagerðinni og eftir
kvöldmat að þjálfa."
Þetta hefur verið mikið álag.
„Já, já, en það sést nú ekki á
karli í dag að hann hafi verið undir
þessu álagi.“
Nei, merkilegt nokk, það sést
ekki. En segðu mér svona í lokin,
Óli, hvað þarf góður knattspymu-
þjálfari að hafa til að bera - annað en
fílefldan og endingargóðan skrokk?
„Þjálfari verður að vera mjög út-
sjónarsamur. Hann verður að hafa
forystuhæfileika til að geta stjórn-
að þessum mannskap sínum og enn
eitt, sem margir hafa ekki, hæfni til
að koma mönnunum í bardagaham
áður en þeir hefja leikinn. Það er
ekki hægt að ná því úti á velli. Ég
hélt alltaf töluvert langar tölur yfir
strákunum, áður en leikurinn byrj-
aði til þess að þeir kæmu trítilóðir
út á völlinn.
Þjálfari þarf líka að vera góðm-
mannþekkjari. Það er ekki nóg að
læra heil ósköp. Ég þekki einn slík-
an en mér er sagt að hann dragi
menn í dilka, hvern á móti öðram.
Þjálfarinn verður líka að vera vinur
allra, upp að vissu marki. Það getur
enginn komist langt nema strákun-
um þyki vænt um hann og beri
virðingu fyrir honum. Þjálfarinn
þarf líka að hafa mjög góð tök á
skapi sínu. Hann þarf að geta stillt
sig, jafnvel þótt hann sé bálreiður.
Það er viss kúnst að vera þjálfari
sem nær öllu því besta út úr leik-
mönnunum."